De wereld is een porceiein"
winkel
De toestand in
tiet Verre Oosten
Teruel in handen
der linkschen
Men moet er geen schermpartij houden
BUITENLAND
LUCHTVAART
WOENSDAG 22 DECEMBER 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
HET JAPAN SC HE ANTWOORD.
De Japansche ministeries van oorlog, ma
rine en buitenlandsche zaken, stellen zorg
vuldig het Japansche antwoord op de Brit-
sche en Amerikaansche nota op. Men ver
wacht, dat de nota op Kerstavond gereed
zal zijn en dan door minister Hirota aan
den keizer ter goedkeuring zal worden
voorgelegd, alvorens aan de ambassadeurs
van Engeland en Amerika ter hand te wor
den gesteld.
De Britsche ambassadeur heeft een be
zoek gebracht aan minister Hirota, om hem
te verzoeken, Hongkioe en Jangtsepoe
weer open te stellen voor onderdanen van
een derde mogendheid.
Japansche troepen in Biasbaai geland?
Het blad „Sautengpau" dat in nauwe be
trekking staat met Chineesche militaire
kringen, meldt, dat gisteren in de Bias
baai ongeveer 10.000 man Japansche troe
pen aan land zijn gezet. Deze troepen moe
ten de spoorwegverbinding tusschen Hong
kong en Kanton afsnijden.
Te Kanton heerscht groote beroering. De
Chineesche bevolking vlucht bij duizenden
naar de Europeesche wijk Sjamin. De Brit
sche autoriteiten te Kanton hebben den
Engelschen den raad gegeven, zich gereed
te houden om de stad direct te kunnen
verlaten.
Te Tsingtau brandt het nog steeds.
Volgens berichten uit Tsingtau staan daar
nog steeds ongeveer twintig Japansche fa
brieken in brand. Het vuur grijpt steeds
verder om zich heen.
Voor Tsingtau zijn zestien Japansche
oorlogsschepen gesignaleerd. De ingang van
den haven is thans volkomen afgesloten.
De Chineesche troepen hebben hun voor-
loopige verdedigingsstellingen betrokken.
Chineesche troepen door Japansche
linies gebroken.
In "tegenstelling met de Japansche be
richten, volgens welke te Nanking ongeveer
20.000 Chineesche soldaten nog steeds in
gesloten zijn, verklaart het Chineesche mi
litaire commando, dat deze troepen er in
geslaagd zijn, door de Japansche linies te
breken. Na zwaren strijd waarbij aan beide
zijden groote verliezen werden geleden,
drongen zij door tot Woehoe en r^eds den
19en December bereikten zij Zuid-Anhwei.
Van Chineesche zijde worot deze doorbraak,
waarbij de Chineesche troepen een groote
hoeveelheid oorlogsmateriaal buit zouden
hebben gemaakt, als een der grootste suc
cessen van het Chineesche leger geken
merkt.
Chineezen ln den aanval.
Uit Hankau wordt aan dè „Takoengpau"
gemeld, dat ongeveer twintigduizend Chi
neesche soldaten, na uit Nanking te zijn
teruggetrokken, ten Oosten van Woehoe de
achttiende Japansche infanteriedivisie in
den rug hebben aangevallen Zoodra dit
feit bekend werd, gingen de ten Westen
van Woehoe gelegen Chineesche troepen
eveneens tot den aanval over. De strijd
verloopt in het voordeel der Chineezen.
Japansche troepenverschepingen naar
Zuid-China.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen,
dat sinds Zondag 30.000 man Japansche
troepen van Sjanghai vertrokken zijn. Dit
versterkt de meening, dat troepen naar
Zuid-China worden gezonden. Zeventig tot
tachtig transportschepen liggen thans te
Woesoeng te wachten om troepen en voor
raden aan boord te nemen.
Gisteravond is de stad
gevallen
Nadat om zes uur gisteravond de
Plaza de Toros, welke het laatste
bolwerk vormde van Teruel, stor
menderhand was genomen, zijn de
regeeringstroepen de stad binnen
gerukt.
Vannacht te kwart vóór twee heeft de
linksche minister van landsverdediging
een communiqué gepubliceerd, waarin hij
den val van Teruel bekend maakte. Een
groot deel der stad is reeds in handen der
regeeringstroepen. De vijand zond in aller
ijl reserve bataljons en escadrons doch het
leger van het Volksfront heeft alle aan
vallen afgeslagen en heeft het glorierijke
offensief voortgezet. Omstreeks vier uur
in den middag werd de arena, welke tot
een fort was gevormd, bestormd en ge
nomen, vervolgens werd het Oostelijk deel
der stad bezet. Hierna werden verscheide
ne huizengroepen genomen en voor het
vallen van den nacht drongen de troepen
de stad binnen door het viaduct niettegen
staande het hevige vuur van den vijand.
Deze schitterende aanval werd volbracht
door het achttiende legercorps. De vijand
leed enorme verliezen. De artillerie nam
de stad onder vuur en de luchtmacht be
schoot bepaalde punten met mitrailleurs.
Zij wierp evenwel geen bommen op de
stad, aangezien de legerleiding dit niet
noodig achtte.
Omstreeks zes uur in den avond kreeg
de generale staf van den commandant van
het twintigste legercorps bericht, dat af-
deelingen van dit corps reeds tot in de bin
nenstad waren doorgedrongen. Te zeven
.3.
Chamberlain over den Internationalen toestand
VRAGEN IN HET LAGERHUIS.
„Drijven wij rond?"
In het Britsche Lagerhuis heeft Attlee
een verklaring inzake de politiek der re
geering gevraagd en de hoop uitgesproken,
dat Chamberlain in staat zou zijn, het volk
eenige hoop te geven. Hij achtte de nood
zakelijkheid aanwezig van een ilgemeene
bestudeering van den toestand en vroeg „of
wy de haven worden binnengeloodst of
slechts ronddrijven".
Achtereenvolgens behandelde Attlee de
uittreding uit den Volkenbond van Italië
en de wereldpropaganda, die gericht is te
gen de democratie en vooral tegen Enge
land en het Britsche Rijk. Over het Verre
Oosten zeide Attlee, dat de Japanners een
volkomen minachting voor het internatio
nale recht hebben aan den dag gelegd.
Wat de koloniale kwestie betreft, zeide
Attlee, dat de Labourpartij niet gelooft,
dat Koloniën behandeld kunnen worden als
tegenwaarden bij diplomatiek loven' en bie
den. De koloniën moeten in de allereerste
plaats bestuurd worden in hel belang van
de daar levende bevolking. Het verdrag van
Versailles vormt niet het laatste woord in
het recht. Veel van het verdrag is reeds
verscheurd en zeker is het tyd, dat een
nieuwe regeling beproefd wordt. Een nieuw
begin is noodig en aldus de leider der
oppositie ik hoop, dat de Britsche regee
ring dit begin zal maken.
HET ANTWOORD VAN CHAMBERLAIN.
Onmiddellijk na Attlee kwam Chamber
lain aan het woord. Hij zeide: Ofschoon de
regeering het niet juist geacht heeft het
dringende verzoek der oppositie tot het hou
den van deze debatten af te wijzen, moet
betreurd worden, dat men het noodig heeft
geoordeeld wederom een openbaar debat
te houden over buitenlandsche aangelegen
heden, terwijl het zoo moeilijk is iets te
zeggen, dat goed kan doen, en zoo gemak
kelijk dingen te zeggen, die kwaad kunnen
6tichten. Onder gelach der ministers zeide
de premier vervolgens, dat een porcelein-
winkel (in 't Engelsch „Chinashop") niet
de veiligste plaats is voor een scherm
partij. Wanneer dan ook zijn antwoord niet
zooveel inlichtingen behelst als Attlee zou
willen, moet men er aan denken, dat, zelfs
wanneer de oppositie geenerlei verantwoor
delijkheid voelt voor de veiligheid van het
aardewerk, de regeering dat wel doet (lui
de toejuichingen der ministers).
Chamberlain ging vervolgens in op de
rede van Attlee, zeggende, dat het Lager
huis verrast heeft moeten zijn te consta-
teeren hoeveel Attlee te zeggen had, waar
mede het Huis overeenstemt, in het bijzon
der ten aanzien van he propagandapro-
bleem.
Ruwe en verwarde tijden.
De regeering is er thans ten volle van
overtuigd, dat de oude methode van hand
having onzer waardigheid niet langer kan
worden toegepast in de moderne omstan
digheden en dat in deze ruwe en verwarde
tijden der internationale betrekkingen het
absoluut noodzakelijk is dat wij maatre
gelen nemen om ons zelf te beschermen
tegen voortdurende verkeerde voorstelling
van zaken (toejuichingen).
De bedoelingen van Attlee zyn ons allen
gemeen, maar wanneer het aankomt op de
methodes om die doeleinden te bereiken,
toont Attlee een merkwaardig gebrek aan
opbouwende denkbeelden, tenzij dan ten
uur was het geheele Zuiden van de stad
bezet, evenals de stationswijk en het
Westen der stad. Bovendien waren enkele
wegen, welke naar de oude stad leiden, in
handen van de regeeringstroepen. De troe
pen van Franco, welke den geheelen dag
tegenstand boden aan het achttiende leger
corps van de regeering, zijn moreel ge
schokt, velen hebben zich overgegeven.
De linksche minister van landsverdedi
ging heeft strenge opdrachten gegeven
voor het handhaven van de orde in de stad
zoodra deze geheel bezet zal zijn. De gou
verneur-generaal van Aragon zal dan deze
maatregelen ten uitvoer moeten brengen.
Vreugde te Madrid en Barcelona.
Toen de val van Teruel bekend werd,
maakte zich overal in Madrid een groote
vreugde van het publiek meester. Met op
geheven vuist zongen mannen en vrouwen
het lid „Riego".
Het bericht over de verovering van Te
ruel kwam gisteravond tegen half acht ook
te Barcelona in omloop.
De radiozenders deelden het kort na
acht uur mede. Het bericht heeft een groot
enthousiasme teweeggebracht.
Een groep journalisten zal op uitnoodi-
ging der regeering naar Teruel vertrek
ken. Met groot ongeduld wacht men op
bijzonderheden over den val der stad.
Generaal Miaja heeft aan de pers ver
klaard, dat na den val van Teruel het
Oosten thans gevrijwaard is voor aanvallen
van den vijand. De rechtsche troepen zijn
gedemoraliseerd. De val van Teruel is van
internationaal belang.
oorlog trekken tegen iedere mogendheid,
die niet luistert naar onze protesten (ge
juich).
Ten aanzien van de betrekkingen tus
schen Lord Halifax en Hitier zeide Cham
berlain met nadruk, dat deze gedachten-
wisselingen van vertrouwelijken aard wa
ren.
Het is nooit de bedoeling geweest van de
regeering, noch haar verwachting, dat daar
uit onmiddellijk resultaten zouden voort
vloeien.
Ten opzichte van de missie van Van Zee
land wees Chamberlain er op, dat niet mo
gelijk is de economische toestanden ge
heel te scheiden van de politiekè.
Als volgende punt besprak de premier
de gedachtenwisselingen met de Fransche
ministers.
Ik zou willen zeggen, aldus spr., dat bij
de tijdens deze bezoeken gevoerde gedach
tenwisselingen er niet naar gestreefd is om
aan den eenen kant reeds bestaande vriend
schappen of overeenstemmingen te verbre
ken of te verzwakken of aan den anderen
kant blokken te vormen of groepen van
mogendheden welke tegenover elkander
zouden staan.
Ook aan de Spaansche kwestie wijdde
Chamberlain eenige woorden. Hij zeide, dat
het Britsche plan thans aanvaard is door
alle mogendheden, van Italië tot Rusland.
Wanneer het, zooals wij hopen, aldus Cham
berlain, mogelijk blijkt zeer spoedig een
commissie naar Spanje te zenden, zou die
commissie op de basis van het Britsche plan
derwaarts gaan. De oppositie wenscht in
terventie ten gunste van één partij in Span
je, terwijl de regeering getracht heeft het
evenwicht te bewaren tusschen de twee
partijen.
Het Verre Oosten.
Na deze Europeesche zaken te hebben
besproken, keerde Chamberlain zich tot het
Verre Oosten. Spanje, zoo zeide hij, is ge-
eclipseerd door de bedroevende gebeurte
nissen in het Verre Oosten. Spr. wil niet
debatteeren over den oorsprong van wat
thans een groote oorlog is geworden in alle
opzichten, met uitzondering van de bena
ming.
Hoe ook de waarheid moge zijn, al
dus Chamberlain, of de Japansche
strijdkrachten China den oorlog op
dringen, dan wel of Japan, zooals de Ja
pansche apologisten schijnen aan te dul
den, gedwongen was zich te verdedi
gen tegen een Chineesche agressie, hoe
de waarheid ook zij, het is zeker een
feit, dat nooit eenige poging in het
werk gesteld is door Japan om te trach
ten een regeling door vreedzame mid
delen na te streven.
Japan heeft geweigerd deel te nemen aan
de conferentie te Brussel en heeft later
zelfs geweigerd informeele besprekingen
te openen buiten de conferentie om. Het
resultaat was ongelukkig, maar geen schan
de voor de conferentie. Er bestond één mid
del, waarop het conflict tot een eind ge
bracht kon worden, dat was door geweld
Na deze uiteenzetting besprak Chamber
lain de laatste gebeurtenissen in China, met
inbegrip van de incidenten op de Jangtse
en de Britsche protesten bij Japan. Wat wij
thans doen, aldus spr., is een bewijs af
wachten van de vastbeslotenheid en de be
kwaamheid der Japansche regeering om
een herhaling van deze incidenten te voor
komen. Wij hebben voortdurend onze
diensten aangeboden in het streven een
middel te vinden om een eind te maken
aan het conflict.
Nog zijn wy bereid de zaak van den
vrede te dienen door alle voor ons
openstaande fatsoenlijke middelen. Men
moet echter niet denken, dat onze
wensch naar vrede en ons geduld on
der herhaalde provocatie beteekent,
dat wy onverschillig zijn ten opzich
te van onze internationale verplichtin
gen of onzen plicht om de Britsche be
langen te beschermen. Het is thans aan
de Japansche regeering te toonen, dat
zij op haar beurt gedachtig is aan de
rechten en belangen van de buitenlan
ders en dat haar verzekeringen en ver
ontschuldigingen iets meer beteeke-
nen dan enkel woorden.
Italië en de Volkenbond.
Het uittreden van Italië uit den Volken
bond behandelde Chamberlain als het vol
gende punt. Dit uittreden, zoo zeide hij,
heeft geen werkelijk verschil gebracht in
den toestand. Het stelt slechts in het licht,
dat in den tegenwoordigen toestand de Vol
kenbond niet in staat is eenige van zijn
functies, die hem opgedragen zijn bij zijn
oprichting, ten uitvoer te leggen. Het moet
ongerustheid wekken bij hen, die gelooven
in internationale samenwerking. De Vol
kenbond kan echter nog een rol spelen in
de wereldpolitiek en zulks doeltreffender
naarmate het meer bereid is om de werke
lijkheid van den toestand oprecht onder
oogen te zien. Wij zullen voortgaan den
Volkenbond onzen warmsten steun te ge
ven, daar wij gelooven, dat hij de kern kan
vormen van een betere en meer omvatten
de organisatie, zooals wij gelooven, dat die
noodig is voor de handhaving van den
vrede.
Tenslotte zeide Chamberlain:
„Wij laten ons niet drijven. Wij hebben
©en bepaald doel: een algemeene regeling
van de grieven in de wereld zonder oorlog.
De manier om dit te bereiken ls niet drei
gementen uit te spreken, maar trachten per
soonlijk contact te vestigen.
Alleen door vriendschappelijke bespre
kingen tusschen de naties kunnen wij ho
pen te komen tot een toestand, waarin wij
wederom de bezorgdheid van ons kunnen
afzetten".
EDEN OVER HET KOLONIALE
PROBLEEM.
Eden, de minister van buitenlandsche za
ken, sloot de rij der sprekers. Hij bracht
de koloniale kwestie ter sprake en zeide:
Ik heb het in zekere kringen voorgesteld
gezien, alsof de regeering voornemens zou
zijn te trachten met Duitschland een rege
ling tot stand te brengen op koloniaal ge
bied op de basis van een oplossing ten
koste van andere koloniale mogendheden.
Ik wensch deze gelegenheid te baat
te nemen om in het openbaar catego
risch te verklaren, dat niets verder kan
zijn van de bedoeling der Britsche re
geering dan met een dergelijk voorstel
voor den dag te komen of het te steu
nen. Misschien mag ik hier aan toe
voegen, dat juist, omdat wy niet trach
ten een oplossing te zoeken van het
koloniale vraagstuk ten koste van an
dere mogendheden, wy ook niet pro-
beeren een oplossing te zoeken van de
Europeesche moeilijkheden ten koste
van andere mogendheden in Europa.
Deze politiek zou nimmer een oogenbllk
door het Lagerhuis worden goedgekeurd. Ik
vertrouw, aldus Eden, dat over deze ver
onderstellingen, die volkomen ongegrond
zijn en, hetgeen zeer natuurlijk ia, in de
desbetrefefnde landen slecht zijn ontvan
gen. niets meer zal worden vernomen.
In het bijzonder werd geopperd, dat wij
e aran zouden denken zekere onderhande
lingen ten aanzien van Portugeesch grond
gebied te hervatten.
Wat deze onderhandelingen betreft, al
dus Eden, zou ik het duidelijk willen ma
ken, dat voor zoover ons aangaat, deze
voorstellen dood zijn en dat wij niet in het
minst de bedoeling hebben te probeeren
deze te doen herleven.
Geen sancties in het Verre Oosten.
Over de mogelijkheid van sancties in
het Verre Oosten zeide Eden:
Er zijn twee mogelijke vormen van sanc
ties: de ondoeltreffende en de doelterffen-
de. Deze laatste beteekenen gevaar, zooal
niet de zekerheid van oorlog.
Ik zeg weloverwogen, dat niemand geen
enkel soort actie van dezen aard in het
Verre Oosten onder oogen moet zien, tenzij
men er van overtuigd is te beschikken over
een overweldigende strijdmacht om deze
politiek te schragen.
Het moet een ieder volkomen duidelijk
zijn, dat een overweldigende strijdmacht
niet bestaat.
Een zeer belangrijk aspect in den toe
stand in het Verre Oosten, misschien het
eenige bevredigende, is, dat wij voortdu
rend en dagelijks in nauw overleg zyn met
de regeering der Vereenigde Staten.
Groot-Brittannië is vandaag den dag niet
zonder vrienden op de wereld.
De belangrijkste van alle zijn onze be-
terkkingen met de Vereenigde Staten. Er
kan geen kwestie zijn van verdrag of intri
ges, maar er is een ware gemeenschappe
lijkheid van opvatting en dat is het, wat
een niet te schatten bijdrage vormt bij de
handhaving van den vrede, die de eerste en
innigste wensch is van het volk van het
Britsche gemeenebest en het volk der Ver
eenigde Staten.
Wy moeten probeeren geduldig, doch
vastbesloten te zijn, verzoeningsgezind zon-
defaitistisch te zijn en voortgaan met onze
bewapening, omdat wij alleen op die wijze
tot een bewapeningsovereenkomst zullen
Kunnen komen.
Dat is de politiek, welke wij zullen vol
gen.
ITALIË
DE ERKENNING VAN HET
ITALIAANSCHE IMPERIUM.
Noorwegen wilde het Nederlandsche
initiatief niet volgen.
In een interview met het Noorsche Te-
legraafagentschap, naar aaneliding van het
bericht, dat de Nederlandsche re
geering den anderen Oslo-staten heeft ver
zocht zich aan te sluiten bij een stap met
het doel, den grooten West-Europeeschen
mogendheden te verzoeken, de Italiaansche
souvereiniteit over Abessinië, te erkennen,
heeft de Noorsche minister van buitenland
sche zaken, Koht, verklaard, dat Neder
land eenigen tijd geleden een gezamenlij-
ken stap heeft voorgesteld.
De Noorsche regeering heeft geantwoord,
dat Noorwegen op het oogenblik niet voor
een dergelijke démarche in de West-Euro-
peesche hoofdsteden is. De Noorsche regee
ring st^lt zich op het standpunt, dat deze
kwestie door de groote mogendheden dient
te worden geregeld.
De Nederlandsche regeering wenschte
een einde te maken aan den eigenaardigen
toestand, dat verscheidene landen vriend
schappelijke betrekkingen met Italië on
derhouden, doch geen gezant kunnen heb
ben bij het keizerlijke hof, dat zij niet er
kennen.
JOEGO-SLAV1E
HET KATHOLIEKE KROATIë EN DE
CONCORDAATSKWESTIE.
De verheffing van Monseigneur
PellegTinetti tot het Kardinalaat
Tot de Kardinalen die onlangs door Paus
Pius XI benoemd werden, behoort ook Mgr.
Hermenigild Pellegrinetti, die 15 jaar lang
Apostolisch Nuntius was by de regeering
van Belgrado.
De taak van een vertegenwoordiger der
H. Stoel hij een Europeesche regeering is
steeds zeer delicaat. De taak van Mgr. Pel
legrinetti was dit op buitengewone wijze.
Dit kwam wel op de eerste plaats, omdat
de Katholieken zich in een zeer uitzonder
lijke positie bevinden: de dynastie, de re
geering, de leidende militaire kringen, en
de hoofdstad zijn geheel Orthodox en staan
onder den Servischen Patriarch der Or
thodoxe Kerk te Belgrado. Zoo stootte alle
activiteit der Katholieken af op gevaar
lijke vooroordeelen.
Het probleem is nog moeilijker als men
bedenkt, dat die godsdinestverschillen
samengaan met verschillende rassen. Men
weet dat Joego-Slavië uit verschillende ras
sen bestaat, de Kroaten en Slovenen vor
men 40 procent van de geheele bevolking.
Zij zyn Katholiek, maar de Serven, die
van het begin af de macht in handen heb
ben genomen, zijn Orthodox.
Dit heeft tot gevolg gehad dat de poli
tieke strijd tusschen Serven en Kroaten den
schy'n had dat het ook een godsdienststrijd
was tusschen de Orthodoxe Kerk en het
Katholicisme.
AMERIKA
FRANK KELLOGG
OVERLEDEN
DE MAN VAN HET KELLOGG-PACT.
Frank Kellogg, de mede-onwerteekenaar
van het Pact van Kellogg, is gisteravond
overleden.
Frank Billings Kellogg, de Amerikaan
sche staatsman, werd op 22 December 1856
te Potsdam (St. Lawrence-New York) ge
boren en zou dus vandaag 71 jaar zijn ge
worden. In 1877 werd hij tot de balie toe
gelaten te Rochester (Minnesota). Later
vestigde hij zich te St. Paul. Hij vertegen
woordigde de regeering der Vereenigde Sta
ten in verschillende groote rechtzaken. Van
1917 tot 1923 was hy senator. In 1924 am
bassadeur te Londen, van 19251929 staats
secretaris, van 19301935 rechter in het
Permanente Hof. In 1929 werd hem de No
belprijs voor den vrede toegekend. Kellogg
was lid der republikeinsohe party.
Op 27 Augustus 1928 werd te Parijs het
door Kellogg en Briand ontworpen ver
drag gesloten, dat een plechtige verklaring
inhoudt, waarbij de contracteerende par
tijen afstand doen van den oorlog als werk
tuig van haar wederzijdsch nationale poli
tiek. Slechts door vreedzame middelen zou
den geschillen tot een oplossing gebracht
kunnen worden. Het dankt zijn ontstaan
aan een ontwerp-verdrag van eeuwige
vriendschap tusschen Frankrijk en de Ver
eenigde Staten. Briand en Kellogg kwa
men overeen, dit plan om te werken in een
algemeen tractaat tegen den oorlog. Het
pact van Kellogg is door vrijwel alle sta
ten der wereld onderteekend, ook door
Nederland. Het pact van Kellogg laat
de mogelijkheid van een verdedigingsoor
log echter bestaan.
MILITAIR VLIEGTUIG GEVALLEN.
Een Engelsch militair vliegtuig is neerge
stort en vernield. Twee inzittenden zijn om
het leven gekomen.
Charles Dupont
heeft toch altyd bees
tig geluk 1 Eenmaal
in z'n leven wordt
hy door een roofdier
achterna gezeten
is het een konings
tijger. Minder doet
hy het niet.
(Candide).
