DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Niet naar het
Eucharistisch
Congres
DE „WINTERFLORA" IN VOLLEN BLOEI
29ste Jaargang
ZATERDAG 29 JANUARI 1938
No. 8942
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent Der week 2.50 Der kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal. bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke Nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per reael
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit vijl
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
Katholieken en ambten.
't Is werkelijk waar de „N. Rott. Crt."
heeft het aangedurfd, in een hoofdartikel
te beweren, dat de katholieken bij benoe
mingen in rechterlijke ambten worden be
voorrecht.
Op welke gronden? Omdat het aantal
katholieken in die ambten absoluut of rela
tief zoo groot is? Weineen 't is toch wel
bekend uit de cijfers, die de A.R.K.A. ver
zameld heeft, dat het percentage katholie
ken, hoe dan ook beschouwd, ook in rech
terlijke kringen gering is.
Het liberale orgaan heeft uit de hem be
kende feiten geconstateerd, dat katholie
ken benoemd zijn, omdat ze katholiek zijn.
Dat er onder die benoemden één onbe
kwame of minder-bekwame was, beweert
het blad echter niet, kan 't ook blijkbaar
niet beweren. Maar 't is gebeurd, aldus bet
blad, dat de regeering een aanbeveling
kreeg, waarop alléén bekwame niet-katho-
lieke candidaten, en dan tóch een bekwa
me niet minder bekwame, mogen we
veronderstellen katholiek benoemde.
Het liberale blad 't zij nogmaals ge
constateerd beweert dus niet, dat bij
dergelijke benoemingen méér met de Ka
tholiciteit, dan met de bekwaamheid reke
ning zou worden gehouden. Dat zouden ook
wy, natuurlijk, sterk afkeuren! Maar wij
keuren niet af, als bij gelijke bekwaam
heid van candidaten de regeering een ka
tholieke benoemt, al komt er geen katholiek
voor op een, vaak <k>or liberalen, opge
maakte aanbeveling. Integendeel! Dat is
noodzakelijk en volkomen billijk zoöals
^terecht wordt geconstateerd door onzen col
lega het „Eindhovensch Dagblad", dien wij
hier verder willen citeeren:
Na geconstateerd te hebben, dat de ka
tholieken een aanzienlijken achterstand
hebben bij de benoemingen vervolgt het
blad:
„Is 't dan zoo onbegrijpelijk of afkeu
renswaardig, als er van deze zijde naar
gestreefd wordt aan deze wanverhouding
want dat is het een einde te maken.
En om dit te bereiken is het onvermijde
lijk, dat de Katholieke candidaat bij gelijke
bekwaamheid de voorkeur krijgt boven den
niet-Katholieken, dat, om het duidelijker
maar minder elegant te zeggen, hetzelfde
verdringingssysteem toepassing .vindt ten
opzichte van de liberalen, als dezen stelsel
matig hebben toegepast ten opzichte van
de Katholieken, toen zij nog alle macht ih
handen hadden en alle wijsheid in pacht
Want het moge waar zijn, dat we reeds lang
geen liberale regeeringen meer kennen, de
verschillende departementen zijn ondanks
de wisseling der ministeries zuivere bol
werken van het liberalisme gebleven, en
zij konden dit zoolang blijven eerstens door
de exclusieve benoemingen, maar vervol
gens ook door het gebrek aan kundige en
geschikte candidaten onder de katholieken,
om nu maar bij onze eigen partij te blij
ven.
Het zou inderdaad onjuist zijn dezen
tweeden factor buiten beschouwing te la
ten; hij in inderdaad van gewicht geweest
en is het helaas nog.
Evenwel is dit gebrek onmiddellijk weer
terug te voeren tot de uitzonderingspositie,
waarin de katholieken zich zoo lang ge
plaatst hebben gezien. Er zijn verschillen
de redenen aan te wijzen, waarom het aan
tal katholieke studenten aan onze univer
siteiten zoo lang een percentage heeft aan
gewezen, dat in geen verhouding stond tot
het katholieke volksdeel en zijn beteekenis
in den lande. Maar één dezer redenen is
toch zeker geweest, dat de liberale hege
monie haar van die functies uitsloot, waar
voor een universitaire opleiding noodzake
lijk was.
Een dergelijk vooruitzicht schrikte de
overgroote meerderheid af van verdere stu
die, en zij zocht haar toekomst elders dan
in openbare betrekkingen. Direct en indi
rect hebben de liberalen dus hun machts
positie zoolang gehandhaafd en kunnen
handhaven. Immers, universitaire scholing
is wel hoogst belangrijk zij is niet alles.
Ook de traditie is van gewicht, een rijping
van geslacht tot geslacht. Voor het waar
dig vervullen van hooge ambtelijke func
ties is inderdaad nog iets meer noodig dan
een wetenschappelijke basis. Welnu, wij
mogen thans met succes bezig zijn het we
tenschappelijk tekort onder ons, katholie
ken, aan te vullen, deze traditie, deze rij
ping eischt jaren en zal meer jaren eischen,
naarmate onze menschen minder gelegen
heid krijgen in de functies te treden, die
deze rijping bevorderen.
Het is een niet te loochenen feit, dat tal
van dergelijke ambten door Katholieken
niet bezet kunnen worden, omdat wij er
geen geschikte candidaten voor bezitten, en
dat niet omdat wij gebrek hebben aan be
gaafde menschen, maar omdat een scholing,
die geen jaren maar geslachten vordert,
ontbreekt.
Vandaar dat de bevoorrechting om dit
woord van de .,N. Rott. Crt." nu maar eens
klakkeloos over te nemen van katho
lieken bij sommige benoemingen voor ons
noodzakelijk is, maar ook volkomen bil
lijk".
BERLIJN IS BEZORGD VOOR
GEWETENS-CONFLICTEN!
Uit Berlijn wordt geseind: Naar aanlei
ding van de aanvallen, die den laatsten
tijd op de Duitsche regeering zijn gedaan,
omdat zij den Duitschen Katholieken de
deelname aan het Euharistisch Congres te
Boedapest verboden heeft, wordt er van
welingelichte Duitsche zijde op gewezen,
dat een bezoek aan het Eucharistisch Con
gres voor vele Duitsche Katholieken, die
den Fuehrer en het Rijk trouw zijn, het
gevaar van ernstige gewetensconflicten zou
bunnen medebrengend) Dat Duitschland
het niet gewenscht acht, zijn volksgenoo-
ten aan zulke onaangename mogelijkheden
bloot te stellen, spreekt vanzelf.
Hierbij komt nog de overweging, dat het
bezoek aan het Eucharistisch Congres met
zware offers voor Duitschland gepaard zou
gaan, namelijk voor de Duitsche deviezen-
pesitie met een belasting, waarvan niet te
zien is, hae zij onder de gegeven omstan
digheden vermeden zou kunnen worden.
De „Maasbode" teekent hierbij het vol
gende aan:
„De inhoud van dit bericht overtreft al
les, wat er tot nu toe op dit gebied van of-
ficieele of niet-officieele Duitsch-nationaal-
socialistische zijde den volke is vertoond.
Men vraagt zich af, welke mentaliteit de
leiding, belast met het toezicht op de Duit
sche berichtgeving naar het buitenland,
moet beheerschen en welk een gering-
schattenden dunk die leiding van het ge
zond verstand der krantenlezers in de niet-
Duitsche landen moet hebben, als ze een
dergelijk bericht „voor gebruik buiten
Duitschland" durft doorlaten.
Het bericht zou, wanneer het niet, als
zijnde de vrucht van een voor ons, Katho
lieken, door en door verwerpelijke gees
tesgesteldheid, zoo diep-treurig was, den
lachlust moeten opwekken.
Wij publiceerer het, om de lezers duide
lijk te doen zien, dat de dat Duitsche auto
riteiten het verbod tot deelneming door
Duitsche Katholieken aan het Eucharistisch
Congres te Boedapest zoo "weinig kunnen
of liever durven motiveeren, dat ze
naar het voor hen wel meest belachelijke
motief meenen te moeten grijpen, dat maar
denkbaar is".
PRINS BERNHARD RIJDT UIT.
Hedenochtend om tien minuten voor elf
is Prins Bernhard in zijn „Cord" uitgere
den om een rit te maken in de omgeving.
De Prins vertrok langs den betonweg in
de richting van Bilthoven.
HOFJAGER SPEK WEER THUIS.
Met den trein van 11.57 uür is de hof-
jager W. Spek, die van 29 November j.L af
in het Burgerziekenhuis te Amsterdam
verpleegd werd, hedenochtend weer in zijn
woonplaats teruggekeerd.
De heer Spek was vergezeld van zijn
echtgenoote.
Per auto begaven zij zich rechtstreeks
naar hun woning', de villa „Jagershof", ge
legen in het koninklijk park: achter het
paleis het Loo.
Het bleek, dat de knieblessure, die de
heer Spek bij het auto-ongeval heeft op-
geloopen, hem bij het loopen nog zicht
baar hinderde.
TIENDUIZENDEN BLOEMEN IN
ALLERLEI KLEUR EN GEUR
Op 11 Februari
opening
te
Haarlem
Er ligt een wonderlijke tegenstrijdig
heid in de twee woorden, die, aaneen
gesmeed, de titel vormen van de voor
jaarsbloemen-tentoonstelling, welke op
11 Februari te Haarlem in het Krelage-
huis zal worden geopend.
Winter-floraHet klinkt even
vreemd als zomer-sneeuw of hagel-
sproeten. Maar het is ongetwijfeld een
pakkende en alles-zeggende titel voor
de bloemenpracht, welke midden in het
barre jaargetijde, overdadig en ver
kwistend zal worden tentoongespreid
in de enorme hal, waar gewoonlijk de
Maandagsche bollenbeurs wordt ge
houden.
Sinds 1931 is geen nationale tentoon
stelling meer gehouden, waarop het rijke
sortiment en de verbeterde eigenschappen
van onze bolbloemen als winterbloemen
aan het publiek getoend zijn. Sindsdien
zijn echter ongekend veel nieuwe en be
tere variëteiten naar voren gekomen, en
het is dan ook zeker dat bloemenliefheb
bers hier veel zullgn zien, wat tot nu toe
behalve voor den vakman niet te
zien was.
In een tropischen tuin....
De Winter-flora, zal in een tropische
wintertuin en over een oppervlakte van
2000 M2. een rijke, verscheidenheid van in
den winter tot bloei te brengen bolgewas
sen toonen, terwijl ook op het gebied van
het arrangement nieuwe denkbeelden te
zien zullen zijn.
In het bloembollenvak bestaat groote be
langstelling voor deze tentoonstelling, die
een week zal duren, en reeds spoedig na
dat de eerste plannen openbaar gemaakt
warei, was het zeker, dat de groove ten
toonstelling geheel gevuld zou worden.
Ook uit de belangrijke prijzen en bij
dragen daarvoor als eereprijzen zullen
o.m. uitgeloofd worden zilveren medailles
van H. M. de Koningin en van Z. K. H.
Prins Bernhard en van den Commissaris
der Koningin in Noord-Holland blijkt
het medeleven in alle kringen.
Door de „L e i d s c h e Courant" is
een groote verguld-zilveren medaille uit
geloofd.
Het plan van den wintertuin, dat ont
worpen is door den heer H. J. Voors, en
dat door het Uitvoerend Comité der ten
toonstelling volledig is goedgekeurd, zal
alle mogelijke gelegenheid bieden om het
verrijkte sortiment te doen uitkomen en
om de groote variatie in de rangschikking
der bloemen te doen uitkomen.
Tienduizenden bloemen van
allerlei kleur en geur.
Ongeveer 40 kweekers zullen de produc
ten van hun kennis en arbeid inzenden. De
inzendingen blijven niet beperkt tot nar
cissen, tulpen en hyacinthen ofschoon
deze natuurlijk het hoofdgerecht zullen
vormen. Ook wat in vakkringen eenigs-
zins laatdunkend „bijgoed" wordt ge
noemd: crocus, iris, chionodoxa, scilla, mus-
carie en primula en dan vooral ook free-
sia en amaryllis zullen in groote verschei
denheid en zeer bijzondere cultuurpresta
ties de aandacht van vakman en leek vra
gen. En daardoor het hunne ten zeerste bij
dragen tot een geheel vol afwisselng en
schoonheid.
De groote en breede zaal, tot in alle hoe
ken bezet, zal gelijk de heer Voors het
is een persconferentie uitdrukte zoowel
overdag als des avonds een enorme bloe-
men-étalage gelijk zijn. waarin de blik
dwaalt van de eene bijzondere vorm naar
het andere merkwaardige gewas. Men zal
er, gezien de mogelijkheid om er tiendui
zenden bloemen te herbergen en duizen
den bezoekers, en dank zij het hooge peil
waarop de rangschikkingskunst heden ten
dage staat, er uren van rustige beschou
wing en studie kunnen doorbrengen.
BEGRAFENIS Mg. Prof. Dr.
JOS. SCHRIJNEN.
Vandaag is het stoffelijk overschot van
wijlen Mgr. Prof. dr. Jos Schrijnen, eerste
rector magnificus der Katholieke Univer
siteit, plechtig ter aarde besteld op het
kerkhof te Venlo.
Vanmorgen om half tien werd in de
aula van het universiteitsgebouw aan het
Keizer Karelplein een plechtige rouwzit-
ting gehouden van den Academischen Se
naat, waaraan vrijwel alle Nijmeegsche
professoren deelnamen. De rector magni
ficus prof. dr. K. L. Bellon sprak hier een
herdenkingswoord over den grooten ge
leerde, die Mgr. Schrijnen is geweest.
Om tien uur werd in de St. Petrus Ca-
nisiuskerk aan de Molenstraat te Nijme
gen een plechtige Requiemmis opgedragen
door den voorzitter van de faculteit van
letteren en wijsbegeerte prof. dr. Titus
Brandsma O.Carm., geassisteerd door twee
eerw. priesters studenten, leerlingen van
wijlen prof. dr. Jos. Schrijnen. Aan de bei
de zij-altaren werden stille H. Missen op
gedragen door de professoren dr. Jac. van
Ginneken S.J. en mr. dr. Ch. Raaijma-
kers S.J.
Het zangkoor ad Majorem Dei Gloriam
zong de Requiemmis van Perosi. In de
kerk was zeer groote belangstelling, zoo
wel uit de kringen van de hooge-
scholen in het land als van de verschillen
de studentenorganisaties, waarvan de
overledene eere-lid was.
Bij de plechtige H. Mis werd de St.
Radboudstichting officieel vertegenwoor
digd door Z. H. Exc. Mgr. J. H. G. Lem-
mens, Bisschop van Roermond en jhr. mr.
E. van Nispen tot Sevenaer. Het curato
rium der R.K. Universiteit was vertegen
woordigd door de heeren Z.Exc. mr. J. R.
H. van Schaik, oud minister van Justitie,
dr. J. P. A. Hoefnagels, mr. dr. L. F. H.
Regout, dr. W. A. Boekelman en mr. C.
Prinzen.
Bijna alle professoren der R.K. Univer
siteit waren in de kerk aanwezig, onder
wie de Senaat, de rector magnificus, prof.
K. L. Bellon en de secretaris prof. dr. J.
D. M. Cornelissen. Het bestuur der Ko
ninklijke Academie van Wetenschappen
werd vertegenwoordigd door dr. Jac. van
Ginneken S.J., terwijl mr. H. Smit uit
's-Gravenhage de eerste afdeeling van den
Onderwijsraad vertegenwoordigde. De
heer Prick, praeses van de Unie van R.K.
Studentenvereenigingen, was aanwezig
met het bestuur der studentenvereeniging
„Veritas" te Utrecht, het Nijmeegsch stu
denten corps „Carolus Magnus", het ge
meentebestuur van Nijmegen was verte
genwoordigd door burgemeester en wet
houders. Mede werden opgemerkt deputa
ties van het Sodalicium Classicum en van
de Cercle Frangaise. Verder waren er ver
tegenwoordigers, ook van de zijde van
de burgerij van Nijmegen, o.a. van de Nij
meegsche Universiteitsvereeniging en an
dere wetenschappelijke organisaties.
De H. Mis werd verder bijgewoond door
prof. dr. Cobbenhagen uit Tilburg, dr. A.
Meuffels, Provinciaal der pater Lazaris
ten, prof. dr. D. Franses, O.F.M. als verte
genwoordiger van den hoogeerwaarden pa-
ter-provinciaal der Franciscanen in Ned.,
mr. H. Dijkhof, mgr. dr. van Gils, inspec
teur van het byzonder onderwijs in het
Bisdom Roermond, den burgemeester van
Venlo, mr. A. Berger, de hoogeerwaarde
heeren dekens van Nijmegen en Venlo,
mr. dr. R. Regout S.J., moderator der
R.K. Universiteit en dr. A. J. Coetzee, lec
tor aan een der Zuid-Afrikaansche uni
versiteiten. Ook de rijksuniversiteit te
Utrecht was vertegenwoordigd.
Na de plechtige H. Mis werd het stoffe
lijk overschot overgebracht naar Venlo.
Velen uit Nijmegen sloten zich bij dezen
rouwstoet aan. Namens de R.K. Univer
siteit gingen de professoren dr. K. J. Bel
lon, dr. J. D. M. Cornelissen, dr. F. Sas
sen en dr. Th. Baader mede naar Venlo.
Ook een deputatie van het curatorium,
van het N.S.C. en van de Katholieke Stu
dentenorganisaties begeleidden den stoet.
Van ale universiteitsgebouwen van Nij
megen hingen de vlaggen halfstok. Zater
dag waren de gebouwen gesloten ten tee-
ken van rouw.
In den loop van den dag werden aan
het sterfhuis vele telegrammen van deel
neming, ook van buitenlandsche universi
teiten, ontvangen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Een boodschap van Roosevelt over ver
sterking der Amerikaansche defensie. (2de
blad).
Kan de Volkenbond China helpen? (2de
blad).
Waarom de Duitsche Katholieken niet
naar het Eucharistisch Congres te Boeda
pest mogen gaan. (1ste blad).
Ontploffing in Italiaansche buskruitfa
briek eischt 20 dooden. (1ste blad).
HEVIGE ONTPLOFFING IN
BUSKRUITFABRIEK
Twintig slachtollers
ROME, 29 Jan. (A. N. P.) Vanochtend
heeft zich in de buskruitfabriek te Segni
(provincie Frosinone bij Rome) een ont
ploffing voorgedaan.
De arbeiders waren aan het werk, toen
tegen half negen de eerste knal werd ge
hoord, welke gevolgd werd door andere
ontploffingen.
Vijf en zestig ambulance auto's zijn uit
Rome, dat op 50 km. afstand ligt, vertrok
ken om de slachtoffers zoo spoedig moge
lijk naar de ziekenhuizen te kunnen over
brengen.
Belangrijke afdeelingen infanterie, ge
nie en karabiniers zijn uit Rome naar
Segni vertrokken.
Tengevolge van de ontploffingen is de te
lefoonverbinding met Rome verbroken.
Nader wordt gemeld, dat voor
het oogenblik bekend, twintig personen om
het leven zijn gekomen en een honderdtal
gewond. Hoewel de Oorzaak vaa de ramp
nog niet vaststaat, is wel aan te nemen,
dat hier sprake is van een ongeluk.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
Morgen Zondag wordt in Duitsch
land den vijfden verjaardag van de stich
ting van het Derde Rijk gevierd. Men had
verwacht, dat Hitier, evenals bij vorige
verjaardagen, een rede zou hebben gehou
den in den speciaal daarvoor bijeen geroe
pen Rijksdag, er er waren dan ook reeds
technische voorbereidingen getroffen. Die
Rijksdag-bijeenkomst gaat evenwel niet
door. En nu zoekt men allerwegen naar
de reden daarvan. In Engeland meent men,
dat er een reorganisatie van de regeering
op til is en dat een hiep-hiep-hoera rede
voering op de Duitsche eenheid beter op
een gunstiger tijdstip kan worden afgesto
ken.
Volgens den correspondent van de „Ti
mes", die zijn indrukken weergeeft uit
Duitsche kringen, sou de kabinetsrecon
structie in het bijzonder maarschalk von
Blomberg betreffen, als wiens opvolger ve
len reeds generaal von Reichenau, den
vroegeren leider van de politieke afdeeling
van het ministerie van oorlog noemen.
Hij voegt hier aan toe: „Men acht het ze
ker, dat de partij directe controle wil uit
oefenen op alle ministeries. Zij oefent deze
thans reeds op de meeste uit".
De Amerikaansche president Roosevelt
heeft in een boodschap uitbreiding van de
defensie der Ver. Staten gevraagd, spe
ciaal van de vloot. Deze boodschap is te
Londen met levendige voldoening ontvan
gen. De zekerheid, dat de herbewapenings
inspanning van Amerika geen enkel agres
sief karakter draagt, stelt de Britsche po
litieke kringen in staat haar te beschouwen
als een bijdrage tot de algemeene stabili
teit, al betreurt men natuurlijk de omstan
digheden, welke van dit besluit oorsprong
zijn. Met belangstelling heeft men kennis
genomen van het feit, dat de president te
kennen heeft gegeven, dat de tonnage der
beide nieuwe linieschepen nog niet is vast
gesteld en dat hij tevens te verstaan gege
ven heeft, dat een verbreeding van het Pa
namakanaal overwogen wordt. Men brengt
deze feiten in verband met de verschillen
de berichten, volgens welke de Japansche
vlootbouw zou uitgaan boven de kwalita
tieve beperkingsgetallen van het verdrag
van 1936, o.m. ten aanzien van de liniesche
pen.