De a.s. volksstemming in
Oostenrijk
VRIJDAG 11 MAART 1938
Wat zal de houding der nazi's zijn?
29ste Jaargang No. 8977
Telefoon: Redactie IS.
Telefoon: Administratie 935.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Adv. en Abonn.-tarieven ri© pag. f.
Giro 103003. Postbus 11.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
De taak van de
Katholieke Jongeren
Het Algemeen Secretariaat der R.K.
Staatspartij heeft een brochure uitgegeven:
„Ordening", welke uitgave is „ten dienste
van de vorming en voorlichting op alge
meen staatkundig gebied onder de jongere
katholieken van Nederland".
Wij hopen, dat deze brochure inderdaad
door alle katholieke jongeren zal worden
bestudeerd!
Op de laatste bladzijde der brochure le
zen we:
Het terrein der bedrijfsorganisatie
kan wel worden betreden met holle
leuzen en slagwoorden, maar daarmede
nooit worden bewerkt. Daarvoor is
meer noodig. Maar als het verstand
dan ook heeft leeren inzien, hoe het
moet en hoe het kan, dan moet het hart
de begeestering brengen. Alleen deze
zal opleveren de propagandisten voor
de nieuwe orde, die de fakkel van de
geestdrift aullen indragen en verder
dragen in de maatschappij. En wie ko
men daarvoor eerder in aanmerking
dan de jongeren? Zij zitten nog niet
vastgeroest in een verkeerd gerichte
mentaliteit, hun opvatingen zijn nog
niet overwoekerd door het individualis
tische onkruid, zij zijn nog toegankelijk
voor idealen, die niet als utopieën in
de lucht zweven, maar die tot leven
de werkelijkheid kunnen worden, in
dien slechts het jonge geslacht met het
verstand èn met het hart bewust streeft
naar een betere, naar een christelijke
orde!
Wij zyn het hiermede eens. De jongeren
moeten echter vóóral met het verstand
streven naar een betere, naar een christe
lijke orde omdat vóóral het verstand hen
zal weten af te houden van „holle leuzen en
slagwoorden" en hen zal dringen, om te
bestudeeren, wat eigenlijk is de veel-be-
sproken ordening, en h o e deze zal kunnen
worden bereikt. Als het verstand dat in
ziet, dan zal zeker het hart van een k a-
tholieken jongen man de impuls geven,
cm ter bereiking van dat ideaal, van dat
in alle nuchterheid als bereikbaar gezien
concrete doel, offers te brengen. Wij on
derstrepen: Katholiek, omdat dit
staat vast de wijze, waarop de jongeren
(ook de ouderen!) hun taak zullen volvoe
ren direct afhankelijk is van de wijze,
waarop zij Katholiek zijn, him Geloof be
leven, God dienen....
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
In Oostenrijk heeft de aankondiging van
het plebisciet een hoogspanning opgewekt,
welke zich uit in betoogingen en demon
straties, welke aanleiding geven tot botsin
gen. Zoo zijn er gisteravond relletjes voor
gevallen in Weenen, Linz, Innsbruck en
Graz. Men weet nog niet, welke houding
de nazi's op Zondag a.s. zullen innemen.
Ofschoon gisteren gemeld werd, dat het
parool was uitgegeven om niet aan de stem
ming deel te nemen, schijnen de leiders
toch nog geen beslissing te hebben geno
men, zoodat er zich reeds twee stroomin
gen onder de Oostenrijksche nazi's begin-
n enaf te teekenen. Sommige willen wèl,
anderen niet meedoen. Het blijkt echter
wel, dat men in nationaal-socialistische
kringen den uitslag van een volksstemming
vreest. Dat blijkt o.a. uit de houding der
Duitsche bladen, die nu instructie blijken te
hebben gekregen, hoe zij eh over moeten
schrijven.
De Duitsche ochtendbladen van vanmor
gen noemen de volksstemming een drieste
uitdaging van de beginselen der demo
cratie.
De „Voelkischer Beobachter" wijst erop,
dat het vrije karakter der verkiezingen
verloren gaat, aangezien het den kiezers
vrij staat hun biljetten open, dus ongevou-
wen, in de bus te werpen.
De „Berliner Boersenzeitung" schrijft:
„Het staat vast, dat dr. Schuschnigg ge
handeld heeft, zonder vooraf overleg te
plegen met de Bondsregeering. Ook de
Duitsche Rijksregeering is niet vooraf door
dr. Schuschnigg op de hoogte gesteld. In
het kader van de overeenkomst van Berch-
tesgaden was dit onvoorwaardelijk te ver
wachten geweest. Gezien de ervaringen,
welke de Oostenrijksche bevolking heeft,
valt te vreezen, dat ingevolge de open
stemming, zwarte lijsten worden aangelegd
van hen. die niet met „ja" stemmen. Wer
kelijk belachelijk en demagogisch is het
voornemen, om reeds Zaterdag in de be-
Betoogingen en botsingen in verschillende steden
CENSUUR OP DUITSCHE BLADEN.
Het Duitsche Nieuws Bureau meldt, dat
volgens een mededeeling van de persafdee-
ling der politie van heden, Vrijdag, af tot
en met a.s. Dinsdag, alle in Oostenrijk
toegelaten, uit Duitschland ingevoerde bla
den te voren aan verscherpte censuur on
derhevig zullen zijn, hetgeen wil zeggen,
dat deze bladen pas bij de abonné's zullen
mogen worden afgeleverd en op straat mo
gen worden verkocht, nadat zijn daartoe
zullen zijn vrijgelaten.
SPANNING UIT ZICH IN BETOOGINGEN
Incidenten te Weenen.
Het Duitsche Nieuws Bureau meldt, dat
de spanning en de opwinding onder de
bevolking een buitengewone vlucht heb
ben genomen. Groote menschenmenigten
klitten vooral in de binnenstad samen. Het
verkeer der omnibussen moest gedeelte
lijk worden omgelegd. Het plaveisel zelf
ziet er uit als een sneeuwlandschap, daar
de leden van het Vaderlandsche Front mil-
lioenen pamfletten hebben uitgeven. Voort
durend hoort men leuzen als „Heil Schusch
nigg" of „Heil Hitier".
Gisternamiddag werd de stemming te
Weenen heftiger. Betoogingen der natio
naal socialisten werden door de politie ont
bonden. De betoogers probeerden opnieuw
groepen te vormen, doch er werden ver
sperringen opgericht.
In het algemeen beperkten de demon
straties zich tot de gebruikelijke kreten,
doch hier en daar hoorden men ook het
geroep van colporteurs van nationaal-socia
listische bladen.
Vliegtuigen strooiden tal van pamfletten
van het Vaderlandsche Front uit, waarin
de patriotten worden uitgenoodigd te stem
men vóór een vrij Oostenrijk en vóór
Schuschnigg.
Om negen uur gisteravond werd ver
nomen, dat zich verscheiden incidenten
hadden voorgedaan: nationaal-socialisische
betoogers hadden de ruiten van een koffie
huis vernield en de vitrine van een districts
bureau van het Vaderlandsche Front.
Van den zetel der legitimisten werd een
vlag neergehaald en verscheurd, terwijl
er eenige ruiten werden vernield.
Op den hoek van de Opera en de Kaernt-
nerstrasse liepen eenige personen kwet
suren op bij een botsing tusschen groepen
betoogers. Agenten en bereden politie heb
ben eenige charges moeten uitvoeren op
de betoogers, die steeds opnieuw probeer
den samen te scholen. Later in den avond
was het nog rumoerig op den hoek van de
Ringstrasse en de Schwartzenbergplatz.
Bij de betoogingen van gisteravond zou
den in het geheel 25 personen zijn gewond.
Tegen half elf werd het rustiger op
straat. De betoogers gingen uiteen en keer
den zonder dat zich vermeldenswaardige
incidenten voordeden naar hun woningen
terug.
De Weensche politie heeft een speciaal
verbod van optochten afgekondigd.
drijven eeri gedeeltelijke stemming te
houden".
De „Berliner Lokal-Anzeiger" spreekt
van een karikatuurstemming en zegt: „Deze
stemming over een leuze, welke hier niet
verder behoeft te worden geanalyseerd, is
een persoonlijke aangelegenheid van
bondskanselier Schuschnigg. Dat deze ac
tie de scherpste critiek verdient, behoeft
niet nader omschreven te worden".
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" acht
de stemming een in schijn democratische
manoeuvre, om den binnenlandschen sta
tus quo van vóór de overeenkomst van
Berchtesgaden te handhaven.
De „Germania" schrijft: Na hetgeen tot
dusver bekend is geworden, moet thans
reeds aangenomen worden, dat de stem
ming een van die vertooningen zal wor
den, welke nooit in de geschiedenis der
democratie heeft bijgedragen tot den in-
wendigen rust, doch to de machtsverhef
fing van een regiem. (Men schijnt dat
goed te weten in Duitschland).
Het „Berliner Tageblatt" schrijft: Na de
recente redevoering van Schuschnigg
voor den Bondsraad, kon men aannemen,
dat nu een tijdperk van evenwicht, van
openbaarheid en eerlijkheid te wachten
viel. Deze stemming daarentegen is een
onbillijke, oneerlijke en verrassende ma
noeuvre, welker duidelijk doel is datgene
den mond te snoeren, dat op krachtige
en veelvuldige wijze naar voren is getre
den.
Ja, die volksstemming is den heer en
zwaar op de maag gevallen.
ONGEREGELDHEDEN TE LINZ VAN
ERNSTIGER AARD.
Te Linz moeten gisteren vrij ernstige on
geregeldheden hebben plaats gevonden.
Stormkorpslieden van het Vaderlandsche
Front zijn met revolvers door de stad ge"
trokken. Het postkantoor en het radiosta
tion werden militair bezet.
Volgens de laatste berichten droegen de
betoogingen der nationaal-socialisten een
ernstig karakter. Bij hun terugkeer naar
het Bruine Huis te Linz, kwamen ver
scheidene nazi's in botsing met miliciens
van het stormkorps, de organisatie van het
Vaderlandsche Front, er werd van de vuur
wapens gebruik gemaakt, en drie nazi's
werden gewond, waarvan twee ernstig.
Nationaal-socialistische versterkingen
ontmoetten onderweg acht stormkorpslieden
die in den loop van een nieuwe vechtpartij
ernstig gewond werden en naar het zieken
huis moesten worden vervoerd.
Om een uur in den morgen belegerden
de nazi's het gemeenschappelijke gebouw
van het Vaderlandsche Front en het storm
korps, en eischten de miliciens, die op de
nazi's geschoten hadden, op. De Linzer po
litie vroeg in verband hiermede versterking.
Intusschen ontvingen de nationaal-socialis
ten de verzekering, dat een onderzoek zal
worden ingesteld, waarop zij zich ver
spreidden en de rust weerkeerde.
Bevestigd wordt, dat aan beide zijden ge
wonden gevallen zijn.
Ook incidenten te Innsbruck en Graz.
Naar gemeld wordt, is het ook in de pro
vincie tot incidenten gekomen, met name
te Innsbruck en Graz. In Innsbruck moest
de politie optreden om een botsing tusschen
politieke tegenstanders te verhinderen. Te
Graz hebben zich verscheidene incidenten
voorgedaan. Er zyn daar tien personen ge
wond.
Volgens een bericht van het D.N.B. werd
van de zijde van het Duitsche gezantschap
geprotesteerd tegen de. aangekondigde ver
scherping der censuur op Duitsche bladen.
Van Oostenrijksche officieele zijde wordt
in verband met de volksstemming op Zon
dag 13 Maart a.s. medegedeeld, dat de
Bondskanselier de bedoeling heeft met deze
volksstemming zoowel in Oostenrijk als te
genover het buitenland het bewijs te leve
ren van het eensgezind verlangen van het
Oostenrijksche volk naar zelfstandigheid.
Noch deze volksstemming zelve, noch het
bewijs van den bestaanden wil tot zelfstan
digheid, mag beschouwd worden als in me
nig opzicht gericht te zijn tegen Duitsch
land.
Ten slotte wordt nog de aandacht geves
tigd op het feit, dat de volksstemming uit
sluitend is voor Oostenrijkers woonachtig
in Oostenrijk. Buiten het land wonende
Oostenrijkers zullen hun stem dus niet kun
nen uitbrengen.
Men acht het waarschijnlijk, dat in to
taal het aantal kiezers voor de volksstem
ming van Zondag beneden de 4 millioen
zal blijven.
De aandacht gaat vooral uit naar de
nationaal-socialisten, die tot nu toe nog
niet hun houding officieel hebben te
kennen gegeven ten opzichte van de
volksstemming en zich ertoe bepalen
op particuliere wijze hun afkeer van
het plebisciet tot uiting te brengen.
Het feit, dat Seyss Inquart in strijd met
geruchten, die daarover de ronde deden,
niet is afgetreden, wijst er op, dat hij, wat
hem betreft, den door den Bondskanselier
in het leven geroepen toestand aanvaardt.
Het feit, dat Von Papen weer te Weenen
gearriveerd is, en naar men zegt, gister
morgen eenige bezoeken gebracht heeft om
zich op de hoogte te stellen van den toe
stand, wijst wel op de belangstelling, die
Duitsche kringen in den Oostenrijkschen
toestand hebben.
Verder wordt gemeld, dat Prins Star-
hemberg in Opper-Oostenrijk is aangeko-
TOT HANDHAVING VAN DE ORDE
TIJDENS DE VOLKSSTEMMING.
Bondskanselier Schuschnigg heeft alle
ongehuwde reservisten van de lichting 1915
die minstens tien maanden gediend heb
ben onder de wapens geroepen. Deze maat
regel dient ter verzekering van de orde tij
dens de volksstemming. De reservisten
moeten zich onverwijld melden.
EEN DUITSCH ULTIMATUM
VOORNAAMSTE NIEUWS
VERSTERKTE BEWAKING AAN
DE GRENS.
WEENEN, 11 Maart (A.N.P.). Naar ver
nomen wordt zou de Duitsche regeering
den Oostenrijkschen Bondskanselier een
soort ultimatum gesteld hebben met den
eisch, de volksstemming te verdagen, welke
beschouwd wordt als in strijd met de over
eenkomsten van Berchtesgaden.
Het gerucht, volgens hetwelk Duitschland
de grens naar Oostenrijk zou hebben ge
sloten, is niet juist. Het vindt zijn oorsprong
in het feit, dat de Duitsche grensposten
versterkt zijn en dat de waakzaamheid ver
hoogd is.
Voorts wordt nog vernomen, dat behalve
lichting 1915 ook de vrijwillige militie door
de Oostenrijksche regeering is opgeroepen
om de openbare orde te handhaven tijdens
de volksstemming.
Een nader bericht van Stefani meldt, om
trent den toestand aan de Duitsch-Oosten-
rijksche grens, dat deze aan Duitsche zijde
gesloten is voor het kleine grensverkeer.
De Duitsche douane-ambtenaren doen ge
wapend dienst.
LONDEN, 11 Maart (A.N.P.). Volgens in
Britsche kringen verkregen aanwijzingen,
heeft Hitier vannacht besloten eenige de
tachementen stormtroepen te mobiliseeren
om deze naar de Oostenrijksche grens te
zenden, teneinde den loop der gebeurtenis
sen gade te slaan.
Volgens dezelfde inlichtingen zijn de
spoorwegverbindingen tusschen Oostenrijk
en Duitschland ten Noorden van Salzburg
verbroken en vinden in dit gebied troepen
bewegingen plaats.
Men verwacht, dat deze toestand aan
leiding zal geven tot overlegd tusschen
Parijs en Londen.
BERLIJN SPREEKT VAN „ONBELANG
RIJKE TROEPENBEWEGINGEN"
IN BEIEREN.
BERLIJN, 11 Maart (A.N.P.). Er zijn hier
geen berichten binnengekomen omtrent
ongewone en bijzondere maatregelen te
Muenchen, en niets is hieromtrent bekend.
In deze bewoordingen ontkende een hooge
ambtenaar van het ministerie van buiten-
landsche zaken, na met zijn chef overleg
te hebben gepleegd, tegenover den Reuter-
correspondent, dat in Beieren iets bijzon
ders gebeurt.
Enkele minuten later deelde een andere
hooge ambtenaar van het ministerie van
propaganda mede, dat in Beieren troepen
bewegingen van onbelangrijken aard plaats
vinden, met het doel, de grensbewakings
troepen te versterken en tijdens het week
einde de orde te handhaven.
Troepentransporten passeeren Muenchen.
Uit Muenchen meldt Reuter, dat onder de
bevolking geruchten de ronde deden om
trent troepenbewegingen. Gedurende den
nacht en in den vroegen morgen trokken
vrachtauto's met troepen en voorraden
door Muenchen op weg naar de Oostenrijk
sche grens. De bruinhemden hebben order
gekregen, beschikbaar 'te blijven.
De officieele verklaring, die men ter
plaatse geeft, is, dat de nationaal-socialisti
sche transportformaties aan een algemee-
nen proef worden onderworpen.
De Oostenrijksche consul-generaal heeft
zich vanmorgen per auto naar de Oosten
rijksche grens begeven.
DE SPANNING IN OOSTENRIJK STIJGT.
De spanning stijgt. In alle steden van
Oostenrijk zijn in den afgeloopen nacht
groote protestdemonstraties gehouden door
de nationaal-socialisten. De „Sturmkorps"-
organisaties hebben tevergeefs getracht de
betoogingen tegen te houden.
Naar de dagbladen van hedenmiddag aan
kondigen, bereidt de regeering buitenge
wone maatregelen voor. In de Bondslan-
den en mogelijk ook in Weenen zou be
halve politie en gendarmerie, ook het
Fondsleger gebruikt worden. In Weenen
zijn instructies gegeven voor de scherpste
veiligheidsmaatregelen bij de Bondskan-
selarij. De straten, die daarheen leiden, zijn
door sterke afdeelingen politie bewaakt. In
eenige reeksen straten is het rij verkeer
stilgelegd. Vooral uit Linz komen 'berich
ten over botsingen, die daar in den afge
loopen nacht zouden zijn voorgevallen.
Daarbij zouden manschappen van het
Sturmkorps gevuurd hébben ui't het ge
bouw van het Vaderlandsche Front op een
stoet nationaal-socialisten. De nationaal-
socialisten hebben daarop het gebouw be
stormd en de manschappen van het Sturm
korps overweldigd. Door de schoten zijn
overigens geen nationaal-socialisten, wel
eenige in de nabijheid van het gebouw
staande leden van het Oesterreichische
Jung volk getroffen. Drie zwaar en vijf
lichtgewonden zijn naar het ziekenhuis ver-
i voerd.
Buitenland
Betoogingen en botsingen in verschillen
de Oostenrijksche steden. De regeering
neemt krachtige maatregelen (1ste blad).
Dr. Schacht voor 4 jaar herbenoemd tot
directeur der Rijksbank (2de blad).
Léon Blum kabinetsformateur in Frank
rijk (2de blad).
De Franco-troepen hebben Belchite ver
overd (2de blad).
Binnenland
Nederland en de erkenning van Italië'8
souvereiniteit in Abessynië (Kamer-ver
slag ide blad).
België en de spelling (2de blad).
Mislukte overval op Boerenleenbank te
Weert (4de blad).
Nederlandsche schepen terug na zwaar
weer (4de blad).
BELANGRIJKE S.A.-AFDEELINGEN
NAAR GARMISCH-PARTENKIRCHEN.
MUENCHEN, 11 Maart (A.N.P.). Belang
rijke afdeelingen S.A.-manschappen heb
ben zich met vrachtauto's en te voet naar
Garmisch-Partenkirchen begeven, het laat
ste Duitsche station voor de Duitsch-Oos
tenrijksche grens. Van officieele Duitsche
rijde verklaart men, dat het hier een een
voudige „transportoefening" betreft, zooals
de militie de gewoonte heeft er regelmatig
te houden.
BERLIJN, 11 Maart (A.N.P.). Een her
ingesteld onderzoek heeft het feit aan het
licht gebracht, dat, ofschoon onder zekere
omstandigheden zou kunnen worden be
sloten tot troepenbewegingen, het Duitsche
leger in Beieren, zooals een waarnemer ver
klaarde, niet in staat is op te rukken, wan
neer er eenvoudig maar op een fluitje ge
blazen wordt. Aanzienlijke voorbereidingen
zouden noodig zijn en troepen, die naar de
grens gezonden worden, moeten vervangen
worden door troepen uit andere deelen van
Duitschland. Dergelijke troepenbewegingen
zijn tot dusver nog niet gemeld.
De indruk in Londen.
LONDEN, 11 Maart (A.N.P.). In officieele
Britsche kringen is heden vernomen, dat
berichten ontvangen zijn over zekere troe
penbewegingen in Beieren.
In verband hiermede heeft men de hoop
uitgesproken, dat het doel van dergelijke
bewegingen is, handhaving van de orde aan
de grens.
MILITAIRE BEZETTING VAN
OPENBARE GEBOUWEN.
WEENEN, 11 Maart. (A.N.P.) De leden
van het Vaderlandsche Front hebben he
denmiddag een groote betooging georgani
seerd. Zij trokken met groote autobussen
door de straten, zwaaiende met vlaggen.
Zij verspreidden strooibiljetten en vlug
schriften.
Te Weenen en in de voornaamste steden
van het land zijn de openbare gebouwen
door militairen bezet.
De leerlingen der middelbare scholen te
Graz zijn in staking gegaan, in verband
met het ontslag van een leeraar. Zij trok
ken door de straten en zongen nationaal-
socialistische liederen.
GROOTE OPWINDING IN
INNSBRUECK.
INNSBRUECK, 11 Maart. (A.N.P.) Er
heerscht groote opwinding in de stad. De
politie, voor een deel in veldtenue met sta
len helm en geweer, is opgetreden tegen
degenen, die tegen de volksstemming be
toogden. Er waren n.l. optochten gevormd
welke nationaal-socialistische Strijdliederen
zongen, en nationaal-socialistische kreten
slaakten. Reeds voor twaalf uur hadden
talrijke zakenlieden in de binnenstad hun
winkels gesloten. Even na twaalf uur, toen
de optochten steeds omvangrijker werden
en ook de S.A. en de S.S.-formaties met
hakenkruisvlaggen en doeken met leuzen
opmarcheerden, werd de politie die op en
kele plaatsen ook machinegeweren opge
steld had, teruggetrokken. Overal werden
hakenkruisvlaggen geheschen. Tot tegen-
fcetoogingen was het in het begin van den
middag niet gekomen. Formaties van het
bondsleger zijn de stad binnengetrokken.
Zij trokken door de straten en werden door
de bevolking met „Sieg Heil" kreten en
met den Duitschen groet verwelkomd.
