ABONNEMENTEN Zes honderd dooden te Barcelona SSi- DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Katholiek Italië is bezorgd over Oostenrijk Moorddadige bombardementen VRIJDAG 18 MAART 1938 29ste Jaargang No. 8983 V S.D.A.P. en landsverdediging Aan de democratie zijn vele slagen toe gebracht door de wijze, waarop zij door de S. D. A. P. is gehanteerd. Maar al te vaak geeft de S. D. A. P. redelijken grond aan de veronderstelling, dat democratie in houdt een speculatie op de volks gunst! Deze bewering is h a r d. Maar zij is, naar onze besliste overtuiging, volkomen waar. Als wij deze fout, zeer ernstige fout, sig- naleeren in het karakter der practische po litiek van de S. D. A. P., dan. beweren wij daardoor niet: lo. dat in de andere partijen deze fout nooit kan worden opgemerkt; dat de an dere partijen onder dit opzicht volmaakt onschuldig zijn; 2o. dat de gehééle politiek der S. D. A. P., in al haar uitingen, tengevolge van deze voorkomende fout, absoluut veroordeeld moet worden. Wfj signaleeren deze politieke karakter fout alléén, omdat, zooals wü reeds opmerk ten, zooveel kwaad wordt gedaan aan de democratie welke wij zoo gaarne gees telijk gezond willen zien en b e- houden! Neem nu b.v. de houding der S. D. A. P. ten opzichte van de uitgaven van leger en vloot, voor 's lands defensie. Geeft de in den loop der jaren gewijzig de houding ten opzichte daarvan, het in de laatste jaren nóg draaiende en keerende standpunt niet een alleszins redelijken grond voor de veronderstelling, dat dit vraagstuk bij de S. D. A. P. maar al te zeer wordt bb- heerscht door verlangen na-ar de volksgunst!.... De heer Koos Vorink, voorzitter der S. D. A. P., schrijft in een artikel in de bla den der Arbeiders-pers, dat er nu groot ge vaar dreigt, tenzij: „Tenzij het democratische Europa zich niet langer gedraagt als een kudde onnoo- zele schapen, die ontzet toekijken hoe de wolf met bloedbedropen bek telkens op nieuw in een ander schaap z'n klauwen slaat om het te verslinden. Tenzij Enge land en Frankrijk zich vastberaden, op den grondslag van de beginselen van het Vol kenbondspact, aan het hoofd stellen van een gesloten, eensgezinde actie van alle le den van den Volkenbond, om met alle be schikbare machtsmiddelen: financieele, economische, moreele e n militaire, orde te stellen op de Europeesche zaken en een ein de te maken aan de brutale afpersings- en machtspolitiek der fascistische dictaturen. Sluit de rijen! Dat is het gebod van dit zor- gen-zware noodlotsuur van Europa!" Aldus de heer Koos Vorrink. En wij vra gen: wat wil hij eigenlijk? Oorlog? Men zou het wél zeggen, want hij legt eeni- gen nadruk op het argument, dat ook mi litaire machtsmiddelen gebruikt moeten worden tegen Duitschland (en Italië?). Men bedenke, dat de S. D. A. P., zich 6teeds, uitgezonderd de paar laatste jaren, in verschillende toonaarden en genuanceer de betoogingen, tegen leger en vloot heeft gekeerd! En nu nu zou de heer Vor rink ons willen laten vechten, zij 't dan blijkbaar onder leiding van den Volken bond! Dat inconsequente in de houding, die be paald wordt door de stemming van het oogenblik, is hinderlijk, is helaas inder daad gevaarlijk in zoo'n groote politieke partij! EEN BRUTALE BEROOVING. De dader is gevat. In den nacht van Dinsdag op Woensdag vervoegde zich des nachts om twaalf uur een man bij een bejaarde weduwe te Leeu warden, met de mededeeling, dat hij van de politie kwam. Hij zeide, dat de politie het met het oog op gevaar voor een overval, noodig had geoordeeld, dat de vrouw haar geld in bewaring gaf. De weduwe, die werkelijk meende, met een politieman te doen te hebben, haalde het bedrag, ongeveer 150 gulden te voor schijn. Op dat oogenblik greep de man haar bij de keel en ontrukte haar het geld om er ijlings mee te verdwijnen, dienzelf den nacht echter werd de dader, een goede bekende van de politie, aangehouden en ingesloten. Een deel van het gestolen be drag werd te zijnen huize in een bedstee teruggevonden. Een merkwaardige Italiaansche persstem. Het katholieke blad „Italia" uit Milaan brengt het volgende merkwaardige artikel over de godsdienstige kwestie in het na- tionaal-socialistische Oostenrijk. „De meest ernstige en belangrijke kwes tie onder de vele problemen van intern en internationaal belang aangaande deze ge beurtenis (het aan de macht komen van Hitler in Oostenrijk) is die, welke betrek king heeft op de gevolgen der annexatie op godsdienstig gebied. In dit opzicht zijn de meeningen der Katholieken verdeeld, al naar gelang men oordeelt over de onder vinding van hetgeen in Duitschland in de laatste jaren geschied is. Terwijl men in sommige kringen hoopt, dat het Nationaal- Socialisme rekening zal houden met het feit, dat Oostenrijk een in groote meerder heid katholiek land is en dat men daarom de antikatholieke houding zal matigen, is men in andere kringen zeer ongerust. De beschuldigingen, die vervat zijn in de pro clamatie van Hitier en de commentaren van de Duitsche pers aangaande het sy steem, dat nu ten onder is gegaan, en dat op de christelijk-socialen berustte, op de rood-zwarte coalitie enz. doen gelooven, dat de leiders van het nationaal-socialis- me in Oostenrijk godsdienst, en politiek verwarren, de Kerk ervoor verantwoorde lijk zullen maken dat Schuschnigg zoolang weerstand bood, en dat zij het front van den strijd tegen zoogenaamde „politiek katholicisme" van Berlijn en München tot Weenen zullen verlengen. De aanvallen in de couranten op de pro paganda van Pater Muckermann S.J. op het tijdschrift „Der Christliche Staendes- staat", op het katholieke legitimisme, op Het aantal slachtoffers van de luchtaan vallen, welke Barcelona sedert Woensdag avond heeft ondergaan, bedraagt meer dan C00 dooden en bijna 1.000 gewonden. Met korte tusschenpoozen werden den geheelen dag luchtaanvallen op de stad gedaan. Vooral het luchtbombardement van des middags twee uur, was zeer hevig en zeer moorddadig. Het groote centrum der stad, het Plein van Catalonië waar een talrijk publiek zich bevond, is bijzonder ernstig getroffen. Een bom viel op een café, een tweede op een zes verdiepingen hoog ge bouw, dat in brand vloog. Het Plein van Catalonië en de Rambla de Canaletas lig gen bezaaid met puin. De etalageruiten der winkels zijn in splinters gevlogen. HET OFFENSIEF IN ARA GO N. Communique van Franco. Het groote hoofdkwartier te Salamanca zegt in zijn communiqué: Wij bezetten Caspe, Alcorisa en de dor pen Berge en Molinos. Wfj maakten meer dan duizend krijgsgevangenen en verover den een enorme hoeveelheid oorlogsmate riaal, o.a. 32 mitrailleurs. Wij haalden twee vijandelijke vliegtuigen neer. LINKSCHE MINISTERRAAD WIL DOORZETTEN. Gistermiddag heeft de ministerraad ge durende twee uur vergaderd. Na de ver gadering werd een nota aan de pers gege ven, waarin werd medegedeeld, dat de re geering den binnen- en buitenlandschen toestand heeft bestudeerd en belangrijke politieke en militaire maatregelen heeft ge romen. Alle ministers verklaarden door te willen strijden tot de overwinning, aange zien zij zeker zijn van den steun van het volk. Voorzorgmaatregelen zullen worden ge nomen om te beletten, dat de luchtaanval len geen paniek onder de bevolking bren gen. de voorgewende samenzweringen van de christelijk socialen van links met Oos- tersche mogendheden enz. zijn geen goed voorteeken voor de verhouding tusschen Kerk en Staat in het nationaal-socialisti- sche Oostenrijk." Na te hebben vermeld, dat de oproep van Kardinaal Innitzer een bewijs is, dat de Katholieken willen samenwerken in goede verstandhouding met de nieuwe heer- schers, gaat het blad voort: „Men kan zeggen dat de Katholieke Oos tenrijkers zich in dezelfde positie bevin den als hun Duitsche geloOfsgenooten in het eerste paar na de machtsovername door Hitier, toen het Concordaat met den H. Stoel gesloten werd. Het blijft te bezien, of de nationaal-so- cjalistische regeering den geest van het Episcopaat zal begrijpen en waardeeren en of het interne dynamisme van de partij niet spoedig ook in de Oostenrijksche gewesten dezelfde Toestand zal scheppen uit gods dienstig oogpunt, die in het overige ge deelte van Duitschland zoozeer betreurd wordt. Het feit, dat Hitier voor de reorganisatie van de Nationaal-Socialistische Partij in Oostenrijk persoonlijk Gouwleider Bürckel heeft benoemd, die bekend staat om zijn anti-godsdienstige campagne in de Saar- Pfalz, en dat besloten is de Hitlerjugend over geheel Oostenrijk uit te breiden, met opheffing van alle bestaande jeugdorgani saties, belooft niet veel goeds, laat zelfs het ergste verwachten. In de redevoering komen reeds dezelfde phrasen voor en dezelfde voorstellingen van zaken, waaraan wij sinds langen tijd in Duitschland gewend zijn Dezelfde men- schen heerschen nu in Oostenrijk en er is jammer genoeg, geen enkel teeken, dat be wijst, dat hun naar Weenen overgebrachte ideologie bereid is, om zich aan verschil lende omstandigheden aan te passen? FRANCO? De speciale correspondent van Reuter te Hendaye verklaart, na een bezoek aan alle fronten tijdens de campagne van de vorige week, thans in staat te zijn ongecensu reerde bijzonderheden te geven over buiten- landische troepen, die deelnemen aan het offensief der nationalisten aan heb front in Aragon. Het middelste gedeelte der leger- afdeeling, welke Alcaniz heeft bezet, om vat twee volledige divisies Italiaansche troe pen, die elk ongeveer 12 000 man tellen. Daarenboven is er een gemengde divisie van het vreemdelingenlegioen, dat voor 90 procent der manschappen en waarschijnlijk een iets lager percentage der officieren, uit Spanjaarden bestaat. De rechtsche troepen tellen vermoedelijk 180.000 man buitenlanders, die tot verschil lende nationaliteiten behooren. Er strijden op h$t oogenblik geen Duit- schers mede, behalve dan degenen, die zijn ingedeeld bij de artillerie en de luchtmacht. De Duitschers zijn niet bijzonder talrijk. Zij zijn in hoofdzaak belast met technische vraagstukken en verkeersmiddelen. EEN UITING VAN VADERLANDSLIEFDE Het departement van Defensie te Den Haag deelt ons mede: Gisterenmorgen heeft een onbekende dame aan het departement van Defensie een enveloppe afgegeven, bevattende een bedrag van 500.benevens een schrijven van den volgenden inhoud: „Dit is de bijdrage van een Neder- landsche vrouw voor versterking van de grensbewaking naar aanleiding van de gebeurtenissen in Oostenrijk, in ant woord op de radiorede van dr. H. Co- lyn. Het vrije woord, de vrijheid van geest, het behoud van het Nederland- sche recht, de erfenis van Willem, Va der des Vaderlands en Hugo de Groot, zijn wel een offer waard. Ter navol ging". De minister van defensie stelt een bewijs van dergelijke daadwerkelijke belangstel ling in 's lands defensie op hoogen prijs. DE WERELD IN VOGELVLUCHT BERLIJN: Naar vernomen wordt, zal Hitier vanavond aan het slot van zijn rede den Rijksdag voor ontbonden verklaren en nieuwe verkiezingen aankondigen. Deze zullen in het geheele Groot-Duitsche ge bied, dus ook in Oostenrijk, op 10 April a.s., dus op den dag van de volksstemming, worden gehouden. WEENEN: In Oostenrijk wordt het op ruimingsproces voortgezet. De situatie wordt voor de Joden van uur tot uur slech ter. Bervhten, dat in Katholieke kerken en kloosters geschriften tegen Hitier en zelfs wapenen zouden zijn ontdekt, wijzen erop, waar het naar toe gaat. Ondanks de gerust stellende woorden, van Hitier tegenover kardinaal Innitzer gesproken, zien wij de toekomst voor de Katholieken in Oosten rijk zeer donker in. BARCELONA: Gisteren heeft de hoofd stad van Catalonië den geheelen dag bloot gestaan aan moorddadige bombardementen. Volgens de laatste berichten zijn er niet minder dan 600 dooden te betreuren. De be doeling is natuurlijk, de bevolking en daar door ook de regeering te intimideeren in verband met het offensief in Aragon. PARIJS: Léon Blum, de socialistische mi nister-president, heeft in de Kamer een meerderheid gehaald, maar Blums aandrin gen op een kabinet, waarin ook de commu nisten zouden worden opgenomen, een na tionaal kabinet dus onder Blum's leiding, vond geen weerklank. Blum's positie wordt uiterst wankelbaar geacht. LONDEN: De positie van de Engelsche regeering is ook niet bepaald ongeschokt. Er heerscht in parlementaire kringen een onbehagen, dat aanleiding geeft tot aller lei gissingen over oneenigheid in het ka binet en een reconstructie van het kabinet. De oorsprong dezer gissingen berust op de weigering van Chamberlain een verklaring af te leggen over de Europeesche politiek. WARSCHAU: De toestand, ontstaan door het grensincident tusschen Polen en Li- tauen, ziet er thans dreigend uit. Warschau heeft een ultimatum naar Kaunas gezon den. Gevreesd wordt, dat Poolsche troe pen Litauen zullen binnenvallen en daarna zullen vergeten terug te trekken. WAAR IS SCHUSCHNIGG? WEENEN, 18 Maart. (A. N. P.). Om trent de verblijfplaats van Schuschnigg heerscht nog steeds de grootste geheim zinnigheid. Officieel is medegedeeld, dat Schuschnigg niet gearresteerd is en er is dan ook geen sprake van zijn overbren ging naar een concentratiekamp. In de of- ficieele verklaring wordt echter niet ver meld, of de autoriteiten wel weten, waar de oud-bondskanselier vertoeft, en of hij zich soms schuil houdt teneinde eventueel over de grens te kunnen vluchten. Schuschnigg nog steeds in het Belvedère- paleis? LONDEN, 19 Maart (A.N.P.). De corres pondent van Reuter heeft 'hedenmorgen definitief vastgesteld, dat Schuschnigg met gravin Vera Fugger in het Belvedère-paleis verblijf houdt. Hoewel de oud-bondskan selier zich niet bepaald in hechtenis be vindt, worden zijn appartementen door S.S.-iieden bewaakt en mag hij geen be zoekers ontvangen. ZOON VAN AARTSHERTOG FERDINAND IN ARREST? WEENEN, 18 Maart (A.N.P.). Hertog Max von Hohenberg, zoon van den te Se- rajewo vermoorden aartshertog Ferdinand, en de vertegenwoordiger van de Habsburg- aynastie in Oostenrijk, zou, evenals zijn broer Ernst, gearresteerd zijn. Dit nummer bestaat uit vier bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland Vanavond ontbinding van den Duitschen Rijksdag. De ontwikkeling der situatie in Oostenrijk. (2de blad). Zeshonderd dooden bij luchtbombarde menten te Barcelona. (1ste blad). Blum doet tevergeefs een beroep op een heid. (2de blad). Het Britsche kabinet In gevaar? (2de blad). Litwinofs uitnoodiging tot een internatio nale conferentie. (2de blad). Dreigende toestand tusschen Polen en Li tauen. Warschau heeft een ultimatum ge zonden. (2de blad). Cordell Hull over de wereld-anarchie. (2de blad). Omgeving Uitvaart en begrafenis van pastoor Tho- mann te Lisse. SBSF" Zij die zich vanaf heden abonneeren op „De Leidsche Courant", ontvangen de nog voor dezen datum verschij nende nummers tot 1 April a.s. GRATIS. DE ZITTING VAN DEN RIJKSDAG. Oostenrijksche regeering zal aanwezig zijn. WEENEN, 18* Maart. (A. N. P.). De Oostenrijksche regeering is om half drie hedenmiddag naar Berlijn vertrokken, ten einde vanavond de zitting van den Rijks dag bij te wonen. HET CONFLICT POLEN—LITAUEN. Vreedzame regeling in zicht. LONDEN, 18 Maart (A.N.P.). Op h«t Foreign office wordt bevestigd, dat de Brit sche minister van buitenlandsche zaken, lord Halifax, heden een onderhoud heeft gehad van den Litauschen gezant. Niet-officieel verluidt, dat thans een vreedzame regeling van het conflict in zicht is. Vragen in het Britsche Lagerhuis. LONDEN, 18 Maart (A.N.P.). Op de in Lagerhuis gestelde vraag, of de Britsche regeering in verband met het geschil tus schen Polen en Litauen, op grond van arti kel 11, tweede lid van het Volkenbondspact onverwijld den Volkenbondsraad zal bijeen roepen, en voorstellen, dat de Raad een pro cedure zal volgen, waardoor in een soort gelijk geschil tusschen Bulgarije en Grie kenland in October 1925 een oorlog werd vermeden, heeft Chamberlain geantwoord, dat de regeering er op het oogenblik niet zeker van is, dat de voorgestelde handel wijze snel genoeg is om uitvoerbaar of het meest aanvaardbaar te kunnen zijn. Zij volgt de ontwikkeling evenwel met de grootste aandacht. De Britsche ambassa deur te Warschau heeft tegenover de Pool sche regeering de hoop tot uiting gébracht, dat deze kwestie niet als voorwendsel voor n:euwe eischen zal worden gébruikt. DE VERHOUDING MARK—SCHILLING. BERLIJN, 18 Maart. (A. N. P.). De verordening, waarbij de Duitsche Rijks- mark in Oostenrijk wordt ingexoerd op ba sis van 1 rijksmark staat gelijk met 11/2 Schilling, beteekent een erkende devalua tie van de Rijksmark met 25 procent. Gisteren nog kwam de noteering van de Rijksmark te Berlijn overeen met twee Oostenrijksche Schillings. Dit behoeft niet met zich mede te brengen een herwaardee ring van de Rijksmark in verhouding tot de buitenlandsche valuta's, hoewel de mo- I gelijkheid hiervan op 6 Maart te Leipzig door den rijksminister van economische zaken, dr. Funk, onder de oogen is gezien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1