DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Hel goede voorbeeld
leidt.
De a.s. blijde
gebeurtenis
29ste jaargang
DINSDAG 11 JANUARI 1938
No. 8926
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bi| vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post 1 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT I
Gewone Advertentlën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V Wie behoort niet
„bevoegd" te zijn?
De (A.R.) „Rotterdammer" constateert
het feit, dat de overgroote meerderheid der
verkeersslachtoffers valt door de schuld van
autobestuurders.
De officieele verkeersstatistiek vermeldt:
„Omtrent de oorzaken (van verkeers
ongelukken) blijkt, dat van de 2340,
waarvan de oorzaak kon worden na
gegaan, er 1942 ontstonden door ver-
keersfouten vanbestuurders van voer
tuigen, d.i. 83 pet. van eerstgenoemd
aantal".
Naar aanleiding hiervan merkt het anti-
rev. orgaan verder op, dat het voor het
rechtsgevoel onbevredigend is. wanneer de
rechtbank „dood door schuld" vaststelt en
op grond daarvan de verdachte veroordeelt
en dan tevens hem de gelegenheid laat be
houden, nog meerdere slachtoffers te ma
ken, door hem het rijbewijs te laten behou
den.
Deze opmerking is volkomen juist en wy
stemmen geheel en als in met de conclusie
van de „Rotterdammer":
„Aan iemand, wiens schuld aan den dood
van een andere door een rechterlijk vonnis
is vastgesteld, moet de rechter tevens het
rijbewijs ontnemen, voor een tijdvak van
minstens een half jaar".
Wij zouden alleen een dikke streep wil
len zétten onder „minstens" minstens
een half jaar.
Een half jaar is o.i. de minimum-straf
voor iemand, door wiens schuld een ander
eenig beteekenend lichamelijk letsel wordt
toegebracht.
Een streng optreden tegen het autoend
publiek, dat de eischen der beschaving niet
in acht neemt, is de 'taak van overheid en
rechter.
Het „Katholiek Comité van Actie
Voor God" schrijft ons
„Woorden wekken, maar voor
beelden trekken."
Wee den ergernisgever, die door
zijn voorbeelden anderen trekt
tot het kwaad.
„Het ware hem beter.
Alleen het goede voorbeeld leidt,
het slechte MISleidt.
Een katholieke persoonlijkheid die
open en eerlijk leeft volgens de
heilige beginselen van mensche-
lijkheid, recht en geweten, bete
kent een groote werkkracht voor
het goede. Hij is voor velen een
lichtbaken, een vuurtoren.
Pater Gervasius O.Cap.
MILITAIRE MOTOR GESLIPT.
Duo-rijder door tweeden motor
doodgereden.
Vanochtend om half tien is on
der Tilburg, op den weg Tilburg
Loon op Zand, een doodelijk ver
keersongeluk gebeurd.
Drie militaire motorrijders met duo
passagiers reden in de richting Loon op
Zand. Plotseling slipte de motor, bestuurd
door H. R., waardoor zijn duo-rijder, de
21-jarige dienstplichtige huzaar A. van
Raay uit Tilburg, gedetacheerd bij het
escadron pantserwagens te 's Hertogen
bosch, viel. Hij werd door den hem ach
terop rijdenden motor aangereden en
kreeg met de treeplank een zoodanigen
klap tegen het hoofd, dat hem de schedel
werd verbrijzeld. De ongelukkige was op
slag dood. Het stoffelijk overschot is naar
het ziekenhuis vervoerd.
Een Duitsche Bisschop
over de
Kerkvervolging
In de stampvolle kathedraal van
de oude stad Trier heeft Mgr. Dr.
Rudolf Bornewasser op Sylverster-
avond een predicatie gehouden.
Wij laten hier enkele passages vol
gen:
Na de geloovigen een Zalig Nieuwjaar te
hebben gewenscht vervolgde de Bisschop:
„Wanneer er hier ook eenigen (spionnen)
mochten zijn (waaraan ik thans reeds ge
woon ben) op wien men wellicht hét woord
der H. Schrift kan toepassen over de Joden
ten tijde van Jezus Christus, waarin gezegd
wordt: „Zij sloegen hem nauwkeurig gade
en trachtten hem in Zijn woorden te van
gen" dan wensch ik ook htm Gods genade
en Gods zegen in het nieuwe jaar.
Wanneer ik het nieuwe oversohouw, dan
staan mij daarbij twee gedachten voor den
geest. De eerste heeft betrekking tot de
jeugd, de tweede op de titanenstrijd tegen
het Christendom. Met zorg zie ik de 'toe
komst tegemoet, vooral met het oog op de
jeugd. En wanneer ik U thans herinner aan
het woord dat in het begin van 1937 ge
sproken werd: „Dit jaar staat in hét teeken
van den strijd om de jeugd" dan moet ik
constateeren dat het geen strijd om de jeugd
was, maar een strijd tegen de Katholieke
Jeugd! Het? was een strijd tegen het door
God aan de Kerk gegeven recht op de op
voeding, een strijd tegen den plicht, dien
de Kerk heeft om de menschen op te voe
den. Ik wil hier tevens bijvoegen: De Kerk
zal nooit het recht om de jeugd op te voe
den prysgeven, dat kan ze niet en dat mag
ze niet, als ze geen verraad wil plegen aan
den geest en het verlangen van Jezus Chris
tus. Menigmaal moet de Kerk buigen voor
de wereldlijke macht, maar breken zal zij
r.ooit.
De Bisschop gaat dan verder na, hoe de
strijd tegen de jeugd zich heeft ontwikkeld.
En Mgr. Bornewasser vervolgde:
Dierbare vaders en moeders! He't uur zal
komen, waarop men zal inzien, hoeveel
prachtig Duitsch cultuurgoed men in het
jaar 1937 heeft stukgeslagen. Ik weet van
ouders en opvoeders dat zij thans reeds
meer dan genoeg zorgen hebben over de
opvoeding hunner kinderen; het zal een
paar jaar duren en dan zal men hopenlijk
inzien dat men wel kon stukslaan maar niet
opbouwen. Gij zult dan inzien dat Uw Bis
schop met alle kracht die ter zijner be-'
schikking stond voor U op de bres is ge
sprongen voor Uwe rechten als ouders,
voor het recht van het katholieke volk, voor
de waarheid. Gij weet het, maar het is alles
tevergeefsch geweest.
Daarbij komt thans nog een nieuwe zorg
die ik zelf twee jaar geleden nog niet goed
j begreep, doch die thans duidelijk aan het
licht is getreden. Gij hebt gehoord van de
z.g. feesten bij gelegenheid van de „Zonne
wende in den winter". Een paar jaar ge
leden heb ik eenmaal uiting gegeven aan
mijn gedachten: ik wist toen niet of daarin
voor de jeugd eenig gevaar schuilde, maar
thans weet ik het. Dez.e kunstmatig opge
blazen, oud-Germaansche en Heidensche
wijding van het vuur is rechtstreeks een
strijd tegen het grootste geheim van onzen
Godsdienst, de menschwording van Jezus
Christus in den Heiligen Nacht van Bethle
hem. Ik zal het U bewijzen. Wat ik thans
ga voorlezen, ontleen ik aan het tijdschrift
„Führerdienst", Eerste jaargang, no. 12, De
cember 1937, blz. 6 waarin gezegd wordt:
„Een ander avonduur dient voor het feest
bij gelegenheid van de Zonne-wende in den
winter. Wij moeten onze pupillen daarheen
trachten te brengen dat zij het Kerstfeest
los zien van alles wat confessioneele uitwas
sen in de harten van Duitsche menschen
lieten groeien".
Aan de jonge menschen moet bijgebracht
worden dat uit hun hart alles verwijderd
moet worden wat confessioneele uitwassen
in de harten en hoofden van Duitsche men
schen lieten groeien. Wat dat is? Het is het
geheim der menschwording van Jezus
Christus in den Heiligen Nacht. Reeds thans
moet uit het kinderhart gebannen worden,
dat de Heilige Kerstnacht de herinnering
was aan de geboorte van onzen Heiland, om
dit te vervangen door een oud-Germaansche
Heidensche wijding van het vuur. Vaders
1 en moeders thans kent gij den diepen zin
van de Zonnewende-feesten in den winter.
Totnogtoe heeft men een masker voorge-
houden, maar thans heeft men dit laten
i vallen. Wij weten thans dat heel de Ger-
maansche comedie die met de Zonnewende
feesten opgevoerd - wordt, rechtstreeks be
doeld is tegen het diepste geheim van den
Kerstnacht, tegen de menschwording van
Jezus Christus, den Zoon Gods.
j Feitelijk was ik van plan om U heden-
I avond ook te spreken over eenlge redevoe-
1 ringen die wij onlangs gehoord hebben en
Aangezien gebleken is, dat den laat-
sten tijd algemeen de meening heeft
ingang gevonden, als zoude de blijde
gebeurtenis in het prinselijk gezin bin
nen enkele dagen te verwachten zdjn,
deelt dr. J. de Groot mede, dat, hoewel
de datum onmogelijk met eenige ze
kerheid is vast te stellen, de waar
schijnlijkheid groot is, dat de gebeurte
nis eerst over een twee weken kan
worden tegemoet gezien.
De gezondheidstoestand van H. K. H.
Prinses Juliana is uitstekend, de emo
ties van de laatste weken hebben op
H. K. H. geenerlei nadeeligen invloed
uitgeoefend.
Rust in het Paleis
Actie in het badhotel
Men meldt ons d.d. heden uit Soestdijk:
Een vredige rust ligt in deze zachte win-
tersche dagen over de bosschen tusschen
Baarn en Soest. Een vredige rust ook
in en om het paleis-van het prinselijk paar
in Soestdijk. Uit niets is af te leiden, dat
hier gebeurtenissen te wachten zijn, welke
heel Nederland en alle landgenooten, waar
ter wereld zij zich ook bevinden, in span
ning houden.
Niets verstoort hier den gang van het
dagelijksche leven. Een auto rijdt af en
toe het hek binnen, enkele nieuwsgierigen
blyven dan even staan kijken, doch al
spoedig is de belangstelling weer voorbij.
De veldwachters bij den ingang staan
er precies als altijd, een telegrambesteller
fietst over de oprijlanen, een tuinmans
knecht haalt hier en daar wat afgewaaide
bladeren en takken bijeen.
Kortom, het is alles rust en stilte, het is
het gewone beeld van alle dag.
De berichten over den gezondheids
toestand van Prinses Juliana blijven
gunstig. Prins Bernhadd maakt het
eveneens zeer goed. Gistermiddag reed
een auto met chauffeur voor en daar
mede heeft de Prins toen een tochtje in
de mooie omgeving van Baarn en Soest
dijk gemaakt.
Dit verhengende nieuws is tevens ook al
het nieuws, dat van het paleis tot de bui
tenwereld doordringt.
Rust in en om het paleis het was de
bijzondere wensch van de Prinses, en van
den Prins in deze dagen, een wensch, wel
ker vervulling men steeds kan waarne
men.
Op ongeveer een kwartier gaans van het
Paleis ligt het badhotel en hier begint de
spanning, waarin in deze dagen talloozen
leven, zich duidelijk af te teekenen.
Het badhotel, het centrale punt der pers
organisatie, waar de veel besproken telex-
apparatuur zich bevindt, biedt in dezen tijd
wel een voor Januari ongewoon beeld.
De winter is nu eenmaal voor een
Baarnsch hotel geen „season", doch dit jaar
is het er thans drukker, dan in den zomer.
Geen wonder, naarmate de dagen in den
gewonen gang verglijden, stijgt ook de
spanning, de agitatie en ook de activiteit.
Gisteren heeft de particuliere secretaris
van Prins Bernhard, jhr. mr. C. Dedel, zijn
die ons allen ten zeerste hebben verplet
terd, en die ons met groote zorgen hebben
vervuld n.l. de beide redevoeringen van den
Rijksleider Rosenberg in Neurenberg op den
Partijdag en in Freiburg, de beide daarop
volgende redevoeringen van den leider der
vormingscursussen in Berlijn, met name
Schmidt, die hij op de Ordensburg Vogel
sang en in München gehouden heeft, en de
drie redevoeringen van den Rijksminister
Kerll in Fulda, Hagen en Hannover. Maar
de tijd ontbreekt me, en toch de vraag
stukken die daar worden aangeraakt zijn
zóó gewichtig dat geen bisschop daarover
zwijgen mag en ook ik zal niet zwijgen.
Maar ik wacht een ander tijdstip af om
daarover tot U te spreken.
Verder gaf Bisschop Bornewasser een
'historisch overzicht over den titanenstrijd
tegen het Christendom in heel de wereld
en speciaal in Duitschland. Ten slotte sprak
de Kerkvorst van Trier: „En nu nog eene
vraag: wat gaan wij doen, mijn geliefde
mannen en vrouwen. Wij moeten een on
verwoestbaar vertrouwen stellen in de
kracht van ons geloof. En het geloof heeft
een geweldige kracht, een kracht die ligt
in de waarheid Gods".
intrek in het hotel genomen. Ook de ka
merheer van de Prinses, baron Baud, is
daar aangekomen.
Het algemeen Nederlandsch persbureau
heeft eveneens zijn„bureau hadhotel" bezet
Het spreekt vanzelf, dat de directe tele-
foorverbinding met het paleis met de
uiterste waakzaamheid wordt bewaakt, niet
alleen door de redacteuren van het A.N.P.,
doch ook door eenige officieren, vertegen
woordigers van het departement van de
fensie.
Zooals bekend, is het de bedoeling der
regeering, dat het eerste bericht van het
paleis door 's Prinsen secretaris, jhr. De-
del, gelijktijdig wordt medegedeeld aan den
vertegenwoordiger van het departement
van defensie en aan het A.N.P.
Om deze gelijktijdigheid te bereiken, zijn
op de directe telefoonlijnen met het paleis
twee luister-mogelijkheden aangebracht.
De officieri van dienst moet het bericht
van de geboorte van een Prins of Prinses
in ontvangst nemen, doch voor dien tijd
moet hij ook nauwkeurig acht slaan op
aanduidingen, welke erop wijzen, dat het
gewenscht is, de saluut-batterijen te doen
uitrukken en de gereedstelling" te doen
innemen.
Zoo is onze weermacht, met haar kanon
nen, ingeschakeld en daarom lossen vijf
Officieren elkander af bij toerbeurt om de
wacht te houden bij het gewichtige tele
foontoestel, dat elk oogenblik kan gaan
rinkelen.
Het zijn kapitein Steenhauer, van het
wapen der infanterie, le luitenant Buma,
van de huzaren, de le luitenants Viseur en
Staring van de infanterie en le luitenant
Couzy van de artillerie, allen werkzaam op
het departement van defensie.
Zoo wachten van gisteren af officieren en
journalisten broederlijk tezamen in de
werkkamer van het A.N.P.
De commandant van de saluutbatterij in
Baarn komt af en toe eens binnenloopen om
contact te houden met het hoofdkwartier.
Het is eerste luitenant Enne,de eenige
batterij-commandant bij deze gelegenheid
die geen telex heeft.
In het badhotel staat echter dag en
nacht een motor-ordonnans klaar, die hem
het blijde bericht in een minimum van tijd
zal brengen.
Buiten wachten ordonnansen, rijdt een
auto van „Defensie" af en aan, regeerings-
gesprekken tusschen den Haag en Baarn
vliegen heen en weer.
Het is al leven en beweging in het ho
tel, in tegensteling met het paleis.
De spanning stijgt
DE KONINGIN MAAKT EEN
FIETSTOCHTJE.
Vanochtend, even voor 10 uur, heeft H.
M. 'de Koningin, aangetrokken door het
fraaie, zonnige weder, het paleis verlaten
om op de fiets een tochtje te maken door
de Baarnsche bosschen.
HET VERWACHTE FEEST.
Overwerkvergunning voor
Café's en hotels.
De minister van Sociale Zaken heeft ver
gund, dat ten aanzien van mannen en
vrouwen, die arbeid verrichten in een
koffiehuis of een hotel, wordt afgeweken
van het bepaalde in artikel 1 van het Rust-
tijdenbesluft: le. op den dag, waarop de
geboorte van een Koninklijken Prins of
een Koninklijke Prinses plaats heeft; 2e,
op den dag na dien, waarop de geboorte
plaats heeft, echter indien de geboorte
plaats heeft op een Zaterdag op den on
middellijk daarop volgenden Maandag.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Tokio besluit tot uitroeiing van Tsjang
Kai-sjeks regeering, tenzij deze haar
„weerspannige" houding laat varen (2e
blad).
De C.S.A-R.-affaire duikt weer op (2e
blad).
Koning Carol van Roemenië over zijn
nieuwe regeering (2e blad).
Het Amerikaainsche Huis van Afgevaar
digden neemt het amendement-Ludlow niet
in behandeling (2e blad).
Binnenland
Het voorzitterschap van de R. K. Staats
partij. (2de blad).
Benoemingen paters Franciscanen
(Kern., 1ste Klad).
Militair bij verkeersongeluk gedood (1ste
blad).
Gevangenbewaarder en werkmeester in
de strafgevangenis te Amsterdam gearres
teerd; zij brachten tegen geldelijke beloo
ning gedetineerden met elkaar in contact.
(4de blad).
De directeur van het Zuiderbad te Zand-
voort in arrest gesteld, verdacht van het
plegen van verduistering en valschheid in
geschrifte. (4de blad).
Onregelmatigheden te Middelburg; straf
vervolging tegen den directeur van ge
meente-reinigingsdienst. (4de blad).
Omgeving
B. en W. van Leiden stellen den Raad
voor een verlaging van den electriciteits-
prijs voor Zoeterwoude. (2de blad).
Op genoemde dagen mag de dagelijksche
onafgebroken rusttijd met zooveel uren
worden verminderd, als de betrokken in
richtingen krachtens een vergunning langer
geopend mogen zijn, met dien verstande
nochtans, dat die rusttijd niet minder dan
zeven uren mag bedragen.
Inhalen van verzuimde
werkuren.
De minister van Sociale Zaken heeft het
volgende bepaald:
Aan hoofden of bestuurders van onder
nemingen, in wier fabrieken of werkplaat
sen op den dag, volgende op dien der ge
boorte van een Koninklijken Prins of een
Koninklijke Prinses, of, indien deze ge
beurtenis op Zaterdag plaats vindt, op den
daarop volgenden Maandag, in verband
met de viering van die gebeurtenis geen
arbeid wordt verricht, wordt vergund het
aantal daardoor verzuimde uren tot een
maximum van 8 1/2 uur te doen inhalen
op de eerste vijf werkdagen der weken,
vallende in het tijdvak, gelegen tusschen
bovenbedoelden dag van bedrijfsstilstand
en den vierden Zaterdag daaropvolgende.
In zijn meuwa auto maakte Z. K. H. Prins Bernhard Maandag een
tochtje in de omgeving van Soestdijk. De wagen bij het verlaten van
den paleistuin