De SDAP
propagandiste voor
de NSB
DINSDAG 26 APRIL 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
DE RECHTSCHE OPMARSCH.
De rechtschen, die uit Aliaga, ten Noord
oosten van Teruel, oprukken, hebben Agui-
lar bereikt. Dit ligt 10 mijl verder op den
weg naar het Zuidwesten. De rechtschen
hebben derhalve sedert Zaterdag ongeveer
20 mijl terrein gewonnen.
Geruchten over een rechts complot in
Katalonië.
De „Intransigeant" publiceert een bericht
van zijn correspondent te Perpignan, waar
in deze melding maakt van geruchten over
een rechtsch complot in Katalonië. Te Fi-
geuras zouden verscheidene hooge ambte
naren zijn gearresteerd. De militaire gou
verneur van Gerona is van zijn post ont
heven, naar Barcelona gevoerd en in de
gevangenis opgesloten.
Valencia gebombardeerd.
Gisterochtend is Valencia door rechtsche
vliegtuigen gebombardeerd. Dertig perso
nen werden gedood, wraronder een matroos
van een Britsch schip.
DE SUBCOMMISSIE
VOOR NIET-INMENGING BIJEEN.
In de vergadering van de subcommissie
voor de niet-inmenging heeft de secretaris,
Hemming zijn waarschuwing herhaald be
treffende beëindiging van het waarnemings
systeem, wanneer niet de belangrijke ach
terstanden in de betalingen tot een totaal
van minstens 80.000 pond sterling voor het
einde van April zijn aangevuld. De verte
genwoordigers van Duitschland, Italië en
Engeland hebben er in toegestemd, him bij
dragen tot en met 8 December te betalen.
Naar verluidt zullen zij hun regeeringen
aanbevelen, de betalingen voort te zetten.
Bijgevolg deelde Hemming mede, dat hij
de waarneming gaande zou kunnen houden,
zelfs zonder de Russische bijdragen.
Frankrijk, Polen en Littauen hebben hun
bijdragen tot 8 December reeds gestort.
België, TsjechoSlowakije, Denemarken, Est
land, Finland, Letland, Nederland, en
Roemenië hebben niet alleen hun bijdragen
tot 8 December reeds gestort, maar ook die
voor de volgende maanden.
De Russische gedelegeerde Maisky heeft
medegedeeld, dat Rusland weigert zijn bij
dragen te betalen, maar dat het alsnog be
reid is het overeengekomen gedeelte te
storten, wanneer de terugtrekking der bui-
tenlandsdhe strijders uit Spanje werkelijk
heid wordt.
leden der aristocratie, priesters, socialisti
sche leiders of Joden.
De correspondent voegt hier aan toe, dat
te Weenen terreur heerscht, het geringste
woord van twijfel of de minste critiek is
voldoende dengene, die .zich in dien zin uit
liet, in de gevangenis te brengen.
Het offensief tegen de Joden.
De „Daily Telegraph" meldt uit Weenen,
dat het nationaal-socialistische regiem voor
groote moeilijkheden staat bij zijn streven
de Joden uit Weenen te verdrijven. Er zijn
bijna evenveel joden te Weenen als in de
rest van Duitschland, indien men reke
ning houdt met de 50.000 personen, die
in de laatste vier jaren uit Duitschland
zijn vertrokken. Intusschen worden krach
tige maatregelen tegen de Joden getroffen.
Verscheidene groote café's waren Zondag
leeg, hoewel het er anders meestal zeer
druk is, omdat van de eigenaars of pach
ters was gezegd, dat het Joden waren. De
café's werden gepost door Bruinhemden,
die niet-Joden de waarschuwing gaven
niet binnen te gaan.
Voor een zeer bekend café bij de Opera
stond overal het woord „Jude" geschilderd.
Geen plaats in dit café werd bezet.
De grootste zaak in fijne vleeschwaren
te Weenen, die anders op Zaterdag tot acht
uur stampvol is, was dezen keer al om vijf
uur gesloten. De klanten waren gevlucht,
nadat zich voor het huis posters hadden
opgesteld.
Tientallen Joden probeeren dagelijks de
grens over te komen naar Hongarije of
Tsjecho-Slowakije. Een Weensch juwelier
werd aan de grens gearresteerd, toen hij
op weg was naar Bratislava (Presburg) de
hoofdstad van Slowakije, op 48 km. van
Weenen gelegen.
Hij reed op een gewone fiets. Op het
Duitsch-Oostenrijksche douanekantoor was
hij goed bekend, omdat hij ter plaatse
vaak in zijn auto passeerde. Hij klaagde
bij de beambten over zijn armoede en
niets werd op hem bevonden. Vervolgens
werd zijn fiets nauwkeurig onderzocht.
Onder het zadel werden diamanten gevon
den ter waarde van 40.000 tot 50.000 gul
den. De man werd gevankelijk naar Wee
nen teruggebracht.
Een Hongaarsche chauffeur is gearres
teerd, omdat hij langs een ongebruikelij-
ken weg 's nachts de grens passeerde. In
de auto zaten ongeveer twintig joden, die
hem elk een belangrijk bedrag hadden be
taald, om over de grens te komen.
FRANKRIJK
DALADIER OVER FRANKRIJKS
TOEKOMST.
Arbeiden ofeen totalitair regiem.
In den kabinetsraad heeft minister-pre
sident Daladier gisteren zeer nadrukke
lijk gewezen op de absolute noodzakelijk
heid, waarin Frankrijk zich bevindt, om
zijn productie op te voeren.
„Indien ons land weigert te arbeiden",
aldus Daladier, „dan rest ons tenslotte geen
andere toekomst dan een totalitair regime".
Na afloop van de ministerieele bespre
kingen heeft Daladier tegenover de pers
nogmaals uiteen gezet dat de centrale ge
dachte, welke het plan tot economisch her
stel beheerscht de toeneming is der Fran-
sche productie, die feitelijk op ieder gebied
merkbaar lager is dan bij de meeste Eu-
ropeesche mogendheden. Het noodzakelijk
evenwicht op de betalingsbalans en de
begrooting kan slechts door arbeid worden
verkregen.
Het plan moet dus alles, wat deze onver
mijdelijke toeneming der productie in den
weg zou kunnen staan, terzijde stellen.
Anders is er geen heil van te verwachten.
De volgende maatregelen moeten derhal
ve verwezenlijkt worden:
Financieele gezondmaking; herstel van
het evenwicht op de begrooting door fis
cale bemoeiingen, die de productie niet
nadeelig bein vloed en; vernieuwing van de
technische installatie; arbeidsregeling .bin
nen het kader der wet met het oog op een
beter rendement; hulp aan de handwerks
lieden; een arbeidsplan beoogend de oprui
ming van krotwoningen; ontwikkeling van
het crediet voor industrie en handel; verbe
tering van de voorwaarden voor de beta
ling op de openbare markt; ontginning der
koloniale rijkdommen; faciliteiten voor het
toerisme als nationale industrie.
Dit plan, waarover de regeering het in
haar geheel eens is zal worden ten uit
voer gelegd door een aantal wetsdecreten,
die in overeenstemming met vroegere be
sluiten, binnenkort zullen worden uitge
vaardigd.
De eerste decreten zullen op 3 Mei in
het Staatsblad worden gepubliceerd.
ENGELAND
ACCOORD LONDEN—DUBLIN
GETEEKEND.
Volledige financieele en economische
regeling.
Gistermiddag te 15.23 uur is de overeen
komst tusschen Groot-Brittannië en Ierland
geteekend.
Met het BritschIersche accoord is een
volledige financieele en economische rege
ling tusschen de beide landen tot stand ge
komen. Bepaald wordt, dat Eire (de Iersche
vrijstaat) 10 millioen pond zal betalen
vóór 30 November a.s. als definitieve ver
effening van alle financieele eischen van
weerskanten.
Eire zal jaarlijks een kwart millioen
pond blijven betalen voor vergoeding var
schade aan eigendommen volgens de over
eenkomst van December 1925.
Alle door Engeland als strafmaatregel
tegen Eire geheven rechten en de overeen
komstige repressaillerechten tegen Enge
land worden afgeschaft.
Voorts worden in het accoord bepalingen
aangetroffen aangaande overdracht van
kustverdedigingsstations aan Eire. Deze
stations worden door Engeland onvoor
waardelijk ontruimd.
De handelsovereenkomst bepaalt, dat
Iersche goederen vrij van douanerechten in
Engeland mogen worden ingevoerd, met
dien verstande, dat de fiscale rechten be
taald moeten worden voor de quantitatieve
regeling van den invoer van Iersche land
bouwproducten.
Een aanzienlijk aantal Britsche goederen
om. steenkool, zullen het recht blijven
behouden van vrijen invoer in Eire
Eire neemt voorts op zich 'n invoerrecht te
heffen van buitenlandsche steenkool. Te
vens zal Eire onmiddellijk de beschermen
de rechten op 25 producten van het Veree-
nigd Koninkrijk verminderen. De bescher
mende rechten, gericht tegen goederen van
het Vereenigd Koninkrijk, zullen over het
algemeen herzien en verlaagd worden,
met dien verstande, dat zij toch nog een
passende bescherming zullen blijven vor
men voor de Iersche industrieën. De be
staande marges van preferentie voor goe
deren uit het Vereenigd Koninkrijk wor
den gehandhaafd.
Het handelsverdrag zal drie jaar loop
tijd hebben. Daarna kan het met een ter
mijn van zes maanden door beide partijen
opgezegd worden.
Het verdrag moet door de parlementen
in beide landen bevestigd worden.
TSJECHO SLOWAKIJE
HENLEINS DEMAGOGIE
PRAAG OVER HEM ONTSTEMD.
Zijn eischen onredelijk en
onaanvaardbaar.
In Tsjechische politieke kringen wordt
«r ten aanzien van de rede van Henlein od
gewezen, dat de onrust na de verkiezingen
in Duitschland nog niet is gekalmeerd. Men
ziet in de acht punten van Henlein een ze
kere demagogie; men acht ze niet redelijk
en onaanvaardbaar; de punten zijn in strijd
met de grondwet.
Er wordt op gewezen, dat Henlein ver
scheidene malen heeft verklaard niets te
maken te hebben met het nationaal-socia-
lisme; thans heeft hij plotseling keert ge
maakt. Ook heeft- hij het nationaliteiten
statuut, dat Hodza heeft aangekondigd, ver
worpen, zonder den inhoud te kennen.
Tenslotte stelt men zich de vraag, of de
eischen van Henlein gesteund worden door
Duitschland, zooals Henlein en de Voelki-
sche Beobachter doen veronderstellen. De
eischen van Henlein vormen een punt, dat
tusschen Tsjecho-Slowakije en Duitschland
moet worden opgehelderd, aangezien hier
door een nieuwe toestand wordt geschapen
tusschen beide landen.
De pers afwijzend.
De Praagsche „Narodni Noviny" heeft
ten aanzien van de eischen van Henlein
geschreven, dat inwilligen hiervan een ge-
heele wijziging van de grondwet noodig zou
maken. Zij zijn een eerste stap naar ge-
heele afscheiding van het gegermaniseer
de gebied. Het blad acht de eischen onaan
vaardbaar, evenals het uiterst rechtsche
blad „Pondelni List", de „AZet" en de so
cialistische „Pondelni Niviny".
Ook de in Duitsche taal verschijnende
„Prager Montag", „Prager Montagsblatt"
en de „Prager Mittag" oordeelen niet gun
stig over de eischen.
Volgens de „Manchester Guardian" houdt
de rede van Henlein op geen enkele wijze
rekening met de reeds door de regeering
van Praag gedane concessies. In antwoord
daarop vraagt Henlein nog meer. Zijn „mi
nim umeischen" zou geen enkele Tsjechische
regeering kunnen inwilligen.
„Indien deze houding werkelijk de ge
voelens der Sudeten-Duitschers weergeeft
en de goedkeuring van Berlijn ontvangt, is
de toekomst zeer zeker somber. Voor de
openbare meening der wereld zal Duitsch
land geen enkele verontschuldiging hebben
in te grijpen, indien, hetgeen waarschijn
lijk lijkt, de regeering van Praag deze
eischen van de hand wijst".
POLEN
SPOORWEG KAUNAS—WILNA
VERNIELD.
Naar de Poolsche bladen melden, is de
zoo juist gereed gekomen spoorbaan Kau
nasWilna op het traject tusschen het Li-
tausche station Jewje en de Poolsche grens
Tot mijn genoegen heeft u het abuis in
uw beschouwing over het Paaschcongres
hersteld, waarvoor ik zeer erkentelijk ben.
Nu uit uw onderschrift blijkt, dat u
gaarne had gezien, dat ik op de eigenlijke
strekking van uw artikel was ingegaan,
wil ik daaraan graag gevolg geven.
Op onze congressen wordt in ruime ma
te gelegenheid gegeven tot bespreking
van het bestuursbeleid. Indien van de 800
afdeelingen dan een 30-tal afgevaardigden
op rustige en kameraadschappelijke wijze
van hun democratische rechten gebruik
maakt, om bepaalde verlangens of critiek
te uiten, is dit toch niet iets buitenge
woons?
Dat velen, waarbij ook schrijver dezes,
ook hulde brachten aan de leiding in be
paalde opzichten, hebben sommigen blijk
baar over 't hoofd gezien.
Doch indien men aan de discussie een
overdreven beteekenis hecht, hoe zwaar
moet ook u zich dan niet de critiek aan
trekken op de R. K. Staatspartij!
In geen geval is 't juist, dat het congres
de voorkeur gaf aan een onvruchtbare op
positie-politiek.
Niets liever zou het ons zijn, om in 't
belang der vele duizenden werkloozen een
constructieve welvaartspolitiek te kun
nen voeren.
Vandaar de teleurstelling in onze krin
gen over de houding van uw partij, die
met haar Plan van Opbouw verwachtingen
had gewekt.
Van onze zijde is duidelijk te kennen
gegeven, o.a. voor de verwezenlijking van
een groot-werken-plan de regeerings-ver-
antwoordelijkheid te willen aanvaarden.
Zelfs de voornaamste „oppositie"-woord-
voerder, de heer van der Kieft, deed uit
komen, dat de omstandigheden ons nood
zaken, z.g. oppositiepartij te blijven, doch
bereid, mede te regeeren.
Waar uw partij er aan heeft medege
werkt, dat wij (en zelfs menschen als Mr.
Oud!) daarvan zijn buitengesloten en ele
menten als Baron van Wijnbergen voor
een belangrijk deel de marsch-route bepa
len in uw partij, is het onbillijk, ons ver
wijten te maken, terwijl anderen die te
genstelling hebben geschapen.
Ons bovendien op één lijn te stellen met
Kardinaal Innitzer en ons propagandisten
voor het nationaal-socialisme te noemen,
dat „nemen" wij niet.
Het voorbeeld, dat u aanhaalde van
onze twee wethouders, is 't beste bewijs
van de onjuistheid uwer conclusie. Ook
plaatselijk willen wij liever positief dan
negatief werk leveren.
Ten slotte kan ik u verzekeren, dat de
opvattingen der Leidsche congres-afvaar
diging volkomen overeenstemmen met,
wat u noemde, de overheerschende mee
ning in onze afdeeling.
Voor de verleende plaatsruimte betuig
ik u gaarne mijn oprechten dank.
H. v. WOUDENBERG.
't Is misschien niet overbodig, er aan te
herinneren, dat wij in een beschouwing
over het Paaschcongres der S.D.A.P. onze
teleurstelling hebben uitgesproken over
de daar op het bestuursbeleid uitgeoefen
de critiek, terloops opmerkende, dat de
afdeeling Leiden bij die critiek de lei
ding had.
Dit laatste heeft toen de afgev. van Lei
den, de heer van Woudenberg, ontkend;
hij schreef dat dit onzerzijds een abuis
was. Wij hebben deze ontkenning willen
aanvaarden; zij raakte ook niet de eigen
lijke strekking van onze beschouwing.
Op die eigenlijke strekking wil de heer
v. Woudenberg nu terugkomen. In feite
maakt hij echter eerst enkele opmer
kingen die langs ons betoog heengaan.
Wij hebben er geen oogenblik over ge
dacht, om het feit zelf, dat op een verga
dering der S.D.A.P. critiek op de leiding
vernield. Over een afstand van meer dan
tien meter zijn de rails en dawrsliggers
losgerukt, terwijl de telefoon- en telegraaf-
leidingen doorgesneden zijn.
BRITSCH-INDIË
ERNSTIGE ONGEREGELD
HEDEN IN BR. INDIË
32 DOODEN EN 48 ERNSTIG
GEWONDEN.
De politie heeft geschoten op een menigte
van 10.000 personen, die een congres
bijeenkomst in het dorp Vidurawatara
(district Kolar) bijwoonden. Er werden,
naar gemeld wordt, 32 personen gedood en
48 ernstig gewond.
De menigte verklaarde te zijn samenge
komen om het verbod van de autoriteiten
van den staat Mysore, de congres-vlag te
hijschen, te trotseeren. Zij weigerde uiteen
te gaan.
RADJA IN OPSTAND.
Volgens bericht uit Indië is de radja van
Sikar in opstand gekomen tegen den maha-
radja van Jaipoer, en heeft hij zich met
zijn volgelingen verschanst in de vesting
Silbar, waar zij op het oogenblik door drie
honderd politie-beambten belegerd worden.
De Britsche inspecteur-generaal te Jaipoer
heeft zich naar Sikar begeven, om de ope
raties tegen den radja te leiden.
wordt uitgebracht, af te keuren, of aan te
wijzen, als een, op zich beschouwd, voor
genoemde partij ongunstig verschijnsel.
Natuurlijk niet. Wij wenschen voor de
R. K. Staatspartij geenszins de eenstem
migheid, die er op een begraafplaats
heerscht; en wij gunnen ook onzen poli-
tieken tegenstander niet het kwaad van
zulk een rust.
Wij hebben afgekeurd de reden waarom
die critiek werd uitgeoefend. En, ge
zien de reden, de bedoeling van die cri
tiek, hebben wij in die critiek geconsta
teerd: propaganda voor de N.
S. B.!
De reden van die critiek op de leiding
in de S.D.A.P. was n.l. gelegen in de over
weging, dat die leiding niet in voldoende
mate voert een oppositie-politiek en blyk
geeft van monarchale gezindheid.
't Zijn de uitwassen van de partijen-po
litiek, van de parlementaire democratie,
waarin een propaganda ligt voor de N. S.
B. Dat zullen we allen met elkaar eens
zijn.
En, naar onze besliste overtuiging, is
één van die uitwassen gelegen in de
oppositie-politiek. Onder oppositie-politiek
verstaan we de politiek van een partij (en),
die in oppositie is (zijn), omdat zij niet in
regeering of bestuur of niet in een be
paald deel van regeering of bestuur ver
tegenwoordigd is (zijn). Die oppositie-poli
tiek staat afwijzend of onwelwillend tegen
over voorstellen, die ze zou hebben geac
cepteerd, indien ze van geestverwante
zijde waren gekomen; stelt aan regeer
ders of bestuurders eischen, die zij niet
zou hebben gesteld onder dezelfde om
standigheden aan dezelfde functionarissen,
indien dezen van de eigen partij waren
geweest!
Wij regeeren niet mede, aldus ongeveer
de inzender, dus zijn wij in oppositie.
Als de inzender zou hebben gezegd: dus
is er meer kans, dat wij tot onzen
s p ij t tegen bepaalde voorste 1-
1 e n van de regeering oppositie moeten
voeren, dan wanneer wij zelf in de regee
ring zouden vertegenwoordigd zijn dan
zouden wij zijn redeneering, natuurlijk,
als logisch hebben aanvaard.
Maar nu is ze een uiting van die oude
opvatting van oppositie-politiék, welke
wij zoo gaarne als verouderd zouden wil
len beschouwd zien!
Over de kwestie, waarom de S.D.A.P.
niet in de regeering is opgenomen, behoe
ven wy hier in het kader van dit
betoog niet uit te weiden.
Wij herhalen en met volle overtui
ging dat de S.D.A.P., als zij wil vast
houden aan die oude opvatting van oppo
sitie-politiek, een propagandiste is voor
de N. S. B.!
Aan een vereenzelving van de S.D.A.P.
met Kardinaal Innitzer, onder welk opzicht
dan ook, denken wij natuurlijk niet!
't Ware te hopen, dat de S.D.A.P. zoo dui
delijk, zoo onomwonden zich zou uitspre
ken vóór de handhaving van de rechten
der Kerk, als Kardinaal Innitzer dat heeft
gedaan in zijn tegenover het Nationaal-
Socialisme afgelegde verklaring na zijn
bezoek aan Rome. Dan konden wij de
S.D.A.P. tenminste onder één opzicht op
één lijn stellen met Kardinaal Innitzer!..
Wat de S.D.A.P. op de tweede plaats
maakt tot een propagandiste voor de N.
S. B., als de bedoelde strooming in haar
midden niet zou worden onderdrukt, maar
zou overheerschen, is het republikeinsch,
het anti-monarchaal streven, dat op het
jongste Paaschcongres tot uiting kwam.
Door dat streven plaatst zij zich princi
pieel en practisch naast het overige deel
van het Nederlandsche volk; en i n die
tweespalt kan de nationaal-socialisti
sche beweging groeien! En wat is 't
mogen we 't zoo zeggen? dom, om nu
te vechten tegen een staatsvorm, den mo
narchalen, waaronder de democratie veilig
is, terwijl van een anderen kant doods
vijanden van de democratie op den loer
liggen. We merkten 't reeds dezer dagen
op: de socialisten in Engeland b.v. denken
er niet over, aldus hun tijd, hun kracht te
verspillen en in gevaar te brengen de na
tionale eenheid.
Wij hebben eenigszins uitvoerig inzen
der beantwoord. 't Is onze overtuiging,
dat van de marsch-route, die de S.D.A.P.
nu zal volgen, héél veel afhangt!
AMERIKA
EEN JOODSCHE UITGEVER
MISHANDELD.
Omdat hij geweigerd had, een hakenkruis
te kussen.
De „Daily Telegraph" meldt uit New
York, dat een troep nationaal-socialisten te
New York een aanval heeft gedaan op den
heer Charles Weiss, een Joodschen uitge
ver van een anti-nationaal-socialistisch tijd
schrift. Deze aangelegenheid trekt in de
Vereenigde Staten thans sterk de aandacht.
De heer Weis,, die kreupel is, was niet in
staat, zich te verdedigen. Hij werd bewus
teloos geslagen, toen hij weigerde een ha
kenkruis te kussen, dat vier aanvallers hem
voorhielden.
Hy werd bewusteloos op den grond van
zyn kantoor gevonden met een schedel
breuk, op zijn armen waren met een scherp
mes nationaal-socialistische emblemen in-
gekerfd.
Bestuursleden van den anti-nationaal-
socialistischen bond hebben verklaard, dat
indien de regeering niet optreedt tegen de
z.g. „Amerikaansche nationaal-socialisti
sche sterke-arm-benden", zij vergunning
zullen vragen tot het dragen van revolvers,
om zich zoo noodig zelf te verdedigen.
BUITENLAND
VAN HET VATICAAN
'S PAUSEN A.S. VERTREK NAAR
CASTEL GANDOLFO.
Bevestigd wordt, dat de H. Vader naar
Zijn zomerresidentie Castel Gandolfo zal
vertrekken op 30 April a.s. in den namid
dag.
Verleden jaar is de Paus, gelijk men
weet, op 1 Mei vertrokken en keerde Hij
op 30 October ten Vaticane terug, zoodat
Hij zes maanden buiten Vaticaanstad ver
bleef.
DUITSCHLAND
DE GELIJKSCHAKELING
PREDIKANTEN MOETEN EED OP
HITLER AFLEGGEN.
De predikanten en functionarissen van
de oud-Pruisische Evangelische Unie zul
len voortaan de eed van trouw aan Hitier
moeten afleggen.
In geval van weigering zullen zy wor
den afgezet.
TERREUR TE WEENEN.
Er zouden 12.000 personen in de gevan
genissen zijn.
Een speciale correspondent van de „News
Chronicle" meldt aan dit blad, dat te Wee
nen 12.000 personen in de gevangenissen
zijn ingesloten. In verschillende andere
centra van Oostenrijk zijn nog 40.000 per
sonen gedetineerd. Het zijn diplomaten,
U heelt zich zeker al wel eens afge
vraagd, wat voor model en kleur ge
voor Uw nieuw costuum zult kiezen?
Dat kunt U eigenlijk pas goed be
slissen, als U bij Kreymborg de Waa»-
borg-Costuums hebt gezien.
oUéen bij KREYMBORG
