DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
De Lijdensweg der Katholieke
Jeugdorganisaties in het Derde Rijk
Nederlandsch schip
door een Grieksch
aangevaren
KERKNIEUWS
29ste Jaargang
DINSDAG 8 FEBRUARI 1938
No. 895U
9e Êekl&ch^Goti/tai/nt
de abonnementsprijs
bedraagt bif vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week i 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT i
Gewone Advertentlën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 WQprden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Andere koers in de
Liberale Staatspartij
De Liberale Staatspartij heeft zich ge
steld op den grondslag van „de erkenning
van het christelijk karakter van ons volks
leven". De Liberale Staatspartij de naam
Vrijheidsbond is n.L geschrapt.
Dit wat de geestelijke (religieuse) oriën
teering betreft.
Op sociaal gebied heeft zij zich verklaard
voor een gezonde vooruitstrevendheid,
welke rekening houdt met de eischen van
den tijd.
't Is alles heel mooi.
En wij zouden, natuurlijk, ons er over
verheugen, indien het niet tè mooi zou
zijn, om waar te wezen! Maar
De (lib.) „Avondpost", die al langen tijd
een pleidooi heeft gevoerd, om de Liberale
Staatspartij te hervormen in christelijken
en vooruitstrevenden geest, juicht over
het bereikte resultaat. Dochhet blad
tempert zélf zijn vreugde-volle stemming,
als het zijn artikel besluit:
Misschien z^l het verstandig zijn, de
verwachtingen niet te hoog te stellen.
Niets is moeilijker voor een staatkun
dige partij dan verloren terrein te her-
Maar het moet geprobeerd worden.
Daartoe zal de nieuwe koers duidelijk
tot het volk moeten spreken. De strijd
zal nu feitelijk pas beginnen De Li
berale Staatspartij zal in het land moe
ten staan als een vooruitstrevende her-
vormings-partij, op den bodem van
het Christendom, en zij zal er niet te
gen op moeten zien, voorde Chris
tel ij ke waarden ronduit stel
ling te nemen. Van deze laatste
noodzakelijkheid dient zij zich ernstig
te doordringen, anders beteekent het
nieuwe programma op dit punt niets.
Doet zij dit, dan zal er ongetwijfeld
toenadering tot de rechterzijde uit
voortvloeien.
Ja wij zijn erg verlangend, om in de
practijk te zien, hoe de Liberale Staatspar
ty stelling zal geen nemen voor „de chris
telijke waarden".
Wij wachten af't Spijt ons, dat onze
verwachting niet heel erg vertouwvol is.
Wij hopen, ons te vergissen!
de wereld in
vogelvlucht
De gebeurtenissen in Duitschland blij
ven nog steeds de gemoederen bezig hou
den. Voornamelijk verdiept men zich in
gissingen omtrent de diepere oorzaken..
Zoo hebben wij gelezen, dat de eigenlij
ke oorzaak toch zou zijn het huwelijk van
von Blomberg, dat strijdig zou zijn met de
tradities van den hoogen militairen stand.
Hitier en Goering hadden gedacht, dat zij
de oppositie daartegen wel hadden kunnen
bezweren door het simpele feit, dat zij als
getuigen wilden fungeeren. Desondanks liet
de oppositie zich niet tot zwijgen bren
gen en zou generaal von Fritsch een pro
test bij Hitier hebben ingediend ondertee
kend door vele hooge autoriteiten. Hitier
heeft na dit protest door den zuren appel
moetert heenbij ten en hij heeft von Blom
berg laten schieten; maar aan den anderen
kant heeft hij degenen, die zich verstout
hadden zulk een critiek te leveren, even
eens hun congé gegeven. Volgens een an
dere lezing zouden verschillende generaals
uit eigen beweging hun ontslag genomen
hebben, zeer tegen den zin van Hitier.
Hoe het ook zij, er is blijkbaar ontevre
denheid in breede kringen en deze wordt
door eenige mutaties niet weggenomen.
In Spanje schijnt Franco succes te heb
ben met zijn pogingen om een offensief te
forceeren bij Teruel. Het communiqu' van
het groote hoofdkwartier te Salamanca
luidt:
»In den sector Alfambra is onze opmarsch
gisteren voortgezet. Nadat de tegenstand
van den vijand gebroken was, bereikten
wij de rivier de Alfambra en bezetten wij
de dorpen Perales en Alfambra. Ook andere
stellingen, van waaruit Peralejos en Los
Valles beheerscht worden, vielen ons in
handen. De zuivering van het terrein, dat
bezaaid is met lijken van vijanden, wordt
voortgezet. Zondagavond trachtten twee
bataljons, die in de Sierra Palomera waren
uigesloten, te ontkomen door onze troepen
aan te vallen. Zij werden volkomen vernie
ld. Wij hebben de belangrijkste stellin
gen in de Sierra bezet: de vijand vluchtte
ui de richting van Torre la Carcel, waar
WAT ER VAN SCHOONE BELOFTEN
OVERBLEEF.
Citaten die een bespotting zijn gebleken.
BERLIJN, begin Februari 1938.
Wanneer men overweegt, dat het voort
bestaan der Katholieke Jeugdorganisaties
in het tot Rijkswet verheven Concordaat
uitdrukkelijk gewaarborgd wordt, dan kan
men zich de desillusie en teleurstelling
voorstel1 :n waardoor de Katholieke Jeugd
leiders getroffen worden nu zij inzien en
ondervinden, dat het werk der Katholieke
Jeugdvereenigingen stelselmatig vernie
tigd wordt.
Welk een beteekenis de ontbinding der
Diocesane Jeugdorganisaties in de Bis
dommen Keulen en Aken heeft, begrijpt
men pas ten volle als men weet, dat met
het verdwijnen van deze twee Diocesane
Jeugdgroepen het Katholiek Jongemannen-
Verbond in Duitschland thans reeds meer
als 85 procent van haar ledenaantal zag
verloren gaan. Het kan dan ook niet lang
meer duren of de Duitsche Katholieke
Jeugdvereenigingen zullen tot het verle
den behooren.
De 14 Diocesane Jeugdorganisaties die
thans door de Gestapo zijn ontbonden, tel
den voor dat Hitier aan de macht kwam on
geveer 4000 afdeelingen met in totaal
325.000 leden. De 9 Diocesane organisa
ties der K. J. V. die nog niet zijn opge
heven (deze bevinden zich in het Protes-
tantsche gedeelte van Duitschland, waar
hun invloed vanzelfsprekend niet zoo groot
was als in het Katholieke Rijnland en West-
falen) telden tot op heden 800 afdeelin
gen met in totaal 55.000 leden. Bij deze cij
fers zijn niet inbegrepen de jongens bene
den de 14 jaar, die in de z.g. „Jungschar"
waren georganiseerd.
Alleen in het Aartsbisdom Keulen telde
de K. J. V. voor Hitier aan de macht kwam
767 parochieele organisaties met 94.753 le
den. Wij laten hieronder een beknopt over
zicht volgen over de huidige situatie in de
verschillende Duitsche Diocesen.
In West-Duitschland zijn ontbonden en
verboden de Diocesane Jeugdbonden en
hunne afdeelingen in de bisdommen Keu
len, Munster, Paderborn, Aken, Trier,
Limburg en Spiers, alleen over Mainz is het
vonnis nog niet voltrokken.
In Zuid-Duitschland zijn ontbonden en
verboden de Diocesane Jeugdbonden en
hunne afdeelingen in Munchen, Augsburg,
Regensburg, Pas^au, Bamberg, Eichstatt
en Wurzburg; alleen in het aartsbisdom
Freiburg en in Rottenburg wordt de K. J.
V. momenteel nog geduld, doch ook hier
aan zal weldra een einde worden gemaakt.
In Oost- en Midden-Duitschland zijn de
meeste afdeelingen in het Aartsbisdom
Breslau opgeheven, met name alle vereeni-
gingen in het Regeeringsdistrict Breslau
(Midden-Silezië) en alle organisaties in de
hoofdstad van Opper-Silezië Oppeln. Er
bestaan nog Diocesane Jeugdbonden in de
bisdommen Berlijn, Ermland, Scheidemuhl,
Meissen, Osnabruck en Fulda.
Door het ontbinden van de Diocesane K.
J. V. in het aartsbisdom Keulen wordt ook
de Katholieke Jeugd-Centrale in Dussel-
dorf ten zeerste getroffen en zijn de uitste
kend geredigeerde tijdschriften „Wacht"
en „Am Scheideweg" gedoemd om te ver
dwijnen.
Ook Maria-congregaties zijn
staatsge vaarlijk
In de „Bayerische Regierungsanzei-
ger" verscheen op 2 Februari de definitie
ve proclamatie van den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken betreffende de ontbin
ding der Katholieke Vereenigingen. In dit
officieele document worden op de eerste
plaats genoemd de Mariacongregaties voor
Jonge Meisjes. Over het algemeen hebben
de vrouwelijke jeugd-organisaties niet
zooveel moeilijkheden ondervonden als
het mannelijk jeugdwerk. Alleen in Beie
ren schijnen ook de Mariacongregaties
staatsgevaarlijk te zijn. Het is echter heel
2000 man zich overgaven. Het aantal doo-
den en gewonden bij den vijand is enorm.
Wij hebben gisteren meer dan 3000 gevan
genen gemaakt, terwijl onze verliezen ge
ring zijn. De luchtmacht is zeer bedrijvig
geweest. De escadrilles bestookten den
vluchtenden vijand, waarbij een ware
slachting werd aangericht. In een lucht
gevecht hebben wij zeven „Martin Bom-
berg"-toestellen en een Curtis neerge-
neergehaald."
goed mogelijk, dat het voorbeeld van Beie
ren ook in andere streken van Duitsch
land weldra navolging gaat vinden.
Geschonden trouw.
Nu men in het Derde Rijk met verbre
king van het Concordaat en allerlei plech
tig afgelegde beloften de Katholieke Jeugd
organisaties heeft kapot gemaakt, of tot
werkeloosheid gedoemd, is het van belang
om even de aandacht te vestigen op een
conferentie, die in October 1933 op het Mi
nisterie van Binnenlandsche Zaken onder
voorzitterschap van Rijksminister Frick
heeft plaats gehad.
Hierbij was tegenwoordig Baldur von
Schirach, de leider van de Hitier Jeugd
alsmede de officieele vertegenwoordigers
der Katholieke Jeugdorganisaties. Over
deze belangrijke conferentie werd aan de
pers de volgende mededeeling verstrekt,
die op 18 October in de bladen werd op
genomen:
„Na een uitvoerige uiteenzetting van de
vertegenwoordigers der confessioneele or
ganisaties, legde de vertegenwoordiger van
het Ministerie van Binnenlandsche Zaken
om alle misverstanden te voorkomen, er
den nadruk op, dat het de uitdrukkelijke
wil was van de Rijksregeering om overeen
komstig de bepalingen van het Concor
daat de erkende organisaties te bescher
men voor wat' betreft hun eigendommen,
hun statutair organisatieleven, met inbe
grip van eigen uniform en onderscheidings
teekenen.
Men was het er over eens, dat de bij de
Rijksjeugdleiding ingeschakelde organisa
ties in hun groote formaties als daar zijn
Hitier Jeugd, Evangelische Jeugd. Katho
lieke Jeugd, Jeugdsportbonden, Beroeps
jeugdorganisaties, volkomen gelijkberech
tigd naast elkaar zouden staar en dat de
Hitier Jeugd als banierdraagster der Nat.
Socialistische Jeugdbeweging binnen het
kader van heel de'jeugdorganisatie het
privilegie van de eere-voorrang zou genie
ten.
Ook was men eenparig van gevoelen, dat
er een goede en kameraadschappelijke ver
houding zou bestaan tusschen de diverse
erkende groepen die onder de Rijks jeugd
leider zou staan, daar door de vertegen
woordiger van den Rijksjeugdleider be
klemtoond werd dat het niet in het be
lang van de Hitier Jeugd kon zijn, wan
neer met het afkeurenswaardig middel van
economische pressie nieuwe leden voor de
Hitier Jeugd zouden worden aangewor
ven."
Wat is daarvan terecht
gekomen?
Destijds beloofde men aan de Katholieke
Jeugd „gelijkberechtiging". Deze uitdruk
king wordt bij de Nationaal-Socialistische
Propaganda bij voorkeur gebezigd en bij
alle mogelijke voorkomende gelegenheden
beroept zich het Derde Rijk op gelijkbe
rechtiging. Maar de Katholieke Jeugdorga
nisaties in Duitschland weten wat dat be
teekent!
Het Grieksche schip
gezonken
Beider bemanning in
veiligheid
De directie der Koninklijke Neder-
landsche Stoomboot Maatschappij,
heeft gisteravond telegrafisch bericht
ontvangen, dat het stoomschip „Pluto"
dier maatschappij (gezagvoerder kapi
tein C. Duynker), dat op 5 dezer van
Amsterdam vertrok met bestemming
Gdynia (Polen), gisteravond omstreeks
negen uur door een Grieksch stoom
schip nabij Otler Grund is aangeva
ren en gezonken. De geheele beman
ning bestaande uit ongeveer twintig
koppen is gered.
De „Pluto" was gisterochtend Holteau
gepasseerd. Het schip is gebouwd in 1905
op de werf „Feyenoord" en meet 1156 bruto
reg. ton en 709 ton netto.
Ook de Griek gezonken.
Nader vernemen wij nog, dat de aanva
ring geschiedde bij Otler Grund ten zuid
westen van Roenne, op Bornholm. Het
Grieksche schip, waarvan de naam nog niet
volkomen bekend is, is eveneens gezonken.
Ook de bemanning van dit schip is in vei
ligheid.
De „Pluto" niet gezonken.
Het schip wordt naar heb
eiland Rügen gesleept.
Hedenmorgen werd nader gemeld: Bij
de directie van de Koninklijke Nederland-
sche Stoomboot Maatschappij is hedenoch
tend telegrafisch bericht ontvangen, dat
het s.s. „Pluto" door sleepbooten van de
Busgir-reederij te Hamburg naar Grasnitz,
een kleine haven op het eiland Rügen,
wordt gesleept. Een gedeelte van de be
manning o.w. de gezagvoerder, bevindt zich
nog aan boord van de „Pluto". De overi
gen zijn aan boord van het lichtschip „Ad-
lergrund" gegaan. De verwachting was, dat
de „Pluto" hedenmiddag te Grasnitz zou
aankomen.
Omtrent de positie van het Grieksche
schip is nog niets naders bekend.
De „Pluto" niet drijvende te
houden. Het schip zal aan
den grond worden gezet.
In den loop van den ochtend is bij de
directie van K.N.S.M. een nader telegra
fisch bericht omtrent de positie van de
„Pluto" binnengekomen en wel van den
kapitein. Hieruit blijkt, dat het voorschip
lek gevaren is en geheel onder water staat.
Aangezien het niet mogelijk werd geacht
het schip drijvende te houden totdat
Grasnitz zal zijn bereikt, was het voorne
men het schip op de z.g. Prorer Wiek, een
ondiepe strook langs het eiland Rügen, aan
den grond te zetten.
ROND THERESE NEUMANN.
Naar onlangs werd gemeld hebben de
kerkelijke autoriteiten andermaal een me
disch onderzoek gewenscht van het geval
betreffende Therese Neumann, die reeds
jarenlang geen voedsel tot zich zou hebben
genomen. Het feit dat aan dit verzoek der
kerkelijke autoriteiten niet is voldaan heeft
aanleiding gegeven tot allerlei hatelijke
commentaar. Een katholiek geneesheer, die
over dit geval reeds meerdere publicaties
heeft gedaan, stak het niet onder stoelen
of banken, dat hij de familie Neumann van
bedrog verdacht. Tegenover dergelijke uit
latingen publiceert thans in het Katholiek
Kerkblad van Salzburg, het orgaan van den
Primaat van Duitschland, dr. Sigismund
Waitz een artikel dat belangrijke mededee
lingen bevat omtrent het vraagstuk van
het medisch onderzoek.
Toen in 1927 het eerste geneeskundige
onderzoek zou plaats hebben heeft de toen
malige bisschop van Regensburg, Mgr.
Henle, de verzekering gegeven, dat het hier
een medisch onderzoek betrof dat slechts
eenmaal zou plaats hebben. Deze eisch, die
door de familie gesteld werd, was volko
men gerechtvaardigd: de medische weten
schap is het n.l. niet eens over de methode
waarop men het verschijnsel dat een pa
tiënt geen voedsel tot zich neemt weten
schappelijk moet onderzoeken. Men mag
het de familie derhalve niet ten kwade dui
den dat zij niet bereid is om telkens weer
opnieuw haar dochter beschikbaar te stel
len voor wetenschappelijke proeven. Aan de
toezegging die in 1927 werd gedaan zijn de
Beiersche Bisschoppen gebonden; daarom
heeft het Beiersche Episcopaat en ook de
Romeinsche Congregatie slechts den wensch
te kennen gegeven en nooit een bevel uit
gevaardigd voor een nieuw onderzoek.
Reeds in 1932 heeft vader Neumann in
principe zijn toestemming gegeven voor
een nieuw onderzoek; in verband echter
met het ernstige medische ingrijpen bij het
eerste onderzoek stelde hij enkele voor
waarden, die echter geen dusdanig karak
ter hebben, dat zij het onderzoek onmo
gelijk zouden maken.
Therese Neumann zelf verklaarde zich
reeds in 1936 bereid om zich, ook ondanks
het verzet van haa rvader, aan een nieuw
onderzoek te onderwerpen, doch richtte
daarbij, zooals op een andere plaats in het
Kerkblad wordt medegedeeld, het verzoek
aan den Bisschop, dat deze in haar levens
onderhoud zou doen voorzien, wanneer haar
vader haar niet meer op zou willen ne
men wegens het verlaten van het ouder
lijk huis.
Het artikel besluit met te constateeren,
dat het verschijnsel van geen voedsel tot
zich nemen in het complex van Konnei's-
reuth geen doorslaggevende rol speelt, om
dat zelfs ook met geneeskundige metho
den dit probleem niet tot klaarheid kan
worden gebracht. Therese zelf en ook de
familie Neumann heeft geen grooter ver
langen, als dat er een einde gemaakt
wordt aan alle sensatie en dat het stil
moge worden rond Konnersreuth.
Dit nummer bestaal uil
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Groot succes van Franco bij Teruel, (2e
blad).
Het proces-Niemöller. (2e blad).
Verscheidene Duitsche generaals zouden
uit eigen beweging ontslag hebben geno
men. (2de blad).
Prins Nicolaas van Griekenland overle
den. (1ste blad).
Een Russisch luchtschip verongelukt.
(lste blad).
Binnenland
Een tijdelijk vestigingsverbod in het
schoenenbedrijf .(2e blad).
Omgeving
buismg tusschen auto en tram onder
Oegstgeest. (lste blad.).
RUSSISCH LUCHTSCHIP
VERONGELUKT
DERTIEN DOODEN.
Waarschijnlijk in botsing gekomen met een
bergtop.
Het Russische luchtschip „U. S. S. R.
W.6" is niet ver van Kandalaksja, 277 kilo
meter ten Zuid-Westen van Moersmans,
neergestort. Dertien leden van de uit 19
koppen bestaande bemanning zijn om het
leven gekomen, drie werden licht gewond,
terwijl drie andere ongedeerd bleven.
Het luchtschip maakte een oefenvlucht
MoskouMoermanskMoskou onder be
vel van Goedowanzef om te onderzoeken,
of het mogelijk was, dat het zou deelne
men aan de expeditie tot redding van Pa-
panin en de zijnen. De bemanning van het
luchtschip had zelf een desbetreffend ver
zoek tot de regeering gericht.
Volgens de inlichtingen, waarover men
tot dusverre beschikt, is de „U. S. S. R.
W.6" door het slechte zicht in botsing ge
komen met een bergtop.
De bijzetting der slachtoffers zal op
staatskosten te Moskou gschieden. De re
geering zal den nabestaanden van elk
slachtoffer een som van 10.000 roebel toe
kennen en de pensioenen verhoogen.
KANUNNIK WESTERWOUDT.
In de Mariastichting te Haarlem ter
verpleging opgenomen.
Naar wij vernemen, is de Hoogeerw.
Heer L. A. A. M. Westerwoudt, kanunnik
van het Kathedrale Kapittel en pastoor
van de parochie St. Victor te Noordwij-
kerhout, in de Maria-stichting te Haarlem
opgenomen wegens maaglijden. De behan
delende geneesheer heeft alle hoop op vol
ledig herstel.
BISSCHOPSWIJDING MONSEIGNFUR
F. BLESSING.
Vastgesteld op 18 Maart a.s.
Mgr. F. Blessing, tit. bisschop van Thois
of Tois benoemd apost. Vicaris van Bondo
(Congo) zal niet op den aanvankelijk vast-
gestelden datum van 12 Februari a.s., doch
eerst op 19 Maart a.s. door den apostoli-
schen delegaat van Bondo tot bisschop wor
den gewijd.
Behalve de apost. delegaat zullen nog
verschillende bisschoppen de H. Wijding
bijwonen. Deze heeft plaats in de half af
gebouwde kerk te Bondo, waarover een
voorloopig dak gelegd wordt.
PATER DR. G. LAMERS S.J.
Pater dr. G. Lamers S.J., rector van het
Jesuieten-college te Maastricht, werd voor
het ondergaan van een operatie in de zie
kenverpleging aldaar opgenomen. Naar wij
vernemen, is deze operatie goed geslaagd.
De patiënt maakt het wel.
„Msbd."
