NIEUWS
AGENDA
VRIJDAG 26 NOVEMBER 1937
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. i
HOE WORDT HET WEER?
KANS OP NATTE SNEEUW.
De Bill seint:
Verwachting: Zwakke tot matige Wes
telijke tot Noord-Westelijke wind, nevelig
tot half of zwaar bewolkt, weinig of geen
regen iets kouder.
Hoogste barometerst.: 773.6 te München.
Laagste barometerst.: 739.1 te Ingö.
De depressie heeft zich vooral over
Duitschland uitgebreid en is ten Noorden
van Noorwegen nog diep, in het Noord-
Westen stijgt de barometer sterk. De hoo-
ge drukking verplaatst zich naar Midden-
Europa, in het Zuid-Westen daalt de ba
rometer vrij sterk. In Scandinavië is de
vorst bijna verdwenen, in Noorwegen en
Noord-Zweden is zware regen gevallen,
thans valt plaatselijk sneeuw met Noord
wester storm. Ook in de Oostzee waaien
stormachtige Zuid-Westelijke tot Noord-
Westelijke winden met regen en sneeuw,
die zich tot Oost- en midden-Duitschland
uitstrekt met temperaturen even boven
het vriespunt. In Zuid-Duitschland, Zwit
serland en Frankrijk komt thans lichte
vorst voor met vrij veel mist. De Alpen
toppen zijn vrij van wolken bij matige
vorst. Ook in Engeland is plaatselijk vorst
voorgekomen, de Britsche Eilanden heb
ben vrij kalm weer met plaatselijk mist of
zwaar bewolkte lucht.
Voorloopig is in onze omgeving
Westelijke tot Noord-Westelijke
wind te wachten met eenige daling
van temperatuur, waarbij lichte
buien van regen of natte sneeuw
kunnen vallen.
LUCHTTEMPERATUUR.
>2 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.!
Van Vrijdagnamiddag 4.26 uur tot
Zaterdagmorgen 7.10 uur,
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Zaterdag 27 Nov,
voorm. 10.29 en nam. 11.02 uur.
Uw
^kindje verkouden?
bij 't naar bed gaan rug en borstje
I nwrIJvn m,t QampO
J Wonderlijk zoo als dit helpt I
PRINS BERNHARD EN DE PADVINDERS
R. K. Verkenners begroeten den Kon.
Commissaris en brengen hulde aan
afgetreden hoofdverkenner.
De diverse periodieken van de Katho-
lielieke Verkennerij in Nederland hebben
met groote vreugde en hartelijkheid Prins
Bernhard begroet aLs Koninklijk Commis
saris der Nederlandsche Padvindersbewe
ging.
Naar buiten uitte zich deze vreugde o.a.
J.L Maandag 22 November, toen in geheel
het land van de „padvindershuizen" de na
tionale driekleur woei.
In de zoo juist verschenen aflevering
van „De Katholieke Verkennersleider" vin
den wij geïllustreerd met de beeltenissen
van Prins Bernhard en staatsraad Rambon-
net een begroeting en een afscheid. Aller
eerst een afscheidsschrjjven van excellen
tie J. J Rambonnet, als hoofdverkenner en
de reeds eerder gepubliceerde mededeeling,
dat Z. K. H. Prins Bernhard heeft goedge
vonden met ingang van 22 November als
Koninklijk Commissaris verbonden te wor
den aan de Padvindersbeweging. Daarop
volgt in het Leidersblad onder het op
schrift: „Met groote vreugde en dankbaar
heid" de begroeting van prins Bernhard.
De hoofdverkenner-Commissaris der Ka
tholieke Verkenners, mr. René Höppener,
vertolkt dit in het volgend schrijven:
„Met groote vreugde en dankbaarheid
vernemen we het besluh, van Z. K. H. Als
oprechte vaderlanders verheugt het ons, dat
Z. K. H. bereid is als Koninklijk Commis
saris tot onze Beweging toe te treden en
zoodoende nog sterker met ons wordt ver
bonden.
In zijn nieuwe functie wenschen we
Z. K. H. van ganscher harte een zonnig en
gezegend spoor tot heil van de geheele Pad
vindersbeweging in Nederland.
De mededeeling van het aftreden van Exc.
Rambonnet mag ik niet laten zonder een
oprecht woord van dank voor al hetgeen
Exc. Rambonnet in de lange jaren van zijn
hoofdverkennerschap voor de Beweging in
ons vaderland heeft gedaan. Wij vergeten
niet, dat het was onder het hoofdverkenner
schap van Exc. Rambonnet en mede door
diens bemoeiingen, dat het spel van verken
nen voor onze jongens mogelijk werd. Nu
de Jamboree als het ware de kroon op het
werk van den hoofd verkenner gezet heeft
en Z.Exc. meent zijn functie te moeten neer
leggen, zijn vele woorden hier wellicht niet
op hun plaats. De hoofdverkenner moge zich
echter overtuigd houden, dat de Kath. Ver
kenners van Nederland hem bij dit afscheid
ten oprecht dank-saluut brengen".
DE BISSCHOP VAN BREDA VEROOR
DEELT EEN „VERDERFELIJK
PROPAGANDA-GESCHRIFT".
In het jongste nummer van „Sancta
Maria" lezen we het volgende:
Waarschuwing.
Naar ons ter oore komt, wordt in ons
Bisdom en met name in de stad Breda
door de N.S.B. huis aan huis een brochure
verspreid, getiteld „Pastoor Leonards en
de Nederlandsche R. K. Pers".
Hoewel het allereerst op den weg van
de Nederlandsche R. K. Dagbladpers ligt
stelling te nemen tegen dit misleidend ge
schrijf, achten wij ons toch verplicht te
kennen te geven, dat wij de uitgave van
deze N.S.B.-propaganda-brochure van de
hand van een R. K. Priester in functie
diep betreuren, vanwege de verwarrende
inzichten en onjuistheden, welke daarin
verkondigd worden.
Dit verderfelijke propaganda-geschrift
blijve dus uit handen van onze katholieke
bevolking.
w.g. De Bisschop van Breda,
t P. HOPMANS.
MR. DR. J. R. M. v. ANGEREN
Benoemd tot secretaris-generaal
van Justitie.
Mr. Dr. J. R. M. van Angeren, admi
nistrateur, hoofd der vijfde afdeeling
Rijkspolitie van het departement van Jus
titie, is benoemd tot secretaris-generaal
van dit departement.
De „Msbd." geeft de volgende levensbij-
zonderdheden van dezen nieuwen functio
naris.
Mr. Dr. J. R. M. van Angeren is geboren
te Utrecht 9 Mei 1894. Hij studeerde aan
het St. Willibrorduscollege te Katwijk en
aan de Rijks-universiteit te Utrecht. Daar
promoveerde hij tot doctor in de rechts-
wetenschap op een dissertatie over „Ad-
ministratie in judicieele vormen" in 1921.
I Eenige dagen vóór zijn promotie werd
mr. v. Angeren uitgenoodigd, werkzaam-
heden te verrichten op het departement
van Justitie, waar toen mr. Th. Heems
kerk minister was. Daar was hij werkzaam
aan de afdeeling Justitie, waaronder toen
cok nog de rijkspolitie ressorteerde, totdat
in 1934 een speciale afdeeling politie werd
gesticht, waarvan mr. Van Angeren, toen
nog referendaris, het hoofd werd.
In 1936 werd hij benoemd tot adminis
trateur, hoofd der vijfde afdeeling. Als
zoodanig was zijn taak o.a. de leiding van
den minister van Justitie over de Rijks
politie en de Rijkspolitiezorg (samenstel
ling en uitvoering van het Rijkspolitiebe-
sluit, dat steunt op art. 45 G.W. en art,
223 Gemeentewet) te verzekeren.
In 1933 was mr. van Angeren nummer
één op de voordracht van B. en W. van
's Gravenhage, om secretaris te worden
van die gemeente, doch met één stem
meerderheid wees de gemeenteraad, den
heer mr. J. Boasson voor die functie aan.
GEBRUIK VAN DE NEDERLANDSCHE
TAAL IN DIPLOMATIEK VERKEER
MET BELGIë.
Aan de memorie van antwoord op de be
grooting van buitenlandsche zaken ontlee-
nen we:
In het diplomatieke verkeer met België
wordt thans dezerszijds als regel de Neder
landsche taal gebruikt. Slechts bij uitzon
dering bijvoorbeeld in het geval van ook
voor andere regeeringen of derzelver ver
tegenwoordigers bestemde algemeene cir
culaire in een andere taal wordt daarvan
afgeweken.
Op de vraag of het waar is, dat ter ge
legenheid van de voorbereiding van de aan
wijzing van een nieuwen Belgischen gezant
te 's-Gravenhage de Nederlandsche regee
ring te Brussel ie kennen heeft gegeven,
dat zij op de benoeming ^an dezen post van
een vooraanstaanden Vlaamschen politicus
geen prijs stelde, past een volstrekt ontken
nend antwoord.
DIENSTVOORWAARDEN VOOR HET
SPOORWEGPERSONEEL
Voorbereiding van een nieuw reglement
Woensdag j.L kwam de paritaire com-
missie bijeen, die door de directie en den
personeelraad der Ned. Spoorwegen in
gemeen overleg is aangewezen ter voorbe
reiding van een t.z.t, in te voeren nieuw
reglement dienstvoorwaarden voor het
spoorwegpersoneel.
Tot voorzitter werd gekozen dr. Ch. F.
P. Bodemeljer, hoofdinspecteur, adjunct-
chef van den algemeenen dienst, en tot
plaatsvervangend voorzitter de heer P.
Moltmaker, voorzitter van den personeel
raad.
De voorzitter installeerde de commissie
met een toespraak, waarin hjj de leden
aanspoorde hun krachten te geven om
haar werk te doen slagen, welke toespraak
door den heer P. Moltmaker in denzelf
den geest werd beantwoord.
Met algemeen stemmen werd de aan
vankelijk ingestelde kleine commissie, be
staande uit de heeren dr. Ch. F. P. Bode
meljer, ir. J. P. Boezaardt, P. Moltmaker
en H. F. Timmermans, aangewezen om het
voorbereiodend werk te verrichten.
BOTER
De heffing en de steunuitkeering op bo
ter is, behoudens tussehentijdsche wijzi
ging, voor de week van 25 November tot
2 December vastgestled op zestig cent
per K.G.
EEN INTERNATIONAAL
„FIETS-BEWUS".
De rijwiel-voorschriften in verschillende
landen.
Te Parijs is een vergadering gehouden
van de commissie voor rij wiel toerisme uit
de Alliance Internationale de Tourisme, in
welke vergadering aanwezig waren ver
tegenwoordigers van een 15-tal clubs uit 10
verschillende landen.
Besloten werd tot definitieve instelling
van een „Carnet de passages en douanes"
voor rijwielen (volgens voorbeeld van het
reeds lang bestaande auto-carnet) voor die
landen, welke rijwielen van toeristen nog
niet vrij toelaten.
Reeds is door een 8-tal landen erkenning
toegezegd van dit nieuwe carnet, dat in den
zomer van 1938 verkrijgbaar zal zijn.
Uitvoerige discussie werd gevoerd over
de weinige internationale overeenstemming
op het gebied van beveiliging van het rij
wiel by duisternis. Eenige landen hebben
een reflector, met of zonder wit spatbord,
voorgeschreven, andere een achterlicht,
Duitschland neemt thans een proef met re
flectoren aan pedalen. In Nederland is, zoo
als men weet, met ingang van 1 Januari
1938 een rood achterlicht op wit spatbord
voorgeschreven en nog wel met rijksmerk.
Dit laatste is natuurlijk in het buitenland
niet te krijgen en daarom heeft de A.N.W.B.
reeds eerder aan den Minister van Water
straat gevraagd, dat buitenlanders kunnen
volstaan met een rood achterlicht, zonder
meer. De vergadering ondersteunde dit ver
zoek.
In verband met den achterstand in
andere landen inzake rijwielpaden en
rijwielbewaarplaatsen, werd besloten,
de volgende vergadering in Nederland
te houden, om daar ter plaatse ken
nis te kunnen nemen van hetgeen
hier te lande reeds bestaat en dat, naar
het eenparig oordeel der aanwezigen,
beter dan in eenig ander land Is.
Deze vergadering zal in Maart 1938 wor
den gehouden, waarna de commissie einde
Mei te Berlijn zal bijeenkomen.
UIT DE TYPOGRAFIE.
Verbindend-verklaring der collectieve
arbeidsovereenkomst.
Op 2 October j.l. is door de vereenigde
typografenbonden bij den minister van so
ciale zaken een verzoek ingediend tot ver
bindend-verklaring van de collectieve ar
beidsovereenkomst voor de typografie, van
welke indiening in de Nederlandsche staats
courant mededeeling is gedaap, onder ver
melding dat binnèn een termijn van veer
tien dagen bezwaren tegen inwilliging van
het verzoek bij den minister van zouden
kunnen worden ingebrcaht.
Het bestuur der vereeniging van uitgevers
van nieuwsbladen en-tijdschriften „De Ne
derlandsche periodie.ke pers" heeft thans
een schrijven gericht tot den minister waar
in het zich beklaagt een en ander eerst te
hebben aangenomen, nadat de genoemde
termijn was verstreken.
Het maakt dan ook bezwaar tegen de
wijze van publicatie terwijl het den ge
noemden termijn onvoldoende acht.
Het bestuur verzoekt den minister dan
ook, in den vervolge maatregelen te willen
nemen, welke er toe kunnen leiden, dat in
derdaad alle belanghebbenden voldoende
gelegenheid krijgen van hun meening om
trent de wensehelijkheid van een verbin
dend-verklaring of onverbindend-verklaring
te doen blijken.
Voorts zou het bestuur hét hoogelijk
waardeeren, indien alsnog terzake van het
onderhavige verzoek de gelegenheid zou
worden geopend eventueele bezwaren of
opmerkingen bij den minister in te dienen.
TEELTREGELING VOOR DE
PLUIMVEEHOUDERIJ.
Verruiming der broedvergunningen
met 10 pet
Naar wij van bevoegde zijde vernemen,
heeft de minister van Economische Za
ken een beslissing genomen omtrent de
regeling, welke in 1938 voor de pluim
veehouderij zal gelden.
Het tijdvak waarin het machinaal uit
broeden van eieren zal zijn toegestaan,
is vastgesteld van 1 Januari tot en met
7 Mei 1938.
In deze periode zullen de kuikenbroe-
dera, aan wie een broedvergunning is uit
gereikt, een aantal pluimvee-eieren in
hun broedmachine(s) mogen inleggen,
overeenkomende met 110 pet. van het aan
tal, dat zij in 1937, mochten uitbroeden.
De kuikenbroeders zullen zich wat den
afzet van kuikens betreft moeten houden
aan de aanwijzingen van de Nederland
sche Centrale voor eieren en pluimvee.
Het voorschrift, dat de broedvergun
ning bestaat uit twee gedeelten, n.l. een
gedeelte waarbij men vrij is in de keuze
der te gebruiken broedeieren en een an
der gedeelte, krachtens hetwelk men ver
plicht U tot het Inleggen van eieren van
fok en/of vermeerderingsbedrijven, is
vervallen.
Ook in 1938 zal overdracht van broed
vergunningen niet mogelijk zijn, tenzij
onder bepaalde voorwaarden.
onderling. Maar nog niet alle verbindingen
zijn volmaakt.
Vooral over het ontbreken van een be
hoorlijke verbinding tussch «n de dorpen
Zwanenburg en Hoofddorp werd meerma
len geklaagd. Vandaar, dat ei al eens werd
aangedrongen op het inrich an van een
hulpsecretarie in dit belangr jke dorp.
De directie van het reisbu-eau Noord-
Holland-Express te Edam heeft een paar
weken geleden het initiatief willen nemen
en een geregelden dienst ingesteld tusschen
de dorpen Zwanenburg en Sloten.
Wij vernemen, dat daarvan een zoodanig
gebruik wordt gemaakt, dat bij blijvende
medewerking van het reizend publiek de
kans zeer groot is, dat deze autobusdienst
in stand zal kunnen blijven.
De genoemde directie wil echter nog ver
der gaan en ook een proef nemen of er vol
doende belangstelling is voor een recht-
streeksche verbinding tusschen Zwanen
burg en Hoofddorp.
Vanaf Maandag 29 November a.s. zul
len op eiken werkdag drie autobussen van
af de brug over de ringvaart nabij het oude
dorp Sloten (Badhoevedorp) vertrekken
naar Zwanenburg en vandaar verder door
rijden naar Hoofddorp.
De dienstregeling is nog tijdelijk en zeer
voorloopig.
HET OVERLIJDEN VAN
PROF. VAN ROOY.
Vanmiddag om twee uur zal het stoffe
lijk overschot van prof. dr. A. H. M. J. van
Rooy in allen eenvoud van het St. Canisius-
ziekenhuis te Nijmegen naar Amsterdam
woredn overgebracht.
Bij de plechtige uitvaart zal de R.K. Uni
versiteit vertegenwoordigd worden door
den rector-magnificus, prof. K. L. Bellon en
prof. dr. Molkenboer.
SlNTtRMAAS 8UJFT MMRKRAS...
LEIDEN.
Vrijdag: Mij voor Toonkunst, le gewoon
concert, Leidsche Schouwburg,
8.15 uur
Vrijdag: „St. Christoffel", Ledenvergade
ring in „De Harmonie", 8.30 uur.
Zondag: le Avond R.~K. Winterprogram.
Christus Koning-herdenking, Stade
gehoorzaal, 8.15 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Zaterdag 20 tot
en met Vrijdag 26 Nov. a.s. waargeno
men door de apotheken: C. B. Duijster, N.
Rijn 18, tel. 523 en J. Doedens, Wilhelmi-
napark 8, Oegstgeest tel. 274.
GEEN VERLAGING VAN DE HEFFING j
OP SPIJSOLIE
Het Nederlandsch Weekblad voor krui-*
denierswaren verneemt van welingelichte
zijde, dat voorloopig niet op een verlaging
van de heffing op spijsolie kan worden
gerekend.
BUSDIENSTEN IN DE
HAARLEMMERMEER.
Uitbreiding met ingang van Maandag.
In de Haarlemmermeer in de onmiddel
lijke nabijheid van Amsterdam bestaan ver
schillende autobusdiensten tusschen de
stad en de dorpen èn tusschen de dorpen
R. K. VEREENIGING VAN
GEZINSHOOFDEN.
Tweede voordracht van prof. A. Cleophas,
In de tweede voordracht over de Pause
lijke Encycliek „Casti Connubii", door de
R. K. Ver. van Gezinshoofden in het „St.
Antonius Clubhuis" georganiseerd, behan
delde prof. Cleophas allereerst de
Dwalingen over het Huwelijk.
„Daarom kunnen wij, hoewel Wij deze
„laagheden liever zelfs niet zouden noemen
„zooals dit heiligen betaamt", om wille van
„het welzijn en het heil der zielen er niet
„geheel over zwijgen".
Dit woord van den Paus in de Ene. Casti
Connubii is ook voor ons excuus genoeg
om te spreken over zaken, die wij zoo ver
afschuwen, dat het spreken er over reeds
walging wekt in onze ziel.
De Paus is in zijn uiteenzetting uitge
gaan van de leer, dat het huwelijk als in
stelling van goddelijken oorsprong is, Wan
neer men dit loslaat, wordt het een instel
ling, die is overgeleverd aan de willekeur
van den mensch. Dit hebben zij bewezen,
die de grondslag hebben losgelaten: deze
heilige instelling, die moest dienen tot wel
zijn van de gemeenschap, hebben zij weten
te maken tot een bron van de ergste ver
deeldheid en tot verlaging van den mensch.
De voortplantingsdrang, niet meer onder
worpen aan de Wet Gods, vindt de mensch
te zeer beperkt door het instituut van het
huwelijk, zij strekt zich verder uit dan het
huwelijk. Daarom moet de mensch de vrij
heid hebben, ook buiten het huwelijk voor
deze natuurlijke drang voldoening te vin
den.
Zoo komen deze voorstanders van een
huwelijk zonder God tot verbintenissen,
die de Paus niet minder dan monsterachtige
practijken gelieft te noemen: het huwelijk
voor een tijd, het huwelijk op proef, het
huwelijk in kameraadschap, terwijl er nog
andere „aposielen" zijn, die hun zorgen ook
uitstrekken over de voorbereiding tot het
huwelijk en voor den jongen en het meisje
de vrijheid tot sexueel leven opeischen: zoo
Leon Blum in Frankrijk en de Wibauts in
ons land in het beruchte werk: „Het wor
dende huwelijk".
Een wereld, die voor zulk een huwelijk
getuigt, moet dan ook de gehuwde moeder
gelijk stellen met de publieke vrouw, wat
dan ook in politieke debatten van verschil
lende landen maar al te duidelijk uitkomt:
men wil gelijkberechtiging van wettige
en onwettige kinderen, deze zijn nu een
maal de vrucht van een daad, die, volgens
hen in alle omstandigheden een natuurlijke
en dus geoorloofde daad is.
Onder de gevaren voor het huwelijk
noemt de Paus de voornaamste: gevaar voor
het kind door de anti-conceptioneele kinder
beperking en door de abortus en de sterili
satie; gevaren voor de huwelijkstrouw door
verbintenissen, die men buiten het huwelijk
wil, aan welk verschijnsel de moderne
emancipatiebeweging niet vreemd is; ge
varen voor het sacramenteel karakter van
het huwelijk: de Paus bespreekt daar voor
al de echtscheiding en de bezwaren, aan het
gemengde huwelijk verbonden.
Kinderbeperking.
Wat men van de andere zijde op cul-
tureele en andere gronden ook aanvoert ter
verdediging van de anti-conceptioneele
kinderbeperking, de leer der Kath. Kerk is
en blijft, dat deze daad zwaar zondig is en
om. geen enkele reden, ook niet de zwaar-
wichtlgste ooit kan worden toegestaan. De
daad ls tegennatuurlijk; welke rampen men
ook te vreezen mocht hebben van de na-
tuurlijke geslachtsdaad, dit onheil weegt
I nooit op tegen het andere onheil: een tegen
natuurlijke zonde.
Dat tijdelijke of levenslange onvrucht
baarheid, die verhindert, dat de huwe
lijksdaad gevolgen heeft, niet is gelijk te
stellen met een moedwillig bewerkte on
vruchtbaarheid, is duidelijk genoeg. In het
eerste geval schiet de natuur te kort en
doet de mensch- wat mogelijk is, in het
tweede geval schiet de menschelijke wil
te kort.
Blijkbaar denkt de Paus In dezen passus
met weemoed aan de opvattingen, die in
den laatsten tijd ook in christelijke krin
gen verkondigd zijn en die afwijken van
de christelijke traditie. Kort voor de afkon
diging van deze encycliek hebben de pre
laten der Anglicaansche kerk in de Lam-
bath-conferentie zich over deze materie
uitgesproken. De uitspraak, daar gegeven
en door de meerderheid aanvaard, neemt
een halfslachtige houding aan tegenover
dit kwaad en durft blijkbaar niet er voor
uit te komen, dat dit kwaad onder alle om
standigheden te verwerpen is.
Tegenover deze zwakke houding, ver
kondigt de Paus nog eens, en wel, met het
hoogste gezag, de leer der Kerk: iedere anti-
conceptioneele daad is in strijd met de wet
Gods en de wet der natuur, is dus misda
dig.
En in zijn zorg voor het welzijn der zie
len geeft Hij,'wederom met het Hoogste
Gezag, een vermaning aan de priesters:
zij, die in de biechtstoel of zielzorg de ge-
loovigen zouden hebben gebracht tot
deze practijken, of door zwak en „diplo
matiek" stilzwijgen er goedkeuring aan
hechten, staan grootelij ks schuldig voor
God. Het betreft hier een groot gevaar voor
de zielen, dat alleen door streng optreden
kan geweerd worden van die zielen, die er
nog niet mede besmet zijn.
En het is een dwaasheid, hen te gelooven,
die zeggen, dat zij van de Kerk zijn afge
vallen door de gedragingen van een pries
ter, die hen in de biechtstoel zoo afschu
welijke dingen gezegd heeft, dat zij zijn.
weggevlucht.
De waarheid van deze berichten is een
voudig: de bedoelde priester heeft hun de
waarheid gezegd, zooals zijn plicht was
en werkelijk niet voor zijn eigen pleizier.
Abortus.
Even onverzettelijk is de Paus in de uit
eenzetting over den abortus: in geen enkele
omstandigheid geoorloofd! Is het leven van
de moeder in gevaar, dan mogen alle mo
gelijke middelen gebruikt worden, maar
dit middel nooit. Medische, sociale en euge
netische indicaties zijn hier geen voldoende
reden, om een in zich groot kwaad, te dul
den.
Volgens de leer der Kerk is de abortus
doodslag en dan nog wel van een onschul
dige. Datgene, wat van het leven wordt be
roofd, is een mensch en wezen, al is het nog
onvoldragen. Paus Innocentius XI veroor
deelde in 1679 reeds de leer, dat de vrucht,
zoolang zij in de moederschoot verblijft,
geen ziel heeft. De voorstanders van deze
leer achtten dan ook abortus niet steeds
voor ongeoorloofd.
Iedere behandeling, die rechtstreeks be
oogt, het ontijdig verwijderen van de
vrucht, is doodslag. Waaruit volgt, dat er
behandelingen zijn, die misschien zijdelings
en ongewild dit verooi zaken; deze zijn niet
op één lijn te stellen met het genoemde
kwaad.
Sterilisatie.
In dit verband betrekt de Paus ook de
wettelijke sterilisatie.
Al waren in de dagen, toen de Encycliek
verscheen, de beruchte Duitsche sterüisa-
tlewetten nog onbekend, de wettelijke re
geling van de sterilisatie was in verschil
lende landen geen onbekendheid en mins
tens werd van verschillende kanten drang
uitgeoefend op de regeeringen, maatregelen
