29ste Jaargang No. 9034
Beleediging van minister Goseling
KERKNIEUWS
WOENSDAG 18 MEI 1938
S)e£eiclóclieSou^cmt
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Olm 103003. Postbus 11.
Verzet tegen dagvaarding
Oil nummer beslaat uit
drie bladen.
V Een vervloekte stelling.
Op 5 Mei j.l. heeft het liberale oud-
Kamerlid H. D. Louwes te Ruurlo een
rede gehouden, waarin hij o.m. als pro
grampunt naar voren bracht:
„Vorming van een bezonnen en sterk
nationaal centrum tegen alle beïnvloeding
van ons staatkundig leven door buiten-
landsche machten; deze is te vinden bij de
nationaal-socialisten en communisten en in
zekeren zin bij de Roomsch-Katholieken,
daar ook deze ingeschakeld zijn in de
wereldpolitiek van het Vaticaan".
Hier wordt dus wéér 'ns de stelling
geplaatst, dat de Katholieken, door hun lid
maatschap van de Katholieke Kerk, die
internationaal en universeel is, geen vol
bloed vaderlanders kunnen zijn.
Minister Romme had Zondag 1 Mei op
den kaderdag van De Jonge Werkman te
Eindhoven deze stelling een vervloekte
stelling genoemd.
afgewezen moet worden, zoo sprak
de minister, de vervloekte stellin, dat een
principieele levensbeschouwing zich niet
zou verdragen met het nationale gevoel. Elk
Nederlander kan rechtgeaard vaderlander
zijn, als hij, binnen het kader van het na
tionaal gevoel, werkt uit principeele over
tuiging".
Wij tarten een ieder, om te noemen één
katholiek beginsel, waardoor de Katholiek
minder goed vaderlander zou zijn, dan een
ander!
Wij tarten een ieder, om te noemen één
pauselijke uitspraak of één pauselijk bevel,
waardoor de trouw van den Katholiek aan
zijn land en aan het wereldlijk gezag in ge
vaar zou kunnen worden gebracht!
't Is alles praat in de ruimte, na-praterij.
Nog nooit heeft iemand met eenig bewijs
kunnen tegenspreken onze rechtmatig-fiere
verklaring: Er zijn wel even goede, maar
geen betere vaderlanders, geen betere Ne
derlanders, geen betere onderdanen van
H. M. de Koningin, dan de Katholieken!
't Is droevig, dat nog steeds een vervloek
te stelling, als die, welke op een liberalen-
vergadering te Ruurlo is verkondigd, aan
hangers vindt.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
BRUSSEL: In het Belgische parlement,
Kamer en Senaat; is gistermiddag de re-
geeringsverklaring van het nieuwe kabinet
voorgelezen. Er worden enkele hervormin
gen aangekondigd, waarvan de draagwijd
te nog niet te overzien is. Men wil bijv. het
regiem der democratische .vrijheden ver
heden versterken en de regels voor de ge
rechtelijke procedure met betrekking tot
ce pers wijzigen. Voorts wil de nieuwe re
geering een administratieve hervorming
en een verandering van hei belastingstel
sel. De Vlamingen zullen zich volkomen
gelijkwaardig moeten voelen met ds. Walen;
de regeering zal zorgen, dat de taalwetten
nageleefd worden. Men ziet dus wel, dat
de plannen der nieuwe Belgische regeering
niet mis zijn. De drie groote regeerings-
partijen schijnen op dit programma aan de
regeering hun vertrouwen te willen geven.
SOETSJAU De Japanneezen mogen
niet gerekend hebben op een zoo 'sterken
tegenstand van de Chineezen. wanneer zij
hun groote tanden op elkaar zetten, dwin
gen zij de Chineesche soldaten door hun
machtig legerapparaat en hun betere
technische uitrusting toch tot den terug
tocht. Ondanks den verbeten tegenstand
van de Chineezen knijpen zij door tegelijk
van het Noorden en het Zuiden op te ruk
ken het gebied van Soetsjau onverbidde
lijk af. Naar de jongste berichten uit
Japansche bron overigens melden, zijn
de Chineezen in vollen aftocht om aan een
omsingeling te ontkomen. De Chineezen
wijzen erop, dat met den eventueelen val
van Soetsjau de oorlog nog niet gewonnen
zal zijn door ae Japanners. Inderdaad heb
ben zij nog alle gelegenheid om zich in het
achterland terug te trekken, vanwaar zij
het den Japanners nog vrij lastig kunnen
maken.
Door den Officier van Justitie is, zooals
bekend, gedagvaard den nationaal-socialist
Rost van Tonningen, wien wordt ten laste
gelegd beleediging van mr. Goseling aan
gedaan gedurende de rechtmatige uitoefe
ning zijner bediening als minister van
justitie.
In de dagvaarding wordt door den Offi
cier van Justitie geconstateerd, dat door
den heer Rost van Tonningen vijfmaal iets
gezegd is met betrekking tot minister Go
seling.
Ten eerste wordt gesproken van
een minister van Justitie, die er toe
medewerkt, dat een bepaalde vervol
ging wordt onderbroken, zoodra een
geestelijke in het geding is.
Ten tweede wordt medegedeeld, dat
minister Goseling den eed van trouw
op de Grondwet heeft gezworen en
wordt een passage uit den door den
minister afgelegen eed medegedeeld.
Ten derde wordt medegedeeld, dat
minister Goseling, om de arrestatie
van e.en geestelijke te verhinderen,
door middel van den Procureur-Gene
raal in Den Bosch den wachtmeester
De Gier acht uur onder druk heeft
gezet.
Ten vierde wordt medegedeeld, dat
toen dit niet baatte, minister Goseling
den wachtmeester den mond heeft ge
snoerd door oplegging van den zwijg
plicht.
Ten vijfde wordt nogmaals medege
deeld, dat minister Goseling niet wil
de, dat de R.K. geestelijke werd ge
arresteerd.
HET NIEUWE MINISTERIE
VAN BELGIË
BELASTINGHERVORMING OP KOMST.
Gelijkwaardigheid van Walen en
Vlamingen.
Gistermiddag is de regeeringsverklaring
van het nieuwe Belgische kabinet in het
parlement voorgelezen. In deze verklaring
wordt o.a. gezegd, dat de overgroote meer
derheid der Belgen trouw wil blijven aan
het regime der democratische vrijheden, dat
verdedigd, doch tevens hervormd dient te
worden. Het vraagstuk van de hervor
ming der instellingen is actueel. Een ze
kere stabiliteit der regeering moet verze
kerd zijn, en de beste arbeidsmethode voor
het parlement moet gevonden worden.
Het is eveneens onvermijdelijk de regels
voor de rechtelijke procedure met betrek
king tot het regime der pers te wijzigen.
De regeering wil, dat de taalwetten nage
leefd worden. Zij wil de organisatie der
Vlaamsche Academiën verzekeren, alsmede
het taai-regime in het leger, en zij zal er
voor zorg dragen, dat Vlamingen en Wa
len zich volkomen gelijk voelen.
Om het evenwicht in de begrooting voor
1938 en 1939 tot stand te brengen, vraagt
de regeering goedkeuring van wetsontwer
pen inzake douanerechten en accijnzen, in
zake de crisisbelasting, en van een wet tot
onderdrukking van belastingfraude; on
middellijke verwezenlijking van alle moge
lijke bezuinigingen en het tegengaan van
misbruiken, die o.a. op het gebied van de
cumulatie bestaan; de instelling van een
dienst tot inspectie der financiën; en indie
ning en goedkeuring var. de begrooting 1939
voor het einde des jaars.
De regeering zal eveneens de hervorming
van het geheele belastingstelsel bestudee-
ren en de financiën van staat, provincies
en gemeenten coördineeren. Zij is ook voor
nemens de alcoholwet te herzien.
De regeering zal zich de verbetering van
het economische leven tot taak stellen en
haar aandacht gevestigd houden op de ver
dediging en de uitbreiding van de buiten-
landsche markten. Zij zal de binnenland-
sche markt trachten te ontwikkelen door
overeenkomsten tusschen de producenten
te bevorderen. De regeering zal waken voor
het behoud der sociale voordeelen en een
wetsontwerp indienen inzake de beroeps
organisatie en inzake het instituut van den
middenstand.
Incident in den Senaat.
Toen de nieuwe regeering zich in den
Senaat voorstelde, deed zich daar een le
vendig incident-voor. De Vlaamsch-nationa
list Van Dieren eischte, dat Spaak de re
geeringsverklaring in het Vlaamsch zou
voorlezen. Toen deze hieraan geen gevolg
gaf, en de regeeringsverklaring in het
Fransch voorlas, bleef Van Dieren voortdu-
De advocaat van den heer Rost van
Tonningen, mr. v. Vessem, is tegen de
dagvaarding in verzet gegaan.
Op welke grond?
„Geen dezer mededeelingen (hierboven
geciteerd) bevat eenige uitlating, waar
door de eer en goeden naam van den mi
nister Goseling worden aangetast" al
dus lezen we in het „Nationale Dagblad"..
Wat moet er, naar nationaal-socialis
tisch begrip en inzicht, dan geschieden,
waardoor wél iemands eer en goede naam
worden aangetast?!
Bovendien zou de heer Rost van Ton
ningen deze dingen hebben geschreven
„ter noodzakelijke verdediging van de eer
der uit hare opsporingsbevoegdheid ont
zette functionarissen der Koninklijke Ma
rechaussee te Oss, welke eer door minis
ter Goseling door zijn optreden tegen deze
functionarissen oogenblikelijk en weder
rechtelijk werd aangetast"
't Is fraai gevonden!
Om dit alles wordt van de rechtbank ge
vraagd den heer Rost van Tonningen bui
ten vervolging te stellen!
Waarom grijpt de heer van Vessem de
behandeling dezer zaak voor de rechtbank
niet gaarne aan, om de hierboven afge
drukte beschuldigingen met bewijzen of
feiten waar of aannemelijk te maken?
Als hij dat zou kunnen, moest hij er
naar verlangen! W ij vreezen niet een be
handeling van deze aanklacht voor de
rechtbank; integendeel!
rend interrumpeeren. Met 117 tegen 10
stemmen en 5 stemmen blanco nam de Se
naat in verband hiermede een voorstel aan
tot berisping van den Senator, met opne
ming hiervan in ie nandelingen. Senator
Van Dieren noodigde daarop zijn Vlaamsch
nationalistische colega's uit de regeerings
verklaring niet aan te hooren. Gezamenlijk
verlieten zij de zaal.
De Kamerfracties der socialisten, libera
len en Katholieken, die na de voorlezing
der regeeringsverklaring vergaderd hebben,
hebben besloten de regeering haar ver
trouwen te schenken.
De Kamer heeft de verdere debatten
over de regeeringsverklaring tot vandaag
uitgesteld, na o.a. Carton de Wiart te heb
ben gehoord, die uit naam der rechterzij
de aanknooping van betrekkingen met de
Spaansche regeering te Burgos eischte.
CEDILLO, DE TEGENSTANDER VAN
CARDENAS.
Zijn opstandige plannen.
MEXICO, 18 Mei (A.N.P.). De divi
sie-generaal Saturnino Cedillo, oud-minis
ter van Landbouw, wordt beschouwd als
de voornaamste eventueele tegenstander
van president Cardenas en de eendge, die
in staat is om een gewapenden opstand te
verwekken.
Cedillo rekent op een krachtigen kern
aanhangers in den staat San Luis Potosi en
welingelichte kringen verzekeren, dat hij
overvloedige voorraden wapenen en muni
tie bezit. Telkens wanneer de toestand van
Mexico in hét binnen- of buitenland ern
stig qwordt, gaan de blikken naar de „Ha
ciënda de las Palomas" het gewone ver
blijf van den generaal nabij San Luis. Op
het oogenblik zijn de beweegredenen voor
de openbare ongerustheid de volgende:
1. De verborgen, maar werkelijk aanwe
zige economische crisis als gevolg van de
onteigening van de bezittingen der petro-
leummaatschappij en.
2. De verbreking der diplomatieke be
trekkingen met Groot-Brittannië en de ac
tie der buitenlandsche agitators, zooals de
Amerikaansche tijdschriften onthullen.
3. Het feit, dat generaal Cedillo, die
reeds een maand geleden tot leider der
militaire operaties in den staat Michacan
benoemd is, weigert las Palomas te ver
laten en naar zün nieuwen post te gaan,
voorwendende dat hij ernstig ziek is.
4. De onthulling van belangrijke bespre
kingen, waarvan het onderwerp geheim
b.ijft, tusschen president Cardenas en ver
scheidene oud-presidenten der republiek
er. den gouverneur van den staat Puebla,
de broeder van den tegenwoordigen minis
ter van defensie.
5. Het feit, dat opnieuw troepen naar
San Luis gezonden worden. Het schijnt
evenwel, dat gezien de door de regeering
getroffen voorzorgsmaatregelen, generaal
Cedillo het oogenblik voor het verwekken
van een opstand slecht gekozen heeft, aan
gezien het verrassende effect zou gemist
worden.
NATIONALE
PAASCHLOTERIJ
Naar wij vernemen zijn bij de tweede
trekking der Nationale Paaschloterij, welke
gisteren werd gehouden, de vijftien hoofd
prijzen gevallen op de volgende num
mers:
Ie prijs Serie 4B nummer 066206
2e
4
019171
3e
IK
079547
4e
2
033718
5e
3A
065693
6e
2A
070557
7e
IF
082222
8e
3E
021535
9e
3K
041302
10e
IC
077061
11e
2F
025177
12e
2D
082934
13e
M 3E
020137
14e
2K
044999
15e
4B
001063
Omstreeks 25 Mei a.s. zullen de volledige
trekkingslijsten de eerste en tweede trek
king bevattende verkrijgbaar worden
gesteld a 10 cent bij Postbus 2 te Heem
stede. 21 Juni a.s. volgt de derde trekking,
waarna wederom een trekkingslijst zal uit
komen, bevattende de tweede en derde
trekking.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De regeeringsverklaring van het nieuwe
Belgische kabinet. (1ste blad).
Hevige strijd in China om Soetsjau. (2de
blad).
De Jezuieten in Spanje hersteld. (2de
blad).
Binnenland
De Hanze in het Bisdom Haarlem. (1ste
blad).
Het conflict in de haringvisscherij (2e
blad).
R. K. MIDDENSTANDSBOND
IN HET BISDOM HAARLEM
EEN ARRESTATIE.
En schandelijke verdachtmakingen.
Naar aanleiding van de jongste arresta
tie van den wachtmeester der marechaussee
te Terneuzen putten 't „Nat. Dagblad" en
de „Telegraaf' zich weer uit in de schan
delijkste verdachtmakingen. In verband
daarmee stelt het Dagblad van Noord-Bra
bant en Zeeland de volgende feiten vast:
dat de eerste arrestatie van v, d. W. in
dertijd geschiedde op grond van een se
rieuze aanklacht van drie Engelsche zee
lieden;
dat zijn insluiting in het Huis van Bewa
ring te 's-Hertogenbosch geschiedde in een
tijd, dat er van een Ossche marechaussee-
kwestie nog geen sprake was;
dat na deze arrestatie de tongen in Oss
loskwamen en vanuit Oss soortgelijke aan
klachten loskwamen;
dat evenwel de Justitie, aangezien zij
deze laatste aanklachten niet voor volle
honderd procent kon vertrouwen, de Os
sche beschuldigingen terzijde moest leg
gen;
dat, daar de bovenbedoelde zeelieden va
rende en niet te vinden waren, het niet
meer mogelijk was v. d. W. langer in voor
arrest te houden;
dat v. d. W. daarom op vrije voeten
moest worden gesteld en zijn superieuren
hem als gevolg daarvan in functie herstel
den, zij het dan ook op ver verwijderde
standplaats;
dat verschillende gebeurtenissen op deze
nieuwe standplaats, alsmede tegen hem in
gediende klachten oorzaak waren van een
disciplinair onderzoek vanwege den Divi
sie-Commandant der Kon. Marechaussee te
's-Hertogenbosch
dat dit onderzoek te Terneuzen en el
ders in Zeeuwsch-Vlaanderen is geschied
door een functionaris van het Wapen der
Kan. Marechaussee zelf;
dat dit disciplinair onderzoek daarna ge
volgd is door een strafrechterlijk onder
zoek der normale instanties;
dat zooals te Terneuzen algemeen be
kend is v. d. W. op Zaterdag 7 Mei te
Terneuzen is gearresteerd door een offi
cier der Marechaussee en per auto naar
Den Bosch overgebracht;
dat deze arrestatie vanuit het publiek
aan dagbladcorrespondenten bekend werd,
die haar eerste enkele dagen lateT hebben
kunnen melden, omdat geen enkele autori
teit, noch te Den Bosch, noch te Terneu
zen, noch elders inlichtingen wilde ver
schaffen en zij langs andere wegen achter
de waarheid moesten komen;
dat ook het A. N. P. zijn bericht van een
correspondent elders in het land ontving,
toen het noch van zijn correspondent te
's-Bosch, noch te Terneuzen iets gehoord
had;
dat deze arrestatie in het corps der ma
rechaussee, bepaaldelijk onder oudere ge
gradueerden, die met v. d. W. vroeger ge
diend hebben, niet zooveel verbazing heeft
gewekt en zij zelf wel het minst den in
druk hebben gekregen, dat in v. d. W. het
corps „gezocht" wordt.
Wanneer van een campagne gesproken
mag worden, dan is dat dan toch een cam
pagne niet tegen de Marechaussee, maar
tegen de Bossche en Haagsche justitie-
autoriteiten die men onder verdachtmakin
gen als begraaft. 1
De 59ste vergadering van den Centralen
Raad van de Hanze in het Bisdom Haar
lem is door den voorzitter den heer E. J.
M. Stumpel vanochtend in den Dierentuin
te 's-Gravenhage, geopend. Naar zijn mee
ning staat de Middenstand thans voor
grootere moeilijkheden dan ooit. De ople
ving van eind 1937 heeft niet doorgewerkt
op het terrein van den middenstand. Wel
zijn de lasten zwaarder geworden. Niet de
regeering is voor den nood verantwoorde
lijk. Evenwel merkt spr. op, dat de in voor
bereiding zijnde sociale wetten nieuwe
lasten op de middenstandsbedrijven leg
gen. De kinderbijslagregeling zal niét zul
ke groote bezwaren voor den middenstand
meebrengen. De loonsverhooging voor de
gehuwden de koopers van de midden
standszaken zal een verlaging voor de
ongehuwden meebrengen en het totale
loonbedrag zal gelijk blijven. Anders staat
het met de werkloosheidverzekering. De
hieruit voorvloeiende lasten zullen in den
koopprijs niet verhaald kunnen worden
zonder vermindering van omzet en renda
biliteit der middenstandszaken. Ook de
verbetering der ouderdomsverzorging zal
de lasten verzwaren.
Tegenover dit alles past groote waak
zaamheid. Het is een algemeen belang, dat
in ons land de kostprijzen niet worden ver
hoogd. De nog vage omschrijving der voor
nemens op sociaal gebied geeft spr. de
hoop, dat de vertegenwoordigers van den
middenstand in alle instanties op dit be
lang bij de uitwerking dier voornemens
met vrucht de aandacht zullen kunnen ves
tigen. De sociale maatregelen juicht spr.
'uit sociaal oogpunt toe, mits zij dragelijk
zijn voor den kleinen werkgever.
Als voor den middenstand gunstige
maatregelen noemt spr. de steun aan klei
ne zelfstandigen, de instelling van de com
missie Fockema Andreae. de wijziging van
de Vestigingswet, de toepassing op het
kleedingbedrijf van de wet op het uitoefe-.
nen van bedrijven door vreemdelingen.
Het ledenaantal van de Hanze zal bin
nenkort de 10.000 passeeren.
In de ochtendvergadering werd voorts
een aantal agendapunten afgedaan, o.m. de
behandeling van een aantal schriftelijke
vragen.
DOODELIJK ONGELUK IN DE ORANJE-
NASSAU MIJN.
Gistermorgen is in de ondergrondsche
werken van de Oranje Nassaumijn Hl te
Heerlerheide een doodelijk ongeluk ge
schied.
Bij het monteeren van een kabelschijf
is een der draagbalken waarop de schijf
rustte, door midden gebroken, waardoor
de 42-jarige F. Debie uit Heerlerheide door
de vallende kabelschijf doodelijk werd ge
troffen.
Debie was gehuwd en vader van drie kin
deren.
HET PROVINCIALAAT DER PATERS
JEZUÏETEN.
Het Provincialaat der Paters Jezuieten,
dat sedert 1878 gevestigd was in de Da
Costastraat 44 te 's-Gravenhage, wordt met
ingang van heden, 18 Mei, verplaatst naar
het onlangs ingerichte bestuursgebouw in
Amaliastraat 13, te 's-Gravenhage.
