Ernstige critiek op het bedrijf der Posterijen JÊ BIOSCOPEN LUCHTVAART VRIJDAG 26 NOVEMBER 1937 uE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. Tweede Kamer Katholieke Kamerleden misnoegd over de loonpolitiek der P. T. T. De uitbouw van de bedrijfsraden. Ver korting van werktijd en vacantieregeling. MIDDAG-BIJEENKOMST. DE POSTBEGROOTING. Aan de orde is de begrooting voor 1938 van het staatsbedrijf der posterijen, tele grafie en telefonie. De heer AMELINK (A.-R.) juicht de tariefsverlaging toe. Spr. bepleit de belan gen van verschillende groepen van het personeel. Voorts zou op het gebied der Zondagsrust nog meer te bereiken zijn. Gelijke monniken, gelijke kappen. De heer WENDELAAR (Lib.) acht het een leemte dat de eerste postbestelling ten plattelande eerst tegen den middag ge schiedt. Wat de radio-controle betreft, spr. is persoonlijk een slachtoffer van dit toe zicht. Spr. vindt dat best, als de lijn dan maar algemeen getrokken wordt. Woensdags morgens spreekt echter den laatsten tijd voor de VARA een zekere Henk Meyer, die zich uitlatingen veroorlooft, welke op het terrein der politiek liggen en verder gaan dan stellige uiteenzettingen. In dit uurtje voor werkloozen worden terloops allerlei opmerkingen geplaatst, welke vooraf blijk baar niet aan censuur zijn onderworpen. Gelijke monniken, gelijke kappen. De heer BAKKER (C. H.) brengt even eens lof aan de bedrijfsleiding, doch merkt daarnaast op, dat het platteland de dupe is geworden van de rationalisatie der laatste jaren. Spr. vraagt op verschillende platte landsplaatsen een tweede bestelling in te voeren. Het aantal vrouwelijke krachten is zeer toegenomen. Spreker betwijfelt, of de vrou welijke werkkrachten het meest geschikt zijn voor de bediening der nieuwe tele graaftoestellen. De heer POSTHUMA (C. D.). erkent de goede werking der tariefsverlagingen. Toch is het een misstand, dat men op de post kantoren in de groote steden zoolang moet wachten, ten gevolge van het kleine aan tal loketten. Ernstige critiek van Katholieke zijde. De heer IJSSELMUIDEN (R.-K.) breekt een lans voor de belangen van het platte land. Spr. vraagt, of het waar is, dat de tweede bestelling op tal van plaatsen zal vervallen. De minister van Sociale Zaken heeft gezegd te zullen Ijveren voor verkor ting der wefkweek. Het staatsbedrijf der P. T. T. tregt zich echter niets aan van de 48-urige werkweek. De minister van So ciale Zaken zou wel eens van het particu liere bedrijf de opmerking kunnen krij gen: „Geneesheer, genees u zelf". Dezelfde minister zegt voor een betere verdeeling van den arbeid te zullen zorgen. Het staats bedrijf echter breidt het aantal vrouwe lijke werkkrachten uit. De personeelsformatie houdt geen reke ning met de werkelijke behoeften. Wat den nachtarbeid betreft, is de bedryfspolitiek onsociaal. De loonpolitiek is die van den meest verstokten liberalen werkgever. Spreker bepleit een beperking van het aan tal vierde-klasse-starfdplaatsen. Wanneer de tegenstelling tusschen de mentaliteit van het departement van Sociale Zaken en van het P. T. T.-be- drijf voortduurt, zal men spr. ver plichten de mede-verantwoordelijkheid voor de begfooting van dit bedrijf af te wijzen. Een deel van spr.'s fractie heeft geaarzeld voor deze begrooting te stemmen, doch zal dit dezen keer wel doen, daar het den minister tijd wil la ten het aangegeven verschil op te hef fen. De heer KRIJGER (C.-H.) acht het een eenzijdige opvatting, dat de gunstige re- sulaten van het bedrijf zouden worden be haald ten koste van het personeel. Het P. T.T.-personeel deelt dezelfde behandeling als het overige rijkspersoneel. De heer DROP (S. D.) verzekert, dat de redevoeringen van den heer Henk Meyer door de radio-controlecommissie zijn opge vraagd. De heer Wendelaar moet zich nog eens vergewissen of hij objectief heeft geci teerd. Overigens is spreker ook voor gelijke behandeling van alle groepen. Wanneer men aan een wereldomroep be gint, moet men weten, dat deze omroep op een hoog peil staat. Dit is een landsbelang. Men zal dus moeten uitgaan van het ont werpen van een zoo volmaakt mogelijken omroep en daarop de kostenraming basee ren. De heer DE VISSER (Comm.) noemt het niet minder dan onbehoorlijk, dat in dit winstgevend bedrijf arbeidsomstandigheden bestaan, als bij de P. T. T. het geval is. Spreker dringt aan op de tenuitvoerleg ging van de motie-IJsselmuiden betreffen de den arbeidsduur. Minister van Boeyen antwoordt. De MINISTER VAN BINNENLANDSCHE ZAKEN de heer VAN BOEYEN dankt voor de waardeering van de leiding van het P. T. T.-bedrijf. Het is niet de vraag of er politiek in de radio mag worden behandeld, doch of de ze politiek blijft binnen de normen van het Radio-reglement. De rede van den heer Wendelaar voldeed niet aan die normen. De radio-controlecommissie streeft naar een zoo onpartijdig mogelijke behande ling van alle partijen. Lit blijkt ook uit de verstandhouding dezer commissie met de omroepvereenigingen, welke niets te wenschen overlaat. Spr. meent, dat men bij den wereldom roep niet mag komen met klein werk, doch met uiterst goed verzorgde programma's. De positie van het personeel van het P. T. T.-bedrijf is geregeld bij het Bezoldi gingsbesluit en kan eerst bij dit onderwerp behandeld worden. Spr. wil al de genoem de punten nader bezien en in de details niet nader treden. Een zeer bevredigend resultaat. De tarieven, zooals die sinds September gelden, zijn teruggekeerd tot die van 1914. Ondanks het feit, dat de loonen opgeloopen zijn tot 267 pet. van die van 1914 en an dere onkosten zijn gestegen, zijn de tarie ven op het peil van 1914 teruggebracht. Dit is een zeer bevredigend resultaat. En dit, terwijl rente en afschrijving van dit kapitaal-intensief bedrijf het zesvoudige van 1914 bedragen. Men mag de positie dan ook niet al te gunstig zien. De afschrijvin gen behooren op hooger peil te worden ge bracht. De positie van het bedrijf. Het tijdstip is gekomen om te overwe gen of het oogenblik is gekomen, dat het bedrijf aandeel neemt in het streven der regeering tot verbetering van de algemee- ne sociale behoeften. Wanneer dit oogen blik werkelijk is aangebroken zal naar een geleidelijke verkorting van den arbeids tijd moeten worden gestreefd. Alvorens hierover te beslissen wil de regeering on derstrepen, dat dit bedrijf allereerst de be langen van de verbruikers heeft te behar tigen. Het bedrijf is er niet voor het per soneel, maar het personeel is er voor het bedrijf en voor het belang van het pu bliek. Het heeft spr teleur gesteld, dat juist over dit bedrijf, dat in sociaal opzicht, in tuber- culose-bestrijding, kinderfondsen e.d., zoo veel goeds heeft, in de Kamer geen goed woord over al deze voorzieningen is ge vallen. Wat de vrouwelijke krachten betreft, de ze worden alleen aangesteld in het belang van den dienst. Voor den telefoondienst zijn de vrouwelijke krachten het meest ge schikt, daar het publiek haar stemmen meer waardeert. Bij het opnemen van telegram men toonen de vrouwen grootere zeker heid. Spr. zegt, dat men zich bij de verzorging der behoeften van het platteland ook de vraag moet stellen der rendabiliteit. Spr. meent, dat op het oogenblik aan alle rede lijke behoeften voldaan is. De boeren be hoeven over den postdienst niet te kalgen, de slager en de bakker komen bij hen ook maar eens in de week. De begrooting voor het P. T. T.-bedrijf wordt z.h.s. goedgekeurd. SOCIALE ZAKEN. Aan de orde is de begrooting van So ciale Zaken (Hoofdstuk XI). De taak der bedrijsraden dient uitgebreid te worden. De heer HERMANS (R.-K.) brengt den minister hulde voor diens plannen, vooral inzake de kinderbijslagen en den arbeid der gehuwde vrouw. Spr. behoort tot de leden, die hebben gepleit voor uitbreiding van de taak der bedrijfsraden. Deze lichamen genieten wei nig belangstelling. Er schuilt een gevaar in wanneer ordeningspogingen van de over heid mislukken. Hier ligt de gelegenheid de werkzaam heid der bedrijfsraden uit te breiden. Zoo dra deze instituten worden belast met de uitvoering van sociale verzekeringen, zul len er meer van deze organen in het leven worden geroepen. Spr. bestrijdt de gedachte naast de be drijfsraden ook de bedrijfsverenigingen met uitvoering der ziektewet te blijven belasten. De bedrijfsverenigingen missen voldoenden wettelijken grondslag. Nu de werkloosheid tot zulk een grooten omvang is gekomen, moet de beschikbare werkgelegenheid worden verdeeld. De moeilijkheid van een voor alle be drijven geldende regeling is niet mogelijk en het denkbeeld van den minister een commissie in te stellen jucht spr. toe. Ook bepleit spr. een verlating van het intreden van kinderen in het productieproces. Met al te radicale maatrgelen is de arbeider niet gebaat. Het vraagstuk van de ver korting van den arbeidstijd moet bedrijfs- gewijze worden onderzocht, zooals de mi nister wil. Spr. hoopt, dat de draagkrachti ge ondernemingen tot een offer bereid zul len zijn. De heer WOUDENBERG (N. S. B.), wenscht dat alle Nederlandsche afgevaar digden uit het internationale arbeidsbureau worden teruggetrokken wegens de relaties van dit bureau met de internationalen van Moskou en Amsterdam. Spr. gelooft niet dat het particuliere be drijf eigener beweging zal komen tot een toekenning van vacantie met behoud van loon aan de werknemers. De heer AMELINK (A.R.) betoogt, dat aan de bedrijfsraden een breeder taak met grooter verantwoordelijkheid moet worden toebedeeld. Dit was reeds het oordeel van dr. Kuyper. Spr. gaat niet zoover om nu reeds aan de bedrijfsraden verstrekkende opdrachten te willen verleenen. Hij juicht het standpunt van den minister toe. Met instemming heeft spr kennis geno men van de plannen van den minister in zake kindertoeslagen. De verkorting van den arbeids tijd. Wat de verkorting van den arbeidstijd betreft, het buitenland, waarep de heer Kupers zich beroept, is allerminst een lich tend voorbeeld. In Italië worden allerlei uitzonderingen op de grens van 40 uur toe gelaten door een decreet van April j.l. In Frankrijk heeft men weinig bemoedigen de ervaring. Spr. wacht met belangstelling het onderzoek, door den minister aange kondigd, af. Inzake de vacantieregeling verschilt spr. meer van zienswijze met den minister dan met den heer Kupers. Wil men ook de be drijven, die zjjn achtergebleven, tot het in voeren van vacantie-met-behoud-van-loon dwingen, dan zal er een wettelijke maatre gel noodig zijn. De heer BAKKER (C.H.) is het er mee eens, dat aan de bedrijfsraden op dit oogen blik geen geen verodenende bevoegdheid moet worden gegeven. De ontwikkeling van deze instituten moet worden afgewacht Met het oog op het buitenland is bij de invoering van een veertig-urige werkweek voorzichtigheid geboden. Ook spreker heeft de hoop opgegeven dat een vacantieregeling uit het vrije be drijf zal voorkomen. Wil de minister deze zaak nog eens in overweging nemen? In dien de minister dit wil toezeggen, zal spr. zijn stem aan de motie-Küpers niet geven. De heer HILGENDA (S.D.) vraagt het aantal agrarische bedrijfsraden uit te breiden. Een hulpelooze indruk. De heer VAN DEN TEMPEL (S.D.) zegt, dat de beteekenis der bedrijfsraden op dit oogenblik gering is. Spr. bepleit wij ziging van artikel 15 der Bedrijfsradenwet en uitbreiding van de werkzaamheid der bedrijfsraden naar het oeconomische ter rein. De hulpelooze indruk, dien de bedrijfsra den maken, vloeit voort uit een te geringe bevoegdheid. Spr. bepleit het geven van verodenende bevoegdheid aan de bedrijfs raden. De wettelijke regeling van vacanties voor alle loonarbeiders zal door den mi nister niet kunnen worden afgewezen zon der teleurstelling bij groote groepen van het volk. De vergadering wordt geschorst tot des avonds acht uur. AVONDVERGADERING. Voortgezet wordt de behandeling van hoofdstuk XI (dep. van sociale zaken) voor 1938. Dr. VOS (lib.) zegt, dat naar spr.'s mee ning verordenende bevoegheid voor de be drijfsraden noodlottig zal. zijn. Spr. zou een nauwgezet onderzoek willen naar de mogelijkheid eener 40-urige werkweek in bepaalde bedrijven. Daarbij beveelt spr. een onderzoek naar de physieke geschikt heid der arbeiders aan. De motie-Kupers besprekend, zou spr. liever den minister willen verzoeken, ook t.a.v. de vacantie-regeling een uitgebreid onderzoek in te stellen. Het gaat niet al leen om wat gewenscht is ook om wat kan De arbeidstijd van landarbeiders. De heer LOERAKKER (r.k.) stelt hoo- gen prijs op een regeling van den kinder bijslag. Spr. wil verder zien gegaan met het verbindend verklaren van collectieve arbeidsovereenkomsten. Spr. dringt aan op voortvarendheid met het in de troonrede aangekondigde onderzoek naar de moge lijkheid eener wettelijke regeling van den arbeidstijd van landarbeiders. Spr. herin nert er aan, dat deze materie reeds 25 jaar aan de orde is. Vooral wegens den kinder arbeid mag niet langer worden gewacht. De heer JOEKES (v.d.) zegt bij deze af- deeling organisatie van het bedrijfsleven een betere verdeeling van den beschikba ren arbeid de hoofdzaken zijn. Verordenende bevoegdheid b.v. inzake de arbeidstijden acht spr. nuttig voor de bedrijfsraden. In tal van landen bestaat een vacantie regeling. Hier zou een wettelijke regeling geen rem zijn voor de ontwikkeling der maatschappelijke krachten. Zulk een wet telijke regeling is zeer noodig. Ook moeten er maatregelen tegen de lange arbeidstijden van het magazijnper- soneel komen. Te lange werktijden bestaan er ook in het hotel, café en restaurantbedrijf. Vooral regeling der rusttijden is daar noodig. Met name in cafetaria's zijn de werktijden en loonen soms schandelijk, ja mensch-ont- eerend. Alleen een wettelijke regeling kan verbetering brnegen. Hoe denkt de mi nister ten deze te doen? De heer VAN HOUTEN (Chr. Dem.) zegt dat een schijn-sociale wetgeving niet noo dig is, de minister werpe het roer om. Al gemeen vóelt men, dat in den tegenwoor- digen vorm de bedrijfsraden niet aan hun doel beantwoorden. Administratieve maat regelen zijn niet voldoende; de minister bouwe voort op hetgeen aangaande veror denende bevoegdheid reeds in de wet voorkomt. THEATER HOOFF1LMS INHOUD AANVANGSUUB KEURING Lido: Nancy Steele wordt vermist (Peter Lor re, Victor Mc Laglen) Puberteit (Gaby Morlay, Charles Vanel). Emotioneele film. Karakter film. Dag. 811 uur, Zon dags bovendien 2—7 uur, Matinée, Zaterd. en Woensd. 2 uur Goedgekeurd v volwassenen. Luxor: Groote dwaasheden (Paula Wessely) Golddiggers 1937. (Dick Powell, Joan Blondel). Speelfilm Showfilm Dag 811 uur. Zon dags bovendien 27 uur. Matinée Zaterd. Woensdag en Donderdag. Toelaatbaar v. volwassenen. Casino: Trianon: Sweet Music (Ann Dvorak). De wet van de prai rie (Dick Foran). Showfilm Wild-West film. j Dag. 811, Zondags bovendien 47 en 8—11 uur. Matinée Zater e-. Woens dag 2.30 uur. Goedgekeurd v volwassenen Afgekeurd Werkverkorting en vacantie- regeling De heer SERRARENS (R.K.) spreekt zijn vertrouwen in dezen minister uit. Indien geen internationale regeling van de 40-urige werkweek mogelijk is, moet deze zaak bedrijfsgewijze ter hand wor den genomen. Hetzelfde geldt voor de va cantieregeling. De rationalisatie maakt om sociale redenen een jaarlijksche onderbre king van den arbeid nog meer noodzake lijk. Uit alle hoeken der Kamer is de mi nister aangespoord het vraagstuk te onder zoeken. De heer KIEVIT (S.D.) wijst op misstan den t.a.v. de transportarbeiders, alsmede op schromelijk lange arbeidstijden bij ma- gazijnarbeid. De heer WEITKAMP (C.H.) gunt zijn mede-menschen alles wat wenschelijk is. Wie neemt echter de kosten van alle wen schen voor zijn rekening? De behoeften van het klein bedrijf. r De heer STUMPEL (R.K.) zegt, dat er in Nederland op sociaal gebied veel goeds is verricht. Spr. wil daarbij wijzen op de behoeften van het kleinbedrijf, dat in Ne derland zoo'n voorname plaats inneemt; het behoort in vertegenwoordigende colleges dan ook behoorlijk vertegenwoordigd te zijn. De heer DROP (S.D.) klaagt ook over onvoldoende toepassing van de Arbeids wet. Spr. doelt hier inzonderheid op het kantoorpersoneel. De heer DE VISSER (Comm.) schetst verschillende oorzaken van de huidige werkloosheid, en de taak van de overheid in dit opzicht. DE MINISTER AN HET WOORD. MINISTER ROMME, die te half elf aan het woord komt,, zal onderwerpen, waar omtrent een wettelijke regeling is aange kondigd, niet behandelen; het zijn: be perking van den arbeid der gehuwde vrouw, kindergeldverzekering en wettelij ke regeling der werkloosheidsverzekering. Aan de toepassing van de veiligheidswet voor den landbouw wordt gewerkt. Ten aanzien van de werking van de Ar beidswet voor handels- en kantoorbedien den zegt spr. dat er uitzonderingen zijn toegestaan. De Arbeidsinspectie maakt geen onderscheid tusschen adviezen van werkgevers en werknemers. Maatregelen voor hotel-, restaurant en café-personeel zijn in - voorbereiding. Spr. zal het advies van den Hoogen Raad dat met algemeene stemmen is uitgebracht ernstig overwegen. Arbeidstijdregeling voor landarbeiders wordt met de noodige ernst bekeken. Op grond van de Huisarbeidswet zal spr. een loonbepaling voor laag-betaalde groepen in de kleeding-industrie ontwer pen. De ontwikkeling der bedrijfs raden. Wat de bedrijfsraden betreft, de Regee ring wil het zoo leiden dat het maatschap pelijke leven zelf de bedrijfsraden maakt. Zjj kunnen niet van bovenaf in het leven worden gehouden. De bedrijfsvereenigingen moeten haar naam weer volkomen eer gaan aandoen. De bedrijfsvereeniging is een reali teit, doch een bedrijfsraad ook. Is de laatste voldoende geoutilleerd in een bedrijf, dan kan bij het orgaan van uitvoering worden. Een kleine wijziging van de Bedrijfs radenwet is noodig, teneinde met het instituut het economisch terrein te kun nen betreden. De bedrijfsraden moeten er eerst over de geheele linie komen. Door uitbreiding van de bevoegdheid der bedrijfsraden meent de Regee ring een middel te hebben gevonden om de levende bedrijfsraden te maken. Eerst dan kan men over verordenende be voegdheid spreken, b.v. op het stuk van vacantie. Dit onderwerp zou voor de ver ordenende bevoegdheid prachtig in aan merking komen. Spr. wil aan den aandrang van de Kamer gehoor geven en de zaak van de wettelijke vacantieregeling nog eens ernstig overwegen. Over de zaak zelf van de betaalde vacantie is een communis opinio. Het gaat over de modus quo, de wijze waarop. Spr. geeft er de voorkeur aan, de va cantie in den bedrenfsraad te regelen. Bij re replieken zegt de heer KUPERS (S.D.), dat er dus gewacht moet worden tot er meer bedrijfsraden zijn wat eeni- ge jaren kan duren en dan moet men weer wachten to deze verordenende be voegdheid hebben. -Op die manier wordt de kwestie van de betaalde vacantie op de lange baan geschoven. Spreker handhaaft daarom zijn motie. De heer JOEKES (V.D.) vat het betoog van den minister anders op en meent dat, nu de minister een ernstige overwe ging heeft toegezegd, dit wel moet inhou den, dat deze niet bij voorbaat vasthoudt aan de hedenavond gehouden uiteenzet ting. Spr. zal daarom niet voor de motie stemmen. MINISTER ROMME onderschrijft het betoog van den heer Joekes. Over de motie zal Dinsdag worden ge stemd. Aan de orde is de afdeeling Arbeiders verzekering. De heer WOUDENBERG (N.S.B.) be pleit premievrij staatspensioen, waarna de heer KUPERS (S.D.) de voordeelen uiteen zette van fondsvorming voor de sociale verzekeringen. De heer KROL (C.H.) wil eveneens een premievrij staatspensioen Dr. VOS (LIB.) bepleit een eventueel afzonderlijke ouderdomsvoorziening van kleine zelfstandigen en unificatie. Te kwart na één wordt de vergadering verdaagd tot Vrijdagmiddag 1 uur. VERF TEGEN IJSAFZETTING OP VLIEGTUIGEN Naar de luchtvaartcorrespondeent van de „Daily Telegraph and Morning Post" bericht, zijn uitstekende resultaten bereikt met een verfstof, welke vliegtuigen be schermt tegen ijsafzetting op vleugels, romp en propellers. De uitvinder, J. Hal- bert, heeft hiermee gisteren voor verte genwoordigers van de Imperial Airways een demonstratie gegeven op het vliegveld te Croydon. De verfstof werd op de kwets bare plaatsen van een vliegtuig uitgestre ken. De weersgesteldheid was echter niet van dien aard, dat daadwerkelijke proef nemingen in hoogere luchtlagen onderno men konden worden. De samenstelling van de verfstof is nog verre van ideaal, maar de uitvinder beweert, dat zij in haar huidigen vorm doeltreffend genoeg is om den luchtvaart van dienst te kunnen zijn. Regen- en hagelbuien bij een groote snel heid zullen de verf wellicht gedeeltelijk uitwisschen, maar een voldoende deklaag zal achterblijven om ijsafzetting te voor komen. Tijdens een reeds eerder gedane proef neming brak een radio-antenne die niet besmeerd was met de verf, ondr het ge wicht van het gevormde ijs af, terwijl de andere antenne, die wel van een laagje van deze soort verf voorzien was, volko men intact gebleven was. De samenstelling der verfstof is door de autoriteiten geheim gehouden. Voor een groote vliegboot der overzeesche verbin dingen is een hoeveelheid van dertig En- gelsche ponden van deze verf voldoende, terwijl de kosten hiervan 2 1/2 shilling p. pond bedragen. In de Vereen. Staten is een uitvinding tegen de ijsafzetting officieel goedgekeurd. Deze bestaat uit een platte rubber-buis langs de voorzijde van de vleugels. De mechanisch voortgebracht trillingen van de buis verbreken het aanwezige ijs. Waarom huilt de kleine man? H(j wil de sneeuwpop mee naar bed nemen. l (Lustige Sachse)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 6