Een zeegevecht bij Spanje's
Oostkust
Een rechtsche kruiser tof zinken
gebracht
Geheimzinnige
moord te Tilburg
KERKNIEUWS
MAANDAG 7 MAART 1938 29ste Jaargang No. 8973
Telefoon: Redactie 15. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Atfv. en Abonn.-tarieven de paf. I.
Telefoon: Administratie 935. Giro 103003. Postbus 11.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
Zondagsviering
Het Oostenrijksch Episcopaat behandelt
in zijn Herderlijk Schrijven bij den aan
vang van de Vasten uitvoerig den zin van
de christelijke Zondagsviering. Ook
wanneer de Kerk op welwillende wijze,
met het oog op verschillende behoeften,
Zondagsarbeid toestaat, moet toch zoo mo
gelijk gestreefd worden naar een volledige
vervulling van het gebod der Zondagshei-
ligng. Aldus de Oostenrijksche Bisschop
pen.
Ook wij mogen naar de vermaning, die
uit dit Herderlijk Schrijven opklinkt, wel
'ns luisteren!
De Katholieken hebben niet de opvatting
van Zondagsviering, welke een deel der
Protestanten, een deel der Calvinisten
eigen is. De Lutheranen staan ten op
zichte van de Zondagsviering op een an
der, veel milder standpunt, dan de Calvi
nisten. En ook onder de Calvinisten open
baart zich, den laatsten tijd vooral, nog al
'ns meeningsverschil over de wijze van
Zondagsviering.
Dit vooropgesteld, moet onmiddellijk
hieraan worden toegevoegd, dat men, he
laas, de katholieke opvatting niet, vol
strekt niet mag zien in veler katholieken
practij k!
Er rust op een Katholiek de plicht, om
den Zondag te heiligen. Hij heiligt den
Zondag niet, als hij niet daartoe in de
gelegenheid de heilige Mis bijwoont.
Maar: in het bijwonen van de heilige
Mis, hoewel een zéér voornaam, een we
zenlijk deel van de Zondagsheiliging, ligt
niet de g e h e e 1 e wet der Zondagsheili
ging. De Katholiek, die de H. Mis heeft bij
gewoond, heeft daardoor alléén niet den
Zondag geheiligd, zóó, dat hij verder alles
kan doen en laten, wat hij op een anderen
dag kan doen en laten, zóó, dat iedere
Zondag verder voor hem verloopen kan,
zooals iedere andere dag. Dat is zeker niet
de katholieke opvatting van den Zondag!
De Katholieke Kerk heeft een uitspraak
gedaan wat onder Zondagsheiliging moet
worden verstaan: onthouding van slafelij-
ken arbeid, om zich bijzonder met den
dienst van God en de belangen zijner ziel
bezig te houden. En van dien slafelijken
arbeid (de Kerk toont zich mild in het toe
staan of toelaten van uitzonderingen) ge
ven de Catechismussen nadere definities.
Het nut en de zegen van Zondagsheili
ging kan op sociale, op medische gron
den worden aangetoond. Maar voorop
sta het direct-godsdienstige motief, dat de
Kerk ons voorhoudt. Daaraan mag door
ons wel meer worden gedacht!
BRITSCHE TORPEDOJAGERS REDDEN
EEN DEEL DER BEMANNING.
In een naar het schijnt, kortstondig zee
gevecht tusschen schepen van de Spaan-
sche regeering te Barcelona en van Franco,
in den nacht van Zaterdag op Zondag, bij
de Spaansche Oostkust tusschen Carthage-
na en Valencia is een der kruisers van de
vloot van Franco door een torpedo getrof
fen en vernield.
Het ministerie van defensie te Barcelo
na deelt mede, dat de republikeinsche vloot
Zondagochtend te twee uur, op 70 mij! van
Kaap Palos een gevecht heeft geleverd met
de kruisers „Canarias", „Baleares" en „Al-
mirante Cercera". Een torpedo van een der
republikeinsche jagers trof een vijandelij
ken kruiser, de „Baleares". Er deed zich
een hevige ontploffing voor en het schip
maakte slagzij. Bij het aanbreken van den
dag begaven zich zeven republikeinsche
bombardementsvliegtuigen naar het tooneel
van den strijd. De vliegers zagen hoe de
kruiser in vlammen stond. Zeven schepen
kruisten om het brandende vaartuig. Bom
men van de vliegtuigen vielen bij den
kruiser.
De minister van defensie heeft het vloot-
personeel geluk gewenscht met het resul
taat van het gevecht. Den buitenlandschen
schepen is per radio medegedeeld, dat het
gevaarlijk is de plek van den strijd te na
deren met het oog op mogelijke nieuwe aan
vallen op het brandende schip of op vlieg
tuigen, die het zouden willen helpen.
De torpedo, die de „Baleares" in zinken
den toestand bracht, werd door de torpedo
boot „Demantao" gelanceerd.
De Britten snellen te hulp.
De Britsche torpedoboot jagers „Kempen
feit" en „Boreas" hebben in den vroegen
morgen talrijke opvarenden van den recht-
schen Spaanschen kruiser „Baleares" aan
boord genomen.
De Britsche torpedoboot jagers patrouil
leerden overeenkomstig de overeenkomst
van Nyon op de koopvaardij wegen op de
Middellandsche Zee. Omstreeks half vjjf
sche kust tusschen Alicante en Carthagena
den rechtschen kruiser „Baleares" in zin
kenden toestand.
Onmiddellijk hielpen beide schepen de
bemanning te redden. Omstreeks tien uur
kwamen regeeringsvliegtuigen, die de ove
rige schepen der rechtschen, die eveneens
poogden de bemanning van de „Baleares" te
redden, met bommen wierpen. Een bom
ontplofte op het water, niet ver van de
„Boreas", drie opvarenden werden door de
wegspattende scherven licht gewond, een
vierde is aan de bekomen kwetsuren over
leden.
Bizonderheden.
De commissaris-generaal van de regee-
ringsgetrouwe vloot, die zich aan boord van
de „Mendez Nunez" bevindt, heeft een cor
respondent van het agentschap Febus de vol
gende bijzonderheden medegedeeld over
den zeeslag.
De regeeringskruisers „Libertad" en
„Mendez Nunez" bemerkten Zondagochtend
te twintig minuten over twee op minder
dan drie zeemijl afstand drie oorlogsbo
dems van Franco, de „Canarias", de „Ba
leares" en de „Almirante Cervera". Het
sein tot het gevecht werd gegeven. De
rechtsche schepen schoten lichtgranaten in
de richting van de regeeringsbodems. wel
ke hierop met een krachtig vuur ant
woordden. Plotseling steeg bij de rechtsche
een groote rookkolom omhoog tot ongeveer
vijftienhonderd meter hoogte; een der
rechtsche schepen was getroffen en stond in
brand.
Na het gevecht keerden de regeerings-
schepen naar hun basis terug.
BARCELONA TIENMAAL ACHTEREEN
GEBOMBARDEERD.
Van half acht Vrijdagavond tot Zondag
ochtend is Barcelona tot tienmaal toe door
rechtsche vliegtuigen gebombardeerd. Ge
vreesd wordt, dat bet aantal slachtoffers
groot is.
Van rechtsche zijde wordt medegedeeld,
dat de rechtsche troepen Zaterdag Cabe-
zon del Molino hebben bezet. De tegenstan
ders lieten een honderdtal dooden op het
slagveld achter.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
Aan de Oostkust van Spanje heeft zich
in den nacht van Zaterdag op Zondag plot
seling een kort zeegevecht ontwikkeld tus
schen de regeeringskruisers „Libertad" en
„Mandez Nunez" en de kruisers van Fran
co „Canarias", „Baleares" en „Almirante
Cervera". Het resultaat van het gevecht
was, dat de rechtsche kruiser „Baleares"
door een torpedo getroffen werd en zonk.
Aanvankelijk wist men niet of het de „Ba
leares" of de „Canarias" was, daar beide
schepen zusterschepen zijn en het in het
donker niet te onderscheiden was, wie van
de twee getroffen was. Het bleek ten slotte
de „Baleares" te zijn. Britsche torpedoja
gers, die daar in de buurt controle uitoefen
den krachtens de overeenkomst van Nyon,
schoten te hulp en hebben een deel der be
manning kunnen redden.
Volgens berichten in Engelsche bladen
zou Italië aan den Negus een positie in
Abessinie hebben aangeboden. Nadat zij
hem eerst uit zijn eigen zaak hebben ge
worpen, bieden zij hem nu de betrekking
van „afdeelings-chef' aan. Hij zou mogen
heerschen" over een klein deel van zijn
vroegere keizerrijk, op dezelfde manier als
een Indisch vorst in Britsch-Indië. De Ne
gus heeft evenwel voor de eer bedankt.
Ten slotte moet nog de aandacht geves
tigd worden op de radio-rede, welke de
nieuwe Oostenrijksche minister van bin-
nenlandsche zaken Seiss Inquart te Linz
gehouden heeft.
Daarin heeft hij o.a. gezegd: „Een der
grondslagen van Oostenrijk is zijn Christe
lijk karakter. Een positief Christendom
moet voor ieder evenals voor ons een kwes
tie zijn, waarover niet gediscussieerd wordt.
Nooit mag de politiek het geloof bestrij
den".
Over dat „positieve" Christendom zijn
ook in Duitschland eertijds mooie woorden
gesproken, die niet bewaarheid zijn gewor
den; maar laten we hopen, dat in Oosten
rijk het zinnetje over de politiek, die nooit
het geloof bestrijden mag, zijn gelding zal
blijven behouden.
Meisje was een wonde ln
de hartstreek toegebracht
Politie staat voor een raadsel
Gisteravond omstreeks half tien zagen
twee jongemannen te Tilburg, die op de
Heikantschebaan in de richting van de
stad liepen, op korten afstand voor hen
een meisje loopen, dat waggelde en plot
seling neerviel. De jongemannen snelden
toe en zagen, dat zij hevig bloedde. Zij
waarschuwden de marechaussee, die op
haar beurt de gemeente-politie en den ge
neeskundige dienst verwittigde. Toen de
ze ter plaatse kwam, vonden zij het slacht
offer met een smalle wonde in harstreek.
Tijdens het vervoer in de ziekenauto is
het meisje overleden. De wonde is met
een smal scherp voorwerp toegebracht.
De politie staat hier voor een raadsel.
Het meisje, de achttienjarige A. W. Reijn-
ders, de dochter van een brugwachter van
het Wilhelminakanaal, was op weg naar
huis, dat op ongeveer tweehonderd meter
is gelegen van de plaats waar het meisje
werd gevonden. Tot aan den hoek van de
van Oudenhovenstraat, vlak bij de plek
van de misdaad, was zij door haar vrien
dinnetje weggebracht.
De jongemannen, die het meisje hebben
zien vallen, hebben geen geschreeuw ge
hoord. Met politiehonden is de omgeving
afgezocht, doch tot nu toe zonder resul
taat. Het wapen, waarmede de verwon
ding is toegebracht, heeft men evenmin
teruggevonden.
ORKAAN AAN DE NOORSCHE
KUST
DRIE KUSTSTEDEN GETEISTERD.
Duitsche kruiser in moeilijkheden.
Drie Noorsche kuststeden zijn in het af-
geloopen etmaal door een hevig noodweer
geteisterd, meldt de „Tel.", waardoor een
ontzaglijke schade is aangericht, doch won
der boven wonder, voor zoover thans be
kend, niemand omgekomen is. Een vloed
golf raasde vernielend over enkele dorpen,
terwijl in een der plaatsen een groote brand
ongeveer alle huizen in de asch legde. De
Duitsche kruiser „Köln" werd in den vlie
genden storm beschadigd en moest de as
sistentie van Noorsche sleepbooten inroe
pen.
In zee, voor Christiansund, ligt een klein
eiland, Veidholmen, waar ongeveer 3 400
menschen wonen, bijna allen arme vis-
schers. De laatste weken konden zij wegens
de aanhoudende stormen niet ter visch-
vangst gaan. In den afgeloopen nacht heb
ben deze menschen alles verloren, wat zij
bezaten'. Tegen twee uur werden zij door
een donderend geraas gewekt. Het was een
vloedgolf, die over hun huizen streek en
alles, wat zij op haar weg ontmoette, weg
vaagde. Nadat het water was weggetrok
ken, waren er nog slechts ruïnes van de
huizen over. Niet minder dan 25 booten en
opslagplaatsen werden volkomen vernield,
terwijl een groot aantal woonhuizen ernstig
werd beschadigd, niet alleen door het wa
ter, dat er doorheen stroomde, doch ook
door het slib, dat het achterliet.
Het is een wonder, dat niemand verdronk.
Vele bewoners ontwaakten, terwijl de de
kens hunner bedden door het water wer
den meegesleurd. Alle vensters en deuren
werden ingedrukt. Op verschillende plaat
sen dreven de ledikanten als kleine bootjes
door de slaapkamers. Zieken konden slechts
met het grootste levensgevaar gered wor
den.
Booten, boothuizen, netten, gereedschap
pen, vaten, alles is door de vloedgolf mee
gesleurd. Geen enkele boot is in de haven
gebleven. Zelfs de eenige verbinding met
het vasteland, pen brug, is onder water ge
zet, zoodat men vandaar de bevolking geen
hulp kan verleenen.
Inmiddels is Veidholmen niet de eenige
plaats, die door de vloedgolf is geteisterd.
Ook het stadje Bratvar heeft zijn deel ge
kregen. Hier waren de gevolgen minder
ernstig, doch ook hier gingen booten, net
ten en gereedschappen verloren.
Was het in deze beide plaatsen het wa
ter, dat groote schade aanrichtte, op het
eiland Surnadelsöra, dat eveneens voor
Christiansund ligt, was het 't vuur, dat een
catastrophe veroorzaakte. Op omstreeks
denzelfden tijd als de vloedgolf optrok, ont
stond in een klein gebouw aan de haven
een brand, die zich door den orkaan met
groote snelheid uitbreidde. De bewoners
renden in nachtgewaad de huizen uit, doch
tegenover het vuur stonden zij machteloos.
De vlammen sloegen over van huis op huis,
van fabriek op fabriek, van pakhuis op pak
huis. Zes winkels, drie bakkerijen, twee
confectiefabrieken, een rijwielfabriek, 22
particuliere huizen, in totaal meer dan vijf-
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Zondagnacht heeft een zeegevecht plaats
gehad bij de Spaansche Oostkust. Een krui
ser van Franco in den grond geboord (le
blad).
Een belangrijke rede van Seiss Inquart
ocer de positie der nationaal-socialisten in
Oostenrijk (2e blad).
Trotzki spreekt verschillende beweringen
in het Moskousche monsterproces tegen
(2de blad).
De Negus weigert een Italiaansch aanbod
om naar Abessynië terug te keeren te aan
vaarden (2de blad).
Binnenland
Belangrijke order voor den Nederland-
schen scheepsbouw uit Rusland. (1ste blad).
Gisteravond is te Tilburg een 18-jarig
meisje op geheimzinnige wijze vermoord
gevonden. (1ste blad).
Bij een storm, welke het vrachtschip
„Vredenburg" onder de Noorsche kust on
derging, verdronken twee opvarenden, af
komstig uit Vlaardingen. (4de blad).
Een zware brand in de Peperstraat te
Delft heeft vijf panden in de vlammen doen
opgaan. (4de blad).
Doodelijk fabrieksongeluk te Helmond.
(4de blad).
Sport en Wedstrijden
VOETBAL: I.V.CJ5.: Teylingen moet de
gradatiewedstrijden spelen. Nuttige
overwinning van Doe os in de le klas D.H.
V.B. D.W.S. kampioen van Afd. I K.N.V.
B.; Feyenoord door Haarlem geklopt; Hera
cles en Go Ahead staan in het Oosten ge
lijk. (3de blad).
HOCKEY: De Ned. dames winnen met
40 van de Belgische, Zuid-Nederland met
80 van de Bel. reserven (3de blad).
ZWEMMEN: Weer twee nieuwe Eur. re
cords voor heeren. (3de blad).
MGR. TH. W. PICHOT.
Naar wij vernemen is de gezondheidstoe
stand van den Vicaris wel vooruitgaande,
maar voor algeheel herstel zal nog gerui-
men tijd worden gevorderd. In verband
hiermede heeft zijn Hoogeerw. den wensch
te kunnen gegeven om van zijn ambt te
worden ontheven; ook na zijn herstel zal
hij deze taak niet opnieuw op zich wen-
schen te nemen.
40-JARIG PRIESTERFEEST
PATERS FRANCISCANEN.
29 Maart a.s. hopen de volgende Eerw.
Laters Minderbroeders den dag te herden
ken, waarop zij 40 jaar geleden te Weert
de H. Priesterwijding ontvingen:
Vincentius Heymans, vicarius te Hoog-
cruts L., Victricius Ammerlaan, assistent,
KI. Vordien Gld., Marcianus Derks, apostel,
missionaris, China, Valentinus v. d. Stok,
assistent kl. Alverna, Gld., Everardus
Kraaij vanger, rector St. Anna, Delft, Al-
bericus van Lubeek, assistent te Heerlen,
H.H. Mart. v. Gorcum, Methodius Mulder,
missionaris, kl. te N. Niedorp N.-H., Fhi-
liiertus Sweep, missionaris, kl. te Woer
den, Engelmundus Willemse, kap. te Haar
lem.
tig gebouwen werden een prooi der vlam
men.
Gisteravond was de aangerichte schade
nog niet geheel te overzien, doch zij loopt in
de millioenen. Er is slechts één huis, dat on
beschadigd gebleven is. Brandende stukken
hout werden kilometers ver door den or
kaan meegevoerd. Als gevolg van den
brand zijn 35 gezinnen dakloos geworden.
Hoe verschrikkelijk de orkaan heeft ge
woed blijkt ook daaruit dat de Duitsche
kruiser „Köln", die zich tijdens den orkaan
nabij de Trondhjem-fjord bevond, om sleep
boothulp heeft verzocht, daar zijn machines
schade hadden geleden. De kapitein ver
zocht bovendien om assistentie van een
Noorschen loods, in verband met de moei
lijkheden, die het binnenvaren van de
fjord, waarin zich vele klippen bevinden,
zouden meebrengen. Eenige sleepbooten
zijn reeds uitgevaren om het oorlogschip
hulp te verleenen.
Een felle brand in de Peperstraat te Delft heelt vier
winkelhuizen en een magazijn in de asch gelegd.
Een foto tijdens het blusschingswerk.
Voor verdere bijzonderheden verwijzen wij naar het 4e blad.
