Franco's eerste ministerie De toestand in China BUITENLAND BINNENLAND LUCHTVAART Wilt U iets weten? DINSDAG 1 FEBRUARI 1938 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 TECHNISCHE STAATSCOMMISSIE ONTBONDEN. Generaal Franco heeft de ontbinding van de door hem ingestelde technische staats commissie gelast en bevolen een regeering te vormen. Gisteravond heeft hij het decreet getee- kend, waarbij een nieuwe regeering ge vormd is. Hiermede heeft rechtsch Spanje de eerste normale regeering gekregen, al tijd onder dictatoriale signatuur, want een parlement is er nog niet. BRITSCH SCHIP GETORPEDEERD. Elf opvarenden omgekomen. Volgens een bericht van de Spaansche pers is een Britsch vrachtschip, de „Endy- mion" Maandagmorgen om 7.20 uur op zestien mijl buiten Cabo Tinoso door een onderzeeër van Franco getorpedeerd en tot zinken gebracht. Elf opvarenden, onder wie de kapitein en de Zweedsche waarnemer van de niet- inmengingscommissie, zijn om het leven gekomen. Het schip was op weg naar Car tagena met 1700 ton steenkool aan boord. HET ALLISON-INCIDENT. Japansche verontschuldiging aanvaard. Het Amerikaansche departement van buitenlandsche zaken heeft de Japansche verontschuldigingen voor het Allison-inci dent aanvaard. Het departement heeft te vens bekend gemaakt, dat de Japansche autoriteiten den officier en de twintig man, die bij het incident betrokken waren, voor den krijgsraad zal dagen. Verontschuldigingen voor den moord op Mgr. Schraven. De vertegenwoordiger van het Japan sche leger, majoor Jokojama, heeft bij den vertegenwoordiger van de Fransche am bassade te Peking, Lacoste, zijn veront schuldigingen aangeboden voor den moord op de Katholieke missionarissen van Tsjeng Ting Foe, waaronder zich de Nederland- sche Bisschop Mgr. Schraven, bevond. De Japansche autoriteiten zullen schade loosstelling betalen aan de Missie. Terreur in Sjanghai. Gistermiddag is een bom ontploft in de woning van den secretaris van de Russi sche ambassade, Constantinof, in de Fran sche nederzetting te Sjanghai. De woning werd ernstig beschadigd, doch niemand werd getroffen. Verder werd een onbe kende Chinees in de internationale neder zetting gewurgd. Hevig gevecht bij Mingkwang. De gevechten, die gisteren bij Ming kwang, op 55 K.M. van Tsjoehsjen in de provincie Anhwei, zijn geleverd, waren van buitengewone hevigheid. Bij het aanbre ken van den dag stuitte een Japansch deta chement op een sterke Chineesche troe penmacht ten Z.W. van Mingkwang, waar op zich een felle strijd ontspon. De Chi- neezen zouden volgens dit bericht meer dan duizend dooden hebben verloren, de Japanneezen daarentegen slechts 25 doo den en gewonden. Buitenlandsiztie Berichten GEVECHTEN AAN DE MEXICAANSCHE GRENS. Aan de Mexicaansche grens hebben zich gevechten afgespeeld tusschen de autori teiten en benden, die zich met het smok kelen van munitie zouden hebben bezig ge houden. Vier personen zijn hierbij gedood. De troepen maakten een vrachtauto met munitie buit. Volgens onbevestigde berichten heeft zich te Ramirez, op 56 K.M. van de grens, een soortgelijk gevecht voorgedaan, waarbij achttien personen zijn gedood. OP DE ENGELSCHE KUST GESTRAND. Vier man van Panameesch schip omgekomen. Uit Saint Ives (Cornwall) wordt ge meld: Het Panameesche s.s. „Alba" is tij dens den storm op de rotsen geloopen. Een reddingboot is er in geslaagd het grootste deel der bemanning van boord te halen. Toen de reddingboot terugkeerde, sloeg zij nabij de kust om. De bemanning der red dingboot bereikte veilig den wal, een aan- .tal leden der bemanning van de „Alba" kwam echter om het leven. Vier lijken zijn geborgen. Drie leden der bemanning van de „Alba" zijn gewond. VOLKENBOND WAT TE DOEN MET ART. 16 VOLKENBONDSHERVORMING TE GENèVE TER SPRAKE Vermoedelijk nog geen beslissing De commissie van 28 voor de Volken bondshervorming heeft gisteren de verkla ringen aangehoord van de vertegenwoordi gers van Zweden, Zwitserland, Neder land, Oostenrijk, Finland, Polen, Argen tinië en Tsjecho Slowakije over de opvat tingen, die hun regeeringen thans over het sanctie-artikel 16 van het Volkenbonds- verdag hebben, aldus meldt de Geneef- sche correspondent van de „Maasbode". Vermoedelijk zullen vandaag de verte genwoordigers van Spanje, Roemenië, Sovjet-Rusland, Frankrijk en Engeland het woord voeren, waarna de beraadslagin gen waarschijnlijk voor onbepaalden tijd zullen verdaagd werden, zonder dat eenige beslissing zal worden genomen. Niemand heeft gisteren dan ook eenig concreet voor stel ingediend. De gedelegeerden van Zweden, Zwitser land, Nederland en Polen verklaarden allen, dat het gewenscht is, te erkennen, dat artikel 16 in de practijk nimmer is toegepast, en onder de tegenwoordige om standigheden nog minder kans dan ooit op toepassing heeft, zcodat feitelijk reeds een stilzwijgende herziening van artikeil 16 in den zin van een facultatief-stelling der economische en financieele sancties heeft plaats gehad. Nederland houdt vast aan de collectieve veiligheid Professor Rutgers verklaarde uitdrukke lijk, dat de Nederlandsche regeering des niettemin blijft vasthouden aan de gedach te der collectieve veiligheid en dat onze legeering den terugkeer naar de neutrali teit volstrekt- niet als een ideaal beschouwt, doch men moet thans met de werkelijkheid rekening houden, daarbij hopend, dat la ter de gedachte der collectieve veiligheid weder zal herleven. Daarvoor zullen ech ter noodig zijn de universiteit van den Volkenbond en een internationale vermin dering van bewapening. Professor Rutgers eindigde met de ver klaring, dat, indien de wereld ondanks al les toch nog voor een wereldramp ge spaard mocht worden, dit zal zijn, omdat zij geleid wordt niet door den verwarden geest der menschen, doch door de wijsheid van God. De gedelegeerden van Oostenrijk en Finland achtten het oogenblik voor een grondige studie der kwestie niet gekomen. De gedelegeerde van Argentinië achtte de politieke omstandigheden ongeschikt voor een herziening van artikel 16 en ook de gedelegeerde van Tsjecho-Slowakije raadde voorzichtigheid met de herziening aan. Hierop werden de beraadslagingen tot heden verdaagd. RUSLAND DE ZUIVERING GAAT VOORT Gepeoeleider afgezet De chef van de Gepeoe voor de Oekrai- ne, Leplewski, is volgens berichten in de Oekrainsche bladen, uit zijn ambt ontzet. Vijf leiders van een contra-revolutio naire organisatie te Tiflis zijn ter dood veroordeeld, beschuldigd van het samen zweren tegen het Sovjet-bewind en het pogen Georgië van de Sovjet Unie los te scheuren. PALESTINA GEVECHT TUSSCHEN BRITSCHE TROEPEN EN ARABIEREN Britsche troepen, die zochten naar een bende gewapende Arabieren, raakten bij Jenin, vijftig mijl ten Noorden van Jeru zalem, plotseling slaags met de Arabieren. De luchtmacht werd gewaarschuwd en deze nam deel aan het gevecht. Men gelooft, dat de Arabieren verliezen hebben geleden. AMERIKA AMERIKA'S VLOOTUITBREIDING Verklaring van admiraal Leahy In de vlootcommissie van het, Ameri kaansche Huis van Afgevaardigden heeft admiraal Leahy verklaard, dat de politieke toestanden van de wereld dreigender zijn dan ooit sedert 1918 en dat hij nog geen verbetering ziet. De algeheele mislukking van de internationale pogingen tot beper king van de bewapening en de huidige po litieke moeilijkheden rechtvaardigen de uitbreiding van de Amerikaaische vloot. Een vloot moet het internationaal respect afdwingen en een aanval van een vreem de mogendheid te kostbaar en te riskant maken. Admiraal Leahy verklaarde vervolgens, dat na het voltooien van de vlootbouwpro- gramma's, waaraan reeds' is begonnen of welke zijn voorgesteld, de groote mogend- hedefi over de volgende aantallen slag schepen zullen beschikken: Vereenigde LEENING ZUID-HOLLAND. Uitgifte van ƒ2 millioen 3 pet. oblig. tegen 993^ pet. De Incasso Bank, de Nederlandsch Indi sche Handelsbank, en de firma's Heldring Pierson, Pierson Co., R. Mees Zoo- nen en Vla er Kol berichten, dat de in schrijving op 2.000.000 3 pet. obligatiën (leening 1938), in stukken van 1000 aan toonedr, ten laste der provincie Zuid-Hol land 99 K pet. zal zijn opengesteld op 4 Februari 1938 bij hare kantoren, alsmede ten kantore van de firma De Bas Co. te 's-Gravenhage. Betaling 1 Maart. De coupons vervallen 1 Maart en 1 Sep tember. De leening is a pari aflosbaar door uitloting in veertig gelijke jaarlijksche ter mijnen ad 50.000, aanvangende in 1939. Vervroegde aflossing is voorbehouden. De opbrengst van deze leening zal in hoofdzaak strekken tot dekking van uitga ven voor de uitvoering van het provinciaal wegenplan en voor eenige andere provin ciale werken, zooals vernieuwing van brug gen, verbetering van vaarwegen e.d. Omtrent den financieelen toestand der provincie wordt het volgende medegedeeld. De totale vaste leeningschuld van de Pro vincie bedraagt op het oogenblik ongeveer 41 490.000. "De provincie heeft te vorderen wegens leeningen verstrekt aan anderen 13.980.000. De schuld rechtstreeks t.b.v. de provincie aangegaan,' bedraagt derhalve per saldo ƒ27.510.000. Hierin is begrepen een bedrag van onge veer 18.344.000 wegens leeninggelden, op genomen voor de uitvoering van het pro vinciale wegenplan. De rente van en de af lossing op deze leeningen konden tot nu toe geheel worden gedekt door de uitkeering aan de Provincie uit he verkeersfonds en bezwaren dus de provinciale begrooting niet. De Provincie heeft een vlottende schuld van ƒ400.000. DE ONDERNEMERSOVEREENKOMST IN HET BAKKERIJBEDRIJF TE AMSTERDAM. Verbindend verklaring ondernemers- overeenkomst. Naar wij vernemen zal dezer dagen de ondernemersovereenkomst tot regeling van het bakkersbedrijf te Amsterdam door den minister van Economische Zaken algemeen verbindend worden verklaard. Het verzoek tot verbindendverklaring van deze overeenkomst is ingediend door een groep van bakkerspatroons wier geza menlijke omzet meer dan drievierde van den totalen brood verkoop in Amsterdam en enkele randgemeenten bedraagt. De betreffende overeenkomst houdt in een regeling van het siijtersstelsel, alsmede een aantal bepalingen op het gebied van leverings- en betalingsvoorwaarden. Het belang van de overeenkomst moet hierin worden gezien, dat zij eenerzijds poogt een aantal ongewenschte verhoudin gen op het gebied van het slijtersstelsel, welke o.a. mede de onderbezetting in het bakkerij bedrijf veroorzaken, te doen ver dwijnen, terwijl zij daarnaast tracht aan diverse misstanden bij de levering van brood een einde te maken. Staatsblad, houdende de voorwaarden afgekondigd. Gisteren is uitgegeven het Staatsblad no. 642, besluit van 21 Januari, houdende voorwaarden, waaronder een ondernemers- overeenkomst voor hetbakkerijbedrijf +e Amsterdam algemeen verbindend kan wor den verklaard. (Datum van inwerkingtre ding 2 Februari). VOORLOOPIG OVERZICHT VAN HET WEER IN JANUARI 1938. Gemiddeld over de vijf hoofdstations was in Januari de ochtendemperatuur twee gra den boven normaal, in de drie decaden res pectievelijk één graad beneden, vier en een halve graad boven en drie graden boven normaal. De temperatuur was tot den vijf den beneden, daarna, op een enkelen dag na, boven normaal. De grootste afwijkingen kwamen voor op den derde en den zeventiende, resp. zes en halve graad beneden en acht graden boven normaal. De gemiddelde dagelijksche maximum temperatuur was anderhalve graad, het ge middelde minimum twee en een halve graad boven normaal. Het aantal dagen met een minimum tem peratuur beneden het vriespunt bedroeg te de Bilt 10 tegen 16 normaal. De neerslag was in Noord- en Zuid-Hol land, Friesland en Groningen 50 tot 75 pet. boven normaal, in het overige deel van het land 75 tot 125 pet. De de Bilt werden 33 uren zonneschijn waargenomen tegen 54 uren normaal. Staten 21, Groot-Brittannië 22, Japan 14, Frankrijk 11, Duitschland 8, Italië 8. Hoewel hij verklaarde, niet over de juis te cijfers te beschikken, schat spreker het aantal kruisers, dat door Japan is ge bouwd grooter dan het aantal, waarover de Vereenigde Staten beschikken; ook heeft Japan zijn macht aan torpedojagers versterkt en is het nu voornemens „en kele slagschepen te bouwen". GESCHIL TUSSCHEN HAITI EN SAN DOMINGO GEREGELD Het geschil tusschen Haiti en de Domi- nicaansche republiek, ontstaan door den massamoord aan de grens, is thans gere geld door een overeenkomst, waarbij San Domingo zich verplicht een schadevergoe ding van 750.000 dollar te betalen. UNIFORME SCHRIJFWIJZE VAN PLAATSNAMEN. Wijzigingen voor een groot aantal gemeenten. Zeer zeker zal met belangstelling kennis worden genomen van de circulaire, ten aanzien van een uniforme schrijf-wrij ze der namen van de Nederlandsche gemeenten. De minister van binnenl-andsche zaken heeft aan diverse autoriteiten in den lande een circulaire gezonden ten aanzien van een uniforme schrijfwijze van de namen der Nederlandsche gemeenten. In deze circulaire wordt meegedeeld, dat door het Kon. Aardrijkskundig Genootschap is samengesteld een lijst van aardrijkskun dige namen van Nederland, welke aan we tenschappelijke eischen voldoet. Thans heeft de regeering besloten, dat de in bedoelde lijst aangegeven schrijfwijze door alle regeeringsinstanties zal worden gevolgd, terwijl de regeering van meening is, dat deze schrijfwijze ook dient te wor den aangenomen door alle onder haar ge zag staande personen, organen, instellingen en diensten. De minister van binnenlandsche zaken deelt derhalve mede, dat voortaan door zijn departemena geen andere schrijfwijze voor de namen der gemeenten zal worden ge bruikt dan die, welke in een voor dit doel samengestelde lijst van gemeentenamen is aangegeven. Bij de lezing van de door den minister bedoelde lijst blijkt, dat wat de namen der provincies betreft, voortaan zal worden ge schreven: "Noordbrabant (en niet meer Noord-Brabant), Zuidholland (niet Zuid- Holland) en Noordholland (niet Noord-Hol land). Wat de plaatsnamen betreft, daar is een groote vereenvoudiging in de schrijfwijze aangebracht. Wij willen hier enkele noe men, die tot nu toe op verschillende wijze werden geschreven: Alfen aan den Rijn, Ammersooien, Averreest, Batmen, Berli- kum, Beuzekom, Blarikum, Boksmeer, Bok stel, Borkeloo, Borsele, Brunsum, Deute- kom, Dinspersloo. Dodewaard, Eigelshoven, Elkersee, Ellewoutsdijk, Filippine, Sint-Fi- lipsland, Friezenveen, Giesendam, Gorkum, Gorsel, Hardingsveld, Harenkarspel, Heer- hugowaard. Heze, Huisen (Geld.), IJsel- monde, IJselmuiden, Kadzand, Kallensoog, Kokkengen, Kolijnsplaat, Kortgene, Kui- denburg, Kuinder. Leksmond, Litooien, Luiksgestel, Loopik, Maarseveen, Maassluis, Meersen, Nederweerd, Nibbikswoud, Nieuw- Beierland, Nijmegen, Nut, Obbricht, Oeffeit, Ohee, Ooien, Ooltjensplaats, Ooststelling werf, Os, Oud-Beierland, Ouwerschie, Sint- Pa n kras, Peursum, Poederooien, Poortu- gaal, Prinsenhage, Ravenstein, Reden, Ree wijk, Renen, Reuzel, Rijnsburg, Rijnzater- woude, Rilland, Rittem, Roden, Rokkanje, Roon, Rozendaal, Rukfen, Scfcaaik, Seve- num, Slooten, Soeburg, Spanbeek, Stamp rooi, Standdaarbuiten, Stevensweerd, Ten- boer, Terheide, Tessel, Tolen, Uithuizerme- den, Ulestraten, Vechel, Velzen, Ven endaal. Venraai, Vere, Waddingsveen, Wadenooien, Wanrooi, Warfum, Westkapelle, Wiechen, Wijnandsrade, Winsum, Woudrichem, Zalt- bommel, Zierikzee, Zomeren, Zonnemere, Zuidbeierland, Zuiddorpe, Zuidscharwoude, Zuilen, Zuilichem, Zutfen, Zwalmen, Zwee- loo, Zwollerkerspel. Het zal in het eerst in de practijk nog wel moeilijkheden geven voordat het du- bliek zich aan de nieuwe schrijfwijze heeft aangepast. Nu echter door alle officieele instanties deze schrijfwijze zal worden toe gepast, zal men straks gemakkelijker vol gen en op deze wijze zal aan de verwarring voorgoed een einde komen. „N. R. Crt." INSPECTEURDER BURGERWACHTEN. Installatie van den nieuwen inspecteur. Gisterochtend is in het gebouw der in spectie van de burgerwachten in den Haag officieel afscheid genomen van den afge treden inspecteur der burgerwachten, ge- neraal-majoor G. J. D. Bauduin. De minister van binnenlandsche zaken, de heer H. van Boeijen, heeft daar uit naam van de regeering den heer Bauduin dank gebracht voor zijn beschikbaarstelling en voor de diensten, als inspecteur der bur gerwachten den lande bewezen. Daarna installeerde de minister met een korte toespraak den nieuwen inspecteur der burgerwachtei, kolonel Froger, adju dant in buitengewonen dienst van H. M. de Koningin. Generaal Bauduin en kolonel Froger dankten den minister met enkele woorden voor het tot hen gesprokene. Minister van Boeijen was vergezeld van mr. D. G. W. Spitzen, hoofd van de afdee- ling binnenlandsche bestuur aan diens de partement. Afscheid en installatie geschiedden in het bijzijn van de ambtenaren der inspec tie. Ook burgemeester mr. S. J. R. de Monchy heeft gisterochtend persoonlijk van den af getreden inspecteur afscheid genomen en hem dank gebracht voor de samenwerking. ROTTERDAM LLOYD RAPIDE. De Rotterdam Lloyd Rapide, rijdende in aansluiting op het d.d. 1 Februari te Mar seille verwacht wordende mailschip „In- dropoera", zal Woensdag 2 Februari a.s. om 13.02 uur te Den Haag H.s. arriveeren. Leest mei aandacht de advertenties in llw Dagblad! UITGEVERIJ HERDER MET DEN ONDERGANG BEDREIGD Het Zwitsersche dagblad „Vaterland" weet te berichten, dat de bekende uitge versmaatschappij der firma Herder, die c.m. de groote Duitsche Encyclopaedie uit gaf in den laatsten tijd allerlei moeilijkhe den in den weg gelegd worden. Deze firma wordt zoodanig door de re geering belast met allerlei verplichte uit gaven, dat dit tenslotte de ondergang van o'e zelfstandigheid van deze eens zoo bloei ende uitgeversmaatschappij moet beteeke- nen. De nieuwste schadepost bestaat hierin dat de eerste vijf deelen van de Encyclo paedie „Der Grosse Herder" niet meer ver kocht mogen worden. Al deze vijf deelen moeten eerst in nationalen geest omge werkt worden. VLIEGONGELUKKEN IN ENGELAND. Gisteren is een vliegtuig van de vlieger- reserveschool Hanwordth op den grond in botsing met een ander toestel gekomen en in vlammen opgegaan. Een leerling- vlieger kwam om het leven, een ander werd gewond. Bij Stravithie is een toestel neergestort, waarbij de bestuurder omkwam. Ten slotte is bij Ufford een vliegtuig ge vallen, waarbij een officier gedood en een andere inzittende gewond werd. Vraag: 1. Wat is de geboortedag van Deken Scholte Opreimer, pastoor te Zut- phen? 2. Wat moet ik doen als ik 't adres wil weten van iemand die in 1923 in Utrecht woonde, maar nu verhuisd is? 3. Moet ik 't vragen aan Burgerlijke Stand Utrecht en kost dat wat? 4. Weet u ook of dr. Kors 1 Febr. a.s. 12 jaar arts is? Antwoord: 1. Deken Scholte Op reimer is geboren in 1886. De datum is ons onbekend. 2. Informeer in Utrecht bij het bureau van den Burg. Stand. 3. 0.25. 4. Neen, de datum hiervan is reeds voorbij. Vraag: 1. Wat kan de oorzaak zijn, dat er in een nieuw huis een onaangename lucht heerscht, hoewel 't toch droog is in 't huis? 2. Zijn er ook boekjes in den handel over den militairen dienst van b.v. ran gen enz. Waar zijn deze verkrijgbaar en wat is de prijs? Antwoord: 1. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Het kan b.v. in den grond zitten of in het soort hout van het huis. Dat kunnen wij zoo niet beoordee- len. 2. Ja. Informeert u maar eens in een goeden boekhandel. Vraag: Hoe moet men triplex rond- buigen? Antwoord: Boven heete stoom. Vraag: Mij werd verteld, dat een Jaffa geen sinaasappel is maar een ap pel. Is dat zoo? Antwoord: Een Jaffa is een sinaas appel genaamd naar de havenstad Jaffa, vanwaar deze werd uitgevoerd. Vraag: Wat beteekent: 1. Comput re gelen; 2. Guldengetal 1; 3. Epacta 29; 4, Zondagsletter B; 5. Zonnecirkel 15; 6. Rom. Indictie 6. Antwoord: 1. Ons onbekend. 2. Het getal dat aangeeft, welke plaats een bepaald jaar inneemt in den 19-jari- gen cyclus (maancyclus) die geacht wordt van het jaar 1 v. Chr. of door de geheele tijdrekening te loopen. 3. De epacta van een jaar is de ouder dom van de maan op 1' Januari. De epacta wordt gebruikt bij de berekening van den Paaschdatum. 4. De letter waarmede men den Zondag aanduidt. Dit in verband met de Juliaan- sche en Gregoriaansche tijdrekening. Voor de Juliaansche tijdrekening is de Z uit het rangnummer van den zonnecirkel (zie vraag 5) af te leiden. De Gregoriaansche tijdrekening is 13 dagen bij de Juliaan sche ten achter. 6. De indictie is het getal dat aanwijst de hoeveelste plaats een bepaald jaar in neemt in een 15-jarigen cyclus, die door de geheele tijdrekening loopt. De Romein- sche indictie begint op 25 December of 1 Januari (Nieuwjaars indictie). Al deze opgaven houden verband met de kalenderberekening. Hebt u vraag 1 niet foutief geschreven? Vraag. Op welke wijze kan men vet vlekken verwijderen uit bruine suède schr eneit? Antwoord: Verwijder de vetvlekken met een weinig tetra of benzine (vuurge- vaarlijk). Probeer bij gebruik van tetra op een onzichtbaar plekje of de kleur niet wordt aangetast. Gebruik in dit geval ben zine.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 6