Spaansch probleem te
Genève
Critiek van Del Vayo op de
niet-inmenging
Een verrassend slot
De Japanners
vallen weer aan
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
BUITENLAND
BINNENLAND
DONDERDAG 12 MEI 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
LANKMOEDIGHEID TOT HET UITERSTE
Men kan den staatslieden, die thans te
Genève een realistische politiek willen vol
gen, waarlijk niet verwijten, dat zij daarbij
te werk gaan zonder met de inzichten der
minderheid rekening te houden, seint de
Geneefsche correspondent van de „Msb."
Reeds Maandag j.l. verbaasden de rea
listen door hun concessie, om, geheel in
stryd met hun oorspronkelijk voornemen,
de delegatie van den negus van Abessynië
het recht toe te kennen, aan de raadstafel
haar bezwaren tegen de erkenning van het
Italiaansche gezag over Abessynië uiteen
te zetten.
Gisteren ging een der realistische staats
lieden, namelijk de raadsvoorzitter Mun
ters, op dezen weg van concessies voort,
door in strijd met de aanvankelijke bedoe
ling van den volkenbondsraad, er, over
eenkomstig den wensch van del Vayo in
toe te stemmen, dat ook de debatten over
de buitenlandsche inmenging in Spanje
nog niet werden gesloten, doch op den vol
genden dag zullen worden voortgezet.
Menigeen betwijfelt, of deze zwakke po
litiek der realisten wel de juiste is. Welis
waar houden de Britsche, Fransche en an
dere realistische delegaties vol, dat haar
houding ten opzichte van de werkelijke be
slissingen van den volkenbondsraad onge
wijzigd zal blijven, doch dit voortdurende
toegeven in procedure-kwesties verhoogt
het zelfvertrouwen van Litwinoff en de an
dere aanhangers van del Vayo en den ne
gus in gevaarlijke mate.
Met groote belangstelling ziet men dan
ook algemeen de houding, die Halifax en
de anderen heden bij de,.behandeling der
Abessynische kwestie zullen aannemen, te
gemoet. Indien zij dan niet meer vastbera
den optreden, ook in procedure-kwesties,
zouden hun nog onaangename verrassin
gen te wachten kunnen staan.
De geestdrift, waarmede de negus gister
avond door honderden uit de Geneefsche
bevolking bij zijn aankomst in de volken-
bondsstad werd verwelkomd, zal ongetwij
feld den strijdlust van de tegenstanders der
realistische politiek heden nog versterken.
De zwakke houding van den raadsvoor
zitter Munters kwam gistermiddag in de
openbare raadsvergadering bij de behan
deling van het Spaansche beroep op den
volkenbond tot uiting. DelVayo had we
derom een lange redevoering gehouden,
waarvan een ieder die eenigszins met de
internationale politiek bekend is, zich den
inhoud kan denken. Del Vayo protesteerde
opnieuw tegen de niet-inmengingspolitiek,
die volgens hem slechts aan generaal Fran
co ten goede komt en waarschuwde de
Westelijke democratiën, dat zij haar eigen
graf graven door goed te vinden, dat
Duitschland en Italië de overwinning in
Spanje behalen en daardoor het overwicht
in geheel Europa verkrijgen.
Del Vayo verlangde de onmiddellijke op
heffing van de niet-inmengingspolitiek en
de behandeling van het geheele Spaan
sche vraagstuk door den volkenbond met
uitsluiting van iedere andere internationale
organisatie, zooals de Londensche niet-in-
mengingscommissie.
De pogingen van Del Vayo, om een groot
debat over de internationale politiek en
de toekomst van Europa in verband met
de niet-inmengingspolitiek uit te lokken,
hadden natuurlijk geenerlei succes. Zelfs
del Vayo's aanvallen op het BritschIta
liaansche accoord, waarbij de Engelsche re
geering er als het ware in toegestemd zou
hebben, dat de Italiaansche troepen nog tot
het einde van den oorlog in Spanje blijven,
konden lord Halifax niet er toe brengen, in
zijn redevoering voor den volkenbondsraad
in hooge politieke beschouwingen te treden.
Lord Halifax en Bonnet verzekerden bei
den, dat de Engelsche en de Fransche re
geering aan de niet-inmengingspolitiek
blijven vasthouden, die zij als de eenige
methode 'tot verhoeding van ergere ram
pen beschouwen. Lord Hallifax en Bonnet
hoopten beiden ook, dat het reeds tot stand
gekomen BritschItaliaansche en het spoe
dig te verwachten FranschItaliaansche
accoord een dergelijke verbetering van de
internationale atmosfeer met betrekking tot
de Middellandsche Zee zouden brengen, dat
met de verwezenlijking van het plan der
Londensche commissie van 4 November
over de terugtrekking der buitenlandsche
strijdkrachten uit Spanje weldra zal kun
nen begonnen worden.
Ook Komarnicki (Polen) en Comnene
(Roemenië) verklaarden zich krachtig voor
de handhaving der niet-inmenging.
Litwinoff, die begon met te erkennen, dat
de geheele discussie eigenlijk volkomen
nutteloos is, was de eenige, die del Vayo
ondersteunde.
Aan het slot van de zitting kwam toen
de verrassing ten aanzien van de verdere
procedure.
Voorzitter Munters vroeg, of del Vayo
nog wilde antwoorden. Del Vayo antwoord
de bevestigend, doch vroeg nog twee da
gen uitstel, om zijn repliek te kunnen voor
bereiden.
Voorzitter Munters herinnerde er aan,
dat het de bedoeling van den volkenbonds
raad was, de discussie over Spanje van
daag te sluiten. Del Vayo antwoordde met
woede in zijn stem, dat de raad het dan
maar voor zijn verantwoordelijkheid moest
nemen, de debatten vandaag reeds te slui
ten, doch dat hij, del Vayo, weigerde, de
verantwoordelijkheid daarvan te dragen.
Na ruggespraak met Avenol gaf voorzit
ter Munters hierop geheel aan del Vayo
toe, verklarende, dat de discussies later zul
len worden voortgezet en verdaagde hierop
de raadsbij eenkomst.
OFFENSIEF BIJ LOENGHAI-
SPOORWEG.
Tegelijk met de operaties in Amoy blijkt
rondom den Loenghai-spoorweg een groot
pansch offensief te zijn losgekomen. Uit de
frontberichten blijkt, aldus het D. N. B., dat
de Japanners in alle sectoren vorderingen
maken. Men kan er nit afleiden, dat de
Japanners bezig zijn een halven cirkel te
vormen rondom deze strategisch zoo be-
laigrijke verbinding, die dwars door Chi
na loopt.
AMOY DOOE JAPANNERS BEZET.
Uit betrouwbare bron wordt gemeld, dat
de Japanneezen het geheele eiland Amoy,
met inbegrip van de verdragshaven, waar
den geheelen dag is gevochten, in bezit
hebben genomen.
De Chineesche strijdkrachten hebben zich
thans naar het vaderland teruggetrokken.
Gemeldwordt, dat alle op Amoy wo
nende buitenlanders in veiligheid zijn.
PORTUGAL ERKENT FRANCO.
De Portugeesche regeering heeft Fran
co's bewind als Spaansche regeering er
kend.
NIEUWE VORDERINGEN DER
RECHTSCHEN.
Het algemeene rechtsche offensief, giste
ren ingezet in de sectoren van de boven-
Alfambra en van Morella, is vandaag
voortgezet met steun van alle gemotori
seerde afdeelingen, geschut en luchtmacht.
Gistermiddag hebben de troepen van gene
raal Vilano na een plotselingen aanval de
dorpen Luco de Borbon en Las Phanas ver
overd. Wat later maakten zij zich meester
van Todolellas, Olycau del Rey en Mata
de Morella. Andere afdeelingen hebben
vanochtend Mirambel bezet. Door deze
krijgsverrichtingen wordt het gebied van
de Sierra Carrescosa, de Sierra Palomita en
de Sierra de Canada ingesloten. Men weet
niet, hoeveel republikeinen zich in dit ge
bied bevinden. Voorts bereikten de recht-
schen de dorpen Cantavieja en Iglesuela.
VALENCIA GEBOMBARDEERD.
Tegen middernacht hebben vliegtuigen
der opstandelingen Valenmia gebombar
deerd, met name de bij de haven gelegen
stadsdeelen Grao en Cabanel.
Hoeveel dcoden er precies te betreuren
zijn is niet bekend. Het aantal gewonden
bedraagt meer dan vijftig.
De vliegtuigen waren twee malen boven
de stad gekomen, de eerste maal om elf
uur, de tweede maal tegen middernacht.
BRAZILIË
DE MISLUKTE OPSTAND.
Verschillende arrestaties.
Verscheidene officieren van leger en
vloot, onder, wie generaal Klinger, die den
opstand in Sao Paulo van 1932 geleid heeft,
en de integraiistische leider Barbosa Lima,
zijn gearresteerd. In de woning van den
integralistiscben leider Plinios Salgado
heeft de politie een groote hoeveelheid wa
penen en munitie in beslag genomen.
De bladen melden uit Rio, dat admi
raal Tavares gearresteerd is, evenals prins
Jan van Orleans Braganza, zoo van den
troonpretendent en leerling aan de lucht-
vaartschool. Deze werd licht gewond.
500 arrestaties.
Van niet-officieele zijde wordt medege
deeld, dat bij den mislukten opstand 12
personen om het leven zijn gekomen en
twintig gewond, van wie de meesten ern
stig. Er zijn meer dan 500 personen gear
resteerd. Tot deze arrestanten behooren
verscheiden hooge officieren van het leger.
Hachelijke gevechten.
De gevechten begonnen kort na midder
nacht, toen de opstandelingen zich naar de
strategische punten begaven en tegelijker
tijd hun aanvallen richtte op de openbare
gebouwen en de telegrafische, telefoni
sche en radiostations. Gesteund door
slechts een twintigtal soldaten, vocht pre
sident Vargas, staande op het balkon van
het presidentieele paleis, een revolver in
de hand en met zijn vrouw, zijn dochter
en zijn zwager naast hem, onvermoeid te
gen de honderden opstandelingen, die la-
De meeste Kieymborg-Kl anten weten niet
waarovei zij meer tevreden moeten zijn. Over
de aangename, deskundige bediening ól over
de aparte Waarborg-Kleeding op zich zelf.
anéén bij KREYMBORG
BELGIË
CRISIS VERMEDEN
KAMER SPREEKT
VERTROUWEN IN REGEERING UIT.
Gisteravond werd in de Belgische Kamer
het debat over de financieele voorstellen
der regeering hervat. Na onderbreking
werd in een nachtzitting gestemd over een
van liberale zijde Ingediende motie, welke
de Kamer met 101 tegen 76 stemmen bij 8
onthoudingen aanvaardde.
In deze motie wordt vertrouwen in de
regeering uitgesproken.
Vandervelde had tevoren verklaard, dat
hij voor de regeering zou stemmen, omdat
hij niet de verantwoordelijkheid op zich
wilde nemen de meerderheid te verbreken.
De stemming onder de leden van de recht
sche fracties was verdeeld; sommigen stem
den vóór, anderen tegen, terwijl enkelen
zich van stemming onthielden. De socialis
ten hebben voor de motie gestemd, even
als zijna alle liberalen. Tegen stemden de
communisten, de Vlaamsch-nationalen en
de rexisten.
KABINETSRECONSTRUCTIE TE
VERWACHTEN.
Na de gisteren in de Kamer gehou
den stemming, waarbij geconstateerd kon
worden, dat een gedeelte der rechterzij
de geweigerd heeft haar vertrouwen aan
de regeering te schenken, was vanoch
tend het gerucht in omloop, dat de beide
ministers, die in de regeering het conser
vatieve katholieke element vertegen
woordigen zich gedesavoueerd beschou
wen en minister-president Janson zou
den vragen him ontslag te willen ver-
leenen.
ter op de vlucht werden gedreven door
de militaire politie, welke met machinege
weren te hulp kwamen. De minister van
oorlog werd aan zijn oor gewond. Don Pe
dro Orleans Braganza, die zich tijdens de
gevechten naar het paleis begaf, kreeg een
verwonding in zijn been. De opstandelin
gen hadden het ministerie van marine be
zet, waar zij den schildwacht en twee ma
rinesoldaten gedood hadden. Na een strijd,
die verscheidene uren duurde, werd dit
ministerie heroverd door een duizendtal
marinesoldaten. Tijdens dezen strijd vie
len verscheidene dooden, onder wie Has-
selman, de leider der belegerde rebellen.
Ook in de omliggende straten werd ver
scheidene uren lang gevochten. De laat
ste sterkte der opstandelingen viel, toen de
marinetroepen het radiostation van de ma
rine op het Goeveneurseiland bezetten, na
dat tevoren het ministerie van marine in
genomen was. De toestand is thans weer
normaal.
AMERIKA
PROTEST TEGEN DE TEGEN DE JODEN
GERICHTE MAATREGELEN.
Nota te Berlijn overhandigd.
Het departement van staat publiceert
den tekst van een op 9 Mei door den
ambassadeur der Vereenigde Staten te
Berlijn, Wilson, overhandigde nota,
waarin de Amerikaansche regeering pro
testeert tegen de toepassing van het door
Goering uitgevaardigde decreet, dat be
paalt, dat Joodse he eigendommen moe
ten worden geregistreerd om zoo noodig
te worden aangewend „in overeenstem
ming met de behoeften van het Duitsche
bedrijsfleven".
De nota vestigt de aandacht der Duitsche
regeering op deze aantasting van de ver
Op Schiphol arriveerde Woensdag de Deensche deputatie van hel eiland Amager, afstammelingen van een
groep Nederlandsche kolonisten, welke de doopplechtigheid van Prinses Beatrix in hun oud-Hollandsehe
kleederdracht hebben bijgewoond
Twee en zeventig jlachtoiiers zijn te betreuren bij de ontploffing
in do Markhammijn nabij Chesterfield. Familieleden der mijnwerkers
wechten In angstige spanning op de resultaten van hel reddingwerk
plichtingen door de rijksregeering aange
gaan bij het Duitsch-Amerikaansche ver
drag van vriendschap en de consulaire
overeenkomst van 8 December 1923.
„Met het oog op den inhoud en het doel
van dit jongste decreet en zijn discrimi-
neerenden aard, aldus de nota, protesteert
de regeering der Vereenigde Staten tegen
zijn toepassing op burgers der Vereenigde
Staten.
De regeering der Vereenigde Staten
geeft uitdrukking aan de hoop, dat de
rijksregeering zich na een nieuw onder
zoek accoord zal verklaren met genoemde
overwegingen en dat zij spoedig de verze
kering zal geven, dat de onder oogen gezie
ne maatregelen niet zullen worden toege
past op Amerikaansche staatsburgers".
ALS VORSTELIJKE PERSONEN EEN
WANDELING MAKEN.
Het publiek moet meer reserve toonen.
De parlementairen redacteur van het
Handelsblad" schrijft:
Gisterenochtend hebben Prinses Juliana
en Prins Bernhard in verband met de
plechtigheid van heden een bezoek aan
de Groote Kerk gebracht.
Tevoren waren wij er toevallig getuige
van, dat de Prinses, vergezeld door een
hofdame, op een korte wandeling door de
binnenstad enkele magazijnen heeft be
zocht. Het publiek volgde de Prinses in
een aantal groepen op den voet. Houding
waarvoor wij uiterst weinig waardeering
gevoelen. Wij begrijpen zeer goed, dat men
in Den Haag verheugd is, dat zij het
tijdelijk de Prinses zich binnen de stads
muren bevindt. Maar het publiek behoor
de te beseffen, dat, in gevallen als deze,
'hoffelijke terughoudenheid een eisch is
van elementainen goeden smaak. In het
buitenland wij noemen bijvoorbeeld
Engeland en België komt het herhaal
delijk voor, dat vorstelijke personen zich
zonder eenigen overlast van opdringerige
nieuwsgierigheid in het stadsgewoel bege
ven voor een ongedwongen wandeling.
Dit behoorde ook in Nederland mogelijk te
zijn. De liefde voor ons vorstenhuis zou
zich hier op een eigen, persoonlijke wijze
kunnen uiten, namelijk door een reserve
te toonen, welke den leden van ons Vors
telijk Gezin slechts aangenaam kan zijn.
HET OFFICIEELE BEZOEK VAN
KONING LEOPOLD.
Ook het Engelsche Koningspaar naar
ons land?
Naar de „MsbcL" verneemt, houdt het of-
ficieele bezoek, dat Koning Leopold in den
loop van dit jaar aan ons land zal brengen,
verband met het veertigjarig regeerings-
jubileum van Koningin Wilhelmina.
Het Engelsche Koningspaar, zoo wordt
thans opnieuw gemeld, zou ook ter gele-
genhed daarvan ons land met een bezoek
vereeren.
Van dit laatste feit, dat, zooals men weet,
eenige weken geleden ook reeds werd aan
gekondigd, doch toen door diverse instan
ties tegengesproken, konden we ook nu,
aldus de „M^bcL", geen 'bevestiging ver
krijgen.
INVOERHEFFING OP AARDAPPELEN.
Verhooging gaat 11 Juni in.
De minister van Economische Zaken
heeft in de bijzondere omstandigheden,
welke zich in de afgeloopen week ten aan
zien van de aardappelvoorziening hebben
voorgedaan, aanleiding gevonden om de
verhooging van de monopolieheffing op
de invoer van aardappelen, van 3.tot
5.per 100 kg. welke op 1 Juni ai. in
werking zou treden eerst te doen ingaan
op 11 Juni as.
DE TIENDE BOETE-PROCESSIE L. T. B.
Maandag 23 Mei a.s. zal de tiende Boete-
Processie van den L. T. B. naar het Gena
de-oord van O. L. Vrouw ter Nood te Hei-
loo worden gehouden.
Dooreengenomen hebben aan deze Boe
te-Processies iedere keer vijftienhonderd le
den van den L. T. B. deelgenomen.
Omdat de datum voor de meeste leden
beter gelegen komt, is de verwachting ge-
wettigt, dat ditmaal de opkomst groot zal
zijn.
Om tien uur begint de Hoogmis, om half
een is er een plechtig Lof, waaronder de
Boete-Processie.
DE ARRESTATIE VAN EEN WACHT
MEESTER DER MARECHAUSSEE.
De wachtermeester der Marechausseé v.
d. W., te Terneuzen, die gisteren gearres
teerd is, verdacht van een zedenmisdrijf,
was reeds sedert geruimen tijd uit Oss
overgeplaatst.
Met de hangende Oss-kwestie heeft deze
wachtmeester dus niets te maken.
Deze arrestatie is geruchtmakend, sensa
tioneel. Maar men hoede zich toch ook
hier voor onredelijke, onchristelijke over
drijving! Ten nadeele van het corps ma
rechaussee zegt deze arrestatie niets,
ook al zou blijken dat de verdenking op
waarheid berust, dat de gearresteerde ma
rechaussee zich werkelijk heeft schuldig
gemaakt aan een strafbaar feit.
