der eeuwen loop in nootdorps
parochie
radio-programma's
ABDIJSIROOP
VRIJDAG 4 FEBRUARI 1938
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 15
De kape' en het wonderdadige Mariabeeld te
Wilsveen. Het heiligdom verwoest.
Paapsche Superstitiën. - Op de plaats der
kapel kwam een protestanische kerk. Maar
de „afgoderij" bleet Dominee's niet recht
zinnig in de leer.
A. N. DUIJNISVELD pr.
II.
Bij de tegenwoordige parochie Nootdorp
behoort ook, sinds 1818, Wilsveen. Dit was
niet het geval in de Middeleeuwen, toen
het behoorde tot Voorschoten, noch na de
Hervorming tot 1818, toen het bij de Statie
Zoetermeer was gevoegd.
Toch wil ik hier na de Middeleeuwsche
geschiedenis der Nootdorpsche kerk, iets
over de oude geschiedenis der Wilsveensche
Mariakapel meedeelen.
De kapel in Wilsveen was een der vier
kapellen (Wilsveen, Veur, bij Schaken-
bosch en bij Leiden) welke behoorden on
der de Middeleeuwsche parochie Voorscho
ten. 16)
Wilsveen, vroeger Willemsveen of Wil-
laemsveenen geheeten, werd in 1280 door
Floris V verkocht aan Dirk van Tellingen.
17) De oude Mariakapel, die er gestaan
heeft, stond ter begeving van de Heeren
van Swieten, zoodat het waarschijnlijk is,
dat deze kapel door een uit die familie
vroeger werd gebouwd.
De vóór 1579 overleden heer van Swie
ten had zijn goederen, en daarna ook de
Wilsveensche kapel krachtens zijn pa-
tronaatsrecht, bij wijze van vicarie ge
schonken aan zijn zoon. 18) Later even
wel zijn ook deze goederen aan het Gees
telijk kantoor overgegeven.
Vanouds was er in de Wilsveensche ka
pel een wonderbaar beeld der H. Maagd,
en dat in de vroegere eeuwen beroemd
was door vele mirakelen De geschiedenis
van dit beeld en van haar bijzondere ver
eering zijn onbekend. 19) Volgens den pre
dikant Cabeljau, (bekend om zijn dispuut
met pastoor Vermeulen in 1655, waarover
later) zou dit beeld vroeger, met kroos en
wier bedekt, in Wilsveen zijn komen aan
drijven.
In de kapel was een vicarie ter eere der
H. Maag gevestigd. Als vicaris vindt men
alleen genoemd in 1563 Emilius de Oy. 20)
Deze was tevens vicaris van de vicarie van
S. Laurentius in Voorschoten's parochie
kerk. 21)
Verder wordt gesproken over een Heyn-
rick Jansz., priester te Wilsveen, 22) ter
wijl in 1551 pastoor was in Wilsveen,
Theodricus Arnoldsz. 23)
De commissarissen van Alva, die in het
najaar van 1567 verslag uitbrachten om
trent de voortgang der ketterij in Holland,
konden over Wilsveen slechts berichten,
dat de pastoor van Wilsveen was gevlucht
en dat de kapelaan, een minoriet, was afge
vallen en ondanks dat in de bediening was
gebleven. 24)
Bij de Reformatie werd de kapel ver
woest. Waar het beeld is gebleven is niet
met zekerheid aan te geven.
Volgens De la Torre, zou het in 1656 bij
de Jesuieten te Delft zijn geweest. 25) In
1708 werd de laatste Jesuiet uit Delft ver
bannen; de Franciscanen namen hun plaats
in. Van het beeld uit Wilsveen is dan ver
der geen spoor meer te vinden.
Al was het wonderbare beeld uit de
kapel weggenomen, de Katholieken bleven
naar het verwoeste heiligdom komen om
er te bidden. Dit wekte de ergernis der
predikanten. Er werd over geklaagd op de
synode te Rotterdam in 1581, en nog dat
zelfde jaar, den lOden November, gaven de
Staten aan den metselaar Jan Jansz. van
Mechelen, de opdracht om binnen 14 da
gen de kapel af te breken, terwijl „eenen
iegelijk werd verboden, eenig belet of we-
derstant daar tegen te doen of laaten ge
schieden". 26)
Daarmee was de toeloop en de vereering
der Katholieken volstrekt niet uit; de ruï
nes bleven steeds pelgrims trekken.
In 1583 werd daarover op de synode te
Den Haag, gesproken. 27) Men besloop dat
te Nootdorp een goeden predikant moest
komen, die ook Wilsveer. zou bedienen.
„Van de capelle van Wilsveen hebben die
van Delft gheremonstreert, dat in hare clas
sis aireede ordre ghestelt is, dat te Notorp
een goet dienaer ghestelt zal werden, die
meteenen oock Wilsveen bedienen sa',
waerdoor het te hopen ii, dat de afgode-
rije ende superstitiën, aldaer gepleecht, op
houden sullen. Is niettemin van den sy
node goetghevonden te schrijven aan den
baillu van Rhijnlandt. dat hij in de bede-
vaerden ende diesghelijcke gruwelicke su-
perstittiën, die daer nooh gheschieden, ex
officio remedieren wil".
Ook dit middel hielp niet om de pel
grims van Wilsveen weg te houden. Noch
de baljuw van Rijnland, noch de predi
kant te Nootdorp slaagde daarin. Daarom
besloot men op de plaats der kapel een
protestante kerk te bouw a, met een pre
dikant er aan verbonden, in de verwach
ting, dat de Katholieken dan wel niet lan
ger zouden komën.
Zoo werd in 1584 op de ruines der oude
Mariakapel een protestante kerk ge
bouwd.
Ook dit bleek te vergeefs. In de vol
gende jaren werden op de synoden nog
steeds klachten geuit over de ..afgoderij,
die te Wilsveen jaarlijks op zekere dagen
gepleegd wordt." 28) Zelfs het verbod van
Prins Maurits en de Staten, in 1587 uitge
vaardigd en in '88, 90 en 91 telkens her
nieuwd 29), vermocht niet de Katholie
ken te beletten naar Wilsveen te komen,
daartoe aangespoord door pastoor Martinus
van der Velde, die „aan deze heilige plaats
onvermoeide en uitstekende zorgen heeft
gewijd", zooals De la Torre ons mee
deelt 30).
Na den marteldood van dezen pastoor
bleef de toeloop der Katholieken naar
Wilsveen voortduren. In zijn Missieverslag
31) van 1638 lezen wij daarover:
„Dat er zoo groote toeloop van vreem
delingen is, die van alle zijden aanstroo-
men ter gedachtenis aan het wonderbeeld
der H. Maagd, dat eertijds te Wilsveen be
waard werd. Ofschoon daar niets heiligs
meer is overgebleven, ziet men er toch
omstreeks de Mariafeesten zeer velen, die
blootsvoets rondom de kapel wandelen, an
deren kruipen op de knieën er om henen,
anderen bidden er met het aangezicht ter
aarde."
Enkele protestanten van Wilsveen klaag
den over deze devotie in 1654 in een brief
aan de Staten 32):
„Wij ondergeschreven, Mr. Johannes
Heinsius, schoolmeester te Wilsveen, en
Jan van der Linde, mitsgaders Heyndrick
Maertensz. van Vliet, allen ledematen der
gemeente Jesu Christi, en wonende dicht
bij de kapelle van Wilsveen, verklaren
en getuigen mits dezen, waarachtig te zijn,
dat omtrent die kapelle groote bedevaart
wordt gedaan van de papisten, die ge'du-
riglijk bij dag en bij nacht, ook somtijds
des Zondag onder de predikatie en bij
zonder vóór en na de vrouwendagen, in
zenderheid vóór en na vrouwen lichtmisse
en hemelvaart rondom deze kapel hunne
superstitiën plegen met daarom te kruipen
op hun bloote knieën, hun ave marye al
daar te lezen, hunne offerande te doen, tot
welk einde aan de kapel een bus geplaatst
is. Getuigen wijders, dat deze afgoderij op
geenerlei wijze door den Baljuw van Rijn
land geweerd is, maar dat zij haar vollen
loop heeft, en in plaats van af te nemen,
dagelijks aangroeit en toeneemt; ja, dat de
papisten zoo stout zijn, dat zij die van de
religie bespotten en uitlachen en hen in
hunnen godsdienst zoeken te verstooren.
Dat ook bijzonder de Heer Van den Bos,
een der heemraden van Delfland, omtrent
twee jaar geleden, de koorts op zijn lijf
hebbende en een bedevaart willende doen
naar dezelfde kapel, de schoolvrouw, in af
wezigheid van den schoolmeester, met ge
weld den sleutel van de kapel heeft af
gedwongen, en als de schoolvrouw daarin
weigerachtig was, dat hij haar toen met
zijn degen dreigde, en alzoo binnen de ka
pel komende aldaar zijn afgodendienst ge
pleegd heeft; al hetwelk wij bereid zijn
met eede te bevestigen."
Toen men bemerkte dat niets hielp om
de bedevaarten te doen ophouden hebben
de burgemeesters van Leiden, als am-
bachtsheeren van Wilsveen opdracht ge
geven, op het terrein van het verwoeste
Mariaheiligdom, nabij de protestante kerk,
een school met onderwijzerswoning te
bouwen. 33)
Dezen nieuwen aanslag op het oude hei
ligdom werd door de Katholieken beant
woord met het omverwerpen der reeds ge
deeltelijk opgetrokken gebouwen, in den
kermisnacht van 1819 April 1655.
Ofschoon een streng onderzoek werd in
gesteld en een belooning van 500 gld. werd
uitgeloofd, werden de schuldigen nooit
gevonden. 34)
In lateren tijd is de devotie langzaam
aan verdwenen. De protestante kerk, in
15.84 er gebouw, scheurde en verzakte
voortdurend in den slappen veenbodem,
en kostte daarom veel geld aan onder
houd, zoodat zij in 1819 op last der Sta
ten voor afbraak werd gekocht en door
de Wilsveensche Katholieken werd ge
kocht, misschien wel met het plan, een
maal de oude Mariakapel daar te herstel
len. Wij komen later op deze koop terug.
Veel pleizier van de predikanten te Wils
veen had men niet beleefd. Nicolaas Mar
tini, die in 1618 predikant werd te Wils
veen, werd reeds in 1619 op de synode te
Leiden, afgezet, om zijn remonstrantsche
gevoelens 35) en Arnoldus Oosterharen, de
predikant te Nootdorp werd op dienzelf
den Leidschen synode, eveneens ontsla
gen, omdat hij niet rechtzinnig was in de
leer.
De synode had „met droefheyt verstaen,
dat zijne eene kereke van Wilsveen, al-
waer hij de grootste gemeynte hadde, hem
airede hadde verlaten." 36)
Op de plaats der oude Mariakapel is thans
het protestantscn kerkhof der burgerlijke
gemeente Leidschendam.
In de parochiekerk van Nootdorp her
innert een schilderij van J. Dunselman
aan de vroegere glorie der Wilsveensche
kapel.
16) Kerkelijke Hist, en Outh.: dl. III,
bl. 896.
17) Van Mieris: dl. I, bl. 403.
18) Bijdr. Bisd. Haarl.: dl. XXVIII, bl.
301.
19) Kronenburg, J. A. F.: Maria's Heer
lijkheid in Nederland, dl. VI, bl. 441.
20) Holtkamp, C. M. P.: Rijhlandia,
pag. 118.
21) O. c.: pag. 114.
22) Sernee, Dr. J. M.: Archieven van
kloosters enz. in Delfland, bl. 173.
23) Bijdr. Bisd. Haarl.: dl. XL, bl. 204.
24) Kerkh. Arch.: dl. II, bl. 264—265.
25) Kronenburg: O. c., bl. 441.
VERLEENDE
HULP
Grant Corbin, de jonge Amerikaansche
vertegenwoordiger van de Cupaiba Com
pany, zat met een somber gezicht aan het
ontbijt in de lichte serre van zijn huis in
Guatemala. Den geheelen nacht had hij
liggen denken over Sandra Graham's voor
genomen huwelijk met Jim Saunders.
„Er is een dame om u te spreken", deel
de zijn donkerkleurige bediende mede.
Grant draaide zich om en sprong met
een kreet van verrassing op, toen hij het
meisje in de deuropening zag staan.
„Sandra!"
„O, Grant ik móet je spreken!"
Zij kwam naderbij en liet zich in een
stoel vallen. Haar oogen verrieden sporen
van tranen.
„Er is iets verschrikkelijks gebeurd! Jim
is gevangen genomen! Hij werd gister
avond gearresteerd wegens mishandeling
van een ambtenaar."
Grant hoopte, dat zijn gezicht de plotse
linge vreugde, die zich van hem meester
maakte, niet weerspiegelde.
„Hoe gebeurde het?" vroeg hij ernstig.
„Gisteravond ging hij naar hotel Gran
de om een vriend op te zoeken. Pedro Mar
tinez zat in het restaurant. Hij was dron
ken en probeerde zijn hond een paar kunst
jes te laten doen. Om een of andere re
den wilde het dier niet en Martinez sloeg
en trapte het beest meer dan verschrikke
lijk. Toen Jim er zich mee ging bemoeien,
beleedigde Martinez hem, met het gevolg,
dat Jim hem tegen den grond sloeg. Toen
werd de politie gehaald en Jim gearres
teerd.
Wat moet ik nu doen? Dat dit juist moet
gebeuren, nu Jim die tijdelijke betrekking
heeft gekregen. We waren al zoo blij
over zes maanden zouder we zooveel heb
ben overgespaard, dat we de reis naar de
Vereenigde Staten hadden kunnen beta
len.
„Ben je al bij den Amerikaanschen con
sul geweest?" vroeg Grant.
„Ja, ten minste ik heb 'm opgebeld.
Hij zei, dat wanneer die hond inderdaad
het eigendom is van Martinez, Jim wette
lijk in z'n onrecht staat. Natuurlijk sym
pathiseerde hij met Jim, maar hij zei ook,
dat hij niets kon doen voor hei onder
zoek was gesloten. Je weet hoe ze hier
opzien tegen regeeringsambtenaren. De ar
me Jim krijgt misschien wel twee jaar ge
vangenisstraf! Zou 't helpen als ik naar
rechter Fuentes ging?"
„Dat kan ik wel voor je doen", stelde
Grant voor. „Hij is een goeie vriend van
me. Ik zal 'm nog vanmorgen opzoeken.
„O, Grant, wil je dat?" zei Sandra vol
vuur. „Ik kan je niet genoeg bedanken."
„Och, 't heeft niets te beteekenen",
weerde hij af. „Ik ben blij, dat ik je mis
schien kan helpen. Ik zal je, nadat ik
Fuents heb gesproken, onmiddellijk opbel
len en vertellen of ik iets heb bereikt."
Toen Grant het kantoor van den districis-
rechter betrad, begroette Fuentes hem har
telijk.
„Ik heb gehoord", begon Grant, „dat
Jim Saunders gisteravond in moeilijkhe
den is geraakt."
Fuentes bleek pijnlijk getroffen. „Ja
't is een beroerd geval. Onder gewone om
standigheden zou hij een flinke duw krij
gen maar omdat hij ee ngoede vriend
van jou is.
„Een vriend van mij?" herhaalde Grant.
„Is hij dat dan niet?"
„Wel nee! Ik zou je maar weinig goeds
van hem kunnen vertellen."
„Daar hoor ik werkelijk van op", zei
Fuentes verbaasd. „Ik dacht, dat hij wel
een beetje nou, later, we zeggen op
vliegend was, maar dat er voor het overige
niets op hem aan te merken viel."
„Hij vormt een uitzondering in de Ame
rikaansche kolonie hier", antwoordde
Grant. „Een nietsnut, die een betrekking
hoogstens een paar weken houdt. Als ik
je een raad mag geven, Fuentes, dan zou
ik met hem een voorbeeld stellen. Boven
dien ken ik Martinez heel goed en ik ben
er bijna van overtuigd, dat die geschie
denis met den hond gelogen is dat
Saunders op die manier probeert een ex
cuus te vinden. De waarheid is, dat hij dit
land en heel de bevolking altijd heeft ge
minacht. Hij zocht natuurlijk ruzie met
Martinez om
„Zoo, zoo", zei Fuentes peinzend. „Dat
stelt de zaak in een heel ander licht. Ik
zie nu ook in, dat we hem flink dienen
aan te pakken."
Grant verliet het kantoor met een ge
voel van triomf. Er viel niet aan te twij
felen Jim zou minstens twee jaar de
gevangenis indraaien. Sandra zou natuur
lijk vreeselijk overstuur zijn en hij. Grant,
kon dan optreden als vriend en trooster.
Twee jaar was een langen tijd en hy
hoopte, dat zij in die periode Jim zou ver
getenGrant grinnikte vergenoegd.
Hij belde Sandra op en vertelde haar,
dat hij had gedaan wat in zijn vermogen
lag, maar dat Fuentes hem geen definitief
26) Kerk. Placcaatb. dl. I, bl. 32.
27) Reitsma, J. en Veen, S. D. van: Ac
ta der Synoden, dL II, bl. 220.
28)Reitsma, J. en Veen, S.D.: O. c., dl.
II, bl. 271.
29) Kronenburg: O. c.: dl. VI, bl. 443.
30) Archief Aartsb. Utrecht: dl. XI, bl.
31) Bijdr. Bisd. Haalr.: dl. XXVI, bl.
148.
32) Kronenburg, O. c.: dl.' VI, bl. 444
—445.
33) Ned. A. K.: dl. XVIII, bl. 201 e.v.
34) Haarl. Bijdr.: dl. LV, bl. 82.
35) Reitsma, J. en Veen, S. D. van: D. c.
dl. III, bl. 336.
36) O. c., bl. 336.
ZATERDAG 5 FEBRUARI
HILVERSUM I. 1875 en 415,5 M. VARA-
Uitzending. 10.00—10.20 v.m. en 7.30—8.00
VPRO. 8.00 Gramofoonplaten. 1.20 Voor
Arbeiders in de Continubedrijven. 12.00
1.45 Gramofoonmuziek. 2.00 Causerie
„Medische hulp aan Spanje". 2.15 Zang
en piano. 2.45 Amateurs-uitzending.
3.15 Residentie-orkest (Gr.pl.). 4.05
Gramofoonmuziek. 4.30 Esperanto-uit-
zending. 4.50 Vervolg van 3.15. 5.40
Literaire causerie. 6.00 Orgelspel
6.30 „De Wielwaal" en causerie. 7.00
Filmland. 7.30 Bijbelvertellingen. 8.00
Herhaling SOS-Berichten. 8.03 Berich
ten ANP, VARA-Varia. 8.15 Orkest,
koor ensolis-t. 9.05 Toespraak. 9.15
„En nu.... Oké". 10.30 Berichten ANP.
10.35 Internationaal programma uit
Londen en Kopenhagen. 11.1512.00
VARA-Orkest.
HILVERSUM H. 301.5 M. KRO-Uitzen-
ding. 4.00—5.00 HIRO. 8.00—9.15 en 10.00
Gramofoonplaten. 11.30 Godsdienstig
halfuurtje. 12.00 Berichten. 12.15
KRO-Melodisten en solist. 1.00 Gramo
foonmuziek. 1.20 KRO-Orkest. 2.00
Voor de jeugd. 2.30 Vervolg KRO-Or
kest. 3.00 Kinderuur. 4.00 Gramo
foonplaten. 4.05 „Dr. Annie Besant en
oe Theosofie", causerie. 4.25 Gramo
foonmuziek. 4.30 HIRO-Post. 4.35
Gramofoonplaten. 4.40 Causerie „Bel
lamy wil Welvaart door Recht". 5.00
Gramofoonplaten. 5.30 Esperantonieuws
5.45 Kinderkoorzang. 6.15 Gramo
foonplaten. 6.20 Journalistiek week
overzicht. 6.45 Gramofoonplaten. 7.00
Berichten. 7.15 „Het zien van schilde
rijen", causerie. 7.35 Actueele aether-
flitsen. 8.00 Berichten ANP. Mede-
deelingen. 8 15 Overpeinzing met muzi
kale omlijsting. 8.35 KRO-orkest, de
KRO-Melodisten en solist, accordeon-en
semble en gramofoonmuziek. 10.30 Be
richten ANP. 10.40 Sportrevue. 10.55
De KRO-Melodisten en solist. 11.30—
12.00 Gramofoonplaten.
DROITWICH 1500 M. 11.20 Gramofoon-
muzeik. 12.05 BBC-Northernorkest.
12.50 Gramofoonplaten. 1.30 Harry
Fryer's orkest. 2.20 Gramofoonmuziek.
3.00 Sport-reportage. 4.40 Gramo
foonmuziek. 5.00 Declamatie. 5.20 Ge-
raldo en zijn orkest. 6.20 Berichten.
6.50 Sportpraatje. 7.05 Het Enfield Cen-
ttal-orkest en soliste. 7.50 Radiojour
naal. 8.20 Variété-programma. 9.20
Berichten. 9.40 Nieuws uit Amerika.
9 55 BBC-Theater-orkest en soliste.
n.OO Declamatie. 11.20 Ambrose en zijn
Band. 11.50 Orgelspel. 12.10—12.20
Berichten.
RADIO PARIS. 1648 M. 7.50, 8.55 Gra
mofoonmuziek. 9.50 Conservatorium-
orkest. 11.50 Gramofoonmuziek. 12.20
Pjano-voordracht. 12.35 Cantrelle-orkest
en zang. 3.20 Zang. 4.05 Zang. 5.35
Zang. 6.20 Gramofoonplaten. 8.35
Vioolvoordracht. 8.50 Radiotooneel.
9 30 Gevarieerd programma. 10.25 Po
pulair concert. 11.20 J. Bouillon's dans-
orkest.
KEULEN. 456 M. 5.50 W. Noack's orkest.
- 7.50 Omroeporkest. 11.20 Orkest van
het Oppersilezisch Grenzlandtheater.
1 35 Gevtrieerd concert. 3.20 Omroep-
Amusementsorkest, vocaal sextet en solis
ten. 5.30 Studentenkoorconcert. 6.30
Gramofoonmuziek. 7.20 Omroeporkest,
en solisten. 9.5012.20 W. Raatzke en
E Jahn met hun orkesten.
BRUSSEL. 233 en 484 M. 322 M.: 12.20
Gramofoonmuziek. 12.50 Omroeporkest.
- - 1.50 Gramofoonplaten. 2.20 Kamer
muziek (Gr.pl.). 3.20 Mandolinekwar
tet en zangvoordracht. 4.20 Conserva
torium-orkest en solist. Hierna: Gramo
foonmuziek. 7.20 Zang. 8.20 Omroep
orkest en solist. 10.30 Concert uit Ant
werpen. 11.3512.20 Gramofoonplaten.
484 M.: 12.20 Omroepdansorkest. 12.50
Gramofoonplaten. 1.30 Omroepdansor
kest. 1.502.20 en 3.20 Gramofoonplaten
- 4.20 Zang en piano. 4.50 en 5.10 Ac-
cordeonmuxiek. 5.35 Omroepklein-or
kest, -koor en solisten. 6.35 Luiks k Ca-
pella koor. 7.35 Gramofoonmuziek.
8.20 Radiotooneel met muziek. 10.30
Omroepdansorkest en vocaal trio. 11.20
Gramofoonplaten. 11.5012.20 Omroep
dansorkest.
DEUTSCHLANDSENDER. 1571 M. 7.20
Omroepkoor en militair orkest. 9.20 Be
richten. 9.35 Sportreporxage. 10.05
Scheepsweerbericht. 10.2012.15 W.
Raatzke en E. Jahn met hun orkest.
GEM. RADIO DISTRIBUTIEBEDRIJF
3e Programma: 8.00 Keulen. ±9.20
Parijs R. 12.00 Londen Reg. 12.35
Keulen. 13.20 Brussel VI. 15.20 Keu
len. 17.20 Brussel FR. 18.20 Keulen.
- 21.20 Motala of diversen. ±21.50
Keulen.
4e Programma: 8.00 Brussel VL 9.20
Diversen. 10.35 Londen Reg. 11.35
Droitwich. 14.20 Londen Reg. 17.40
Droitwich. 21.55 Boedapest of diversen.
- - ±22.20 Droitwich.
antjyoord kon geven voor den volgenden
dag.
„Ik weet niet hoe ik je moet bedanken,
Grant", antwoordde Sandra hem.
De volgenden middag zocht hij Fuentes
weer op.
„Vriend", begroette de districtsrechter
hem, „ik moet je nogmaals bedanken voor
de inlichtingen, die je mij hebt verstrekt
over Saunders. We hebben onze maatre
gelen al genomen."
„Nu al!" riep Grant uit, werkelijk ver
baasd over zooveel voortvarendheid.
„Ja. Afgaande op jouw inlichtingen", ging
Fuentes voort, „hebben we besloten, dat
gevaarlijke sujet uit te wijzen en terug te
brengen naar de Vereenigde Staten. Op
één punt slechts hebben we toegevendheid
getoond en wel op het smeekende verzoek
van een jonge dame, die...."
„Een jonge dame?" riep Grant verschrikt
uit.
„Ja Saunders' verloofde, miss Gra
ham. We hebben er in toegestemd, dat ze
van tevoren nog trouwde, zoodat zij, als
zijn vrouw, evenals hij, op kosten van den
Staat naar de Vereenigde Staten kon te-
rugkeeren."
Fuentes zweeg. „En 't gekste van 't ge
val is, dat ze mij bij het vertrek vroeg
vooral jou te bedanken voor je hulp", be
sloot hij.
DE ST. BERNARDSHONDEN HEBBEN
ZICH GEREHABILITEERD.
HET LEVEN VAN DE MONNIKEN
ZELF DOOR HEN GERED.
Eerst gisteren is bekend geworden, al
dus de „Daily Telegraph" dat. het beroem
de hospitium van St. Bernard door twee
lawines getroffen is tijdens den hevigen
orkaan, die de laatste dagen in de Alpen
heeft gewoed.
Het hospitium ligt op een hoogte van
2471 M., vlak aan de Zwitsersch-Italiaan-
sche grens. Zeven-en-dertig monniken
wonen er met hun beroemde St. Ber-
nardshonden, die honderden menschenle-
vens hebben gered. Zij waren van Zon
dagnamiddag vijf uur af van de buiten
wereld afgesloten, totdat gisteren de ver
binding werd hersteld.
In een telefonisch onderhoud met de
redactie van het Londensche blad heeft
pater Depri een kort relaas van het ge
beurde gegeven.
Hij vertelde o.a., dat eenige van zijn
confraters, die er in de sneeuw op uit had
den willen trekken even voordat de la
wines omlaag kwamen, van een wissen
dood gered waren, doordat de honden wei
gerden mee te gaan.
Wy deden juist alle mogelijke pogin
gen, aldus pater Depri, om de honden in
beweging te krijgen, toen wij een oorver-
doovend gekraak hoorden. Twee geweldi
ge sneeuwlawines stortten zich naar be
neden, de een kort na de andere.
Als de monniken naar buiten waren ge-
Hoest Ge? Past opl
Dat aanhoudend hoesten prikkelt de weef
sels van Uw borst en keel, welke daardoor
als 't ware worden ondermijnd. Dit is het
tijdstip, waarop de ziektekiemen welke men
inademt zich vastzetten en ontwikkelen en
Uw „gewone" verkoudheid doen verergeren.
Stuit dat dreigend gevaar. Onderbreek de voort
gang van die verkoudheid, stop dien hoest en
zorg dat de z ektekiem-bevattende slum ve dwflnt.
Daarvoor bevat de nieuwe verstèrkte Abdijsiroop
a'le noodlge bestanddeelenkruiden-extracten
en „codeïne". De kruiden-extracten verzachten
de kriebelingen en ontstekingen der slijmvliezen
en werken slijm-oplossend, heelend en genezend.
De codeïne bedwingt de hoest snel en grondig.
Als Gij dus koude vat, e i begint te hoeaten, ah
Gij last hebt van bronchitis of borst-benauwdheld,
grijpt dan dadelijk naar dit wondervolle middel,
want Abdijsiroop noemt men door de snelle re
sultaten .terecht ,,'s Werelds béste Hoest-siroop",
AKKER's versièrkle
tegen Hoest, Griep, Bronchitis, Asthma.
Flac. 90 ct.. f 1.50, f 2.40, f 4.20. Overal vei krijgbaar.
Hoe grooter flacon, hoe voordeeliger het gebruik.
gaan, zouden zij ongetwijfeld onder de
reusachtige sneeuwmassa bedolven zijn.
Hun leven werd evenwel gered door het
wonderbaarlijk instinct van de honden.
Vele vensterruiten van het hospitium
werden verbrijzeld en drie deuren wer
den ingedrukt door het gewicht van de
sneeuwmassa.
De toestand buiten schijnt thans weer
wat normaler te zijn, zoo besloot pater De
pri, doch het is nog steeds gevaarlijk, zich
buiten het hospitium te begeven.
Zooals men zich zal herinneren, werd
het vorig jaar een smet geworpen op den
goeden naam van de Sint Bernardshon-
den, toen een hunner in een vlaag van
razernij een klein meisje zoo ernstige
verwondingen toebracht, dat het kind kort
daarna overleed. Een oogenblik heeft men
toen erover gedacht, alle honden van het
hospitium af te maken, doch door een mil
de gift van een te Genève gevestigde ver-
eeniging voor dierenbescherming, die de
monniken in staat stelde moderne kennels
voor hun trouwe metgezellen te bouwen,
werd het plan om de dieren te dooden,
gelukkig niet ten uitvoer gelegd.
Men zpu bijna zeggen, dat de intelli
gente honden ditmaal voor de wereld het
overtuigende bewijs hebben willen leve
ren, dat zij allerminst gedegenereerd zijn
en dat zij zich, door ditmaal het leven van
de monniken zelf te redden, voor goed
hebben willen zuiveren van de blaam,
die op hen kleefde. „Msbd."
