DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
v De „bifna hopelooze taak" TREINRAMP IN SCHOTLAND
Steiger ingestort te
Groningen
BINNENLAND
29ste Jaargang
ZATERDAG 11 DECEMBER 1937
No. 8902
S)e Êcld^efieSou^cmt
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bi| vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent oer weekS 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, btf
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin oe-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
De moeilijkheden, waarvoor regeering en
volksvertegenwoordiging staan, zijn bij
zonder groot. Wie daarom gauw en ge
makkelijk klaar staat met critiek handelt
lichtvaardig en onrechtvaardig. De door
ons bedoelde moeilijkheden worden heel
goed samengevat in een artikel van Praeco
in de „Nieuwe Eeuw", waaruit wij het vol
gende citeeren:
Men moet den moed hebben den
ernst van den toestand te willen zien.
Regeering en parlement staan voor een
b ij n a hopelooze taak: het een te ver
eenigen met het ander, en naar beide
zijden de juiste maat te houden. Men
bedenke: een landsverdediging, die
door gebrek aan organisatie en uit
rusting geen kans heeft bij haar taak
een indringer voor eenigen tijd tegen te
houden, is ten doode gedoemd. Geen
regeering, geen parlement mag mee
werken aan een actueel worden van
den groet in de arena's van het oude
Rome: morituri te salutant (Zij, die
sterven gaan, groeten u)! Men bedenke
daarenboven ook: een defensie, welke
voor een indringer practiseh niets zou
beteekenen, maakt Nederland tot een
open plek in het verdedigingssysteem
van Europa en zal ons-onvermijdelijk,
reeds in het allereerste begin, in het
conflict meesleuren. Men bedenke ten
slotte: men kan en mag niet alle an
dere volksbelangen opofferen aan de
defensie, ook al niet omdat de groot
ste offers voor de defensie ons nóg
niet de zekerheid kunnen bren
gen, dat we in vrede zullen blijven.
En zoo zware belasting van ons bud
get met uitgaven voor de defensie, dat
daarnaast practiseh niets meer zou
kunnen gebeuren, zou een ramp kun
nen worden. Het zou de maat der re
delijkheid te buiten gaan, het zou
het juiste evenwicht tusschen de
verschillende volksbelangen verbre
ken, het zou het sociale beleid met een
fatale verlamming slaan, het zou voor
de defensie een slechte sfeer kweeken,
het zou wind in de zeilen blazen van
de revolutionaire groepen, het zou po
litieke spanningen opwekken ook in
onze partij! en het zou het begrip
„christelijke staatkunde" in de oogen
van de groote massa tot een groot
vraagteeken maken.
Mooi gezegd l
Juist gezegd!
Maar: hoe moet in de practijk „de maat
der redelijkheid" er uit zien; hoe moet in
de practijk „het juiste evenwicht tusschen
de verschillende volksbelangen" bevor
derd worden?
Vanzelfsprekend zal en kan op deze
vraag het antwoord niet éénstemmig zijn!
Die maat en dat evenwicht kunnen niet met
een zekere rekenkundige of wiskundige
preciesheid objectief worden vastgesteld!
Maar wel kan de publieke opinie aanvoe
len èn constateeren, als die maat en dat
evenwicht teneenenmale onredelijk en on
juist zijn geworden in hun verhoudingen.
Moge regeering en volksvertegenwoordi
ging dèt weten te voorkomen!
VIER PERSONEN VAN NEGEN METER
HOOGTE GEVALLEN.
Twee licht gewonden.
Vanochtend verrichtten vier arbeiders
werkzaamheden op een steiger voor een in
aanbouw zijnde woning in de Groote Ro
zenstraat te Groningen.
Doordat de onderliggers niet voldoende
bevestigd waren, is de steiger plotseling in
gestort met het gevolg, dat alle vier van
een hoogte van negen meter omlaag stort
ten en onder het puin en de balken terecht
kwamen.
Van de arbeiders: den 48-jarigen J. W.,
den 46-jarigen H. T., beiden metselaar, wo
nende te Sappemeer, den 28-jarigen metse
laar KI. B. uit Noordbroek en den 21-jari-
gen timmerman S. P. uit Groningen, bekwa
men W. en P. lichte verwondingen. Nadat
een dokter hulp had verleend, werden zij
naar hun woningen overgebracht. De beide
anderen kwamen er wonder boven wonder
zonder letsel af.
De gemeente^-bouwpolitie stelt naar de
schuldvraag een nader onderzoek in.
Ongeveer 35 dooden
Te Castlecary tusschen Edinburg en
Glasgow zijn twee personentreinen met
elkaar in botsing gekomen. De eerste be
richten spraken van 6 dooden en 30 ge
wonden, doch weldra bleek, dat dit onge
luk veel ernstiger afmetingen had aange
nomen.
Volgens de jongste berichten zijn reeds
31 lijken geborgen en is men bezig nog
meer dooden uit de overblijfselen van den
trein te voorschijn te halen.
Het aantal gewonden is 40.
EEN LUGUBERE VERLICHTING.
Brandende wagens.
De sneltrein van Dundee naar Glasgow
stond stil bij het station Castlecary toen
de sneltrein van Edinburg naar Glasgow
er van achteren op inreed. De eerste twee
rijtuigen van laatstgenoemden trein wer
den versplinterd. De locomotief werd van
den spoordijk geslingerd.
Het gebrek aan licht en de sneeuw
maakten het eenigen tijd onmogelijk de
gewonden te hulp te komen, wier ge
kreun, gemeng met het gegil van vrou
wen en kinderen van onder de overblijf
selen van den trein klonk.
De redders werkten aanvankelijk
bij het licht van de brandende wa
gens; later namen zij houten over
blijfselen van de verpletterde wpgens
om er vuren van te maken en aldus
hun werk te kunnen voortzetten.
Een nog later ontvangen bericht meldt
dat er naar men gelooft vier en dertig
dooden zijn. Er zijn 31 lijken geborgen en
men is bezig er nog meer onder de over
blijfselen vandaan te halen.
Dit is de ernstigste treinramp die sedert
1915 in Groot-Brittannië is gebeurd.
Toen het ongeluk gebeurde woedde er
een sneeuwstorm. Om de plaats van het
ongeval, een klein dorpsstation in Dum
bartonshire, te bereiken, moesten de doc
toren, de ambulances en de vrijwilligers
wegen volgen waar de sneeuw vele centi
meters hoog lag.
Doodental gestegen tot 32.
Nader wordt gemeld:
Het ongeluk van Castlecary is het ern
stigste, dat Engeland heeft gekend sedert
het ongeluk bij Gretia in 1915, toen een
troepentrein verongelukte, waarbij 280 sol
daten omkwamen.
Vanochtend bedroeg het aantal dooden
32. Het stoffelijk overschot van 25 mannen
en 6 vrouwen werd uit de puinen gebor
gen, terwijl een gewonde in het zieken
huis te Glasgow is overleden. Men weet
niet of nog slachtoffers onder de verniel
de wagons liggen.
De spoorlijn is nog geblokkeerd en het
zal nog wel geruimen tijd duren eer alle
sporen uit den weg geruimd zullen zijn.
Vanochtend zes uur waren slechts 22
dooden herkend, de meesten zijn afschu
welijk verminkt.
De machinist van den sneltrein heeft nog
juist op tijd van zijn machine kunnen
springen, zoodat hij behouden bleef. La
ter heeft hij met gevaar voor eigen leven
den ontsnappenden stoom afgesloten, welke
het reddingswerk bemoeilijkte.
OVERSTROOMING IN CALIFORNIë
450 gezinnen nit hun woningen verdreven.
SACRAMENTO, 11 Dec. (A.N.P.)
Vrijdagavond is de Yuba-rivier buiten zijn
oevers getreden en heeft het stadje Dow-
nieville in de Sierra Nevada en eenige
omliggende gemeenten overstroomd. Meer
dan 450 gezinnen werden uit hun wonin
gen verdreven.
NIEUWE BISDOMMEN IN DE
VEREENIGDE STATEN
WASHINGTON, 11 Dec. (A.N.P.) De
Apostolische Legaat van van den Heilien
Stoel, mgr. Cigogniani. heeft aangekon
digd, dat in de Vereen. Staten twee nieu
we aartsbisdommen en drie nieuwe bis
dommen zullen worden opgericht. De aarts
bisdommen zullen zijn Newark in New-
Jersey en Louisville in Kentucky. De nieu
we bisdommen zullen zetelen te Camden
en Paterson in New Jersey en te Owens-
boro in Kentucky.
WATERSTAAT.
Wij ontleenen aan de Memorie van Ant
woord in zake de Begrooting 1938 van Wa
terstaat eenige passages, waarin min of op
meer belangrijke feitelijke mededeelingen
worden gedaan.
Het is den minister niet mogelijk om reeds
te dezer plaatse in een kort bestek een uit
eenzetting te geven omtrent zijn opvattin
gen -betreffende vrijwel alle belangrijke
aangelegenheden van zijn departement. Bij
de beantwoording van de voorloopige ver
slagen zal hij gelegenheid hebben op ver
schillende punten van zijn inzichten te doen
blijken. Hij hoopt verder zijn door studie
en overleg gerijpte denkbeelden in concrete
voorstellen en maatregelen aan het oordeel
der kamer te onderwerpen.
Lintbebouwing.
De minister is bereid zooveel mogelijk te
bevorderen, dat de voorschriften van de
verkeerswet tegen lintbebouwing stipt wor
den nageleefd. De vraag, in hoever deze wet
op andere wegen van het rijks wegen plan
dan rijkswegen van toespassing verklaard
zal moeten worden, is in onderzoek.
Verkeersw etgevin g.
Op zoo spoedig mogelijk in werking treden
van de wegenverkeerswet blijft de aandacht
van den minister gevestigd. Ook hij ver
trouwt, dat door het in werking treden van
ce strengere bepalingen dier wet het aan
tal verkeersongevallen beperkt kan worden.
In het wegenverkeersreglement zullen
ook ten aanzien van voetgangers eenige
voorschriften worden opgenomen.
Er bestaat, naar de minister meent, geen
aanleiding om het voorschrift in zake de
witte spatborden te laten vervallen in ver
band met de invoering van het roode ach
terlicht. zulks te minder, omdat, ingeval het
achterlicht onklaar mocht raken, en tevens
indien de wielrijder op den weg stilstaat, het
witte spatbord nog goede diensten kan be
wijzen.
Overleg met het departement van defensie
omtfent maatregelen tot beveiliging van mi
litaire colonnes bij het oversteken van tram-
Lanen is sedert geruimen tijd gaande. De
minister verwacht, dat dit binnenkort tot
een bevredigend resultaat zal leiden.
Rijtijdenwet 1936.
De inwerkingtreding van de rijtijdenwet
1936 wacht op vaststelling van den algemee-
nen maatregel van bestuur ter uitvoering
van die wet. Dit rijtijdenbesluit, waarvan de
samenstelling ook door het overleg met or
ganisaties van werkgevers en werknemers,
uiteraard veel tijd heeft gevorderd, zal, naar
de minister vertrouwt, in den aanvang van
1938 het staatsblad kunnen bereiken.
Tramwegreglemento
De minister is bereid spoedige totstand
koming van een wijziging van het tramweg
reglement met betrekking tot de vrije Zon
en werkdagen in den bedoelden geest te be-
De minister is met zijn ambtgenoot van
economische zaken van meening, dat in de
tegenwoordige omstandigheden geen vol
doende aanleiding bestaat voor het instel
len van een rijkskolenbureau.
Evenredige vrachtverdeeling.
De regeering is van meening, dat thans
ce overgang geregeld dient te worden naar
den toestand van coördinatie van het ver
keerswezen, waarbij inmenging van de re
geering in de binenscheepvaart onvermijde
lijk is.
Een wetsontwerp van deze strekking,
waarbij tevens gestreefd wordt naar weg
neming van de tegen de huidige regeling
bestaande bezwafen, is in voorbereiding en
zal, naar de minister vertrouwt, de Kamer
in de eerste helft van het volgend jaar be
reiken. In afwachting van dit wetsontwerp,
zal een wijziging van artikel 13 der wet van
5 Mei 1933 worden bevorderd, tot verschui
ving van den daarin gestelden termijn tot
30 Juni 1938.
Met het oordeel van verscheidene leden,
dat de uitgaven ten behoeve van de evenre
dige vrachtverdeeling ten laste van het ver-
keersfonds moeten worden gebracht, kan de
minister bij nadere overweging instemmen.
In verband hiermede wordt bij nota van
wijziging een nieuw artikel op de begroo
ting van het verkeersfbnds 1938 onder de
afdeeling scheepvaart uitgetrokken ter be
strijding van de kosten, verbonden aan
maatregelen ten behoeve van het vervoer
in de binnenscheepvaart.
ONDERGANG VAN KOFFIEHANDEL.
De koffie-crisis, die het gevolg is van de
recente groote prijsdalingen, heeft voor Su
riname ernstige gevolgen. Verscheidene on
dernemingen zijn reeds stilgelegd en alle
ondernemingen van de Westindische Cul-
tuurbank zullen na den oogst gesloten wor
den.
In kringen van belanghebbenden is men
van oordeel, dat de houding van het gou
vernement teleurstellend moet worden ge
noemd en dat geen voldoende hulp wordt
verschaft.
DE KONINGIN TE AMSTERDAM.
H. M. de Koningin is hedenochtend te
ruim half twaalf te Amsterdam aangeko
men, waar zij zich rechtstreeks naar het
Burgerziekenhuis heeft begeven tot het
brengen van* een bezoek aan Z. K. H.
Prins Bernhard.
De Koningin zal hedenmiddag weer
naar de residentie terugkeeren.
Dll nummer beslaat uit vl|I
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De Japanneezen stuiten bij hun aanval
op Nanking op onverwachten tegenstand
(2e blad).
Zeer ernstig spoorwegongeluk in Schot
land, Ongeveer 35 dooden (le blad).
Binnenland
Op den onbewaakten overweg bij Akkrum
is gisteravond een vrachtauto door een trein
gegrepen, waarbij een dér inzittenden werd
gedood, een ander zwaar gewond. (4e blad).
In Groningen is vanmorgen een steiger in
gestort, waardoor vier werklieden naar be
neden stortten en twee hunner licht gewond
werden (1ste blad).
EEN NIEUWE ORGANISATIE.
VOOR DE ARME VOETGANGERS.
Op de statuten zal de koninklijke
goedkeuring worden gevraagd.
Dezer dagen werd een vergadering ge
houden van de te Den Haag opgerichte
Ned. Vereeniging van Voetgangers. De sta
tuten werden vastgesteld. Besloten werd
de koninklijke goedkeuring hierop aan te
vragen.
a. voorlichting te geven aan den voet
ganger met betrekking tot het gebruik der
straten en wegen in den uitgebreidsten zin
des woords;
b. bevordering van het toepassen der
maatregelen, die door of vanwege de over
heid zullen worden of zijn getroffen voor
de veiligheid van den voetganger op en/of
langs den openbaren weg af straat;
c. te ijveren voor een doelmatig toe
zicht door of vanwege de overheid, t.a.v.
de naleving der wetten en verordeningen
in verband met veilig verkeer der tractie
op wegen en straten.
Besloten werd voorts een fonds in te stel-
stelen in verband met verzekering der le
den tegen ongevallen op den openbaren
weg, het voeren van procedures enz. Per 1
Januari is men voornemens een orgaan, ge
naamd „De Voetganger" uit te geven.
PRINSES HERMINE VERLAAT MET EX-KROONPRINS WILHELM HUIZE DOORN.
