DOUWE EGBERTS
ft mcut... npyp...
De strijd in het
Verre Oosten
ZUID-SJANSI
De ontwikkeling
van het Spaansche
probleem.
De Nazi-activiteit in
Oostenrijk
BUITENLAND
DINSDAG 1 MAART 1938
DE LEIDSCHE COURANT
rWEEDE BLAD - PAG. 5
ECHTE FRIESCHE HEEREN-BAAI 10 - 15 - 20 25 CT. PER «/2 ONS
OUD-HOLL. PIJPTABAK - SCHOUT 15 CT. COOPVAERT 10 CT. P. ONS
DE OPMARSCH DER JAPANEEZEN.
Aan de Gele Rivier.
De Japansche troepen zijn door de Chi-
neesche defensielinies van Lingsjin heen ge
broken en rukken thans het Zuiden van
Sjansi binnen. Men gelooft, dat zij een po
ging zouden kunnen ondernemen om de
Gele Rivier over te steken, waar deze sa
menvalt met de grens van Sjensi.
Naar van Japansche zijde wordt mede
gedeeld, hebben de Japansche troepen
thans weder op een ander punt de Gele Ri
vier bereikt. Een afdeeling, die van
Taijoean uit in Westelijke richting is opge
rukt, heeft Tsjoenton bezet, dat tegenover
het aan de andere zijde van de Gele Rivier
in Sjensi gelegen Woepoe ligt.
Naar men zegt zijn een kwart millioen
man Chineesche troepen in het Zuiden van
Sjansi ingesloten door de Japansche troe
pen, waarvan een deel uit Taijoean naar
het Zuiden en een ander deel van Hopei en
Honan naar het Westen oprukt.
Chineesche afdeelingen, die het centrum
van het front vormen, vluchten in Zuide
lijke of Westelijke richting naar de Gele
Rivier, die de erens vormt tusschen Sjansi
en Sjensi. De Chineesche rechtervleugel is
verslagen door de door vliegtuigen gesteun
de Japansche strijdkrachten. De Chinegzen
vluchten naar de bergen, terwijl de troepen
van den linkervleugel in de richting van
Sjensi de wijk nemen, nu Lisjih, Tsjoeng-
jang, Sishjen door de Japanneezen zijn ge
nomen.
WANDADEN VAN JAPANSCHE
SOLDATEN TEGENOVER DE MISSIE.
Volgens te Londen ontvangen berichten
hebben de Japansche troepen in Noord-
China zich aan tal van wandaden tegenover
de Katholieke Missie schuldig gemaakt.
In de Missie van Kianging is Pater
Euthymius met bajonetten doorstoken, ter
wijl een Chineesche Leekenbroeder werd
onthoofd, omdat zij trachtten te verhinde
ren, dat Chineesche Religieusen door Ja
pansche soldaten zouden ontvoerd worden.
In Tsangkiang is Pater Joachim Kien
neergeschoten, omdat hij een misdadige
aanranding op een Chineesche onderwijze
res wilde beletten.
In dezelfde plaats hebben 2000 Chineezen
in de kerk een toevluchtsoord gevonden:
hiervan werden er 500 vermoord, terwijl
alle missiegebouwen werden platgebrand.
Naar aanleiding van de bezetting van een
katholiek ziekenhuis in Nanking weet
een katholiek geneesheer te berichten, dat
het hospitaal door de Japansche troepen
stormenderhand werd ingenomen en dat de
religieuse zusters en leeken verpleegsters de
meest smadelijke behandeling moesten ver
duren.
DREIGENDE WOORDEN VAN QUEIPO
DE LLANO.
Ter gelegenheid van 'n parade in La Li-
nea, waaraan 5000 man troepen deelnamen,
heeft generaal Queipo de Llano een ver
klaring afgelegd, waarin hij zich in onge
kend scherpe bewoordingen richtte tegen
Engeland aldus meldt „United Press".
Nadat de troepen voorbij gemarcheerd
waren, verklaarde hij: „De Britsche avon
turiers en piraten hebben ons Gibraltar ont
roofd, door een slechte regeering om te koo-
pen en verraad en luiheid tot hun voordeel
uit te buiten. Thans is Gibraltar een buit
van piraten, maar dat zal gelukkig niet lang
meer duren, want wij zullen Gibraltar spoe
dig in het moederland inlijven".
Internationale brug van Hendaye weer
gesloten.
De internationale brug van Hendaye is
van Spaanschen kant weer gesloten. Men
leidt hieruit af, dat deze maatregel door de
rechtsche autoriteiten van Salamanca is
genomen om in het vervolg zich het recht
voor te behouden van toekenning van
machtiging tot het betreden van Spaansch
gebied. Men mag vrij Spanje binnengaan,
doch om het te verlaten moet men toestem
ming hebben van den minister van binnen-
Graz geeft zich nog niet
gewonnen
Naar „United Press" aan haar bladen
mededeelt, heerscht er in het nationaal-
socialistische kamp van Graz nog steeds de
grootste bedrijvigheid.
Het inzetten van troepen en politie door
de regeering zou geen indruk gemaakt heb
ben op de Hitlerianen. Men is van meening,
dat de Weensche regeering toch de natio
nale vloedglof niet kan keeren.
Ook in de kleine plaatsjes op het land
schijnt een ongekende activiteit te heer-
schen. Boodschappers snellen af en aan en
op de hoofdkwartieren der nazis wordt
koortsachtig gewerkt.
De meening der aanhangers der regee
ring is verdeeld. Sommigen zijn voorstan
der van strenge maatregelen ter onder
drukking, anderen gelooven, dat iets der
gelijks tot een catastrofe moet leiden en
bevelen onderhandelingen aan.
Voor zoover bekend, is Stiermarken de
eenige Oostenrijksche staat, waar de auto
riteiten de emblemen der nationaal-socia-
nsten tolereeren. De „stille Duitsche groet"
d.w.z. zonder den roep „Heil Hitier" wordt
bijna overal, behalve in Weenen, toege
staan. Zelfs voor Salzburg, waarvan men
m het algemeen gelooft, dat het voor 90
pet. nationaal-socialistisch is, wordt geen
uitzondering gemaakt.
Dikwijls treedt de politie op en maakt
er de menschen op opmerkzaam, dat het
voeren der nazi-emblemen nog verboden
is, waarop dan het publiek gehoorzaamt.
De stille groet wordt vrijwel overal ge
bruikt, vooral in Salzburg, waar de ambte
raren van het parket en de rechters, die
een paar weken geleden het brengen ervan
vervolgden, hem thans zelf brengen.
Naar Havas uit Berlijn seint, is de „Na
tional Ztg." te Essen, het blad, dat nauwe
relaties met Goering onderhoudt, het eenige
Duitsche orgaan, dat een gedetailleerd re
laas publiceert van de incidenten te Graz.
Het blad meldt o.a., dat aan de meeting,
die gisteren in die stad georganiseerd was,
om uitdrukking te geven aan de eischen
inzake volkomen gelijke rechten voor alle
r ationaal-socialisten in den geest van het
accoord van Berchtesgaden, zestigduizend
Oostenrijksche nazi's zouden hebben deel
genomen. Zooals men weet, werd deze
meeting, na de geweldige militaire en po-
iitioneele maatregelen der regeering afge
last.
Volgens genoemd blad zouden de Oosten-
iijksche nazi's een geheim plebisciet hebben
gehouden in de besturen en de werkplaat
sen. Daarbij zou gebleken zijn. dat zij over
een zeer groote meerderheid onder de
ambtenaren beschikken.
De andere Duitsche bladen hebben geen
melding gemaakt van de jongste inciden
ten te Graz; trouwens over het algemeen
is de pers in het derde rijk sinds de rede
van Schuschnigg buitengewoon gereser
veerd ten aanzien van de Oostenrijksche
kwestie.
In Duitsche politieke kringen ziet men
in de gebeurtenissen van Graz een waar
schuwing aan het adres der Oostenrijksche
leiders, de te Berchtesgaden aanvaarde ver
plichtingen ernstig op te vatten.
GEEN „DUITSCHE DAG" TE LINZ.
In een te Weenen gehouden vergade
ring is besloten, dat de „Duitsche Dag"
te Linz niet zal doorgaan. De lezing, wel
ke Seyss Inquart Zondag te Linz in een
besloten vergadering zou houden is een
dag vervroegd.
Deze „Duitsche dag" zou worden ge
houden in een zaal, welke ruimte biedt
voor 4000 personen.
Er zouden 24 extra treinen rijden, die
nationaal-socialisten uit Opper-Oostenrijk
naar Linz zouden vervoeren.
Met het oog op den toestand is de pro
vinciale gouverneur naar Weenen gegaan
om er met de regeering en het hoofd
kwartier van het Vaderlandsche Front te
beraadslagen. Het resultaat is, dat de
„Duitsche dag" is afgelast.
landsche zaken. In het vervolg heeft het
militaire commando te Irun hierover geen
zeggenschap meer.
Het verkeer is hierdoor aanmerkelijk
minder geworden. Zondag zijn slechts vijf
of zes personen uit Spanje naar Frankrijk
gekomen.
De krijgsverrichtingen.
Aan het front van de Jarama hebben de
rechtschen eenige overvallen ondernomen,
met het doel om de stellingen der regee-
ringstroepen heen te trekken en een flank-
aanval te ontketenen. Deze pogingen mis
lukten. Evenzoo ging het bij Cuesta de la
Reina, ten Noorden van Aranjuez, waar
overvallen op de voorhoedestellingen der
regeeringstroepen mislukten.
DUITSCHLAND
HET PROCES TEGEN Ds. NIEMOELLER
Woensdag hervatting der behandeling.
Het verluidt thans weer, dat de behan
deling van het proces tegen ds. Niemoel-
ler Woensdag zal worden hervat. Men
verwacht, dat de openbare aanklager een
gevangenisstraf van anderhalf tot twee
jaren zal eischen met de bepaling, dat ds.
Niemoeller voor onbepaalden tijd verbo
den zal zijn te prediken. Mogelijk zal
Woensdag nog uitspraak worden gedaan.
KERK EN STAAT IN HET DERDE RIJK.
Krijgt de S.S. kerken ter harer
beschikking?
Naar Kipa uit Berlijn verneemt is de slot
kerk van Quedlenburg, waarin zich het
grafmonument van Hendrik I bevindt, on
der beheer en ten gebruike gesteld van de
S.S. troepen. De Krypte met het Konings
graf is uitsluitend voor de S.S.,terwijl de
Protestantsche gemeente het schip van de
kerk nog mag gebruiken. Alleen voor bij
zondere gelegenheden zal de S.S. ook de
kerk ter beschikking krijgen. Thans is men
bezig om altaar en kansel verplaatsbaar
te maken; blijkbaar om deze bij gelegen
heid van nieuw-heidensche godsdienstoefe
ningen te verwijderen.
De Protestantsche gemeente heeft bij de
desbetreffende autoriteiten protest inge
diend. De Sleutels van de kerk zijn echter
reeds op 6 Februari aan de S.S. ter hand
gesteld, die onmiddellijk de S.S.-vlag op
de slotkerk hebben laten hijschen.
Zuinig zijn met Godslampolie.
Het Ministerie voor Kerkelijke Aangele
genheden heeft aan de Duitsche Bisschop
pen laten weten, dat de toestand op gebied
der raap-olievoorziening van dien aard is,
dat voor het verbruik de uiterste spaar
zaamheid geboden is. daar dit product voor
vele takken van industrie een onontbeer
lijk hulpmateriaal is.
Daarom mogen voortaan in de kerken
slechts z.g. spaar-branders gebruikt worden.
FRANKRIJK
HET STATUUT VAN DEN
ARBEID
GEEN OVEREENSTEMMING TUSSCHEN
KAMER EN SENAAT.
Dreigt er weer een regeerings-crisis.
Chautemps heeft Zondag in den senaat
het wetsontwerp inzake de procedure van
arbitrage en verzoening verdedigd en be
gon daarbij met te verklaren, dat indien
de senaat de teksten van de kamer zou
wijzigen, een verzoening tusschen de beide
kamers onmogelijk zou worden en de re
geering dan in de onmogelijkheid zou ko
men te verkeeren aan. het bewind te blij
ven.
Desondanks is het Chautemps niet ge
lukt, den senaat de bepalingen van het
nieuwe arbeidscharter te doen aanvaar
den, niettegenstaande de controle van de
ondernemingen door de scheidsrechters in
de loonconflicten en de grondslag voor de
mobile loonschaal schijnbaar zoo onschul
dig mogelijk waren voorgesteld.
De senaat heeft vrijwel eenstemmig,
uitgenomen dan de enkele socialisten en
communisten, uit het ontwerp alles ver
wijderd, wat aan de wet een marxistische
strekking gaf, en zulks niettegenstaande
de minister-president wel niet formeel de
vertrouwenskwestie heeft gesteld, doch
wel met nadruk heeft verklaard, dat het
ministerie geen veertien dagen kan aan
blijven, zoo het standpunt van den senaat
gehandhaafd blijft. De senaat blijkt ech
ter vastbesloten op zijn stuk te blijven
staan en het ontwerp is gisterenochtend
naar de kamercommissie teruggezonden
met uitlichting van alle bepalingen, die
het ontwerp voor de volksfrontmeerder
heid van de kamer aantrekkelijk maak
ten.
Met groote spanning wordt dan ook de
kamerzitting van hedenmiddag afgewacht,
want de eindbeslissing kan niet langer
uitgesteld worden. Zeven duizend collec
tieve overeenkomsten zijn gisteravond om
middernacht afgeloopen en de regeering
moet dus een beslissing kunnen nemen.
Het conflict tusschen senaat en kamer
meerderheid is volkomen en men ver
wacht, dat de kamer de bepalingen ten
aanzien van de vastkoppeling der loons-
verhoogingen aan het indexcijfer van de
levenskosten zoowel als het inzien van de
boeken door de scheidsrechters zal hand
haven. Toenadering tusschen senaat en
kamermeerderheid is dan ook niet te ver
wachten en de regeering zal genoodzaakt
zijn, thans in den senaat de vertrouwens
kwestie te stellen. Er is echter zeer wei
nig kans, dat de senaat zal zwichten.
ENGELAND
SABOTAGE BIJ DE LUCHTVAART.
Schade aan vliegtuigen van nieuw type.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
verklaart officieel, dat de aan twee vlieg
tuigen, die op het punt stonden proefvluch
ten te ondernemen^ aangerichte schade,
naar met reden mag worden aangenomen,
toe te schryven is aan boos opzet. Deze
ontdekking werd onlangs gedaan op het
vliegveld Ringway bij Manchester.
De politie heeft de zaak in onderzoek.
Het ministerie van luchtvaart heeft gis
teravond verder nog medegedeeld, dat op
het vliegveld Ringway bij Manchester sa
botage is gepleegd aan twee militaire vlieg-
tuingen van een nieuw type. Er is hier
sprake van een nieuw type bommenwer
pers, dat is gebouwd te Heaton Moore bij
Stockport. De toestellen waren gedemon
teerd naar Ringway gezonden om aan de
Royal Airforce te worden overhandigd.
De grootste geheimhouding wordt be
tracht en men beperkt zich tot te zeggen
dat een vraag hierover zal worden gesteld
in het Lagerhuis.
MOTIE TOT VERDAGING VAN HET
HUIS AANGENOMEN.
Een soort motie van vertrouwen.
De Engelsche regeering heeft een motie
tot verdaging van het Lagerhuis ingediend,
welke beschouwd moest worden als een mo
tie van vertrouwen.
Deze motie kwam in stemming na de be
raadslaging van het Huis over de positie
van den minister van buitenlandsche zaken
tegenover het Lagerhuis, waarbij Attlee er
namens de Labouroppositie op had gewe
zen, dat z.i. een minister van buitenland
sche zaken, lid van het Lagerhuis dient te
zijn. De motie werd aangenomen met 226
tegen 99 stemmen.
ROEMENIË
De Grondwet beperkt de werking van
art. 16.
De „Giornale d'Italia" wijst op de betee-
kenis van een artikel in de nieuwe Roe-
meensche Grondwet, volgens hetwelk geen
buitenlandsch leger over Roemeensche bo
dem mag passeeren dan wanneer het daar
toe bij een speciale wet gemachtigd is. Het
Italiaansche blad schrijft, dat Roemenië
zich op deze wijze hoedt voor valstrikken
en tevens een aanvang maakt met een een
zijdige herziening van artikel 16 van het
Volkenbondshandvest, dat bepaald, dat de
leden van den Bond, wanneer sancties te
gen een staat worden toegepast, maatre
gelen moeten nemen ter vergemakkelijking
van den doortocht der buitenlandsche troe
pen, die aan de gemeenschappelijke actie
deelnemen. Roemenië, aldus het blad, wei
gert te gehoorzamen aan de automatische
functie der Volkenbondsverplichtingen: het
onderwerpt de toepassing dier verplichtin
gen aan een nationale beslissing. De bewe
ging tot eenzijdige herziening van den Vol
kenbond duurt regelmatig voort.
TURKIJE
TURKSCH-GRIEKSCH VERDRAG
AANGEVULD.
Uit Ankara wordt gemeld, dat Metaxas
en Rustu Aras een aanvullend verdrag op
de Turksch-Grieksche overeenkomst heb
ben geparafeerd. Dit verdrag voorziet in de
voortdurende uitwisseling van gedachten
tusschen de beide regeeringen over alle
kwesties, die hun beide interesseeren.
De plechtige onderteekening zal te Athe
ne geschieden, bij gelegenheid van het be
zoek, dat de Turksche minister-president en
minister van buitenlandsche zaken in April
of Mei aan Athene zullen brengen.
Nader wordt nog gemeld, dat het
Grieksch-Turksch verdrag, dat is gesloten
in aanvulling op het verdrag van vriend
schap van October 1930 en de Entente
Cordiale van September 1933, bepaalt, dat
in geval van een niet uitgelokten aanval
de andere partij neutraal zal blijven en zich
zal verzetten tegen het vervoer van oor-
logsbenoodigdheden over zijn gebied, des
noods met kracht van wapenen. In geval
van vijandelijkheden, zal de andere partij
trachten bemiddelend op te treden, wan
neer een oorlog een feit zal zijn, zullen bei
de partijen den toestand bestudeeren om
te pogen een oplossing te vinden, overeen
komstig hun belangen.
Verder zullen beide partijen niet dulden,
dat op hun gebied gewapende organisa
ties worden gevormd, welke vijandig ge
zind zijn ten opzichte van de regeering van
de andere partij.
De reeds bestaande overeenkomsten blij
ven van kracht.
PALESTINA
DE TERREUR DUURT VOORT.
Terroristen hebben het dorp Alma nabij
Safed aangevallen. Zij trachtten galden bij
een te zamelen om hun actie voort te zet
ten. Een van de notabelen van het dorp,
Hussein Maski, die weigerde geld te geven,
werd vermoord.
Ook wordt melding gemaakt van een aan
val op het dorp Rochfina aan de grens van
Syrië.
Uit Jeruzalem wordt voorts gemeld, dat
de Joodsche kolonist Goldschlager gister
middag in de vlakte van Esdraelon door
een Arabier doodgeschoten is.
AMERIKA
TOESTAND VAN PERSHING GAAT
WEER VOORUIT.
Pershing is weer zooveel beter geworden,
dat hij een glas sinaasappelsap heeft kun
nen drinken, hetgeen het eerste voedsel is,
dat hij sedert vier dagen tot zich heeft kun
nen nemen. In het laatste bulletin, dat gis
teravond is uitgegeven, werd gezegd, dat
de toestand zooveel verbeterd was, dat voor
hedenmorgen geen nieuw bulletin zou wor
den gepubliceerd.
SAMENZWERING OP CUBA.
Van welingelichte zijde wordt vernomen,
dat de geheime dienst van Cuba een bevel
tot arrestatie heeft uitgevaardigd tegen on
geveer tweeduizend Cubanen en Spanjaar
den, die lid zijn van de linksche partijen.
Zij worden verdacht van samen te zweren
tegen de regeering.
Buitenlandsche Berichten
ZOONTJE VAN RIJKEN ADVOCAAT
ONTVOERD.
De jonge Peter Levine, het zoontje van
een rijken New Yorkschen advocaat, is
sedert Donderdag j.l., toen hij zich naar
school begaf, verdwenen. De 'vader heeft
gisteren verklaard, dat hij het verzoek
heeft ontvangen, een losprijs van 60.000
dollar te betalen.
KOUDEGOLF AAN DE AMEJUKAAN-
SCHE OOSTKUST.
Aan de Amerikaansche kust van den
Atlantischen Oceaan heeft zich een onge
wone koudegolf voorgedaan. Tengevolge
van den stormachtigen wind was het ver
keer in de haven van New York geduren
de eenigen tijd stilgelegd. Ruim 20 per
sonen werden gewond en talrijke gebou
wen beschadigd.
ROEMENIë EN DE VOLKENBOND.
