Roemeensche kabinet ten val gebracht Het financieel beleidl Nieuwe regeering onder patriarch Miron Christea gevormd Uw Zenuwen Itïfttt BUITENLAND De strijd in het Verre Oosten Het Spaansche probleem. VRIJDAG 11 FEBRUARI 1938 Nationaal kabinet zal zonder parlement regeeren TWEEDE BLAD - PAG. 6 Eerste KamcJ Een „Klein beetje spoorweg-ongeluk" bestaal niet - Minister wil niet zeggen, dat groote gemeenten te duur leven De regeering-Goga, die' nauwelijks een maand aan het bewind is, heeft haar ontslag ingediend. Goga heeft gistermiddag een onder houd met den koning gehad, die het ontslag van 't kabinet-Goga heeft aan vaard. Naar het D. N. B. nog meldt, ging aan het aftreden der regeering een zitting van den ministerraad vooraf, na afloop waarvan Goga zich naar den koning begaf. In politieke kringen te Boekarest ver klaart men, dat de oorzaak van het aftre den der regeering-Goga in binnenlandsch politiek opzicht gezocht moet worden op financieel gebied en in buitenlandsch op zicht in het feit, dat de Geneefsche verga dering een oplossing van het Joodsche pro bleem niet opgeleverd heeft zooals die door de regeering gewenscht werd. Mironescoe zou namens de democratische oppositiepartijen den koning hebben ver klaard, dat slechts een regeering der na tionale concentratie ten uitvoerlegging der verkiezingen zonder bloedvergieten kon waarborgen. REEDS EEN NIEUWE REGEERING GEVORMD. Patriarch als minister-president. Nog gisteravond is de nieuwe regeering definitief samengesteld. Zij bestaat bijna geheel uit oud-minister-presidenten: Go ga, en Maniu weigerden echter toe te tre den tot de combinatie van „nationale con centratie". De regeering is als volgt sa mengesteld: Minister-president: Miron Christea, pa triarch der Orthodoxe Kerk. Vice-president en buitenlandsche zaken ad interim: Tatarescu. Handel en nijverheid: Argetoianu, Binnenlandsche zaken: Galinescu. Landbouw en coöperatie: Inoescu Sisesti. Arbeid: Nitzesko. Leger en ad interim luchtvaart en ma rine: Antonescu. Ministers zonder portefeuille zijn Jorga, Angelescu, Vaida, Voivode, generaal Vai- toino en Mironescu, allen oud-minister president. Generaal Theodorescu, die benoemd is tot onderstaatssecretaris aan het legermi- nisterie, neemt ad interim de zaken van justitie waar. Onder staatssecretaris van gezondheid is Costinescu, onder-staatsse cretaris van onderwijs Iamandi. HET LAND ZAL ZONDER PARLEMENT BESTUURD WORDEN. De nieuwe Roemeensche regeering kon digt zioh aan als een regeering van natio nale concentratie, die het land zal bestu ren zonder de hulp van het parlement. De activiteit der politieke partijen wordt ge schorst: de verkiezingen worden voor on- bepaalden tijd uitgesteld. De regeering bestaat uit leden van de liberale partij en van erschillende recht- sche partijen. Zeven vroegere eerste mi nisters hebben zitting in het kabinet. Ook drie van de christelijk-nationale minis ters van het vorige kabinet maken deel uit van de regeering, nL de minister van defensie, Antonescu, de minister van nij verheid, Calinescu, en de minister van landbouw, Siesi. PROCLAMATIE VAN DEN KONING. De koning heeft een proclamatie tot het Roemeensche volk gericht, waarin hij zegt, dat de propaganda bij verschillende verkie zingen onrust in leven en ziel van de natie heeft gebracht. Het gevolg daarvan was een geest, die het bestaan van het volk ondermijnt. De duurzame belangen van het vaderland moeten beschermd wor den. Daarom, aldus de koning, heb ik een regeering van verantwoordelijke mannen gevormd, die bezield zijn van de grootste vaderlandsliefde, en vrij staan van alle partij-actie. Deze mannen zullen de be schikking hebben over voldoende tijd om uitsluitend voor het welzijn van het va derland te werken. Deze regeering zal het staatsbestuur aan politieke invloeden ont trekken. Zij zal veranderingen in de Grondwet brengen, die beantwoorden aan de nieuwe behoeften en aan de verlangens van de natie. Ik ben vastbesloten dezen nieuwen weg te betreden in de overtui ging, dat daarop het heil van het vader land ligt. De liberalen zullen geen moeilijkheden veroorzaken. De liberale partij heeft een mededeeling gepubliceerd, waarin zij zegt, dat zij de nieuwe regeering geen moeilijkheden in den weg wil leggen. Niettemin stelt zij er prijs op te verklaren, dat de leden der partij, die zitting hebben genomen in de nieuwe regeering, dit uitsluitend als oud raadslieden van de Kroon hebben gedaan. DE INDRUK IN HET BUITENLAND. Weinig commentaar in Duitsche pers. De Duitsche bladen leveren nog geen commentaar op het aftreden der regeering- Goga en de samenstelling van het kabinet- Christea. In hun berichten uit Boekarest beper ken de bladen zich er toe te verklaren, dat de Roemeensche crisis is veroorzaakt door omstandigheden van binnenlandsche en buitenlandsche politiek en van economi- schen aard. Men kon de begrooting niet in evenwicht brengen tengevolge van het re- geeringsprogramma, terwijl de partijen der democratische oppositie er bij den ko ning op aandrongen, dat hij het land rust zou geven. Verder wijst de pers er op, dat Mironescu, die zitting heeft in de nieuwe regeering, buitengewoon hartelijke betrek kingen met politieke en militaire kringen in Frankrijk onderhoudt. Wat de Fransche pers schrijft. De „Petit Parisien" schrijft het volgen de: Het kabinet-Goga is jammerlijk ineen gestort onder den druk van de verontwaar digde meening. Het bewind-Goga deed voorzien een meer nabij en breuk tusschen Roemenië en de democratische landen, die het hebben groot gemaakt en gesteund, en een toenadering tot Duitschland en Italië, die in dezen mooien Latijnschen bodem slechts een petroleumbron en graanzolder schijnen te zien. Moge dit aan Frankrijk zoo dierbare land de rust en welvaart terugvinden. De „Epoque" schrijft: In Roemenië heerschte een zeer sterke crisis. De dicta tuur kondigde zich aan met al zijn on voorziene gevolgen. De koning gaf er de voorkeur aan zijn toevlucht te nemen tot een kabinet der nationale unie. Dat is de beste oplossing om een eind te maken aan den bestaanden strijd en ernstige onlus ten te vermijden. Men zal over dit besluit in Berlijn en Rome teleurgesteld zijn, maar men zal zich verheugen in Parijs en Londen. Koning Karol heeft in bijzonder moeilijke omstandigheden blijk gegeven van zijn politiek gevoel. De „Populaire" schrijft: Het tweespan GogaCusa is nauwelijks gevestigd, of het moet reeds het veld ruimen na Roemenië in een toestand gebracht te hebben als het sinds den oorlog niet gekend heeft. In ieder geval houdt de nieuwe crisis het af glijden van Roemenië naar den as Rome- Berlijn tegen en waarschijnlijk zijn de ge beurtenissen van 4 Februari te Berlijn niet vreemd aan deze nieuwe wijziging. In de „Oeuvre" schrijft Madame Ta- bouis over de oorzaken van Goga's val het volgende: De Engelsche gezant te Boe karest had den koning laten weten, dat deze niet op 21 Maart voor een officieel bezoek naar Londen zou kunnen komen, indien Goga nog zijn minister-president zou zijn. Vervolgens had Frankrijk plot seling de wapenleveringen gestaakt, en de Russen stuurden een zoo scherpe nota over den moord op hun zaakgelastigde, Boeten- ko, dat de koning Rusland het aftreden van Goga toezegde. Tenslotte hebben de moeilijkheden in Duitschland diep het vertrouwen geschokt, dat de kleine landen in zijn kracht stelden. Frankrijk en En geland, zoo besluit Mme. Tabouis, behou den dus hun prestige op den Balkan. Rome is teleurgesteld. Het aftreden van het kabinet-Goga is met verbazing te Rome vernomen. Men had te Rome het kabinet met de grootste sympathie verwelkomd. Een aantal Ita- liaansche journalisten, dat naar Boekarest was gegaan, had uitvoerige corresponden ties geschreven, waarin men zekere reser ves ten aanzien van de toekomst der re geering-Goga en haar werkelijke tenden ties kon lezen. Deze aanduidingen bleven echter uit zonderingen en de regeering-Goga werd algemeen beschouwd te Rome als een in strument voor een Roemeensche herleving in fascistischen zin. 476e STAATSLOTERIJ (Niet officieel) 5de klasse, 17de Hjst Trekking van Vrijdag li Februari 1938 Hooge Prijzen 76 met premie 3000.—. 100.- 515 17338. Prijzen van 70. 173 817 1171 2891 2898 3091 3109 3151 4135 5984 6855 7755 7799 8147 8852 10246 10435 11205 11534 11909 12000 12336 12617 12877 12985 13181 13449 14692 14809 15329 15863 16501 16832 17522 17611 17869 Nieten 388 463 751 859 899 1101 1480 1531 1542 1828 3210 3320 3579 3680 3974 4900 4951 5530 5561 5960 5979 6584 7192 7508 7583 7648 7944 8248 8752 8800 9056 9144 9480 9836 10040 10325 10680 10865 11480 11701 11773 12697 12807 12808 12983 14362 15280 15987 16228 16780 16807 17009 17396 17525 19366 20206 20239 20241 20387 20779 20835 Verbeteringen: 5e klasse 16e lijst: 19064 met f70.— m. z. 19061 met f 70. Ï)E LEIDSCHE COURaNT slaap wordt weer rustig door het gebruik van Mijnhardt's Zenuwtabletten Glazen Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten VAN HET VATICAAN DE PAUS NA PASCHEN NAAR CASTEL GANDOLFO. Onmiddellijk na Paschen zal de Paus naar Castel Gandolfo vertrekken. Ter ge legenheid van het Paaschfeest zullen Gio vanni Leonardi, stichter van de Congregatie der Dienaren van de Moeder Gods, Salvator la Orta, een Spaansch Franciscaan en pa ter Bobol S.J., een Poolsch martelaar, hei lig verklaard worden. DUITSCHLAND VON PAPEN ZOU VOORLOOPIG GEZANT TE WEENEN BLIJVEN. Uit gewoonlijk goed ingelichte bron wordt vernomen, dat von Papen, de op 4 dezer teruggeroepen gezant te Weenen, op nieuw belast zal worden met het beheer over het gezantschap aldaar. De benoeming van Kriebel, den consul- generaal te Sjanghai, tot gezant te Weenen, zou later geschieden. REMBRANDTS NOG STEEDS GEWAARDEERD BEZIT VAN DUITSCHE MUSEA. Het Duitsche Nieuwsbureau komt terug op een bericht, volgens hetwelk een zekere mijnheer Hansen in een voordracht voor Duitsche museumdirecteuren de „zuive ring" van het Duitsche kunstbezit verlangt, en daarbij misprijzende uitlatingen over Grünewald en Rembrandt gemaakt zou hebben. Van Grünewald zou hij gezegd hebben, dat hij onheroisch was en van Rembrandt, dat hij als schilder van het Ghetto verwor pen moet worden. Van bevoegde zijde wordt er volgens het Duitsche Nieuwbureau nadrukkelijk op ge wezen, dat deze uitlatingen noch de mee ning van Duitsche kunstkringen, noch die van het kunstminnende Duitsche publiek in het algemeen weergeven. Voorts behoeft er, aldus het D.N.B., nau welijks op gewezen te worden, dat ieder Duitsch museum Rembrandt, Grünewald enz. tot zijn waardevolste bezit rekent, en dat Duitschland juist of) zijn bezit aan oude Nederlandsche meesters trotsch is. Leiden de persoonlijkheden in het nationaal-socia- listische Duitschland bezitten werken van deze meesters. OOSTENRIJKSCH GEWEZEN VICE- BONDSKANSELIER GEARRESTEERD. De voormalige Oostenrijksche vice-kan- selier Hans Winkler is te Berlijn gearres teerd. Hij was in het voorjaar van 1934 naar Duitschland uitgeweken. Sindsdien woonde hij te Berlijn als correspondent van in Bazel en Praag verschijnende dag bladen. Zijn arrestatie is niet op politieke motieven geschied, maar om redenen, die in verband staan met deviezen-handel. ENGELAND BEZOEK DES KONINGS AAN INDIë UITGESTELD. Wegens financieele redenen. Officieel wordt bekend gemaakt, dat de koning zijn bezoek aan Indië, dat hij in den winter van 1938 had willen brengen, heeft uitgesteld. Na overweging van de financieele en algemeene aspecten is de koning tot de meening gekomen, dat het niet gerechtvaardigd zou zijn een vergroo ting van lasten op de Indische middelen te doen drukken in een tijd, waarin daaraan reeds zware eischen gesteld worden in ver band met de invoering van de provinciale autonomie. Na overleg met zijn raadgevers is de ko ning schoorvoetend tot de conclusie geko men, dat het raadzaam is te wachten, tot de algemeene vooruitzichten in de wereld meer in evenwicht koemn. Bij het bekend maken van zijn besluit herhaalt de koning nogmaals, dat hij den krachtigen wensch gevoelt een bezoek aan Indië tebrengen en hetvoornemen heeft dit te doen, zoodra de omstandigheden dit ver oorloven. ITALIË HET BEZOEK VAN HITLER AAN ITALIë. Hitier zal zich in de eerste weken van Mei naar Italië begeven, waar hij de gast zal zijn van den koning in het Quirinaal. Zijn verblijf in Italië zal niet langer dan zes dagen duren. Na Rome, waar te zijner eere een groote müitaire revue gehouden zal worden, zal Hitier een bezoek brengen aan Civita Vecchia, waar hij het werpen van bommen door een escadrille vliegtui gen te zien zal krijgen. Het tweede deel van de reis zal gewijd zijn aan een bezoek aan Napels en een vlootschouw aldaar. Vervolgens komt een bezichtiging van folklore te Florence en in Toscane. Het schijnt, dat geen enkele beslissing genomen is ten aanzien van een rede van Hitier aan het Italiaansche volk, welke een tegenhanger zou vormen van de rede van Mussolini tot honderdduizend Duitschers op het Meiveld in Berlijn. In de Eerste Kamer zijn gisteren de re plieken betreffende de begrooting van Fi nanciën gehouden. De heer POLLEMA (C.-H.) heeft ge tracht zijn bedoeling met het advies tot een royaler huishouding door den Staat te verduidelijken en aannemelijk te maken, dat zijn standpunt toch eigenlijk niet zoo heel ver van dat der Regeering verwij derd zou zijn. Zijn bedoeling omschreef hij nu als volgt: De gevaren, welke aan de thans gevoerde muntpolitiek verbonden zijn, moeten zoo groot geacht worden, dat men wel wagen mag, het peil van den gulden iets te la ten stijgen om vervolgens, met toepas sing van een ruimere leeningspolitiek in economisch opzicht wat ruimer te gaan le ven. De heer VAN LANSCHOT (R.K.) zette in een klaar betoog zijn reeds vroeger uit gesproken gefundeerde meening daar te genover en herinnerde den heer Pollema er aan, dat deze ondanks herhaalde uit- noodigingen nog steeds in gebreke was om den beteren weg te wijzen, welke er ten aanzien van onze goudpolitiek gevolgd zou kunnen worden. Ook MINISTER DE WILDE constateerde dit verzuim, hetwelk te méér opvalt, nu toch de heer Pollema beloofd had, zijn openbaring te zullen doen, indien de mi nister zou hebben aangetoond,, dat het Ega lisatiefonds de tot nu gevolgde politiek wèl zou kunnen volhouden. „Ik heb dat ge daan", riep de minister met nadruk uit, maar desondanks heeft de heer Pollema niet willen zeggen, wélk dat geheimzin nig andere, betere middel toch wel is. Omzetting in andere waarden dan goud? Maar de prijzen van alle andere waarden zijn méér fluctueerend dan de goudprijs. De vlucht in het goud vond de minister nog zoo kwaad niet, al ontkende hy niet dat er ook aan dit fonds risico's verbonden zijn. Er kunnen tendenzen in zijn van in- flationnistische richting, maar bij ons wor de de bankbiljettenpersen niet aan het werk gezet, noch ook wordt het geld hier voor te langen tijd -vastgelegd. Een „beetje" inflatie bestaat niet. Er is gesproken van een beetje inflatie, maar zooiets bestaat niet, evenmin als een „klein beetje spoorweg-ongeluk" (deze trouvaille is nog van den heer De Geer, destijds minister van Financiën). Maar bovendien de heeren hebben eigen lijk hun zin: er is al een tekort op de be grooting van 84 millioen, en daarbij ko men nog de millioenen, welke voor Defen sie méér noodig zullen zijn! Niettemin hebben we de teugels nog in DE TERREUR IN SJANGHAI. Aanslag op redactiebureaux. Er zijn bomaanslagen gepleegd op de re dactiebureaux van twee in de internatio nale concessie te Sjanghai gevestigde bla den. Men schijnt te doen te hebben met een terroristische beweging tegen anti- Japansche elementen, daar de directeuren der beide bladen dreigbrieven hadden ont vangen, waarin zij werden aangemaand op te houden met de aanvallen tegen Japan. De Chineesche hoofdredacteur van de Evening Post, een Amerikaansch dagblad, heeft eveneens dreigbrieven ontvangen. Drie Chineesche bedienden van het dag blad Wenweiapau werden gewond. Van het gebouw hing de Britsche vlag. De Britsche eigenaar, Cumine, had juist het gebouw verlaten. 's Middags ontving Cumine een brief van at z.g. vereeniging der waarheid, naar het schijnt een pro-Japansche terroristische bende, waarin hij er voor werd gewaar schuwd, dat indien hij anti-Japansch ma teriaal zou publiceeren, hij hetzelfde lot zou ondergaan als de Chineesche hoofdre dacteur wiens afgehouwen hoofd Maandag n» de Fransche concessie werd gevonden. Müls, de Amerikaansche uitgever van de Hwameipau, had gisteren een dreig brief ontvangen van den zelfden inhoud als die aan Cumine werd gezonden. Het kantoor van Mills werd door een bom ver woest. In de Fransche concessie heeft men thans voor de derde maal hét van de romp ge scheiden hoofd van een Chinees gevonden. Evenals op het gisteren gevonden hoofd was er een papier aan bevestigd, met de woorden: „Dit is een waarschuwing voor pro-Japansche elementen". Een razzia. De politie der internationale concessie heeft een groote razzia gehouden in krin gen, die van terroristische actie worden verdacht. Reeds zijn meer dan 150 ar restaties verricht, terwijl tegen het aan breken van den dag nog vijftig arrestaties werden verwacht. Een vijfde deel van China door Japanneezen bezet. Volgens een voorzichtige raming hebben de Japanneezen thans meer dan 818.000 vierk. mijlen van het Chineesche grond bezit d.i. 1/5 deel bezet. Ongeveer een derde der Chineesche bevolking n.l. 125.717.000 personen, zijn door den oorlog getroffen. Meer dan 60 millioen menschen zijn gevlucht. handen, maar er kan wel eens een tijd ko- men, dat het paard zoo verblind raakt en zoo doorholt, dat we de teugels niet meer kunnen houden. De begrooting van Financiën werd zon- der hoofdelijke stemming goedgekeurd. Werkloosheidssubsi diefonds. Aan de orde is de begrooting van het Werkloosheidssubsidiefonds. De h#er KROPMAN (R.-K.) is het niet eens met de Memorie van Antwoord in zake de extrabijdragen aan de gemeenten. De minister zeide namelijk, in de Memo rie van Antwoord, dat verstrekking fond* perdu slechts een overhevelen zou betee- kenen van de tekorten op de gemeente- begrootingen, naar het tekort op de be- grooting van het Werkloosheidssubsidie fonds. Deze opmerking acht spr. even belang, rijk als onjuist. Immers de geschiedenis van de wet welke het Werkloosheidssubsidie fonds instelde, bewijst, dat de lasten der werkloosheid door rijk en gemeenten sa men moeten worden gedragen. Hetgeen de minister wil, een sluitende fondsbegroo- ting en overigens de tekorten der gemeen ten ten laste dier gemeente brengen, noemt spreker in strijd met den opzet van de wet. De MINISTER VAN FINANCIEN ziet evenmin als zijn voorganger, een tegen stelling tusschen de financiën van rijk en gemeenten. Het rijk zit echter evenzeer als de gemeenten in benauwdheid. Na de verbetering van de financieele betrekking is gekomen het Werkloosheidssubsidie fonds dat z.g. objectieve en subjectieve bij dragen kent, en dan nog z.g. belastingbij- dragen. Er moet zoo weinig mogelijk te korten en men moet geen tekorten gaan kweeken. De gemeenten ook de groote, moeten zelf met eigen middelen voor haar huishouding zorgen. Elk millioen, aan Amsterdam of Rotterdam verleend, doet aan andere gemeenten tekort. Spr. wil niet zeggen, dat de groote gemeenten op te grooten voet leven. Dat is haar zaak. Maar het „het niet verder kunnen bezuinigen" berust op subjectief inzicht. Het zou funest zijn, als de gemeenten voor haar tekorten op uitkeeringen van het fonds zouden kunnen rekenen. Een wetsontwerp, dat den gemeenten ruimer financi- eelen armslag geeft, staat op het punt te worden ingediend. Degenen die in den gemeenteraden het advies geven, bij Den Haag aan te kloppen maken het den verdedigers der gemeente lijke autonomie zeer moeilijk. De heer KROPMAN (R.K.) vraagt, of de regeering mag zeggen: Er is niet meer, gij krijgt dus niets, of dat de geschiedenis van de wet bewijst, dat de regeering zon der te streven naar een sluitend fonds budget de uitkeeringen aan de gemeenten moet verstrekken, zoodra gebleken is, dat de betrokken gemeente tot het uiterste heeft bezuinigd. De MINISTER antwoordt, dat de re geering en de Ged. Staten beoordeelen of genoeg is bezuinigd. Dikwerf moeten zij vaststellen, dat zulks niet het geval is. Wanneer Amsterdam zooveel arm lastigen aantrekt, komt het, omdat de steun er 50 cent per week hooger is dan elders. De minister geeft den gemeen ten daartoe de vrijheid, doch acht dan de voorwaarde voor extra-hulpverlee ning niet vervuld. Zoodra dit wel het geval is, zal de gemeente door het rijk worden geholpen. De begrooting van het Werkloosheidssub sidiefonds wordt z.h.s. aangenomen. De vergadering wordt verdaagd tot Dins dag a.s. half twee. DE KRIJGSVERRICHTINGEN. Uit het rechtsche kamp. In een communiqué van het rechtsche hoofdkwartier wordt medegedeeld, dat he'. rechtsche optreden aan het front van Al- fambra is voortgezet. Tweehonderd man schappen, die overgebleven waren van eer. regeeringsbataillon, werden omsingeld en gevangen genomen in een bosch van La Falmera. Een aanval der regeeringstroe- pen op de stellingen van Villalba Baja is afgeslagen met ernstige verliezen. D* reohtschen hebben tien mitrailleurs, hon derdvijftig geweren, dertien mortieren er. een anti-tankkanon buit gemaakt. Zij maakten zich meesrter van vijf munitieop slagplaatsen, die 600 ton projectielen er. een uitgebreid sanitair materieel inhielden. Bombardement van Madrid. Gisteravond om kwart over elf zijn <k rechtsche batterijen wederom begonnei de hoofdstad te bombardeeren. De grana ten schijnen hoofdzakelijk neer te komen in de wijk van het station van Atocha en Paseo. Een half uur na het begin van he: bombardement scheen er een pauze in te treden in het vuren. Rechtsche aanval in Guadalajara. In het Noorden van Guadalajara hebben de rechtschen een vrij hevigen aanval ont ketend, voorafgegaan door een geschut- voorbereiding. Aan het einde van den ra verscheidene rechtsche aanvallf- schenen zich geen wijzigingen in de ste lingen te hebben voorgedaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 6