DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Dubbele moord te
Veltwezelt
STADS
NIEUWS
Wielrijder op den
Haagweg dood
gereden
29ste Jaargang
MAANDAG 10 JANUARI 1938
No. 8925
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bi] vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week t 2.60 per kwartaal
Franco per post 1 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT t
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES ^an ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V «Katholiek Leiden"
In meerdere grootere gemeenten in ons
land herleeft onder de katholieken de oude
en gezonde K.S.A.-gedachte!
Wij dachten er gisteren aan, op den So
cialen Zondag van „Katholiek Leiden".
„Katholiek Leiden" is in wezen precies
het vroegere plaatselijk comité der K.S.A.
te Leiden!
En wie in Leiden b.v. zal willen ontken-
ren de wenschelijkheid, de nuttigheid
let woord „noodzakelijk" willen we liever
niet gebruiken van „Katholiek Leiden".
In grootere gemeenten heeft, men be
hoefte aan een Centrale voor de or
ganisaties op sociaal, charitatief, cultureel
terrein.
Een Centrale, die klaar staat voor
alle gevallen, waarin noodig is een katho
lieke actie, waarvoor geen enkele organi
saties eigenlijk krachtens haar aard is aan
gewezen.
Een Centrale, die het initiatief kan
nemen, handelend optreden, als er in het
katholieke openbare leven, in het katho
lieke organisatie-leven moet worden ge
constateerd een te-kort of (wat ook kan
plaats hebben!) een te-veel.
Een Centrale, die den leden of den
leiders der organisaties gezamenlijk iets
goeds, iets nuttigs kan bieden.
Dit laatste is gisteren geschied op den
Socialen Zondag van het lustrum-jaar van
„Katholiek Leiden".
Den leiders der organisaties is gisteren
een ochtend gegeven van veel leering door
het betoog van prof. Cleophas, die zulk een
klare uiteenzetting heeft gegeven van de
begrippen rechtvaardigheid en liefde. Allen,
<ue deze voordracht hebben bijgewoond,
hebben iets meegenomen voor het prac-
tische leven, voor hét organisatie-leven.
In een organisatie als „Katholiek Leiden"
is ook zulk een prachtige gelegenheid om
allen te doen beseffen, .dat de katholie
ken ook in hun maatschappelijk werken
één kunnen zijn, één moeten zijn, van na
ture één zijn!
WAT ANDERE BLADEN
LEERLINGENSCHAAL.
De Maasbode schrijft:
„De linksche pers is vol van de leerlingen-
schaal.
Of neen: zij is voller van de katholieke
fractie.
En nog voller van de katholieke ministers
Wat doen ze?
Alsof de minister van Justitie zich bij de
verdediging van zijn begrooting geen be
windsman toonde, die de beginselen scherp
markeerde.
Alsof de minister van Sociale Zaken, ook
bij de hulp aan de werkloozen, de gezins
zorg niet voorop plaatste in zijn werk.
Alsof de minister van Economische Zaken
zich niet resoluut toonde in zijn wil, aan de
zwaksten op het platteland hulp te bieden
en onze binnenlandsche markt, kost wat
kost, te beschermen, zonder, bij de handels
besprekingen, de havenbelangen te verge
ten.
Alsof de minister van Koloniën niet de
pensioen korting voor Indië intrekt en daar
aan verdere verbeteringen zijn steun ver
leent.
Dit alles wordt vergeten en alle aandacht
wordt gevestigd op de leerlingenschaal.
Hadden de katholieke ministers nu eens dit
en had de katholieke fractie nu eens dat
Wat de katholieke ministers op dit punt
hebben gedaan, weet niemand. Wat minister
Van Boeijen wellicht heeft gedaan, weet ook
niemand. Het eenige, wat wij weten is, dat
minister Slotemaker de Bruine, verbetering
weigerde met een beroep op het kabinet,
een beroep, waarvan de beteekenis blijk
baar niet geheel vaststaat.
De katholieke fractie heeft klaar en dui
delijk haar verlangens inzake de leerlingen-
schaal uiteengezet. Dit was voor haar geen
politieke quaestie, maar een zakelijke aan
gelegenheid, die zij met grooten ernst za
kelijk heeft verdedigd.
Die zaak zou met een kabinetscrisis niet
gediend zijn.
Drie dingen staan verder vast. Vooreerst
In de dicht bij de Nederlandsche
grens gelegen Belgische gemeente Velt
wezelt is gisterochtend vroeg ten huize
van de 63-jarige vrouw A. Franssen een
moord ontdekt, waarvan de bewoonster
en een bij haar inwonende 26-jarige
zoon Willem het slachtoffer zijn ge
worden.
Toen een nichtje, dat dicht bij het huis
van mejuffrouw Franssen woont, gisteroch
tend aan de deur klopte om haar neef af
te halen, met wien zij had afgesproken ter
kerke te zullen gaan, kreeg zij geen gehoor.
Nadat zij geruimen tijd aan de deur ge
rammeld had, werd het meisje ongerust en
verschafte zich toegang tot de woning, waar
zij tot haar onzetting haar neef onder een
zak op den grond vond liggen. Zijn hals was
afgesneden.
Op het gegil van het meisje kwamen ver
schillende omwonenden toesnellen.
Bij nader onderzoek in de woning trof
men ook' het lijk aan van de 63-jarige be
woonster, eveneens met afgesneden hals.
Aangezien in het huis alles overhoop was
gehaald, vermoedt men, dat roof de drijf
veer tot deze misdaad is geweest.
Tot verleden week was in het huis een
cafétje gevestigd.
De rijkswacht uit Velt wezel heeft di
rect een onderzoek ingesteld en het parket
van Tongeren ontboden.
Ambtenaren van den fotografischen
dienst en rechercheurs uit Luik zijn reeds
te Veltwezelt aangekomen.
Van de(n) dader(s) ontbreekt ieder
6poor, terwijl men evenmin heeft kunnen
vaststellen, wat uit de woning ontvreemd
is. Zooals te begrijpen valt heeft het ge
beurde in deze kleine grensgemeente groote
beroering gewekt.
DE WERKLOOSHEID.
GEDAALD TOT HET PEIL IN 1932.
De directeur van den rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbemid
deling deelt mede, dat in de week 20 t.m.
25 December 1937 bij gesubsidieerde ver-
eenigingen met werkloozenkas waren aan
gesloten 546.800 personen (waarvan 73.700
landarbeiders).
.Voor de 473.000 verzekerden buiten de
landarbeiders was het werkloosheidsper
centage 29.9 (in de vorige verslagweek,
6 t.m. 11 Deecmber 1937, was dit percen
tage 28.8).
Voor de 546.800 verzekerden met inbe
grip van de landarbeiders was het werk
loosheidspercentage 32.3 (in de vorige ver
slagweek was het 28.3).
On de tweede verslagweek van Decem
ber was het werkloosheidspercentage voor
alle verzekerden in de laatste jaren (tus-
schen haakjes zijn vermeld de percentages,
indien de landarbeiders buiten beschou
wing worden gelaten):
1934 33.8 (32.4), 1935 39.5 (36.7), 1936
33.7 (32.3), 1937 32.2 (29.9).
Over de jaren 1930 t.m. 1937, waarbij zij,
die een gedeelte van de week werkloos
waren, voor een derde zijn medegerekend,
bedroeg het gemiddelde werkloosheidsper
centage:
in 1930 7.7, 1931 14.8, 1932 26.7, 1933 27.7,
1934 27.3, 1935 31.6, 1936 32.2, 1937 26.7.
Deze cijfers doen zien, dat de werk
loosheid, na gedurende vier jaren hoo-
ger te zijn geweest dan in 1932, over
1937 weer tot het peil van 1932 is ge
daald.
Bij de organen der openbare arbeidsbe
middeling stonden op 52 December 1937 in
totaal 449.615 werkzoekenden ingeschre
ven, onder wie 425.264.mannen. Van deze
werkzoekenden waren er 429.983 werkloos,
onder wie 411.828 mannen.
dat het kabinet zich bewust is van den ernst,
waarmee de grootste freatie sprak; vervol
gens, dat de zaak, óók voor het kabinet, niet
is afgedaan; eindelijk, dat het kabinet met
ernst zoekt naar een oplossing in de rich
ting, als de meerderheid in de Kamer ver
langt. Het beseft zeer goed, dat rekening
gehouden moet worden, met datgene wat
leeft in breede groepen, die van harte het
christelijk ministerie steunen.
Daarom zeggen wij: geduld! De zaak is
met afgedaan. Zij zal geregeld worden".
Door gebrek aan goede ver
zorging van rijwielpaden
Gisteren is de 57-jarïge kellner H. De-
rogee, gewoond hebbend Heinsiusstraat
13, alhier, het slachtoffer geworden
van een noodlottige botsing met een
auto op den Haagweg.
Zooals bekend moeten de wielrijders, die
van de stad uit in de richting Voorschoten
fietsen, vóór de Weteringbrug het fietspad
verlaten om via den grooten verkeersweg
thans voorrangsweg geworden naar de
Imkerzijde over te steken
De heer Derogee reed gistermorgen te
12 uur in de richting de Vink tegen den
sterken wind op en heeft waarschijnlijk, be
moeilijkt door den wind, niet voldoende
omgekeken noch hoorde hij de signalen
van de auto, bestuurd door den 23-jarigen
II. J. de K., alhier woonachtig. Nauwelijks
op den verkeersweg gekomen volgde een
hevige botsing.
De auto greep het rijwiel met het rech-
tervoorspatbord bij den linker fietspedaal,
welke afbrak. Het slachtoffer gleed daarna
over het spatbord heen en kwam met het
hoofd tegen de voorruit terecht, waarin een
gat geslagen werd. De man werd daarna
langs den weg geworpen en bleef voor dood
liggen.
Hij leefde echter nog toen de Eerste Hulp
dienst arriveerde, doch overleed toen hij in
de auto was gedragen.
De autobestuurder had om een aanrijding
te voorkomen sterk geremd, waardoor de
wagen een halven slag achterwaarts maakte
en met volle kracht achteruit reed. De wa
gen botste daarbij tegen een 50 M. verder
gelegen steenen balustrade voor den tuin
van het huis, bewoond door den heer v. G.
Toen kwam de wagen tot stilstand na deze
borstwering in puin gereden te hebben.
Het stoffelijk overschot van het slacht
offer werd naar het politiebureau vervoerd.
Een gerechtelijke sectie zal plaats hebben.
De auto werd voorloopig in beslaggenomen.
De heer Derogee was gedurende meer
can 25 jaar kellner in de stationsrestaura
tie alhier.
Nu op dit gevaarlijke kruispunt wederom
een ongeluk is geschied, moet ons toch een
bemerking van het hart. En de vraag, welke
al verscheidene jaren gesteld is, rijst op
nieuw: waarom duurt deze ergerlijke toe
stand hier toch jaren ongestoord voort?
Is het op zichzelf al niet ongehoord, dat
het rijwielverkeer over zulk een drukken
verkeersweg wordt toegelaten, erger is het
nog, dat Waterstaat hier niet zorgt voor
meer veiligheid voor het rijwielverkeer.
Immers, wordt men in de richting Vink ge
dwongen links te gaan rijden, in de rich
ting stad is het al niet beter. Zooals het
vroeger was voor het verkeer uit de stad:
oversteken bij den overweg waar het
snelverkeer altijd vaart mindert lijkt ons
veel minder gevaarlijk.
Maar daarboven staat dit vast: zoo spoe
dig mogelijk doortrekking van het fiets
pad de Vinkstad is niet alleen dringend
gewenscht, maar ook mogelijk.
We spreken dan ook den wensoh uit, dat
bevoegde autoriteiten hier ten spoedigste
ingrijpen, vóórdat er meerdere slachtoffers
vallen.
HULPVERLEENING AAN DE BURGER
BEVOLKING VAN CHINA
Plaatselijk Comité gevormd
In het clubgebouw van de Chineesche
Vereenigng „Chung Hwa Hui", werd Vrij
dagavond een vergadering belegd om te
komen tot installatie van een comité, dat
gelden zal verzamelen tot steunverleening
aan de burgerbevolking in China, door
het zenden van gaven in natura en zoo
mogelijk door medische hulpverleening.
Het plaatselijk comité werd als volgt
samengesteld: Mevr. S. W. v. d. Sande
BakhuyzenGericke; mevr. M. C. Duyven
dakAllen, presidente; mevr. A. M. Barge
Dreesmann; mevr. L. Bakhuizen van den
BrinkCnoop Koopmans, mevr. E G. P.
CrommelinDaniëls, mevr. A. C. Goslinga
Koekkoek, mevr. I. L. Heskesvan Ber
gen, mevr. Hoff, mevr. A. Jaegerde Mon-
chy, mevr. Th. de Josselin de Jong, mevr.
M. S. Juynboll van Eijsselsteijn, mevr. H.
Kraemervan Gameren, mevr. Lie Bing
TienNjoo en de heeren dr. D. E. Bosse-
laar, R.^ran Eecke, ds. P. Eldering, deken
A. H. M. J. Homulle, H. Haaksma, C. M.
van Hamersveld. ds. D. Kuilman, J. A. Rie
del, J. J. van Seventer, ds. J. Verkuyl.
Een groot aantal der comité-leden was
op deze vergadering aanwezig en besloten
werd enkele sub-comité's te vormen, die
o.a. een verloting zullen organiseeren, met
als prijzen Chineesche voorwerpen, een
straatcollecte zullen voorbereiden die be
geleid zal worden door een Chineesche
stoet en een avond zullen beleggen met
gemengd programma, waar een grabbelton
niet zal ontbreken.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De laatste tegenstand te Teruel door de
regeeringstroepen overwonnen. (2de blad).
Zal de Japansche regeering besluiten tot
voortzetting van den strijd in China? (2de
blad).
Een mandement van den bisschop van
Eerlijn. (2de blad).
Het huwelijk van prins Paul van Grie
kenland. (2de blad).
Kerkelijke hoogwaardigheidsbekleeders
in Rusland gearresteerd. (2de blad).
Binnenland
Zaterdagavond is te Sittard vermoedelijk
een roofmoord gepleegd op een 19-jarigen
jongen. (4de blad).
Een ontploffing op de mijn „Maurits"
veroorzaakt twee gewonden. (4de blad).
Lelden
Doodelijke aanrijding op den Haagweg.
(lste blad).
Voor het diploma veeverloskunde-cas-
treur slaagde onze stadgenoot J. M. v. d.
Moolen.
Sport en Wedstri]den
VOETBAL: In den L V. C. B. won S. I,
C., de tweede klassers Lisse, Teylingen en
V. E. P. verloren. Voor den D. H. V. B.
werden bijna alle terreinen afgekeurd.
De organisatie van de voetbalwereldkam
pioenschappen te Parijs. Voor den K. N.
V. B. verloren K. F. C. en Go Ahead op
nieuw; U. V. S. speelde gelijk, Alphen ver
sloeg Gouda. (2de blad).
ATHLETIEK—GYMNASTIEK: Samen
werking tusschen Dioc. Haarl. Gymnastiek-
bond en den Dioc. Haarl. Athletiekkring
(2de blad).
RUGBY: Nederland speelt tegen Roeme
nië gelijk (2de blad).
ZWEMMEN :Mislukte recordpoging van
Ragnhild Hveger op de 300 yards van Willy
den Ouden (2de blad).
Geslaagd voor het Federatie-examen
Boekhouden en aanverwante vakken (Mer-
curius-diploma) de heeren C. W. Coppoolse,
A. van Gessel, L. Th. Kurpershoek en P.
Walter, allen te Leiden, leerlingen van den
heer J. A. Jansen, Kamerlingh Onneslaan
15, alhier.
DE BURGEMEESTER, MR. A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN, SPREKEND BIJ DE FEESTELIJKE OPENING VAN HET
NIEUWE GYMNASIUM TE LEIDEN.