Pater FR.HENDRICHS S.J.t
De wijziging van
regiem in
Oostenrijk
De rechtsche op-
marsch in Aragon.
VRIJDAG' 'ART 1938
HE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Hoe dikwijls is niet goedmoedig-geksche-
rend gevraagd: Zou Pater Hendrichs wel
ooit doodgaan? En nu is Pater Hendrichs
dood.
Plotseling, terwijl zijn altijd-bedrijvige
geest op nieuwe plannen zinde, is hij ge
storven. In den nacht van Dinsdag op
Woensdag is hij in het St. Luciagesticht te
Rotterdam waar hU met bijna boven-
menschelijke inspanning dien dag zijn ge
wonen na-cursus, zijn laatsten na-cursus,
had gegeven onwel geworden, 's Avonds
heeft hij voor de Zusters van het gesticht
de lijdens-meditatie gehouden. Hij was
dood-op.
Woensdag in den middag is hij, toever
trouwd aan de goede zorgen van een van
zijn eerste bekeerlingen, naar het klooster
aan de Laan in den Haag gereden, waar
hij gisterenmorgen plotseling is over
leden. Pastoor A. Stumpel S.J. had nog
juist tijd gehad hem het H. Oliesel toe te
dienen; de ijlings geroepen dokter kwam
te laat. Pater Hendrichs was dood.
(Het A.N.P. heeft eerst gisteravond het
overlijden gemeld. Alleen enkele bla
den, wien een advertentie van het overlij
den was aangeboden, konden het overlij
den gisteren mededeelen).
Haastig is pater Hendrichs de eeuwig
heid binnengeglipt, alsof hij op 't laatste
nippertje (gelijk zijn gewoonte was) in
den trein is gesprongen, zijn stralend ge
luk tegemoet.
Maar op deze laatste reis heeft Pater
Hendrichs zijn onafscheidelijk koffertje
thuis gelaten, en zijn trouwe bouffant ver
geten Als relieken bleven zij achter in
de kale kloosterkamer, waar hij de aard-
sche beslommeringen vaarwel zegde.
Is deze plotselinge overgang van tijd in
eeuwigheid niet een finale, welke harmo
nisch dit altijd-werkzame leven afsluit? Ar
beidend tot zijn laatste ademtocht is hij ge
storven. Zoo en niet anders moest het sterf
uur komen van dezen jeugdigen grijsaard,
die zichzelf niet spaarde, verteerd als hij
werd door het verlangen, door de
hartstocht, Christus te verkondigen.
In den levensloop van Pater Hendrichs
zijn twee phasen te onderscheiden, een pe
riode van de uiterste veelzijdigheid en een
periode, waarin hij al zijn krachten heeft
gegeven aan één groot doel, de bekeering
van onze niet Katholieke landgenooten.
In zijn vijftigsten levensjaar zag de Pa
ter zich genoodzaakt rust te gaan nemen;
hij werd overspannen en ziek en trok zich
terug in het klooster te Maastricht. Wel
kon hij ook als zieke niet werkloos blijven
hij schreef enkele detective-romans on
der den schuilnaam „Halliwells" en recen
seerde honderden boeken van hetzelfde
genre doch deze gedwongen rust betee-
kende toch het late einde van, indien wij
het zoo mogen betitelen, zijn „Sturm und
Drang"-periode. Er kwam één lijn in zijn
activiteit; al zijn krachten en talenten, zijn
bruisende geestdrift, zijn onverdroten
werklust, een bijna encyclopedische kennis
en een rijke ervaring van het menschelyk
gemoed, stelde hij in dienst van het bekee-
ringswerk.
De rust had hem goed-gedaan. Met on-
bluschbare ijver en apostolisch vuur wijd
de hij zich aan zijn nieuwe taak. Naar het
uiterlijk en in zijn gedragingen een oud
man geworden altijd kuchend en hij
gend! bleef zijn geest wonderlijk jeug
dig. Men behoefde slechts in die oogen te
zien, felle, vinnige en toch zoo goedhartige
en oolijke oogen, om de ziele-kracht te be
seffen, welke dezen priester voortdreef
en stuwde. Pater Hendrichs bereikte den
leeftijd van 77 jaren maar oud is hfj
nooit geworden.
Hij is altijd jong gebleven, impulsief en
vol temperament, ontwerper van steeds
nieuwe plannen en frissche ideeën. De con
ferenties, welke hij in Nijmegen, Rotter
dam, Leiden, den Haag, Amsterdam en
Gouda heeft gehouden, werden telkenjare
in een nieuw kleed gestoken.
Als bij uitstek geschikt materiaal om zijn
apologetische arbeid te ondersteunen, ging
hij te Rome de Christelijke archeologie be-
studeeren. Stampvolle zalen wist hij te
trekken met zijn lezingen over „Het Chris
telijk getuigenis der Catacomben".
Hij zorgde ook, door de na-cursussen, dat
de bekeerlingen in het goede spoor bleven,
gaf hun een kernachtige handleiding mee
in de „Gouden Keten der Waarheid", welke
hij van plan was geheel-en-al om te wer
ken, hield preeken en meditaties ver
leden jaar nog in de St. Petrus-kerk te
Leiden en vond bij al deze drukke ar
beid gelegenheid een apologetisch tooneel-
spel over het Godsbestaan te schrijven.
„Die altijd blijft" is het sluitstuk gewor
den van dit overdadig-rijke priesterleven.
Al heeft de opvoering ervan niet volkomen
bevredigd, ongetwijfeld ral het Pater Hen
drichs een voldoening i^jn geweest, dat bij
de première de groote Schouwburg te Rot
terdam totaal was uitverkocht.
Eenige maanden geleden waren wij bij
Pater Hendrichs op bezoek in de gastvrije
pastorie der St. Petruskerk te Leiden, waar
hij zoo gaarne verbleef. De Pater decla
meerde voor ons zijn nieuwe tooneelstuk
daarover schreven wij reeds in dit blad
en na afloop van deze declamatie kwam hij
te spreken over zijn toekomstplannen: de
omwerking van de „Gouden Keten" en een
serie lezingen over Christus in de Kerk,
welke hij voor jeugdleiders ging houden.
Wat bleef hij geestdriftig zijn roeping ver
vullen tot het laatste uur! Terwijl hij tot
ons sprak over de Kerk als Christus'
mystieke lichaam, raakte de grijze priester
in vervoering en telkens opnieuw greep hij
naar het beduimelde „Nieuwe Testament",
dat naast hem op tafel lag, naar de brieven
van St. Paulus om deze mystieke inwoning
voor ons te verhelderen en te verklaren.
Bladerend in St. Paulus' brieven, sprekend
met vuur en enthousiasme over Christus
Dien hij zijn geheele leven, als een tweede
apostel der heidenen, heeft verkondigd, zóó
zal Pater Hendrichs in onze herinnering
blijven voortleven.
L. R.
Levensbijzonderheden.
Pater Franciscus, Ludovicus, Eugenius,
Maria Hendrichs S.J. werd op 2 April 1862
te Amsterdam geboren. Na zijn lagere stu
diën, eerst in het college te Katwijk en
vervolgens nog een jaar op het seminarie
Hageveld te hebben gemaakt, trad hij op 26
Sept. 1881 te Mariëndaal in de Sociëteit van
Jesus. Zijn filosofische studiën volbracht
hij op Jersey en te Enghien in België,
waarna hij eenige jaren optrad als leeraar
aan het college der paters Jesuieten te Sit-
tard.
Zijn theologische studiën maakte hij ver
volgens te Maastricht, waar hij op 8 Sep
tember 1894 de H. Priestterwijding ontving.
i 1896 werd pater Hendrichs benoemd
tot professor in de filosofie te Oudenbosch.
Na een 8-tal jaren volgde zijn benoe
ming tot kapelaan van de „Krijtberg" te
Amsterdam, waar hij zich tevens zag be
last met de taak van moderator der R.K.
Studentenvereeniging in de hoofdstad.
In 1911 werd hij in verband met zjjn
wankele gezondheid overgeplaatst naar
Maastricht, waar hij zich aan letterkundig
werk wijdde en bovendien de leiding had
bij de verdere rhetorische ontwikkeling der
jonge paters.
Dan volgde in 1916 zijn benoeming tot
retraitepater in het retraitehuis „Manresa"
te Venlo. Na daar twee jaar te zijn werk
zaam geweest, werd hij overgeplaatst naar
de parochie van den H. Petrus Canisius te
Nijmegen.
In Nijmegen is hij begonnen met zijn
apologetisch werk.
Toen hij in 1924 was overgeplaatst naar
de pastorie in de Laan te Den Haag nam
zijn bekeeringswerk een nog breedere
vlucht en verbond hij aan de cursussen, die
hij te Den Haag, Rotterdam, Leiden en Am
sterdam hield ook vervolgcursussen en
praatavonden.
Voor de nazorg van zijn bekeerlingen
bracht hij de noodige fondsen bijéén.
Zijn vele verdiensten zijn erkend door
zijn benoeming op zijn 70-sten verjaardag
tot ridder in de orde van Oranje Nassau.
De plechtige zielemetten zullen worden
gezongen Zondagavond om zes uur in de
St. Teresiakerk aan het Westeinde te Den
Haag.
De plechtige Uitvaartdienst wordt gecele
breerd in genoemde kerk Maandagmorgen
om 10 uur en wordt voorafgegaan door de
Lauden.
De begrafenis zal plaats hebben op het
kerkhof der "paters Jesuieten te Mariëndaal
by Grave.
Maandagmorgen te kwart voor 8 wordt
in de St. Petruskerk te Leiden een gezon
gen H. Mis van Requiem opgedragen. Alle
bekeerlingen en vrienden van Pater Hen
drichs worden tot bijwoning van deze H.
Mis uitgenoodigd.
Zondag a.s. zal In de kloosterkerk te Weert aan een aantal Minderbroeders de heilige Priesterwijding
worden toegediend door Z.H. Exc. mgr dr. Lemmens, Bisschop van Roermond
Witter dan wit
worden Uw tanden indien U poetst met
Tube 60 en 40 ct. Doos 20 ct. IVOROL
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
VOLKSVREEMD.
De Maasbode schrijft:
Het zich „Nationaal" noemende Dagblad,
dat een beweging vertegenwoordigt, die
aanvankelijk schroomde veel kwaad van
de Israëlieten te zeggen, gaat in de laat
ste dagen vooral fel te keer tegen al wat
Jood is. De kwalificatie „volksvreemd"
vormt daarbij schering en inslag.
Het bezigen van dit „volksvreemde"
woord doet reeds verdacht aan. Het ligt
overigens in de lijn van heel het „volks
vreemd" gedrag, waardoor de partij van
ir. Mussert zich onderscheidt.
Getuige de on-nationale aanval op de
eigen regeering inzake de grensverster-
king. Getuige het on-nationale hitsen te
gen menschen van een ander ras enkel en
alleen omdat zij van een ander ras zijn.
Getuige ten slotte de on-nationale methode
om een betreurenswaardig geval als uit
Oss bekend werd in geschrifte breed uit
te meten en daarbij te poseeren als de
Hercules in den Augiasstal.
't Is alles precies zooals we dat elders
hebben aanschouwd. Maar met den Ne-
derlandschen volksaard strookt het niet.
Inderdaad: „volksvreemd".
PATER ABEL DUINDAM O.F.M.
uit Leiden.
PATER LEONORUS SCHOORL O.F.M.
uit Lisse.
PATER ROCHUS BEVING O.F.M.
uit Woerden.
Wal Ie doen met de
vluchtelingen?
EEN VOORSTEL VAN MINISTER HULL.
O .a. ook aan Nederland.
De Amerikaansche minister van buiten-
landsche zaken, Huil, heeft voorgesteld een
speciaal internationaal comité in te stel
len om politieke vluchtelingen uit Duitsch-
land en Oostenrijk te krijgen.
MINISTER HULL.
Dit voorstel is gedaan in telegrammen
door het departement van buitenlandsche
zaken, gezonden aan de regeeringen van
Groot-Brittannië, Frankrijk, België, N e-
derland, Denemarken, Zweden, Noor
wegen, Zwitserland, Italië en aan alle lan
den van Latijnsch Amerika.
Volgens het plan van Huil zouden de
kosten van het vervoer van vluchtelingen
uit Duitschland en Oostenrijk gedragen
worden door de particuliere organisaties in
elk land, dat er in toestemt de vluchtelingen
te ontvangen.
In een officieel communiqué wordt ge
zegd, dat de Vereenigde Staten tot deze
actie is overgegaan wegens de noodzakelijk
heid van een spoedige poging tot samen
werking onder regeeringstoezicht om uit
gebreid menschelijk leed te voorkomen. Aan
geen land zal worden gevraagd een groo-
ter aantal vluchtelingen te ontvangen dan
de bestaande wetten toelaten.
Schuschnigg weigert het land te verlaten.
Schuschnigg, die te Weenen wordt be
waakt door manschappen der S.S., heeft
van officieele zijde het voorstel ontvangen
een vrijgeleide te aanvaarden voor een door
Schuschnigg op te geven grens. Schusch
nigg heeft dit aanbod van de hand gewe
zen. Hij verklaarde in zijn land te willen
blijven. Hij zeide vóór de komst der na-
tionaal-socialisten te hebben kunnen vluch
ten, indien dat in zijn bedoeling zou heb
ben gelegen.
Te Berlijn beweert men, dat Schuschnigg
door manschappen der S.S. moet worden
beschermd, daar van de zijde der Oosten-
rijksche nationaal-socialisten vergeldings
maatregelen te duchten zouden zijn.
Graaf Paul Esterhazy werd te Kr ems-
münster gearresteerd wegens beleediging
van Duitsche soldaten. Hij zou de soldaten
in een donkere en vochtige kamer hebben
ondergebracht, terwijl in zijn kasteel tal
van kamers beschikbaar zouden zijn ge
weest.
De vroegere burgemeester van Weenen,
dr. Seitz, die zich in arrest bevond, is vol
gens Havas op vrije voeten gesteld.
DE OOSTENRIJKSCHE BISSCHOPPEN
EN DE VOLKSSTEMMING.
Naar de' „Kipa" uit Weenen verneemt,
verwacht men algemeen, dat de Oosten-
rijksche bisschoppen eerst in verband met
de volksstemming op 10 April een offi
cieele boodschap tot de bevolking zullen
richten. Hoe bezwaarlijk dat ook is, des te
noodzakelijker is dit geworden na de vele
tegenstrijdige geruchten van de liaatste we
ken.
Goering naar Oostendijk vertrokken.
Minister-president Goering heeft zich gis
teravond naar Oostenrijk begeven. Hij zal
daar o.a. het uitvoeren van het vierjaren
plan voorbereiden. Zaterdagavond a.s. zal
hij het groote programma tot economisch
herstel van Oostenrijk in een vergadering
uiteenzetten.
Verder zal hij als opperbevelhebber van
de luchtmacht een bezoek brengen aan mi
litaire instellingen, terwijl hij ook een stu
die zal maken van het bosch- en jagerwe
zen in Oostenrijk in zijn kwaliteit van rijks
bosch- en jagermeester.
Beiersche troepen verlaten Tirol.
De Beiersche troepen, die in Tirol en
Vorarlberg lagen, zijn heden naar hun
garnizoenen in Beieren teruggekeerd.
DE NIEUWE SCHOOLPOLITIEK IN
OOSTENRIJK.
Katholieke Onderwijzers uit hun functies
ontzet.
De nieuwe landsschoolraad in Salzburg
heeft uitvoerige richtlijnen gepubliceerd
teneinde het schoolwezen te zuiveren van
de laatste resteri van het gevallen „clericale
machtstelsel". Alle voorname onderwijzers-
posten, die tot nu toe werden waargenomen
door Clericaal gezinde menschen, zijn reeds
door nationaal-socalisten bezet. De veran
deringen werden echter zoo doorgevoerd,
dat de families der betrokken personen er
niet door gedupeerd werden. De katholieke
leeraars, die later misschien weer in ge
bruik zullen worden genomen, voor het on
derwijs, zullen „gelegenheid krijgen, om
zich in een harde doelbewuste scholing de
nationaal-socialktische levenshouding toe
te eigenen".
Voor de leden van den vroegeren katho
lieken onderwijzersbond zal een dergelijk
opvoedingskamp reeds binnen enkele we
ken geopend worden. De katholieke onder
wijzersbond mag overigens niet meer actief
werkzaam zijn. Met betrekking op het on
derwijs zelf verklaarde de nieuwe leider
van het schoolwezen: „dat de godsdienstige
gevoelens op alle mogelijke manieren ge
respecteerd zullen worden", maar dat
„iedere inbreuk van clericale zijde, die het
godsdienstig terrein te buiten gaat, vastbe
raden zal worden onderdrukt. De overwin
ning, die door de beweging behaald k, k
totaal. Nooit meer zal er in Oostenrijk een
politiek van het katholickme bestaan".
EEN EIGENAARDIG GEVAL IN
LIECHTENSTEIN.
De Regeerende PrinsDuitsch
onderdaan geworden.
Zullen de gebeurtenissen in Oostenrijk
invloed hebben op de interne aangelegen
heden van het vorstendom Liechtenstein?
Liechtenstein k nog een van die minia
tuurstaatjes zooak Monaco, en Andorra,
die de omwentelingen van oorlog en vrede
tot op heden wkten te weerstaan.
Honderd-negen-en-vijftig vierkante kilo
meter, twaalf duizend Duitsch-sprekende
inwoners en katholiek....
Het vorstendom sloot een bondgenoot
schap na den wereldoorlog met Zwitser
land, waarmee het in 1922 tevens een tol-
unie sloot. De postdienst wordt door Zwit
serland verzorgd, en de wettige munt k de
Zwitsersche franc. Ook de diplomatie liep
over Zwitserland, en zelfs Oostenrijk on
derhield betrekkingen met Vaduz door be
middeling van de Zwitsersche legatie te
Weenen.
De hertog Astraudo, die efti goed gedocu
menteerd boek over deze miniatuurstaatjes
geschreven heeft, „Les Petits Etas en
Europe", brengt een eigenaardig en weinig
bekend feit aan he* licht.
De regeerende prins k Oostenrijksch on
derdaan: hij was indertijd zelfs Oosten
rijksch ambassadeur in Rusland.
Ofschoon Souverein k hij nu dus on
derdaan van Duitschland geworden.
En het k de vraag, wat hij ten opzichte
van de nieuwe situatie zal doen....
COMMUNIQUE VAN SALAMANCA.
Het groote hoofdkwartier van Franco
meldt:
Wij zetten gkteren den opmarsch in Ara
gon voort. Ten Noorden van Huesca bezet
ten wij Nueno, Elcaballo, Apies, Yequeda
en Banastas. Ten Zuiden van Huesca ver
overden wij tien dorpen, alsmede de hoog-
een Val, de Hembras, Torremoro, Punta
Aire, Pblkon en den heuvel Dao.
De strijdkrachten, die eergisteren de
Ebro over waren gestoken, hebben gkteren
de dorpen Pina en Velilla de Ebro bezet.
In den sector van Alcoriza bezetten wij
belangrijke strategische stellingen en acht
dorpen.
Onze luchtmacht achtervolgde vijande
lijke colonnes, die op den weg naar Bu-
jaraloz vluchtten. Wij schoten vijf vracht
auto's in brand en brachtten den vijand
zware verliezen toe. Tijdens een luchtge
vecht haalden wij zes vijandelijke vlieg
tuigen neer.
DE LINKSCHE REGEERING ERKENT
HAAR VERLIEZEN.
Het linksche minkterie van landsver
dediging deelt mede:
De gevechten aan het front van Aragon
zjjn gkteren in den loop van den dag in
hevigheid toegenomen. Ten Noorden van
Huesca noodzaakte de door den vijand uit
geoefende druk ons, Nueno en Arasques te
ontruimen. In den sector van Pina slaagde
een rechtsche colonne, die. door tanks en
vliegtuigen gesteund werd, er in, het kruk-
punt van de wegen naaar Gelsa en Sara-
gossa te bereiken. Ten zuiden van de Ebro
werd de opmarsch der rechtschen tot staan
gebracht. De troepen van Franco konden al
leen in den sector van Alcoriza over gerin
gen afstand oprukken. Om halfelf in den
ochtend hebben twee escadrilles vliegtui
gen der regeering een uit een honderdtal
wagens bestaande gemotorkeerde colonne
op den weg van Saragossa naar Lerida niet
mitrailleurs beschoten. Wij schoten ver
scheidene wagens in brand en doodden
talrijke tegenstanders. Twee andere esca
drilles deden kort daarop een aanval op
drie driemotorige toestellen van den vij
and, doch er verscheen 'n honderdtal jacht
vliegtuigen, die den strijd met onze esca
drilles aanbonden. Door de overweldigen
de meerderheid van den vijand verliep de
ze strijd in ons nadeel. Wij verloren zes toe
stellen.
Van de overige fronten k niets te mel
den.
DUITSCHLAND
BESTAAT ER EEN VRIJHEIDS PARTIJ T
Massa-arrestatie wordt ontkend.
Naar aanleiding van het Reuter-berich't
over de arrestatie van 46 personen, die deel
zouden uitmaken van de zoogenaamde Duit
sche Vrijheidspartij, wordt van officieele
zijde verzekerd, aldus de Berlijnsche cor
respondent van de „Tel.", dat zulk een.
imassa-arrestatie in het geheel niet heeft
plaats gehad. Bovendien deelt men ons
mede, dat op grond van een onderzoek
der geheime staatspolitie k komen vast
te staan, dat deze zoogenaamde oppositdo-
reele partij niet in Duitschland, maar in
de kringen van Duitsche emigranten in het
buitenland bestaat. De circulaires, welke
dan ook van tijd tot tijd door de partij wor
den rondgestuurd, zijn of uit het buiten
land verstuurd, of naar Duitschland ge
smokkeld en daar op de post gedaan. Het
sensationeele bericht berust derhalve vol
komen op onjuiste verzinsels aldus ge
noemde Berlljneche corr.
