UOUWE EGBERTS
Franco's opmarsch
in Aragon
BUITENLAND
LUCHTVAART
DINSDAG 22 MAART 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
De bombardementen op
Barcelona
Gistermiddag om 6 nur was het aantal
dooden tengevolge van de jongste bombar
dementen op Barcelona tot 820 gestegen. Er
liggen echter nog talrijke lijken onder de
puinhoopen.
Een stap van het Vaticaan.
Vernomen wordt, dat het Vaticaan bij
generaal Franco een vriendschappelijken
stap gedaan zou hebben om te verkrijgen,
dat de nationalisten afzien van bombarde
menten van open steden en burgerbevol
king. Het Vaticaan zou slechts overwegin
gen van menschelijkheid hebben aange
voerd.
Het Fransche comité voor religieuze en
burgervrede in Spanje en het Spaansche
comité voor burgervrede te Parijs heb
ben een protest gepubliceerd tegen de „me
thoden van den totalen oorlog, welke te
gen non-combattanten worden toegepast,
en die het kamp, welke ze bezigt, welke
het ook zij, niet tot eer strekken." Tot de
onderteekenaars van het protest behooren
o.a. verscheidene leden van de Academie
Frangaise.
In een verklaring voor de wereldpers
veroordeelt de Amerikaansche ministers
Huil de bombardementen van Barcelona.
„De berichten uit Barcelona, aldus de mi
nister, constateeren ondubbelzinnig een
verschrikkelijk verlies aan menschenle-
vens als gevolg van de laatste luchtaanval
len. Herhaaldelijk heb ik betoogd, dat het
standpunt der Amerikaansche regeering
ten aanzien van het bombardeeren van de
burgerbevolking in de eerste plaats geba
seerd is op de overwegingen van mensche-
Ijjkheid, in de tweede plaats op de over
weging. dat een dergelijk optreden door
geen enkele oorlogstheorie gerechtvaar
digd kan worden. Nu het aantal slachtof
fers onder de onschuldige niet-strijders
misschien grooter is dan ooit tevoren, voel
ik, dat ik namens het geheele Amerikaan
sche volk spreek, wanneer ik uiting geef
aan mijn afschuw over hetgeen te Barce
lona is gebeurd en de ernstige hoop uit
spreek, dat in het vervolg geen centra van
burgerbevolking het doelwit van militaire
luchtbombardementen gemaakt zullen wor
den.
DE OPMARSCH VAN FRANCO.
Gaat onverstoorbaar verder.
Radio Nacional heeft medegedeeld, dat
na een groote voorbereiding door artillerie
en luchtmacht, de rechtsche troepen we
derom zijn opgerukt" en zich meestér heb
ben gemaakt van een aantal dorpen in het
gebied ten Oosten van de Guadaloupe. De
vijand bood hardnekkig tegenstand, doch
moest ten slotte terugtrekken.
Wenscht Catalonië aansluiting bij
Frankrijk?
Het liberale dagblad „Gazetta". dat ver
wijst naar een onlangs door Vandervelde
over den toestand in Spanje geschreven
artikel, meldt, dat de regeering te Barce
lona, overstelpt door de jongste gebeurte
nissen en in het nauw gedreven door een
voor haar wanhopig geworden situatie,
zeer binnenkort er toe zou overgaan om de
aansluiting van Catalonië bij Frankrijk te
verzoeken. Reeds deze week, of wellicht de
volgende week zou dit voornemen verwe
zenlijkt kunnen worden.
DE BUITENLANDSCHE HULP AAN
FRANCO.
De Spaansche ambassade te Londen heeft
gisteravond een telegram uit Barcelona ge
publiceerd, waarin werd medegedeeld, dat
onlangs groote hoeveelheden oorlogsmate-
rieel en talrijke deskundigen uit Duitsch-
land en Italië naar het rechtsche Spanje
zijn gekomen om het huidige groote of
fensief in Arragon voor te bereiden. Nog
steeds komen deskundigen en materieel
aan in de rechtsche havens.
Vragen in het Britsche Lagerhuis.
In het Engelsche Lagerhuis zijn gister
middag vragen over de buitenlandsche in
menging in Spanje gesteld, die door de re
geering zeer voorzichtig beantwoord wer
den.
De hertogin van Atholl (conservatief)
sprak over de aankomst van Duitsche vlieg
tuigen en afweergeschut in Spanje. Zij
zeide, dat de escadrilles en batterijen deel
van het Duitsche leger uitmaakten en dat
de namen der officieren bekend waren.
Butler antwoordde voor de regeering, dat
hij berichten van dien aard gelezen had,
maar er geen nauwkeurige bevestiging van
had. De regeering zou haar best doen zoo
volledig mogelijke inlichtingen over alle
kwesties, die met Spanje verband houden,
te krijgen. Buttler's antwoord lokte pro
testen an de oppositie uit. Butler zeide
later: „Men weet algemeen, dat beide par
tijen in Spanje hulp uit het buitenland, in
menschen en materiaal, hebben gekregen.
De commissie voor de niet-inmenging
streeft er naar dit vraagstuk zoo goed mo
gelijk te behandelen."
Ten slotte verklaarde hij, dat hij niets
had toe te voegen aan de laatste verkla
ring der regeering over de Britsche politiek
ten aanzien van Spanje.
De hertogin van Atholl vroeg daarna of
de minister-president kennis droeg van het
feit, dat de Spaansche troepen aan de
Noord-Westelijke Pyreneeën onlangs door
Duitsche troepen waren vervangen en of
ENGELAND
EEN VERKLARING VAN
CHAMBERLAIN.
Waarschijnlijk Donderdag a.s.
Uitgebreide voorbereidingen worden ge
troffen Voor de verklaring over de buiten
landsche politiek, die Chamberlain vermoe
delijk Donderdag in het Lagerhuis zal
afleggen.
Men zal speciale aandacht besteden aan
de Britsche verplichtingen in het buiten-
and. De parlementaire correspondent van
Reuter verneemt, dat het niet waarschijn
lijk is, dat Chamberlain iets over nieuwe
Britsche verbintenissen in Europa zal zeg
gen. Ook de Dominions zijn, naar men
verneemt, voorstanders van een dergelijke
politiek. In welingelichte politieke kringen
gelooft men, dat de ministers Chamberlain
daarbij eendrachtig zullen steunen. Men
zal het standpunt verdedigen, dat de Brit
sche verbintenissen reeds een ernstigen
last beteekenen, die niet verzwaard moe
ten worden.
Litwinoffs initiatief.
Uit Londen: In het Lagerhuis heeft
Chamberlain in antwoord op een desbe
treffende vraag geantwoord, dat de Brit-
■che regeering het Russische voorstel tot
het houden van een conferentie der be
langrijkste mogendheden ter bespreking
van de annexatie van Oostenrijk, ontvan
gen heeft en het bestudeert.
Chamberlain voegde hieraan toe: „Ik ben
echter niet bereid vooruit te loopen op de
algemeene verklaring, die ik spoedig hoop
af te leggen, ten aanzien van de verschil
lende problemen, die zich voordoen ten
gevolge van den tegenwoordigen toestand."
Een onvoorzichtige rede.
De nieuwe parlementaire onder-minister
van het departement van arbeid, Lennox-
Boyd, heeft gedurende het jongste week
end te Biggleswade een rede gehouden,
waarin hij zou hebben gezegd niet te geloo-
ven, dat de minister-president iets zal doen
om de grenzen van Tsjecho-Slowakije te
waarborgen. Er ontstond gister tumult
over in het. Lagerhuis. Lennox Boyd gaf
toe een indiscretie te hebben begaan, door
een redevoering te houden over de buiten
landsche aange'egenheden.
Ter vergoelijking van de door hem be
gane vergissing wees Boyd er op, pas on
langs te zijn benoemd. Hij sprak zijn leed
wezen uit met het gebeurde.
Chamberlain voegde hier aan toe, dat
de politiek der regeering en haar houding
nopens de kwestie, waarover Lennox Boyd
heeft gesproken, in den loop dezer week
in het Huis zal worden onthuld.
ZWITSERLAND
ZWITSERLANDS NEUTRALITEIT
BEVESTIGD.
Een verklaring in den Bondsraad.
De Zwitsersche Bondsraad heeft giste
ren bij den aanvang der parlementaire
zitting een verklaring afgelegd over de
neutraliteit van Zwitserland. In deze ver
klaring wordt met een zinspe'.ing op de
verdwijning van Oostenrijk o.m. gezegd:
De wijziging, welke de politieke kaart van
Europa dezer dagen heeft ondergaan, kan
niet een verzwakking van de politieke si
tuatie van Zwitserland tot gevolg hebben.
De onafhankelijkheid en de neutraliteit
van het eedgenootschap blijkt integendeel
meer dan ooit onontbeerlijk te zijn voor de
handhaving van het Europeesche even
wicht.
Van alle zijden werden ons op dat punt
plechtige verzekeringen gegeven. Hun
waarde is onbetwistbaar. Geen onzer drie
buurlanden kan verlangen of wenschen,
dat Zwitserland verdwijnt. Geen hunner
bedreigt onze democratische staatsinstel
lingen, die een der voornaamste redenen
van bestaan zijn van het eedgenootschap en
zijn 22 kantons.
Het is een eeuwenoude missie van Zwit
serland in Europa en in het belang van
allen, de doorgangen van de Alpen te be
waken. Zwitserland dekt en beschermt de
vitale deelen der grensgebieden van ztfn
buren. De wil van het Zwitsersche volk
deze missie te vervullen en zijn onafhan
kelijkheid te doen eerbiedigen ten koste
van zijn bloed, is unaniem en onwrikbaar.
De strijd, welke in het buitenland wordt
geleverd tusschen tegengestelde politieke
stelsels, regardeert -onze staat niet. Ieder
volk is vrij zich zijn eigen binnenlandsch
regiem te verschaffen. Het Zwitsersche volk
is vereend en moet vereend blijven in den
wil zich te verdedigen tegen wien ook en
tot den laatsten ademtocht voor het on
vergelijkbare vaderland, dat God ons heeft
gegeven.
Laat ons in deze tijden steeds dieper we-
^en door te dringen in de missie, welke de
voorzienigheid ons heeft toegekend. Laat
ons bewijzen, dat een democratie als de
onze, het regiem is van gedisciplineerde
vrijheid en dat niemand de hechtheid der
federale banden zal kunnen verbreken.
TSJECHO SLOWAKIJE
GROOTE VERGADERING VAN SUDETEN
DUITSCHE PARTIJ ONTBONDEN.
Ir is te Praag eenige opwinding veroor
zaakt door het ongewone optreden van
graaf Bouquoi, die een groote vergadering
van de Sudeten-Duitsche partij heeft ont
bonden, aangezien daar in een redevoering
heftige aanvallen zouden zijn gedaan op
den Tsjechoslowaakschen staat.
hij de Fransche regeering had geraad
pleegd over de maatregelen, die in ver
band daarmede genomen zouden moeten
worden.
Chamberlain antwoordde: „Ik heb geen
enkele bevestiging van dat bericht ontval
gen. In ieder geval is het duidelijk, dat het
niet aan de Britsche regeering is, in deze
kwestie het initiatief te nemen."
Volgens zijn egen inlichtingen zijn de
berichten, als zouden omstreeks 14 Maart
30.000 Duitsche officieren en miltaire spe
cialisten te Vigo, Le Coruna en El Ferrol
zijn aangekomen, onjuist.
Op een desbetreffende vraag antwoordde
Butler, dat er geen besprekingen zijn ge
voerd omtrent een bezetting van Minorca
en dat een dergelijk initiatief niet genomen
zal worden.
Chamberlain deelde nog mede, dat hij
geen inlichtingen had over de nationaliteit
der vliegtuigen, die de aanvallen op Bar
celona hebben ondernomen. De regeering
tracht die inlichtingen te krijgen. De Brit
sche agent te Burgos heeft opdracht gekre
gen den rechtschen autoriteiten mede te
deelen, dat'de Britsche regeering en het
Britsche volk met afschuw kennis hebben
genomen van de luchtaanvallen op Bar
celona.
LITAUEN
LITAUSCH KABINET DIENT
ONTSLAG IN.
Smetona weigert het te aanvaarden.
Het Litausche kabinet is afgetreden. Pre
sident Smetona heeft echter geweigerd dit
aftreden te aanvaarden voor de eerste mi
nister Tubelis, die ziek is en zich op het
oogenblik in Zwitserland bevindt terug
gekeerd zal zijn. Tubelis zou zich thans on
verwijld naar Kaunas begeven.
ECHTE FRIESCHE HEEREN BAAI
OUD-HOLLANDSCHE PIJPTABAK
MEXICO
DE ONTEIGENING DER
OLIEVELDEN
GEEN STELSELMATIGE UITBREIDING
DER NATIONALISATIE.
Een verklaring van den president.
Het bureau van den president der re
publiek heeft een communiqué aan de
pers verstrekt, dat teri doel heeft het bui
tenlandsche kapitaal gerust te stellen. In
dit communiqué wordt herinnerd aan de
buitengewone omstandigheden, die tot de
.ona'isatie van de petroleumindustrie
geleid hebben. De Mexicaansche regeering,
zoo wordt verder verklaard, denkt er niet
aan, de nationalisatie-methoden stelselma
tig uit te breiden.
Voorts heeft de minister van financiën
aan de vertegenwoordigers van de petro-
leummaatschappijn, wier bezittingen ont
eigend zijn, een oproep gezonden voor een
vergadering, waarin de kwestie van de
schadeloosstelling zal worden besproken.
De beteekenis van het conflict.
Een deskundige medewerker van het
„Vaderland" schrijft:
De naam Mexico heeft in de wereld van
de petroleum nog altijd een zekeren klank.
Toch is het land reeds lang niet meer van
groot belang voor de productie van petro
leum en men mag zich dan ook afvragen
of het besluit der Mexicaansche regeering
tot onteigening van de bezittingen der bui
tenlandsche petroleummaatschappijen in
politiek opzicht wel die gevolgen zal heb
ben welke men er op het eerste gezicht
van zou kunnen verwachten. De geheele
petroleumproductie van Mexico heeft het
afgeloopen jaar nauwelks 7 millioen ton
bedragen, terwijl deze daarvoor niet meer
dan 6 millioen ton was. Daarmede is Mexi
co op de zevende plaats in de rij der pe-
troleum-produceerende landen aangeland.
Het volgt onmiddellijk op Nederlandsch-
Indië, dat ruim 7 millioen ton voortbrengt
en op Roemenië, dat met ons Indië, :wat
de hoeveelheid coorgebrachte petroleum
betreft, gelijk staat. Dan komt Iran met 10
mil'ioen ton. Venezuela en Rusland elk
met 27 mill, ton, terwijl Amerika verreweg
aan de spits staat met niet minder dan 173
millioen ton. Uit een oogpunt van petro-
leumstrategie is Mexico derhalve niet bij
zonder belangrijk meer.
Het was reeds lang woelig in dit land.
Het nu door president Cardenas geteeken-
de decreet was zelfs nin of meer verwacht.
Ook in dit geval zal de pap echter wel
niet zoo heet gegeten worden abs ze wordt
opgediend, vooral nu het in de bedoeling
'van Amerika en Engeland schijnt te liggen
om langs diplomatieken weg in te grijpen.
Voor het overige zijn de Amerikaansche
belangen bij de confiscatie veel minder
belangrijk dan de Engelsche, daar de
Mexican Eagle in hoofdzaak Engelsch
kapitaal het grootste deel van de petro
leumproductie in Mexico controleert.
Men is vermoedelijk niet ver bezijden
de waarheid, wanneer men aannemt, dat
de Mexican Eagle thans ongeveer twee
derde van de Mexicaansche pertroleumpro-
ductie in handen heeft. Dat maakt ingrij
pen van Amerika uiteraard minder aan
trekkelijk, terwijl het onder deze omstan
digheden wel zeer de vraag is of Enge
land meer zal doen dan protesteeren. Daar
bij dient niet" te worden vergeten, dat
Mexico als uitvoerland voor petroleum van
weinig belang is. De productie wordt in
hoofdzaak in het land zelf gebruikt.
Juridisch schijnt er tegen de onteige
ning niet zooveel in te brengen, aangezien
de regeering haar transactie baseert op het
algemeen belang en zij bereid is de maat
schappijen schadeloos te stellen. Van die
schadeloosstelling moet men zich econo
misch natuurlijk niet te veel voorstellen,
maar dat verandert aan het recht der re
geering om te onteigenen uiteraard wei
nig. De vraag blijft alleen, of men met die
onteigening veel zal opschieten. Voor de
exploitatie is nl. veel geld noodig en
daarover beschikken wel de onteigende
maatschappijen, maar niet de regeering
van Mexico. Een andere regeling van het
conflict schijnt daarom niet uitgesloten.
Met geld en goede woorden zal er ook nu
in Mexico nog veel te bereiken zijn.
Tot welke regeling men echter ook zal
komen, dat de betrokken Engelsche en
Amerikaansche maatschappijen groote scha
de zullen lijden, lijdt geen twijfel, voor
zoover die schade ten deele niet alreeds
was geleden.
Nu is de Mexican Eagle weliswaar een
dochtermaatschappij van de groep Ko-
ninklijke-Shell. doch de belangen van deze
groep bij het kapitaal der Mexicaansche
dochter znn niet zoo groot als wel eens
wordt verondersteld en in geen geval zou
den deze belangen evenredig zijn aan de
beheersrechten der groep; de Bataafsche
voert namelijk het vol'edige beheer-ma-
nagement over de Mexican Eagle.
Hiermede hebben de aandeelhouders van
de Koninkklijke echter niet rechtstreeks
te maken, daar hun belangen zich te bepa
len tot de aandeelen, welke de groep van
de verschillende dochtermaatschappijen
in portefeuille heeft. Het kan een aandeel
houder taamelijk onverschillig laten, welke
nevenfuncties de directie hunner Mij. ver
vult. Men heeft ons de stellige verzekering
gegeven, dat de financieele belangen der
groep bij de Mexican Eagle niet groot zijn;
daaruit meenen wij veilig de conclusie te
mogen trekken, dat de aandeelhouders
van de Konink'ijke het heele Mexicaan
sche geval rustig naast zich kunnen neer
leggen.
Onltenlandsche Berichten
BRITSCHE ARTILLERIE-OFFICIER
VERMIST.
De artillerie-lnitenant Peacock, die te
Singapore thuis hoort, wordt vermist. Hij
was 14 Januari te Tokio aangekomen en
19 Januari naar Nikko vertrokken voor een
skitocht in de omgeving van Nikko. Men
vreest, dat hem een ongeluk is overkomen,
aangezien hij niet op 23 Februari naar Sin
gapore is teruggekeerd, zooals zijn plan
was. Men weet niet, waar hij zich op het
oogenblik bevindt en een uitgebreid on
derzoek wordt ingesteld.
PRIESTERMOORDENAAR TER DOOD
VEROORDEELD.
De rechtbank van Poznan, heeft den
communist Nowak, die een Roomsch-
Katholiek priester van het leven beroofd
had, ter dood veroordeeld.
PATER BRADFER VERONGELUKT.
ZIJN METGEZEL KWAM OM HET
LEVEN.
Pater Bradfer werd bij een vliegtuigon
geluk in den Belgischen Kongo ernstig ge
wond. Een broeder van de missie, die
hem vergezelde, kwam om het leven.
HET VERDWIJNEN VAN KINGSFORD
SMITH.
Op het eiland Aye aan de kust van Bir
ma zijn wrakstukkan gevonden, welke,
naar men gelooft, afkomstig zijn van den
eendekker, waarmede sir Charles Kings-
ford Smith op zijn recordvlucht van En
geland naar Australië in 1935 tusschen
Voor-Indië en Singapore spoorloos is ver
dwenen.
In de onmiddellijke nabijheid van deze
plaats heeft men het vorige jaar een vlieg
tuigwiel gevonden, waarvan met zeker
heid kon worden vastgesteld, dat het toe
behoord heeft aan het toestel van Kings-
ford Smith, de „Lady Southern Cross".
VERTRAGING IN DE HELIUM-
LEVERANTIE AAN DUITSCHLAND.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen,
dat de Amerikaansche regeering zou tal
men met de levering van een aanzienlijke
hoeveelheid helium aan Duitschland.
Ickes, de Amerikaansche minister van
binnenlandsche zaken en president van de
heliumcommissie, zou zich tegen onmid
dellijke levering verzetten.
Hij zou vreezen, dat het gas niet alleen
voor de nieuwe Zeppelin, maar ook voor
militaire luchtschepen gebruikt zal wor
den.
OFFICIERVLIEGER WORDT BALLON
VOERDER.
De eerste luitenant-vlieger F. L. M.
Focquin de Grave van de luchtvaartaf-
deeling op Schiphol is er zoo juist in ge
slaagd op de ballonschool te Dusseldorf
het examen voor ballonvoerder met gun
stig gevolg af te leggen. De commandant
van de luchtafdeeling luitenant-kolonel F.
A. van Heyst, zelf oud-ballonvoerder,
heeft hiertoe alle medewerking verleend.
In de ki-ingen van de Nederlandsche bal-
lonsport-vereeniging, welke organisatie
het initiatief tot deze opleiding genomen
heeft, heerscht groote voldoening.
De heer Focquin de Grave, die in 1932
als reserve-officier een vliegopleiding ge
noot, ging na zijn diensttijd te Leiden In
disch recht studeeren, maar toen hij in
Juni 1935 weer gelegenheid kreeg in dienst
van het luchtwapen te komen, staakte hij
zijn studie en werd hij te Soesterberg tat
vliegleeraar opgeleid. Niet minder dan 17
verschillende vliegtuigtypen heeft hij zelf
standig gevlogen.
Op 5 Juli 1936 maakte hij van Hilver
sum uit zijn eerste ballonvaart. Dit beviel
hem zoo goed, dat hij zich voor de door
de Ned. Ballonsport-vereeniging georgani
seerde opleiding aanmeldde. Het Duitsche
luchtvaartministerie gaf spoedig toestem
ming en sindsdien heeft de heer Focquin
de Grave vanuit Dusseldorf ettelijke op
leidingsvaarten met vierpersoons lichtgas
ballons onder zeer verschillende omstan
digheden ondernomen.
Nu het nationaal luchtvaartfonds de
ballonsport-vereeniging door een belang
rijke bijdrage in staat heeft gesteld het
clubvaartbedrijf met den ballon „Neer-
landia" in Mei 1938 van Utrecht uit te
hervatten, heeft luitenant Focquin de Gra
ve een prachtige gelegenheid andere jonge
commandanten in te wijden in de gehei
men van de luchtvaart.
Daarenboven zal ballonvoerder Focquin
de Grave op Zaterdag 18 Juni a.s. op het
vliegveld Twente de eerste opstijging ver
richten met den nieuwen tweepersoons
waterstofballon der vereeniging, die ter
eere van den miskenden eersten Neder-
landschen ballonvaarder met den naam
„Hopman" gedoopt zal worden.
Leest met aandacht
de advertenties
ln Uw Dagblad!
