9e- 29ste Jaargang No. 9008 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Brandstichting ZATERDAG 16 APRIL 1938 Telefoon: Redactie 15. Telefoon: Administratie 935. AAt. en AboiniL-tarieven zie pag. S. Giro 103003. Postbus 1L DE SCHEMERING DER VRIJHEID Wanneer de eerste Paaschniorgen als een uiterst pril en zuiver blozen boven de kim verschijnt, verlaat Christus zijn graf, nieuw en vol luister. Mensch is Hy nog maar be vrijd van druk en moeizaamheid. Hij is als Iwht geworden en als vuur. Zijn gansche wezen is een helder, koesterend branden en tegelijkertijd een verkwikkende koelte, Zijn maagdelijk lichaam werd eeuwige lente. Maar het lichaam is slechts instrument van den geesten de geest is volkomen in God verborgen. De menschheid van Chris tus deelt in de onvergankelijke glorie der Godheid, zij ligt verankerd in den gronde- loozen schoot der Eeuwigheid, -het Eeuwige Leven nam haar op. Want Christus, ver rijzend uit de dooden, sterft niet meer, de dood zal over Hem geen macht meer heb ben. Voor zoover Hij immers stierf, stierf Kij voor de zonde eens en voor altijd; maar voor zoover Hij leeft, leeft Hij voor God. Christus heeft altijd geheel voor God ge leefd; thans is op Zijn leven het onbetwist bare stempel der Godheid gedrukt. Daarom ook blijft Hij thans vooi Zijn vervolgers verborgen. Zij hebben Zijn nederigheid verworpen zij zullen Zijn glorie niet aan schouwen. Eens zullen zij Hem zien, aan de wolken des hemels, „om levenden en dooden te oordeelen". Broeders, laat ons toch goed den zin van Christus' heerlijkheid begrijpen. Zijn heer lijkheid is onze heerlijkheid, want voor ons kwam Hij, stierf Hij en stond Hij op wij zijn geroepen, om Zijn luister te deelen. Weet ge, wat de hoogste glans van Zijn heerlijkheid is? Het is de vrijheid! Een wonderlijke vrijheidHet klinkt als een schijnbare tegenstelling, dit is een vrijheid, cie tegelijkertijd hoogste gebondenheid be- teekent. Hoe is dat mogelijk, vraagt ons beperkt venstand. Toch worde het ons eenigszins duidelijk, als wij bedenken, dat Hij met on verbreekbare banden geboeid is aan de Oneindigheid zelve.- En oneindig heid beteekent vrijheid, het beteekent af wezigheid van grenzen en banden. Vrijheid, het is een parool, dat sinds eeuwen in het vaandel der menschheid ge schreven staat. De menschheid heeft gewel dig voor het verbreken van alle boeien ge vochten. Op alle terreinen van het leven riep men om vrijheid, geen wetten meer, geen regels, geen controle, geen gezag. We mogen nooit vergeten, dat de drang naar vrijheid ontspringt aan de diepste behoefte van het menschenhart. Wij zijn voor de vrijhe:d geschapen vrij te zijn is onze roeping, ons voorrecht en ons hoogste geluk. Weet ge, waar het om gaat We moeten de ware vrijheid zoeken. Er zijn er thans mill'cenen, die om de vrijheid schreeuwen', ze hebben den echten zin der vrijheid nooit begrepen. Ze ver warren vrijheid met bandeloosheid, de officieele banden moeten verwijderd of tot een minimum gereduceerd worden. Die arme menschen denken, dat het probleem der vrijheid is opgelost, wanneer de uiter lijke banden worden doorgesnedenze vergeten, dat er innerlijke banden zijn en dat juist die ons tot slaven maken. In ben vrij, zeggen ze, om te doen wat iL wil, niemand heeft het recht, me de wet te stellen. Arme verdwaalde, zie je dan niet (of wil je het niet zien?), dat je de slaaf van je hartstochten geworden bent Ik ben vrij, zoo poch je, ik tart alle gezag, maar je bent een leugenaar en een be klagenswaardige stakkerd, je heerscht r:iet, je wordt beheerscht, je stuurt niet, je wordt meegesleurd met een stuurlooze, toomelooze bergstroom, de diepte in, (zie jt het niet?), de afgrond tegemoet. Je dwaalt, als je meent, dat viijheid op heffing van alle uiterlijke banden en nor men beteekent. De uiterlijke normen zyn niet weg te cijferen, je bent immers ge plaatst in een heelal, waarvan je de werke lijkheid niet ontkennen en niet veranderen kunt. Neen, tegenover die werkelijkheid ben je niet vrij, de vrijheid ligt ergens ai.ders, zij bestaat hierin, dat je naar het inzicht van de rede of het voorschrift van het Geloof jezelf uit vrije beweging wilt voegen binnen de lijnen van een plan, dat door een Hoogere Macht werd vastgesteld. Want vrij zijn beteekent niet, dat je kunt doen wat je wilt, het beteekent in laatste ii.stantie, dat je wilt doen, wat je moet. Dat is de hoogste, geestelijke vrijheid dat het lagere niet in staat is, je van het PE WERELD IN VOGELVLUCHT burgos: De laatste verbinding tusschen Noord en Zuid is thans voor het republi- keinsche Spanje afgesneden. De troepen van generaal Aranda zijn Vinaroz, dat ten Zuiden van Tortosa aan de kust der Mid- dellandsche Zee ligt, binnengetrokken. Daarmede is het eerste doel bereikt, dat beoogd werd met het offensief, eenige we ken geleden ingezet in den Aragon-sector. Maanden lang heeft men verwacht, dat deze doorbraak vanuit Teruel zou plaats heb ben. De rooden, die het wachten moe wa ren, hebben toen een aanval op Teruel ge daan en deze stad bij verrassing genomen Dat schijnt het sein geweest te zijn om met den lang voorbereiden opmarsch te begin nen en thans is een psychologisch moment bereikt; Barcelona en Valencia zijn van elkander afgescheiden. In het Zuidelijk ge deelte is generaal Miaja benoemd tot een soort dictator; alle burgelijke autoriteiten zijn aan hem ondergeschikt. Het ziet er naar uit, dat Franco eerst Catalonië zal onderwerpen en vervolgens zijn aanvallen zal richten op het Zuiden. Generaal Miaja is een niet te onderschatten tegenstander, maar geïsoleerd en verstoken van hulp uit het Noorden zal hij het niet lang kunnen volhouden tegen een geconcentreerde krachtsinspanning van Franco. PARIJS: Op het voorbeeld van Engeland gaat Frankrijk zich nu ook verzoenen met Italië: Daladier is daarvoor een meer ge schikte man dan Blum. Daladier en Bonnet zijn thans uitgenoodigd om naar Londen te komen; natuurlijk in verband met de as. erkenning van Abessinië, waarbij Frankrijk zich wil aansluiten. LEVERINGS- EN BETALINGS CONDITIES VOOR SCHOENEN EN LEDER 4 Naar wij van bevoegde zijde vernemen, heeft de minister van Economische Zaken in antwoord op het desbetreffende verzoek van de „Federatie van Nederlandsche Schoenfabrikanten" medegedeeld, dat hij in beginsel bereid is het door deze federa tie genomen bindend besluit inzake „leve- rings- en betalingscondities bij levering van schoenen" met aangehechte „leverings- en betalingscondities voor den Nederland- schen schoenhandel" algemeen verbindend te verklaren. Eenzelfde bereidverklaring heeft de mi nister van Economische Zaken doen toe komen aan de „Federatie van Vereeni- gingen van Nederlandsche lederfabrikan ten" en de „Vereeniging van lederimpor teurs"; in antwoord op het verzoek dezer organisaties een door haar genomen bin dend besluit inzake „leverings- en beta lingsvoorwaarden voor leder" algemeen verbindend te verklaren. hoogere af te leiden; maar dat je recht door de tuinen der verlokking heen voort schrijdt naar wat je als het waarachtige Doel wordt voorgehouden. En eens, als het uur der volmaakte vrij heid is aangebroken, zullen die twee vor men van vrijheid samenvallen. Je zult in waarheid kunnen doen, wat je wilt, omdat je nog slechts 't goede zult kunnen willen. Want je zult met een onverbrekelijke band aan de oneindige Goedheid geloeid zijn. Weet je waarin die band bestaat Het is geen band van het geweld, maar het is de Liefde. De Liefde zal je onverbrekelijk aan God verbinden; en alleen de Goddelijke Liefde is in staat, de menschen in waarheid vry te maken. - Thomas van Aquino zegt het nog sterker. „Niet alleen zullen allen vrij zyn, maar allen zullen koningen zijn. En de reden caarvan is, dat allen eenzelfden wil zullen hebben met God, en God zal willen, dat de Heiligen willen en de Heiligen zullen wil len, hetgeen God wil. Vandaar dat met den wil van God ook hun wil geschieden zal en God zal de kroon van allen zijn". Broeders, laat ons vandaag met vurig begeeren opzien naar dat hemelsche koning schap. Hier op aarde zal de zonde niet aflaten, ons fel te bekoren we zullen ver beten om de vrijheid moeten vechten. Maar Christus is opgestaan, zuiver en heerlijk, de schemering onzer vrijheid licht op aan cie kim. Laat ons daarom, smachtend van verlangen en trillend ''an geestdrift het Paaschgebed van de Kerk herhalenO, God, die door het plechtige Paaschfeëst aan de wereld genezing hebt geschonken wil Uw volk, zoo smeeken we, mét Uw hemelsche gaven achtervolgen; opdat het oe volmaakte vrijheid moge verwerven en tot het eeuwig leven moge geraken. Amen." Zoeterwoude, 16 April '38. Dr. HENRI VAN ROOIJEN, Drie boerderijen afgebrand In den afgeloopen nacht omstreeks een uur is brand uitgebroken in de boerderij der familie Fama aan den Hoofweg te Loe- :n, bij Apeldoorn. Het woonhuis, dat met een rieten kap bedekt was. branddfc, evenals de aangren zende schuren en stallen, tot den grond toe af. De bewoners, die door het angstig geloei van het vee werden gewekt, konden zich slechts in nachtgewaad in veiligheid stel len. Vier koeien en een paard kwamen in de vlammen om. Vrijwel op hetzelfde oogenblik ontstond eveneens brand in de vijfhonderd meter verder gelegen boerderij van de weduwe van Zon. Hier kon het vee gered worden. Ook deze boerderij brandde tot den grond toe af. Enkele uren later ontstond brand in de onbewoonde boerderij van den landbou wer Nieuwkamp, aan den Grooten Braak- weg. Deze boerenhoeve, welke dienst deed als bergplaats voor landbouwwerktuigen is eveneens tot den grond toe afgebrand. De waardevolle inventaris ging verloren, ter wijl zeven varkens, twee kalveren en een waakhond in de vuurzee den dood vonden. Als verdacht van brandstichting is he denochtend de twintig-jarige Rabelink uit Loenen gearresteerd, tegen wien reeds eer der verdenking was gerezen, nadat het vo rige jaar de woning van zijn ouders op on verklaarbare wijze tot den grond toe was afgebrand. Naar wij vernemen, was geen der ver brande perceelen verzekerd. NOG EEN BOERDERIJ AFGEBRAND. Vanochtend omstreeks vijf uur ontdekte de veehouder B. Roelinga te Mildam, bij Heerenveen, brand in zijn boerderij. Het vuur greep snel om zich heen, maar het gelukte toch, al het vee in veiligheid te brengen. De motorspuit van Heerenveen verscheen spoedig. De boerderij ging ech ter geheel in vlammen op. Niets kon wor den gered. De oorzaak van den brand is het te hoog branden van een stallantaarn. De boerderij was laag verzekerd. TWEE WONINGEN TE HEES WIJK AFGEBRAND. Vanmorgen is te Heeswijk brand uitge broken in de woning annex broodbakkerij manufacturen- en kruidenierswinkel van K. van Stokkum—Van Zeeland te Hees- Heeswijk. Het vuur kon, met behulp van een ouder - wetsche handspuit aanvankelijk onvol doende worden bestreden en al spoedig sloeg het vuur over op de nabij gelegen woning van J. van den Bosch. Beide wo ningen brandden tot den grond toe af. De woning van J. v. Scheindel kreeg groote wa terschade, terwyl het café van den heer L. H. Gijbeis, als laatste huis van het blok, kon blijven staan. Verzekering dekt de schade. TpI linn M" drietax f 2 - p. uur I Gl.UllUu naar de bloembollen naar de bloembollen Garage De Groot, Beestenm,, Parkeerterreir PRIESTERMOORDEN IN HET ROODE SPANJE. 1379 slachtoffers officieel vast gesteld, doch hun werkelijk aantal is nog veel grooter. Sinds het uitbreken van den burgeroorlog in Spanje is officieel komen vast te staan, dat 1379 priesters en religieusen behoo- rende tot 27 Orden en Congregaties door de Marxisten zijn vermoord. In deze cijfers zijn niet begrepen de honderden saeculiere priesters waarvan men met reden mag aan nemen, dat zij ter dood zijn gebracht. In onderstaande statistiek, die ons door Pa ter Fr. Ledit S.J. wera verstrekt, is dus alleen het aantal priesters en religieusen vermeld, van wie met zekerheid is komen vas te staan, dat ze door de rooden gemar teld zijn: De paters van H. Hart van Ma ria 237 slachtoffers; de Christelijke Broe ders 143; de Fraters Maristen 109; Francis canen 104; Jesuieten 100; Augustijnen 93; Capucijnen 89; Broeders der Christelijke Scholen 84; Salesianen 67; Benedictijnen 58, waaronder alle leden van een klooster ten getale van 40; Vincentinanen 56; Broe ders van St. Joannes de Deo 42; Ongeschoei de Carmelieten 42; Carmelieten van de Ob servantie 36; Dominicanen (alleen van de Provincie Madrid) 33; Trinitariërs 24; Re demptoristen 19; Paters van de H. Familie 16; Fraters van O.L.Vrouw van Barmhar tigheid 16; Missionarissen van het H. Hart 10; Marianisten 9; Augustinessen 8; reli gieusen van de Orde van St. Camillus de Leilis 5; Missionarissen van het H. Hart (Malorca) 4; Missionarissen van het H. Hart (Picpus) 4; Broeders van St. Gabriël 3; Passionisten 2. WAT ANDERE BLADEN ANTI-PAPISTISCH GESCHRIJF. Het volk wordt vergiftigd door de „voor lichting", die de N.S.B.-pers geeft inzake het optreden van den Katholieken minister van Justitie,, mr. Goseling. Wij schreven reeds gisteren, dat de N. S.B.-pers daarin niet alléén staat. Des te meer is het noodig, dat zoo veel mogelijk door de Katholieke pers dewaar- h e i d wordt verspreid! Naast wat wij zelf reeds hebben geschre ven over „Minister Goseling en Oss" en wat wij reeds uit andere bladen hebben geci teerd willen wij hier nog het volgende ci- teeren uit een artikel van de Gelder lander: „Onlangs heeft men kunnen lezen, op hoe laaghartige wijze in het N.S.B.-orgaan is geschreven over beweerde schandelijke toestanden in een zeepfabriek te Leiden. Dagen later is dat verdichtsel in een klein berichtje door het blad herroepen. Zoo pas weer kwam hetzelfde orgaan met een vunzig geschrift vol schandelijke be schuldigingen aan het adres van de ka tholieke geestelijkheid in het algemeen en speciaal aangaande een tweetal in functie zijnde priesters in Oss. Met vollen naam werden dezen genoemd om ze zoo aan de algemeene verachting prijs te geven. Tegen dergelijk geschrijf wordt ook in niet-katholieken kring gewaarschuwd. Zoo schrijft de „N. Rotterd. Crt." heden morgen, dat een waarschuwing ten aanzien van de beweringen niet overbodig is ge bleken. immers, zoo zegt de „N. R. Crt.", de verslaggever in het Nat. Dagblad be weert, dat de beruchte z.g.n. kroonge tuige met de 18 veroordeelingen, hem (dien verslaggever) zou hebben meege deeld, dat bij een verhoor van een jon gen, die n.l. in verband met beweerde strafbare handelingen, waaraan zich vele jaren geleden een pastoor schuldig gemaakt zou hebben, thans d.w.z. on geveer een drietal weken her nog maals gehoord is, en, in tegenwoordig heid" van dien „kroongetuige", van wachtmeester De Gier en een mare- chaussée, tenslotte bekend zou hebben. Aldus volgens den verslaggever van het „Nat. Dagblad" de „kroongetuige" zelf. Dit verhaal nu moet als onwaar ge- disqualificeerd worden. Voor den objectieven beoordeelaar staat precies het tegenovergestelde vast, aangezien dit zonneklaar blijkt uit wat over dit verhoor is meegedeeld. Uit de Handelingen der Kamer blijkt, zooals aan onze lezers bekend is, dat de dos siers niet zijn opgemaakt als onderzoekings materiaal tegen de marechaussée, maar dat het hun eigen verbalen en rapporten zijn tegen anderen. Tegenover degenen, die zich misschien van de wijs hebben laten brengen door het laaghartig geschrijf van het nat. soc. blad, kan het zijn nut hebben, nog eens te her halen, dat de minister van Justitie uit dat dossier ook zyn mededeeling heeft geput over het verhoor van den jongen, die vol gens het „Nat. Dagblad" zou bekend heb ben. Wat mij juist het ergst in deze zaak heeft getroffen, zei de minister, is de manier, v/aarop men nu nog één van de minderja rigen heeft meenen tr moeten hooren. Toen hij 13 jaar was, ontkende hij alles nadruk kelijk. Dezen jongen man heeft men thans, nu hij waarschijnlijk ongeveer 20 jaar oud is, in de kazerne laten komen en tot hem gezegd: Nu zul je toch wel bekennen. De jongeman heeft echter volgehouden, dat het zoo was, als hij zeven jaar gele den gezegd had. Hij is dus bij zijn ontken ning gebleven. Als men, dit tusschen haakjes, nu nog weet, dat bij dit verhoor de kroongetuige was gehaald en er een kruisverhoor van drie kwartier plaats had, dan voelt men eerst recht, hoe treurig de critiek is, die te genover het ingrijpen van den minister ten deze is ingebracht. Welk weldenkend mensch zal zulk een verhoor in bescher ming nemen? Intusschen heeft het „Nat. Dagblad" zich niet ontzien, tegen de duidelijke officieele verklaringen van het dossier in, toch een onwaar verhaal te publiceeren. Zonder eenig bewijs priesters te bezwadderen. Door de politie in Groningen is het num mer van het „Nat. Dagblad" in beslag ge- Maandag, 2den Paaschdag, verschijnt „De Leidsche Cou rant" niet. Dll nummer bestaat uit vijf bladen, w.o. geïllustreerd Zondagsblad. VOORNAAMSTE NIEUWS Maar daarmee is de valsche indruk, die het geschrijf heeft gemaakt, niet wegge nomen. En we vragen, of maar straffeloos mag worden voortgegaan priesters met modder te werpen. Of er niet paal en perk moet worden ge steld en dat heel snel aan kwaadaar dige persuitingen, die in de hoogste mate Buitenland Franco heeft thans de kust van de Mid dellandse he Zee bereikt. Catalonië is van het Zuiden afgesneden. (2de blad). Ook Frankrijk zoekt toenadering tot Ita lië. (2de blad). Daladier en Bonnet naar Londen uitge noodigd. (2de blad). Binnenland Verscheidene verkeersongelukken met min of meer ernstigen afloop. (4de blad). Verscheidene branden, door brandstich ting en andere oorzaken, (1ste blad). De leverings- en betalingscondities voor schoenen en leder. (1ste blad). De rector-magnificus der Leidsche Uni versiteit geeft een ernstige waarschuwing aan de studenten naar aanleiding van fei ten, die zich hebben voorgedaan, getuigend van ongeoorloofde politieke actie. (1ste blad). Overleden is dr. C. J. Vinkesteyn, oud inspecteur der gymnasia. (2de blad). HET WEER MET PASCHEN. Voorspeld wordt voor den lsten Paasch dag guur en koud weer. De verwachtingen voor den 2den Paaschdag zijn nog onbe kend. grievend zyn voor priesters en voor de ka tholieken in het algemeen. De wet verbiedt beleediging van volks groepen. Is het desbetreffende artikel hier niet van toepassing?" NU AAN DEN SLAG! Wij hebben er al meermalen op gewezen en er den nadruk op gelegd, dat het om verschillende redenen een allerbelang- r y k s t e zaak is, werkloozen werk te ver schaffen. Dit moet zijn een der eerste zorgen van de regeering. De zorg voor de defensie is hoe ge wichtig ook niet van dringender aard! De teekenen wijzen er op, dat de regee- ringszorg nu deze zoo dringen d-ge- wenschte richting uitgaat. Ook de Volkskrant vestigt hier de aandacht op: „Het crediet voor het Werkloosheidsfonds zal met dertig millioen worden verhoogd. De minister van Sociale Zaken zal, blijk baar door den wekroep uit Maastricht op geschrikt, binnenkort daarheen gaan om zooals het in min of meer officieele taal heet daar besprekingen te hebben „met verschillende instanties". Te Breda zal men, op initiatief van den minister van Sociale Zaken, werkloozen in volkstuintjes werkzaam laten zijn, cursus sen en werkplaatsen voor hen inrichten, op sport-, tooneel- en zanggebied hen bezig houden en ontwikkelen. Een studiereis naar het buitenland wordt ondernomen om de wijze te bestudeeren, waarop elders de werkloosheid wordt be streden. Dit alles zyn ongetwijfeld teekenen, en verblijdenden teekenen van belangstelling. Algemeen is nu wel het besef dat het zoo niet langer kan en dat na al het praten over de werkloosheid daden moeten komen om ze zooveel mogelijk in te dammen. Een proef als thans te Breda gaat ge nomen worden is reeds daarom zoo verheu gend, omdat bij wijze van spreken alles beter is dan de lediggang dag aan dag, week na week, maand na maand. Lediggang is de dood voor werklust en ambitie, zij vermoordt langzamerhand het goede in den mensch, maakt hem rebels en opstandig (voor alles onverschillig en on toegankelijk is misschien nog erger) en bederft op den duur ons mooie, sterke Ne derlandsche ras".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1