DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BureauxPAPENGRACHT 32, LEIDEN
Moordaanslag op
rijksveldwachter
te Everdingen
De
ondernemersovereenkomst in
A'damsche bakkersbedrijf
het
Weer ccn Engelsch
schip tot zinken
gebracht
29ste Jaargang
VRIJDAG 4 FEBRUARI 1938
No. 8947
S)e
de abonnementsprijs
bedraagt bi) vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent Der week2.50 oer kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 pei kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent. met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT t
Oewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop-en verkoop: 0.50
Koningschap en
democratie
„De Opmarsch" herinnert aan een be
schouwing over het koningschap, die
Struycken gaf bij de geboorte van Prinses
Juliana.
Na een wetenschappelijke analyse van
het koningschap, eindigde de geleerde al
dus:
Ik roemde U gèen deugden van het
koningschap, die het niet kent. Ik
schonk eraan geen heiligheid, die er
aan, als aan alle menschenwerk,
vreemd moet blijven. Ik trad niet in
symbolische beschouwingen, die tot
ons nuchtere Hollanders niet spreken.
Ik gaf eraan geen macht, die het niet
bezit. Ik beschreef U het koningschap,
zooals ik meen, dat het in ons vader
land is en ik trachtte U de overtuiging
te brengen, dat dit koningschap niet
van ons land is te scheiden, dat wij
het een geluk mogen noemen, een Ko
ningshuis tot het onze te rekenen, dat
sinds eeuwen ons nationale streven
heeft gedeeld, dat ons zelfbewust de
mocratisch streven niet vijandig tege
moet treedt, integendeel zich stelt tot
hoogste orgaan om aan dit streven
werkelijkheid te geven. Is dit zoo, dan
is van wetenschappelijk standpunt er
alle reden, onze gevoelsuiting, die ons
deed juichen bij de geboorte onzer
jeugdige Prinses, niet te wantrouwen
als ondoordacht, maar vrij den loop
te laten.
Het koningschap stelt zich tot hoogste
orgaan om werkelijkheid te geven aan
„ons zelfbewust democratisch streven".
In deze woorden heeft de scherpzinnige
Struycken bloot gelegd de kern van de
groote waarde, welke het koning
schap in Nederland heeft ook voor
hen, zelfs in 't bijzonder voor hen, d i e
de democratie voorstaan.
Ten tijde van Struycken werd dat door
de democraten, die sociaal-democraten
heeten, over het algemeen nog niet in
gezien.
Opmerkelijk is 't, dat dezer dagen
de socialistische pers getuigd heeft van een
breeder inzicht als in het verleden van
eenzelfde inzicht als Struycken reeds vele
jaren geleden heeft open-gezet, maar waar
voor men toen de oogen sloot. Nu beginnen
ook die oogen open te gaan nu, mis
schien wel onder de vrees voor het natio-
naal-socialisme!
De socialistische pers sprak het dezer
dagen eerlijk uit, dat ons democratisch
volksbestel wel een schuts, maar geen be
lemmering vindt in de dynastie der Oran
jes en dat deze boven vele andere staats
vormen te waardeeren is.
Zóó is het!
Door notarisklerk, die op
verboden weg tietste
In den afgeloopen nacht is te Everdin
gen een moordaanslag gepleegd op den
rijksveldwachter Bloemendal.
De dader, zekere M. C. W., Notaris
klerk te Enspijk (gemeente Deil), die
op een verboden weg fietste, werd hier
om door den rijksveldwachter aange
houden. W. gaf een verkeerden naam
op en toen Bloemendal hem wilde fouil-
leeren op zijn papieren, omdat hij reeds
vermoedde, dat W. een valschen naam
opgaf, ontstond een worsteling. Hierop
loste W. vier schoten op zeer korten af
stand op den rijksveldwachter, die in de
buik, zijn been en hand werd getroffen.
De dader, die vannacht door den bri
gade-commandant van de rijksveld-
wacht te Geldermalsen en den gemeen
teveldwachter van Hagestein is gearres
teerd, heeft een volledige bekentenis
afgelegd.
Hij is te Everdingen ingesloten en
werd in den loop van den dag naar het
Huis van Bewaring te Utrecht overge
bracht.
De rijksveldwachter Bloemendal is
naar het Ziekenhuis te Utrecht overge
bracht.
De gemeentepolitie van Deil heeft bij
het onderzoek ook nog haar medewer
king verleend.
W. staat over het algemeen niet als
ongunstig bekend.
DE EERSTE PROMOTIE AAN DE
KATHOLIEKE ECONOMISCHE HOOGE-
SCHOOL TE TILBURG.
Onder groote belangstelling is gistermid
dag de eerste doctorsbui uitgereikt aan de
Katholieke Economische Hoogeschool te
Tilburg.
De eerste doctor in de economische we
tenschappen van de hoogeschool te Tilburg
is de heer P. P. van Berkum, geboren te
Den Helder, chef van het research bureau
van den economischen voorlichtingsdienst
van het departement van economische za
ken te Den Haag. Hij promoveerde op het
proefschrift: „De betalingsbalans als uit
gangspunt eener beschouwing over de re
cente structuurwijzigingen in het econo
misch leven".
De plechtigheid, welke geschiedde in de
r.ieuwe aula van de Hoogeschool, werd o.m.
bijgewoond door mr. A. I. M. J. baron van
Wijnbergen, voorzitter van het curatorium
en de curatoren de heeren H. M. J. Blom-
jcus, lid van de Eerste Kamer, Z. Exc. mr.
dl. W. G. A. van Sonsbeeck, commissaris
van de Koningin in de provincie Limburg,
mgr. dr. Th. J. F. Verhoeven, directeur van
het R.K. Centraal Bureau voor onderwijs
er opvoeding te Den Haag, B. W. Th. van
Slobbe, burgemeester van Breda, mr. dr.
F. L. G. Z. M. Vonk de Both burgemeester
van Tilburg, dr. Th. van der Bom, drs. J.
Verhoeven en den secretaris, mr. B. J. M.
van'Spaendonck. Dr. H. M. Hirschfeld, di
recteur generaal van handel en nijverheid,
de wethouders en den gemeentesecretaris
van Tilburg, lectoren, studenten, oud-stu
denten en familieleden en vrienden van
oen promavendus.
Als paranimfen fungeerden dr. T. P. van
der Kooy, hoofd van den economischen
voorlichtingsdienst van het department
van economische zaken, en drs. P. H. Hen-
nipman werkzaam aan het research bu
reau van dit departement.
Te kwart over drie betrad de heer van
Berkum met zijn paranimfen de aula en
nam hij achter den katheder plaats.
Dan trad de senaat der hoogeschool bin
nen: prof. dr. M. J. M. Cobbenhagen, rec
tor magnificus, H. A. Kaag, mgr. dr. Th.
J. A. J. Goossens, magister, dr. F. A. Weve
U.P., mr. E. G. J. Gimbrere, dr. J. E. de
uay en dr. A. B. A. van Ketel. De rector
magnificus opende de zitting met gebed.
De promotor, prof. Kaag, onderwierp
daarop het proefschrift aan een critische
bespreking, waarop de promovendus ant
woordde. Als tweede opponent sprak dr. H.
M. Hirschfeld. Toen de heer van Berkum
ook deze opmerkingen had beantwoord,
ging de senaat in raadkamer.
Na eenige oogenblikken keerde hij te
rug. De rector magnificus nam het woord
er. zeide:
„De senaat van de hoogeschool heeft
kennis genomen van het proefschrift en
lettende op de verdienste daarvan en op
dt zeer goede resultaten van de studie van
aen promovendus aan de hoogeschool en
van de door hem afgelegde examens, be
sloten hem het doctoraat in de econom sche
wetenschappen te verleenen en wegens bij
zondere verdienste: met lof (applaus).
Prof. Kaag was de eerste, die den nieu
wen doctor geluk wenschte. Hij prees het
profschrift als degelijk wetenschappelijk
werk. „Niet alleen heeft dr. van Berkum
consciencieus alle feiten verzameld, hij
weet ze ook objectief te beoordeelen en
heeft aan de hiërarchie der waarden een
ruime plaats gegeven. Dr. van Berkum
heeft bewezen tot wetenschappelijk werk
in staat te zijn."
Prof. Kaag hoopt, dat hen zijn werk zal
voortzetten met zelfvertrouwen en zelf
standigheid.
Prof. Cobbenhagen den jongen doctor ge-
lukwenschend, zeide, dat deze promotie
een groote vreugde is voor alle leden van
Eenige bijzonderheden uit de beschikking
van den minister van oec. zaken, waarbij
de overeenkomst verbindend verklaard
wordt.
In de St.ct. is de beschikking van den mi
nister van oeconomische zaken afgedrukt,
waarbij de ondernemersovereenkomst in
het bakkersbedrijf te Amsterdam verbin
dend wordt verklaard voor den duur van
één jaar, eindigende 2 Februari 1939.
De bedoelde overeenkomst is tevens in de
St.ct. afgedrukt. Het rayon, waar de bij de
overeenkomst betrokken bakkers hun be
drijf uitoefenen, omvat de gemeenten Am
sterdam, Diemen, Landsmeer, Oostzaan,
Ouderamstel en Nieuweramstel.
Algemeene Bakkerij Commissie.
De uitvoering van de overeenkomst is
opgedragen aan de Algemeene Bakkerij
Commissie (A.B.C.), bestaande uit ten hoog
ste twaalf leden, die op aanbeveling van
onderscheidene organisaties" worden be
noemd door den minister van oeconomische
zaken.
Indien door den minister een vertegen
woordiger wordt aangewezen, wiens taak
zal zijn, te waken voor hèt algemeen be
lang, voor zoover dit betrokken is bij de
uitvoering van de overeenkomst, dan heeft
deze vertegenwoordiger het recht, alle ver
gaderingen der A. B. C. bij te wonen.
De A. B. C. wordt bij hare werkzaamhe
den ter zijde gestaan door een bureau,
welks directeur onder goedkeuring van den
minister wordt benoemd.
Plaatselijke Bakkerij-
Commissie.
Deze commissie bestaat uit ten hoogste
twaalf leden, welike worden benoemd en
ontslagen door de A. B. C.
Deze commissie is ook in dit gevallen,
waarin de overeenkomst daarvan niet uit
drukkelijk spreekt, onder leiding en ver
antwoordelijkheid van de A. B. C. belast
met de uitvoering, toepassing en zorg voor
de naleving der overeenkomst, voor zoover
de A. B. C. haar daarmee belast. Op aanbe
veling van B. en W. van Amsterdam kan
de minister een vertegenwoordiger zijner
zijds benoemen.
De A. B. C. kan rayonsvergaderingen
beleggen, waartoe alle in het rayon geves
tigde bakkers worden uitgenoodigd.
V erkoopcon di ties.
De bakkers zullen, wanneer zij gewoon
zijn, voor oud en versch brood verschillen
de prijzen te berekenen, geen versch brood
voor oud-broodprijzen verkoopen.Zij zul
len oud brood uitsluitend verkoopen in
vaste verkoopsplaatsen, zoodat derhalve
geen oud brood wordt thuisbezorgd. Het js
niet geoorloofd, bij den verkoop van oud
brood voorwaarden te stellen, zoodat daar
door tegelijk versch brood wordt verkocht
deze hoogeschoolgemeenschap. De hooge
school, die haar tweede lustrum gaat her
denken, heeft hiermede haar wetenschap-
pelijken opbouw voltooid
Spr. bracht dank aan God, den Heer al
le' wetenschappen, die het werk zegende
en sloot de indrukwekkende plechtigheid
met gebed.
In een der andere zalen werd daarna re
ceptie gehouden, welke zeer druk werd
bezocht.
Cadeaustelsel.
Bij den verkoop van bakkersartikelen
zullen de bakkers geen cadeau- of premie
stelsel toepassen, noch ook cadeaux of pre
mies geven, direct of indirect, ter vergroo
ting van hun brooddebiet.
Hiermee in strijd zal o.a. worden be
schouwd:
a. het colporteeren met gratis proef-
brood; b. het beschikbaar stellen van goe
deren tegen een lageren dan den normaal
geldenden verkoopsprijs; c. het geven of
beloven van voordeelen, in welken vorm
ook; d. het verstrekken van kaartjes voor
Paasch- of Kerstbrood, zelfs wanneer de
prijs dezer kaartjes in den broodprijs wordt
verdisconteerd of apart wordt berekend.
Het dagelijksch bestuur der A. B. C. kan,
gehoord de P. B. C.. zoowel in bepaalde
gevallen als in het algemeen, vrijstelling
van dit artikel verleenen, eventueel onder
door hem te stellen voorwaarden.
W ederverkoopers.
De bakkers verbinden zich, om van den
datum der inwerkingtreding dezer overeen
komst af: a. ten behoeve van hun bakkerij-
bedrijf geen personen meer als arbeider in
dienst te zullen hebben, die wederverkoo-
per zijn, op eenigerlei wijze bij den weder
verkoop van brood betrokken zijn of wier
gezinsleden bij den wederverkoop van brood
zijn betrokken; b. geen bakkersartikeien
meer te zullen gaan verkoopen, anders dan
voor consumptie in eigen gezin, aan perso
nen, die op 1 Januari 1936 geen weder -
verkooper waren.
De bakkers zullen geen personen als
broodbezorgers in dienst nemen, evenmin
aan hen als wederverkoopers direct of in
direct bakkersartikelen verkoopen, of aan
hen direct of indirect de gelegenheid ver
schaffen tot het bakken en/of verkoopen
van brood, wanneer deze personen hetzij
als broodbezorgers bij een bakker in dit
rayon of elders in dienst zijn geweest, hetzij
als wederverkoopers bij een bakker in dit
rayon of elders bakkers-artikelen hebben
betrokken, na het in werking treden dezer
overeenkomst.
De bakkers zullen geen personen als con
troleur voor den broodverkoop, als colpor
teur of als broodbezorger in dienst nemen,
wanneer een bakker in het rayon deze per
sonen als colporteur of als controleur in
dienst heeft eehad.
Deze bepalingen lijden uitzondering in
nader omschreven gevallen. Daarbij kan de
slijters-commissie, een orgaan van de A.
B, Cbeslissingen nemen.
Aan wederverkoopers zal door de bak
kers geenerlei provisie worden gegeven,
hooger dan 3 cent per broM van 800 gram.
De bakkers zullen niet te zamen met één
of meer andere bakkers aan een en den
zelfden wederverkooper brood (tenzij rog
gebrood) leveren.
De bakkers zullen geen brood (tenzij rog
gebrood) verkoopen aan wederverkoopers,
di niet 6 dagen van iedere week bij hen al
hun bakkersartikelen betrekken. Zij zullen
aan wederverkoopers geen versch brood
verkoopen op die dagen, dat de wederver
koopers overeenkomstig hun godsdienstige
gezindheid een rustdag hebben. Zij zullen
in geen geval aan een en denzelfden weder
verkooper zoowel des Zaterdags als de?
Zondags brood verkoopen.
Deloyale concurrentie.
De bakkers zullen in het algemeen geen
brood verkoopen, anders dan togen contante
betaling.
De bakkers zullen, zoodra het aan een
bakker door bijzondere omstandigheden van
tijdelijken aard onmogelijk of zeer moeilijk
is geworden, aan zijn wederverkoopers of
afnemers bakkersartikelen te verkoopen
aan deze afnemers en wederverkoopers
geen bakkersartikelen verkoopen, tenzij de
P.B.C. daartoe vergunning heeft verleend.
De PB.C. stelt vast of een geval als in
het eerste lid genoemd, zich voordoet. Zij
verleent de daar bedoelde vergunning aan
een of meer door haar aangewezen bakkeis
zulks voor een bepaalden tijd en onder door
haar te stellen voorwaarden.
De kosten.
De bakkers zullen in de kosten van de
uitvoering dezer overeenkomst bijdragen,
door aan de A. B. C. te betalen een be
drag van ten hoogste 2 cent per 50 K.G.
door hen verwerkte tarwebloem en/of tar
wemeel. De hoogte van de bijdrage wordt
bepaald door de A.B.C., evenals ook de
wijze van inning.
Dll nummer bestaal uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De FranschEngelsche maatregelen te
gen de onveiligheid op de Middellandsche
Zee. (2de blad).
Von Blomberg vraagt ontslag als minis
ter van buitenlandsche zaken van Duitsch-
land. (2de blad).
Een staatsgreep te Kanton? (2de blad).
Binnenland
Hedennacht is op den rijksveldwachter
van Everdingen een moordaanslag ge
pleegd. (1ste blad).
Bij een buskruitontploffing te Hengelo
werden vijf kinderen gewond. (4de blad).
Scholier te Tegelen na vechtpartijtje
doodgebleven. (4de blad).
De bindend-verklaarde ondernemers-
overeenkomst in het bakkersbedrijf te Am
sterdam. (1ste blad).
De eerste doctorsbul uitgereikt aan de
Katholieke Economische Hoogeschool te
Tilburg. (1ste blad).
De toestand van
H.K.H. Prinses Juliana.
Dr. de Groot deelt mede, dat de alge
meene toestand van de Prinses bij voort
during goed blijft.
BARCELONA, 4 Februari (ANP).
Officeel wordt medegedeeld, dat te 6.45 uur
bet Britsche schip „Alcira" 20 mijl van
Barcelona tot zinken is gebracht.
de wereld in
vogelvlucht
Het is thans zeker, dat von Blomberg als
minister van oorlog en opperbevelhebber
van de weermacht van Duitschland af
treedt. De geruchten bleken waarheid te
bevatten, de maarschalk heeft zijn ont
slag ingediend. Wat nu de eigenlijke oor
zaak van de crisis in de legerleiding is, is
moeilijk vast te stellen. Men zegt, dat het
huwelijk van von Blomberg met een jonge
vrouw van zeer eenvoudige afkomst een
groote rol gespeeld heeft. Maar dan zijn
Hitler en Goering in een moeilijk parket
geraakt, want zij zijn als getuigen opge
treden bij dit huwelijk. De kern van de
crisis zal wel dieper liggen dan deze een
voudige particuliere aangelegenheid. Men
spreekt dan ook van een grondig verschil
van meening omtrent de te volgen poli
tiek.
Merkwaardig is in dit opzicht wel de
duidelijke kentering van de Duitsche po
litiek tegenover China en Japan. Duitsch
land wendt zich meer en meer van Japan
af en toont toenadering tot China. Van
zijn kant toont Japan een grootere toena
dering tot Engeland. Een en ander blijkt
duidelijk uit de berichten van vandaag.
Inzake de maatregelen tot beveiliging
van de Middellandsche Zee tegen de weer
opduikende zeerooverij van „onbekende"
diiikbooten, toont Engeland een vrij krach
tige houding, welke niet naar den zin van
Italië i?. Italië houdt niet van te veel En
gelsche schepen in die zee. Het misnoegen
van Italië blijkt uit de perscamoagne der
Italiaansche bladen tegen Engeland, een
geliefd strijdmiddel van de Italiaansche
regeering.