Genève en dc niet-
inmenging
Dc strijd in China
BUITENLAND
LUCHTVAART
BINNENLAND
ZATERDAG 14 MEI 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Del Vayo eischte
onmiddellijke opheffing
GEEN OVERWINNING VAN DEL VAYO.
Maar ook geen verpletterende nederlaag.
De Volkenbondsraad heeft gisteravond in
openbare vergadering de behandeling van
het verzoek van de regeering van Barce
lona aan den Volkenbond ten einde ge
bracht.
Zoo kalm als de besprekingen over de
Abessijnsche aangelegenheid waren geble
ken, zoo bewogen was, het verloop der dis
cussies over de Spaansche kwestie, meldt
de Geneefsche correspondent van de „Msb."
en een geheime bijeenkomst tusschen twee
deelen van de openbare vergadering was
noodig, om een einde te maken aan de on
verkwikkelijke onzekerheid, die voor een
groot gedeelte aan het gebrek aan leiding
van den raadsvoorzitter Munters te wijten
was.
Zooals bekend, had voorzitter Munters
reeds Woensdag blijk van zwakheid gege
ven door een verdaging der feitelijk toen
reeds beëindigde beraadslagingen over de
buitenlandsche inmenging in Spanje, om
dat hij del Vayo tijd wilde geven voor de
voorbereiding van zijn repliek aan lord
Halifax en Bonnet, die energiek den
wensch naar opheffing der niet-inmengings-
politiek van dp hand hadden gewezen.
Del Vayo had den bedenktijd van twee
dagen benut voor het opstellen van een lan
ge resolutie, die hij gistermiddag in de
openbare vergadering den raad heeft voor
gelegd en welke neerkwam op onmiddel
lijke opheffing van de niet-inmengings-
politiek.
Daar lord Halifax en Bonnet zich on
middellijk met alle denkbare stelligheid
tegen deze resolutie van del Vayo uitspra
ken, was het duidelijk, dat zij in geen ge
val de vereischte eenstemmigheid zou
kunnen verkrijgen.
De voorzitter beging de fout de verga
dering voor onbepaalden tijd te verdagen,
waarmede Halifax en Bonnet het niet eens
waren.
Een geheime raadszitting volgde toen en
twee uren later werd bekend, dat de open
bare bijeenkomst nog dienavond 2ou wor
den hervat. Bij de hervatting deed Mun
ters eindelijk, wat hij reeds lang had moe
ten doen: de resolutie van del Vayo in
stemming brengen.
Bij hoofdelijke stemming werd deze
toen verworpen met vier tegen twee
.stemmen en negen stemonthoudingen.
Del Vayo en Litwinoff waren de eenige
voorstemmers. Halifax, Bonnet, Komar-
nicky en Comnene (Roemenië) stemden te
gen, terwijl België, Bolivia, China, Ecua
dor, Iran, Letland, Nieuw-Zeeland, Peru
en Zweden zich alle van stemming ont
hielden.
Voor del Vayo was het feit, dat slechts
vier van de vijftien raadsleden zich uit
drukkelijk tegen de opheffing der niet-in-
mengingspolitek uitspraken, een onver
wachte meevaller, ook al werd zijn resolu
tie niet aangenomen.
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
Aan het front van Teruel
Het groote hoofdkwartier van Franco
deelt mede, dat de rechtsche troepen aan
het front van Teruel blijven oprukken en
gevorderd zijn tot voorbij de stellingen bij
Pinar de Coder, Palomita, Montllats en
Fuentes del Castellar. Een andere afdee-
ling heeft Cuevas, Labradas en Fortanete
bezet, waarbij de' vijand groote verliezen
leed.
Een correspondent van Havas meldt uit
Saragossa, dat de troepen van generaal Va-
lino en generaal Baptista Sanchez in het
gebied tusschen Teruel en Albobacer ge
middeld vijf kilometer zijn opgerukt. Bo
ven Cantavie in den sector-Teruel is het
tot een gevecht gekomen tusschen 50 re-
geeringstoestellen en 18 vliegtuigen der
rechtschen. De linkschen zouden 11 toe
stellen hebben verloren, de rechtschen
gen enkel.
HET VERLOOP DER MILITAIRE ACTIE
Het Japansche hoofdkwartier te Peiping
meldt, dat de militaire verrichtingen aan
alle fronten een bevredigend verloop heb
ben. Volgens de jongste berichten van het
front wordt het zwaartepunt van den
strijd om Soetsjau meer en meer naar het
Westen verschoven. De uit het Zuiden ko
mende Japansche troepen hebben gisteren
den Loenghai-spoorweg tusschen Soetsjau
en Kweiteh bereikt op een afstand van 60
K.M. Het tempo is echter langzamer ge
worden ingevolge hevige Chineesche tegen
aanvallen. Soetsjau was gisteren het doel
wit van een grooten Japanschen luchtaan
val. Ruim 70 machines bombardeerden de
militaire stellingen. In Japanschen militaire
kringen is men nu van meening, dat de
voorspelde beslissende slag om Soetsjau
wellicht in het geheel niet zal plaats vin
den.
DE BEZETTING VAN AMOY
Nederlanders in veiligheid
Van den Nederlandschen consul-generaal
te Honkong is gisteren in verband met de
bezetting van het eiland en van de stad
Amoy bericht ontvangen dat de Neder
landers zich thans in veiligheid bevinden
te Kulangsu.
BELGIË
SPAAK AANVAARDT
KABINETSFORMATIE
WEER EEN DRIE-PARTIJEN-BASIS?
Zooals gisteren reeds in 't kort gemeld,
heeft de regeering-Janson haar ontslag
aan den koning aangeboden, die het ont
slag heeft aanvaard. De koning heeft daar
op den minister van buitenlandsche zaken
uit het afgetreden kabinet, Spaak, opdracht
gegeven een nieuwe regeering samen te
stellen. Spaak heeft deze opdracht aan
vaard.
De voorzitter van de Belgische Kamer
Huysmans was van meening, dat het tech
nisch niet mogelijk is, dat de nieuwe re
geering zich Dinsdag reeds aan de Kamers
zou kunnen voorstellen. De vorming van
een nieuwe regeering, op de basis der drie
partijen, hangt hoofdzakelijk af van het
Katholieke Blok.
Spaak heeft verklaard: ,Ik zal trachten
een regeering te vormen, die alle richtin
gen van de vroegere meerderheid omvat,
maar die toch uit minder ministers zal be
staan dan de vorige kabinetten".
ENGELAND
RECONSTRUCTIE DER REGEERING?
Gistermiddag heeft lord Baldwin een
bezoek gebracht aan Chamberlain, bij wien
hij anderhalf uur bleef. Dit bezoek heeft
aanleiding gegeven tot zeer vele veronder
stellingen, vooral in verband met een aan
Chamberlain verleend voornemen om tot
reconstructie van het kabinet over te
gaan.
HENLEIN TE LONDEN.
De leider der Sudeten-Duitschers in
Tsjecho-Slowakije is dezer dagen in Lon
den opgedoken, wat in Engeland nogal
sensatie heeft gewekt. Henlein zelf verze
kert, dat zijn bezoek geen enkel officieel
karakter draagt, doch dat hij niet-officieel
met bevriende personen wilde spreken.
De diplomatieke redacteur van de „Eve
ning Standard" verklaart uit Berlijn ver
nomen te hebben, dat het bezoek van Hen
lein aan Londen in opdracht van Hitler is
geschied. Dit is evenwel inmiddels uitdruk
kelijk tegengesproken.
HONGARIJE
NIEUWE REGEERING
KRACHTIGER STRIJD TEGEN
NATIONAAL-SOCIALISME.
Of uitvoering van vijf-jaren-plan.
Gisteren is het Hongaarsche kabinet-
Daranyi afgetreden.
Rijksbestuurder Horthy heeft Imredy,
den minister van Nationale Economie in
het demissionr-aire kabinet, opdracht ge
geven, een nieuwe regeering te vormen.
Deze heeft inmiddels reeds een nieuwe
regeering gevormd, welke vandaag be-
ëedigd is.
Men meent uit de samenstelling der
nieuwe regeering te moeten opmaken, dat
de regeering een krachtigen en doeimati-
gen strijd tegen de nationaal-socialisten
wil voeren. Men verwacht, dat de politiek
ten aanzien van de Joden geen wijziging
zal ondergaan. Het is mogelijk, dat Imre
dy zich niet zal tevreden stellen met de on
derdrukking van de extremistische agita
tie door administratieve maatregelen en
cat hij hervormingen zal voorstellen om
den toestand van werkloozen en lai)d-
bouwarbeiders te verbeteren. Ook in de
buitenlandsche politiek verwacht men
geen verandering van beteekenis. Wel ge
looft men op het ministerie van handel,
aat Imredy belang zal hechten aan de be
trekkingen met de Westelijke landen. Men
is, aldus verklaart men, tot regeeringswij
ziging overgegaan, omdat Daranyi de taak,
die hij zich gesteld had, volbracht had en
ce macht wilde overdragen aan een econo
misch deskundige, die zich met de tenuit
voerlegging van het vijfjarig plan zal be
lasten.
Duitsche pers niet zeer voldaan.
Te Berlijn is men niet zeer voldaan over
de oplossing der Hongaarsche regeerings-
crisis. De „National Zeitung" ziet daarin
het resultaat van „een tegen-offensief van
het Joodsche kapitaal na de aankondiging
eer Jodenwetten". Volgens de „Germania"
is het nieuwe kabinet de vrucht van een
coalitie „tusschen de conservatieve magna
ten en het liberaal-getinte Jodendom", be
stemd om de nationaal-socialistische partij
van majoor Szalassy te bestrijden. Het
Had gelooft niettemin, dat de buitenland
sche politiek bepaald zal worden „door de
historische vriendschap voor Rome en Ber
lijn."
ITALIË
DE KONING NAAR LIBYE.
De koning van Italië zal in de laatste
weken van Mei een bezoek aan Libye
brengen om het werk, in de laatste jaren
tot stand gebracht, in oogenschouw te ne
men. De koning zal zich op 20 Mei te Sy
racuse inschepen en den volgenden och
tend te Tripoli aankomen. Hij zal onder
meer militaire oefeningen en manoeuvres
bijwonen.
NOORWEGEN EN DE ERKENNING
VAN ABESSINIë.
De Noorsche regeering heeft besloten
het volgende jaar, wanneer de tegen
woordige gezant te Rome de leeftijds
grens zal hebben bereikt, den nieuwen
gezant te doen accrediteeren bij den ko
ning van Italië en keizer van Abessinië.
PALESTINA
DE AANSLAGEN DUREN VOORT.
Nog steeds worden nieuwe aanslagen ge
meld. Reizigers in een autobus van een
Arabische onderneming zijn geplunderd:
Fén hunner werd gewond. Men is weer
binnengedrongen in Joodsche nederzettin
gen en heeft telefoonverbindingen ver
nield. Bij een twist tusschen Bedoeïenen
in de buurt van Beersjeba zijn drie men-
schen gedood en verscheidene gewond.
MEXICO
BETREKKINGEN MET
ENGELAND VERBROKEN
GEZANT TE LONDEN TERUG
GEROEPEN.
Mexico heeft de diplomatieke betrekkin
gen met Groot-Brittanië verbroken.
Dit geschiedde gisteravond, nadat de
Mexicaansche regeering de annuïteit van
370.000 pesos had betaald aan de Britsche
eischers voor de verliezen, welke geleden
'zijn tijdens de revolutionaire bewegingen
tusschen 1910 en 1920.
Bij de mededeeling van dit besluit aan
den Britschen gezant, zeide de Mexkaan-
sche minister van buitenlandsche zaken,
dat de Mexicaansche regeering dien stap
gedaan heeft als gevolg van de onvrien
delijke houding der Britsche regeering
zake de onteigening der bezittingen van de
buitenlandsche petroleum maatschappijen.
Dientengevolge heeft president Cardenas
het noodig geoordeeld den Mexicaanse oen
gezant uit Londen terug te roepen en de
legatie aldaar te sluiten. De archieven
worden onder de hoede gelaten van den
consul-generaal.
In een aan den Britschen gezant over
handigde nota wordt gezegd, dat Groot-
Erittanië in zijn jongste desbetreffende
verklaring de kwestie van Mexico's schul
den heeft besproken, waartoe het niet het
recht had. Zelfs de trotsche naties, aldus
de nota, kunnen er zich niet op beroemen,
dat zij al haar schulden betalen.
De Britsche gezant te Mexico heeft ge
weigerd zich over de Mexicaansche nota
en over de terugroeping van den Mexi-
caanschen gezant te Londen uit te laten.
In regeeringskringen te Mexico acht men
het zeer waarschijnlijk, dat ook de Brit
sche gezant binnenkort zijn post zal ver
laten. Tot dusver evenwel heeft hij nog
instructies uit Londen ontvangen.
De indruk te Washington.
De hooge ambtenaren van het Ameri-
kaansche departement van buitenlandsche
zaken te Washington slaan de ontwikke
ling van het geschil tusschen Engeland en
Mexico met bezorgde belangstelling gade.
In gezaghebbende kringen gelooft men, dat
dt Vereenigde Staten in dit stadium elk
voorstel van de hand zullen wijzen om de
regeering tusschen beide landen te doen
bemiddelen.
VLIEGTUIG BRANDEND
NEERGESTORT.
Een der inzittenden wist zich met een
parachute te redden.
In de nabijheid van Bristol is een toestel
van de Royal Air Force tijdens de vlucht
in brand geraakt. De bestuurder wist- met
zijn valscherm veilig den grond te bereiken,
de tweede inzittende stortte met het toestel
neer en verbrandde. Het vliegtuig was
voorzien van speciale installaties. Het be
vond zich op een oefenvlucht.
EEN VLIEGTUIG IN COLUMBIA
VERMIST
Het Junkervliegtuig „Darien", van de
Columbiaansch-Duitsche Luchtvaart Maat
schappij, met twee personen bemanning en
vier passagiers aan boord, wordt sinds
Donderdag vermist. Burgerlijke en mili
taire toestellen zijn opgestegen om naspo
ringen te doen. Een dezer vliegtuigen is met
een boom in aanraking gekomen en bescha
digd, waarbij de bemanning licht gewond
werd. Het traject van de „Darien" voer
langs een bijna onbewoond kustgebied en
over oerwoud.
Na het rooken.
Buitenlandsche Berichten
DE „ANGLO-AÜSTRALIAN" VERLOREN
GEACHT.
.Bemanning van 38 koppen omgekomen..
Men heeft thans alle hoop opgegeven om
het stoomschip „Anglo-Australian", dat se
dert 8 Maart vermist wordt, terug te vin
den. Het schip, dat 5400 ton mat, was op
weg van Cardiff naar Vancouver. De be
manning bestond uit 38 koppen.
VIER JOEGO SLAVISCHE BOEREN
DOOR ROTSBLOK GEDOOD.
In de nabijheid van Swilajnaz aan de
Morava (Joego-Slavië) zijn vier boeren,
die graafwerk verrichtten onder een rots
blok, doordat dit rotsblok plotseling neer
stortte, verpletterd.
AARDBEVING BIJ NIEUW GUINEA
Het Zuidoostelijke kustgebied van Nieuw
Guinea is gisteren door een krachtige aard
beving geteisterd, welke gepaard ging met
hooge vloedgolven. Ook in het goudmijn-
gebied van Bulolo werden krachtige aard-
stooten bespeurd. Tot dusver is geen mel
ding gemaakt van verliezen aan menschen-
levens.
VIJFTIG JAAR GELEDEN WERD DE
SLAVERNIJ AFGESCHAFT.
Een viering te Rio de Janeiro.
Op plechtige wijzers gisteren te Rio de
Janeiro de dag herdacht, waarop 50 jaar
geleden de slavernij werd opgeheven. O.m.
werd een optocht gehouden door 50.000 ar
beiders, ter eere van den bondspresident.
MIJNWERKERS ONDER DEN GROND IN
HONGERSTAKING.
In de Kroatische mijn Laban zijn twee
honderd mijnwerkers onder den grond ge
bleven en in hongerstaking gegaan, aan
gezien de directie hun loonen met 15 pet.
wilde verlagen.
DE K.J.M.V. GAAT FEESTVIEREN
Bij gelegenheid van het eerste lustrum
zal een ideëele revue worden opgevoerd
Het Nationaal Verbond van Katholieke
Jonge Middenstandsvereenigingen, de K. J.
M. V., viert op Hemelvaartsdag in Utrecht
zijn eerste lustrum.
Deze organisatie telt ruim 150 afdeelin-
gen in ons land met bijna 5000 leden.
Eenige duizenden zullen 26 Mei optrekken
naar de Domstad, om na een kerkelijke
plechtigheid bijeen te komen in Tivoli,
waar o.a. Z. H. Exc. Mgr. dr. J. de Jong,
aartsbisschop van Utrecht en verscheidene
wereldlijke autoriteiten aanwezig zullen
zijn.
Het Verbond heeft de congresgedachte
laten varen en voor den middag een ideëe-
lie revue laten samenstellen. In den afge-
loopen winter is n.L in alle afdeelingen een
gezinsprogramma samengesteld. Als apo
theose daarvan zal worden opgevoerd „Het
spel der oude levenswaarden". De tekst
daarvoor is geschreven door de letterkun
digen A. J. D. van Oosten en Gabriël Smit,
de regie is in handen van den leeken-
spelleider Jan Muller. De verschillende
tafereelen, die door K.J.M.V.-ers uit ver
schillende streken van het land tentoo-
neele worden gebracht, worden aan elkaar
gevlochten door verbindende voordracht
van den bekenden priester-radio-dedenaar
en publicist Henri de Greeve.
Het spel zal een nieuwe uiting worden
van het willen en kunnen der katholieke
jongeren en mag als een experiment, dat
in breeden kring aandacht verdiend, be
schouwd worden.
Bij gelegenheid van het lustrum zal het
ledenblad „De Keten" in groote oplage en
in dubbel formaat verschijnen. In alle
plaatsen waar een afdeeling bestaat, zal
dit nummer officieel aan autoriteiten wor
den aangeboden, terwijl de verspreiding
ook overigens intens ter hand zal worden
genomen.
Het nummer bevat o.a. een interessante
bijdrage van minister mr. M. P. L. Steen-
berghe.
Ds. Blaauwendraad Pres.-directeur
Heldring Gestichten.
Naar wij vernemen, is tot President Di
recteur van de Heldring gestichten te Zet
ten benoemd ds. E. H. Blaauwendraad te
Baarn.
HERTOG EN HERTOGIN ADOLF FRIE-
DRICH VAN MECKLENBURG
VERTROKKEN.
H.M. de Koningin deed haar gasten
uitgeleide.
Met den nachttrein naar Berlijn hebben
de hertog en hertogin Adolf Friedrich van
Mecklenburg hedenavond om 7 minuten
voor 7 de residentie verlaten. De konin
gin deed haar gasten tot op het perron van
het staatsspoorstation uitgeleide.
Kwart voor 7 hield een auto met den
koninklijken standaard voor den looper
naar de koninklijke wachtkamer stil. De
hertog stapte het eerste uit, daarna de
koningin en tenslotte de hertogin, de twee
volgauto's boden plaats aan jhr. W. C. M.
de Jonge van Ellemeet, adjudant, jonk-
vrouwe C. M. baronesse van As beek, hof
dame, jonkheer W. Laman Trip, adjudant
i.b.d. van de koningin, oud-adjudant van
prins Hendrik en toegevoegd als eeredienst
aan den hertog en jonk vrouwe A. baro
nesse Schimmelpenninck van der Oye,
hofdame van de koningin en toegevoegd
aan de hertogin als eeredienst.
Na een kort oponthoud in de koninklijke
wachtkamer betrad het gezelschap het
perron. De hertog en hertogin drukten de
leden der hofhouding de hand en liepen,
naar htm wagon.
Toen nam Hare Majesteit de Koningin
a fscheid van haar gasten en twee minuten
later zette de trein zich in beweging. De
koningin wuifde nog enkele oogenblikken
haar gasten na, waarna Hare Majesteit
met de leden van haar gevolg naar het pa
leis Noordeinde terug reed.
LEVENSONDERHOUD BLIJFT STIJGEN.
Kosten in April weer hooger dan in Maart.
Het indexcijfer der kosten van het le
vensonderhoud voor arbeidersgezinnen, be
rekend op de basis van het peil der prij
zen vóór den oorlog 100, bedraagt in
April 1938 138,2, tegen 137.9 in Maart j.L
en 132.0 in September 1936, de maand der
devaluatie.
Het indexcijfer vertoont dus van Mgarx
1938 op April 1938 'n stijging met 0.2 pet.
Van September 1926 op April 1928 ver-
loont het een stijging met 4.7 pet.
Voor de voeding alleen is de toeneming
iets grooter dan voor het geheele budget.
Zij bedraagt van Maart op April 1938 0.5
pet. en is het gevolg van prijsverhooging
bij een aantal artikelen, zooals vleesch
(rundvleesch), visch, aardappelen, groen
ten, fruit, welke verhoogingen echter voor
een gedeelte geneutraliseerd worden door
verlagingen bij suiker, melk, kaas, eieren
en vetten (natuurboter en reuzel).
Van het resteerende gedeelte van het
budget heeft geen enkel onderdeel een wij
ziging van eenige beteekenis ondergaan,
zoodat de uitgaven voor dat gedeelte vrij
wel gelijk gebleven zijn aan die in de voor
afgegane maand. De stijging met 0.5 pet,
bij de voeding wordt hierdoor voor het to
tale budget teruggebracht "tot bovenge
noemde 0.2 pet.
CONCOURS D'éLéGANCE VOOR TOER-
WAGENS.
Op de tentoonstelling „De Weg 1938".
De Bond van Bedrijfsautohouders in Ne
derland (B.B.N.) zal, in samenwerking met
het tentoonstellingsbestuur, op de ten
toonstelling „De weg 1938" een wedstrijd
organiseeren. De bedoeling is, speciaal
voor toer wagens (autobussen) op het ten
toonstellingsterrein, tijdens het bezoek aan
de tentoonstelling, welke zal laten zien,
wat Nederland aan modernen wegenbouw
gedaan heeft, om het vervoer langs den
weg mogelijk te maken, een concours
d'élégance en behendigheidswedstrijden te
organiseeren, ten einde aan te toonen, hoe
gemakkelijk toerwagens verkeersveilig te
manoeuvreeren zijn, terwijl het geheel
vooral bestaat in het sterrit-karakter, in
dien zin, dat men de bedoeling heeft, alle
toerwagens in Nederland, tot uit de verst
verwijderde provincies toe, op speciale da-*
gen op de tentoonstelling te krijgen, ten
einde op deze wijze een representatieven
indruk te geven van hetgeen op het gebied
van auto-personenvervoer in ons land be
staat.
AMSTERDAMSCHE SLAGERS
PROTESTEEREN.
Namens de Amsterdamsche slagers heeft
de Amsterdamsche Slagers Centrale zich
naar aanleiding van het inblikken van bui-
tenlandsch vleesch in een adres 'tot de mi-
niesters van Economische en Sociale Zaken
gewend.
Met den meesten drang wordt den mi
nisters in verband met den slechten toe
stand van de slagersbedrijven, als gevolg
van het voordurend dalen van de vleesch-
consumptie, verzocht niet over te gaan tot
opnieuw inblikken,nu van buitenlandsch
vleesch, maar dit via de slagers in natura
aan betreffenden ter beschikking te stel
len.
Niet alleen vervallen tevens dan alle
kosten, verbonden aan het inblikken, maar
bovendien geven de betrokken aan dezen
vorm verreweg de voorkeur, wegens de
meerdere en betere gebruiksmogelijkhe
den.
Voorts verzoekt de centrale bonnen be
schikbaar te stelen, waarop de gebruikers
gebanderolleerd gesmolten vet en geban-
derolleerde gesmolten reuzel van de sla
gers kunnen betrekken, zonder de op de
banderolle vermelde belasting te behoeven
betalen.
De slagers zouden dan op vertoon van
deze bonnen bij de Crisis Zuivel Centrale
weer banderolles kunnen vlerkrijgen.
