DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BINNENLAND 29ste Jaargang MAANDAG 24 JANUARI 1938 No. 8937 3)e £eid&eh£(Boti/tat/nt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent oer week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad ts voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935. REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Gewone AdvertenUën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin hé- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 V De S.D.A.P. In Leiden. Wij lezen in de „Vooruit" een artikeltje, dat aldus eindigt: „Of de „Leidsche Courant" nu erken nen zal een blunder te hebben gemaakt Wij wachten". Wij willen voor belangstellende lezers even herinneren, waarover het tusschen de socialistische pers en ons gaat. De sociaal-democraten in den Leidschen gemeenteraad hebben gestemd en gepleit voor een voorstel om den electriciteitsprijs voor een gedeelte der verbruikers (enkel tarief) te verhoogen. Het is n i e t waar, zooals de socialistische pers in het hier ge citeerde artikel schrijft, dat wij die door de sociaal-democraten aangenomen en ver dedigde houding „zoo hevig" hebben becriti- seerd. Weineen! Wij hebben opgemerkt, dat wij voor deze tariefsverhooging (tref fende een deel der verbruikers, en juist de minst-draagkrachtigen, waaronder de aller armsten) in dezen tijd niet onze stem zouden hebben gegeven, en, onder deze omstandigheden, een eventueele be- lastingverhooging als het minste van twee kwaden zouden hebben aanvaard. En wij hebben opgemerkt en dat vooral wordt ons klaarblijkelijk kwalijk genomen dat de soc.-dem. fractie niet voor de bedoelde tariefsverhooging zou hebben gestemd, indien één harer mannen niet als wethou der van financiën in het gemeentebestuur zat. „Waar haalt de Leidsche Courant deze wijsheid vandaan?" vraagt de „Voor uit". En wij antwoorden: bij de beste leer meesteres, de ondervinding! Wij weten immers uit ondervinding, dat de soc.-dem in den Leidschen Raad bij een dergelijk voorstel zouden hebben verklaard, wat zij zoo vaak hebben verklaard bij monde van het lid, dat nu wethouder van financiën is: Wij zijn er tegen, mijnheer de voorzitter, omdat het geld gehaald moet worden, waar het te halen is. (De verhooging van het electriciteitstarief wordt ook gehaald bij menschen, wier maatschappelijke „wel vaart" zoodanig is, dat zij zijn vrijgesteld van directe belasting!). En nu willen wij hier terloops aan hst adres van den schrijver in de „Vooruit" opmerken, dat het toch niet fair en flink is, altijd maar weg te kruipen achter „Den Haag". In hetzelfde „Vooruit"-artikel le zen we n.l.: Zoolang vanuit Den Haag reactie troef is, zoolang zal het in de-gemeen ten niet beter kunnen gaan, zoolang zullen de allerarmsten, de werkloozen en behoeftigen, de ouden van dagen en de schoolkinderen de slagen ontvangen. En wie in Den Haag de kaarten schudden, is ook op de redactie van de katholieke „Leidsche Courant" wel bekend. Nu treft toch heusch „Den Haag" geen schuld van het feit, dat in Leiden „de aller armsten, de werkloozen en behoeftigen" aan een pas aanvaarde tariefsverhooging zullen moeten meebetalen, terwijl deze van belastingverhooging zouden zijn vrijge steld, omdat ze niet in de belasting zijn Maar nu onze blunder. „En welk een blunder!" verzucht de „Vooruit". Wat heb ben we misdreven? In dezelfde raadsvergadering, zoo had de „Vooruit" geschreven, waarin de tariefs verhooging tot stand kwam, werden dank zij sociaal-democratisch initiatief drie maatregelen getroffen, die met elkaar ongeveer 20.000 a 25.000 zullen kosten: a. schoenen in plaats van klompen aan de armste kinderen; b. schoen-reparatie voor werkloozen en.c. verbetering der brand- stoffenverstrekking. Wij merkten naar aanleiding van deze bewering o.m. het volgende op: „Wat c. betreft is de waarheid: de socia listische wethouder doet wat de brandstof- fentoeslag betreft precies hetzelfde als zijn liberale voorganger. Hij geeft er geen dui zenden guldens, hij geeft er niet.... één dubbeltje méér voor uit". Deze opmerking van ons citeert de „Voor uit" en vervolgt dan: Welk een blunder! Want de waar heid is deze: de verbetering der brand- stoffenverstrekking ten behoeve van de ondersteunden door Maatschappe lijk Hulpbetoond kost de gemeente al leen reeds.... ƒ10.000, voor de ahdere gesteunde werkloozen zal dit ongeveer ƒ3000, namelijk twintig procent van het totaal meer uit te geven bedrag zijn, omdat het Rijk daarvan 80 pro cent voor zijn rekening neemt; a. kost de gemeente 2000, b. kost de gemeen te ƒ3300, c. kost dus de gemeente 13.000 en dat bedrag zal eerder hooger dan lager zijn. In totaal zal hiermede dus inderdaad om en de bij 20.000 ge moeid zijn, hetgeen ten goede komt aan de armsce stadgenooten en de werkloozen. Zie, op deze wijze doet de sociaal democratie in de gemeentepolitiek nog zoo het een en ander voor de meest ge dupeerden. En dat is dan dank zij het feit, dat sociaal-democraten mede aan het roer zitten. Of de „Leidsche Courant" nu erken nen zal, een blunder te hebben ge maakt? Wij wachten! Wij hebben ^e „Vooruit" niet lang laten wachten op ons antwoord. En dat is: Wij herhalen, wat we schreven, en zouden het nog wat meer willen be-nadrukken: „De socialistische wethouder doet wat de brandstoffenvoorziening betreft precies het zelfde als zijn liberale voorganger". En het uit te geven bedrag is toch hoo ger, zooals de „Vooruit" becijfert? Ja, dat was ook ons, natuurlijk, bekend. Maar: het is voor de werklooze arbeiders van den Soc. Dienst geen dubbeltje hooger, dan de Minister heeft toege staan en de ondersteunden van M. H. in Leiden hebben altijd een uitkeering ent- vangen naar denzelfden maatstaf. Als er nu wat royaler wordt uitgekeerd, dan een vorig jaar, dan is dit niet „dank zij het feit, dat sociaal-democraten aan het roer zitten", dan is dit dank zij „Den Haag", waar.... „reactie troef is"! Verleden jaar, toen er o.i. zeker te weinig brandstof werd gegeven, heeft toch de „Vooruit" ook niet geconcludeerd, dat dit geschiedde „dank zij het feit, dat sociaal-democraten mede aan het roer zitten"?! Dat de „Vooruit"-redactie de nuchtere werkelijkheid nu 'ns openlijk mocht erken nen! Zij zou er oppervlakkige en onnaden kende vrienden mee teleurstellen. Maar over dat bezwaar zou ze toch moeten heen stappen! TWINTIG ZIGEUNERS VERDRONKEN. DOOR HET IJS VAN DE WEICHSEL GEZAKT. Een troep zigeuners, die naar hun koning Kwiek te Warschau op weg waren, is ver ongelukt, doordat het ijs in de Weichsel be zweek, toen de zigeuners er zich met hun wagens op waagden. Twintig menschen verdronken. DROEVIG ONGELUK IN ROEMENIë? 22 SCHOLIEREN VERDRONKEN. Op de Donau bij Turn Severin is gister middag een motorboot met twee en twintig scholieren en een onderwijzer gekenterd. Zeventien der kinderen verdronken. Hun lijken zijn opgehaald. De overigen worden vermist. Er bestaat weinig kans, dat nog een hunner levend geborgen zal kunnen worden. Een tegenspraak. BOEKAREST, 24 Jan. (A.N.P.). Van ge zaghebbende zijde wordt nr.at de grootste stelligheid tegengesproken, dat op den Do nau een boot zou zijn verongelukt, waarbij 22 schoolkinderen om het leven zouden zijn gekomen. DE PRINSES MAAKT EEN WANDELING. H.K.H. Prinses Juliana heeft hedenmid dag, omstreeks 3 uur, een wandeling ge maakt in den paleistuin. H.K.H. verliet het paleis aan de achterzijde. Later reed een hofauta het park in om oe prinses naar het paleis terug te bren gen. Voordat de prinses naar het paleis terugkeerde werd echter nog een korte rit in de omgeving van Soest gemaakt buiten een tuin. PRINS BERNHARD RIJDT UIT. Z.K.H. Prins Bernhard is hedenochtend om elf uur een autorit gaan maken met zijn chauffeur op de open „Ford". Ook dr de Groot, de geneesheer van de prinses, heeft vanmorgen in zijn auto het paleis verlaten in de richting Amersfoort. NIEUW MATERIEEL VOOR DE SPOORWEGEN. Moderne stroomlijnwagens voor het binnenland. Naar de heer J. D. Evers, chef van den Dienst van Exploitatie der Nederlandsche Spoorwegen aan het „Hbld". mededeelde, zullen binnenkort belangrijke voorstellen tot aankoop van nieuw materiaal aan de goedkeuring van commissarissen worden onderworpen. De voorstellen zullen zoowel den aan koop van moderne stalen rijtuigen betref fen, die geschikt zijn een groote snelheid te ontwikkelen, zoodat men ze in de buiten- landsche treinen kan gebruiken, alsmede een groot aantal gestroomlijnde motor rijtuigen voor binnenlandsche gebruik. GENOOTSCHAP VOOR DEN RECHTSSTAAT. Te Amsterdam opgericht. Zaterdagmiddag is in het Carlton-hotel te Amsterdam een vergadering gehouden van personen van verschillende politieke gezindheid, welke ten doel had tot de op richting te komen van een studiegenoot schap tot behoud en versteviging van de grondslagen van den rechtsstaat in Neder land. De vergadering stond onder voor zitterschap van dr. N. Kappeyne van de Coppello. Uitvoerig is daar van gedachten gewis seld over een rapport, uitgebracht door een studiecommissie, bestaande uit de heeren prof. mr. J. Eigeman, prof. mr. A. C. Josephus Jitta, prof. dr. H. Dooye- weerd, dr. A. J. M. Cornelissen, prof. mr. dr. G. van den Bergh en mr. J. C. Baak. De vergadering kwam tenslotte overeen, dat de twee volgende punten als essentialia van den rechtstaat moeten worden be schouwd: le. Dat de verhouding tusschen over heid en onderdaan in den rechtsstaat be paald wordt door objectieve normen, ge grond op het harmonisch evenwicht tus schen persoonlijke rechten en sociale ver plichtingen; 2e. Dat de overheid rechtsgrenzen moet erkennen voor haar bevoegdheid, zoowel ten aanzien van het individu als ten aan zien van elk der, niet een onderdeel van den staat vormende, eigenaardige ge meenschappen. Tot de definitieve oprichting van het ge nootschap is toen met algemeene stemmen besloten. Het zal als naam dragen „Ge nootschap voor den rechtsstaat". Een defi nitief bestuur en statuten zullen in een vol gende vergadering worden vastgesteld. NOG GEEN NIEUWE C.A.O. VOOR DE SCHILDERS. Bestaande overeenkomst tijdelijk verlengd. In een dezer dagen te Amsterdam gehou den vergadering van belanghebbende or ganisaties in het schildersbedrijf hebben de vertegenwoordigers der gezellen opnieuw de loonkwestie ter sprake gebracht. De pa troons stonden echter afwijzend tegen iede re loonsverhooging. Wel wilden zij een nieuw contract sluiten, waarvan de inhoud gelijk is aan het oude, en daarop verbin dend-verklaring aanvragen. Het nieuwe contract zou dan tevens voor alle provin cies gelden. Voor de geheele herziening der klasse-in- deeling is een afzonderlijke commissie be noemd. De bestaande overeenkomst is tot 28 Fe bruari verlengd. PROF. B. D. EERDMANS. Eervol ontslag als hoogleeraar. Bij Kon. besluit van 21 Januari is aan dr. B. D. Eerdmans, hoogleeraar aan de Rijks Universiteit alhier, op zijn verzoek, eervol ontslag als zoodanig verleend, met dankbetuiging voor de belangrijke in deze betrekking bewezen diensten. Bernardus Dirk Eerdmans werd 24 April 1868 te Maasdam geboren. Hij bezocht het Gymnasium te Kampen en werd in 1886 aan de Leidsche universi teit als student in de theologie en Ooster- sche talen ingeschreven. In 1891 slaagde hij voor het doctoraal examen in de theologie op een dissertatie over: „Melekdienst en vereering van hemellichamen in Israëls Assyrische periode". Na zijn studies aan de Leidsche univer siteit in 1893 beëindigd te hebben, vervolg de hij deze aan de universiteiten te Straats burg, Leipzig en Heidelberg, waar hij Se mitische talen studeerde. In 1896 werd hij benoemd tot predikant te Midwoud (N.H.), alwaar hij op den lOden Mei van dat jaar zijn intrede deed. Dit was tevens zijn eenigste standplaats, want ter wijl van 1896 tot 1898 reeds privaat-docent aan de Leidsche universiteit was geweest om onderwijs te geven in het Arameesch en Syrisch, werd hij in het voorjaar van 1898 tot hoogleeraar aan de Leidsche uni versiteit benoemd om onderwijs te geven in de uitlegging van het Oud Testament, de geschiedenis van den Israëlitischen gods dienst en van de Israëlitische letterkunde. In het studiejaar 1912—1913 was prof. Eerdmans rector magnificus der Leidsche universiteit. Van 19141918 was prof Eerdmans lid van de Tweede Kamer der Staten-Gene- raal en van 19171927 lid van den Leid schen gemeenteraad. D« heer H. G van Kempen, die reeds twintig jaar burgemeester van jerden is, hoopt op 31 Januari a s. zijr zilveren ambtsjubileum te herdenken ONTPLOFFING IN AMERIKAAN SC HE FABRIEK. NEW YORK, 24 Jan. (A.N.P.) De fabrie ken voor de vervaardiging van synthetische rubber te Deeuwater in New Jersey, zijn aoor een reeks zware ontploffingen bijna volkomen vernield. Kort daarop sprongen bovendien nog verscheidene cylinders met acethyleen uiteen. De oorzaak der ontplof fingen is nog niet bekend. Twee fabrieks- oppassers hebben hierbij den dood gevon den. Dit nummer vier bladen. bestaat uit VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland Verontrustende taal van den Japanschen generaal Matsoei. (2de blad). Salamanca zwaar gebombardeerd. (2de blad). Is de „Stürmer" voor onbepaalden tijd verbod»*»9 blad). Twee-en-twintig scholieren in de Donau verdronken. Sport en Wedstrijden ZWEMMEN: Ragnhild Hveger vestigt wederom een nieuw wereldrecord op de 300 M. (3e blad). SCHAATSENRIJDEN: De Europeesche kampioenschappen te Oslo door den Noor Charles Mathisen gewonnen (3e blad). VOETBAL: Een zware dag voor ver schillende leidende clubs in den IVCB zoo wel als in den KNVB (3e blad). BILJARTEN: De Belg Gabriels kam pioen cadre 45/2 (3e bilad). AUTOMOBILISME: Twee Ned. equipes van de Monte Carlo Rallye bij Esthland in gesneeuwd (3e blad). DE WERELD IN VOGELVLUCHT De Japanners zijn eigenaardige lui, voor een deel treden zij u met een nooit ver dwijnenden glimlach tegemoet en putten zij zich uit in argumenten om hun vrede lievendheid en edele bedoelingen te de- monstreeren; voor een ander deel zeggen zij zeer openhartig en ongezouten, wat hun bedoelingen zijn. Vandaar dat de Japansche politiek in hooge mate onberekenbaar is. Die eigen aardige wispelturigheid is toe te schrijven aan het feit, dat er te Tokio geen gezag is, dat de leiding heeft. De regeering, die zelf de economische en financieele gevolgen van een krachtige oorlogspolitiek zeer goed inziet, wordt meegesleurd door de militai re partij, waarvan de grootste vechtjassen in China en Mandsjoekwo zitten, en daar een politiek op eigen houtje Voeren. Zoo heeft generaal Matsoei de openbare mee ning weer eens op stang gejaagd door grof weg in een interview te beweren, dat hij de neutraliteit der internationale concessies te Sjanghai niet erkent en dat hij vandaag of morgen de buitenlanders zal doen voe len, dat zij eigenlijk onder Japansch ge zag behooren te staan. Van Japansche diplomatieke zijde heeft men direct getracht om den indruk van deze woorden te verzachten. De generaal is geen regeeringspersoon en alleen met hetgeen door de regeering officieel -wordt gezegd, heeft het buitenland rekening te houden. Maar het buitenland is nu een maal zoo dom om zich toch ongerust te maken, want de ervaring heeft geleerd, dat de meest oorlogzuchtige drijvers maar al te vaak hun zin hebben weten te krij gen. De premier van Joego-Slavië, Stojadi- nowitsj, is van zijn Duitsche reis weer te Belgrado teruggekeerd. De resultaten van zijn reis zijn tot nu toe vrij problematisch, evenals die van zijn Italiaansche reis. Wij hebben er bij die gelegenheid reeds op ge wezen, dat Stojadinowitsj er niet van houdt zich te spoedig vast te leggen. Hij houdt liever zijn vrijheid. Dat schijnt nu weer bevestigd te worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1