yjEIUGHEIDSWEEK
m
22.28 NOV 1937
WORDT DE NEGEN-MOGENDHEDEN-
CONFERENTIE VERDAAGD?
Het voorstel is van Engeland,
Frankrijk en Amerika
^5
i l'
LUCHTVAART
DINSDAG 23 NOVEMBER 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
D€R KON. N«D. AUTOMOBIELCLUB
J
Gy behoort zooveel mo
gelijk rechts van den weg
te rijden. Wilt ge bij een
kruispunt links afslaan
Steekt dan tijdig Uw
linker arm uit, laat het
verkeei van rechts voor
gaan
En overtuigt U dan al
vorens over te steken, dat
gij zulks veilig kunt doen.
Wellington Koo uil z.jn ontstemming
De negen-mogendheden-conferentie is gis
termiddag om vijf uur in voltallige beslo
ten vergadering bijeengekomen. De Brit-
sche, Amerikaansche en Fransche delega
ties legden een ontwerpverklaring voor
betreffende het werk der conferentie,
waarin een uiteenzetting gegeven wordt
van de standpunten en waarin voorge
steld wordt de conferentie te verdagen.
De conferentie zou volgens dit ontwerp
voor onbepaalden tijd verdaagd worden en
weer bijeenkomen, wanneer de behoefte
daaraan zich zou doen gevoelen en op ver
zoek van twee of meer mogendheden.
De vergadering hield zich bezig met de
bespreking van de bewoordingen der ver
klaring, die voor de bijeenkomst aan de
verschillende legaties was overhandigd ter
informatie.
ER WORDT WEER NIETS GEDAAN.
„Aarzelen moedigt geweld aan".
In zijn rede over het ontwerp-verkla
ring, dat in de voltallige besloten vergade
ring der negen mogendheden-conferentie
ingediend is, heeft de Chineesche gedele
geerde, Wellington Koo, er op gewezen, dat
dit slechts opnieuw de algemeene beginse
len bevestigt en dat niets gedaan wordt ten
aanzien van de gemeenschappelijke hou
ding, die volgens de voorstellen door de mo
gendheden zou worden aangenomen.
Nog minder is er gedaan ten opzichte
van de uitvoering der concrete maatregelen
waartoe de Chineesche gedelegeerde een
oproep uitgesproken heeft, om de Chinee
sche weerstandskrachten te versterken en
de Japansche agressie te stuiten. Wellington
Koo hield zich het recht voor zekere amen
dementen op het ontwerp in te dienen.
Voorts zeide hij o.m. dat zonder positief
optreden middellijke of rechtstreeksche
verklaringen, al zijn zij oprecht van geest,
niet doeltreffend kunnen zijn.
De wereldgebeurtenissen der laatste twee
jaar toonen .aan, dat aarzeling en weige
ring van den kant der mogendheden
die toch wet en orde in stand willen hou
den in de internationale betrekkingen
om een positieve bijdrage te leveren door
gezamenlijk optreden, er eerder toe lei
den de krachten van geweld en wanorde
aan te moedigen, dan ze af te schrikken.
De Chineesche delegatie gelooft, dat soli
dariteit in doelstelling gevolgd moet wor
den door solidariteit in optreden.
China gelooft het recht te hebben den
eisch te stellen, dat een gemeenschappe
lijke poging gedaan zal worden door de
andere mogendheden, die 't negen mogend-
heden-verdrag hebben onderteekend, niet
alleen om dit verdrag geëerbiedigd te doen
zijn, maar in het algemeen belang van
recht, orde en wereldvrede.
De negen mogendheden-conferentie heeft
haar werkzaamheden om kwart over zeven
geëindigd. Zij zal Woensdagmiddag om drie
uur weer bijeenkomen en dan de bespre
king voortzetten der thans aan de orde zijn
de beide documenten, n.l. een ontwerp-rap-
port en een ontwerp-verklaring.
Men hoopt, dat de Chineesche delegatie
Woensdag instructies van haar regeering
zal hebben ontvangen.
In Britsche kringen ontkent men, dat
Eden Woensdag naar Brussel zal komen.
TSJANG KAI SJEK KRIJGT
LUCHTPOST.
In de dagelijksche persconferentie te
Sjanghai hebben de Japanners gisteren be
kend gemaakt, dat een vliegtuig van een
der Japansche eskaders, die een aanval op
Nanking hebben gedaan, een brief van den
Japanschen operbevelhebber Matsoei aan
maarschalk Tsjang Kai Sjek omlaagge-
worpen heeft, waarin den Chineezen wordt
aangeraden, him verzet te staken
Of dit schrijven zijn bestemming heeft
bereikt, is nog niet bekend.
Volgens berichten uit Chineesche bron
hebben de Japanneezen gisteren met vèr-
dragend scheepsgeschut en vliegtuigen de
krachtig versterkte plaats Kiangjin aan de
Jangtse zwaar gebombardeerd.
In Chineesche kringen vreest men een
beschieting van Langsjan, aan den Noord
kant van de Jangtse tegenover Foesjan De
landing, die de Japannezen daar willen
ondernemen, heeft ten doel om de scheeps-
versperring heen te treken en de vesting
Tsingkiang tegenover Kiangjin aan te val
len.
Ten zuiden van Lau Tai Hoe trekken de
Chineezen in Westelijke richting terug. In
Tsjekiang ruken de Japansche troepen op
in de richting van Hangtsjoe.
Chineezen gebruiken Russische vliegtuigen.
Gistermiddag hebben zich boven Nan
king luchtgevechten afgespeeld, waarby
men voor het eerst Sovjet-Russische vlieg
tuigen zag. Van betrouwbare zijde wordt
vernomen, dat de Chineesche regeering een
aanzienlijk aantal vliegtuigen van de Sov
jet-Unie heeft gekocht, die ze heeft ver
zonden naar Oemroetsji in de provincie
Sinkiang, waar Sovjet-instructeurs Chinee
sche vliegers opleiden.
NANKING EN MEREN-GEBIED VAN SOETSJAU
p0ET5JE^
ÉRANKINS',«»™««»
^N^vTAftjïfiG
sjoeC
'"\TANJAN6SJEM J •VSJOf
,L(0£g
MWAN6
'AN6K1A®
RROV KI AN 6 S 0 E
KANTOER»
HAIMER
kiANMN,;
NGjArjêVof
^50EJAN6
ne tes a versterkte
woes'-kian6jin linie
a an vals richting
oer japanners
mm v£rsperr/n6en
0 (0 20 90 00 SO HM.
HOCSJOEJO
SOETSJ
TA!'HO EÈ
;?7AtT3AN6\JU0CH0E
K0ENSJAR
soersjAj
PROV KASHIN6J
TSJEKIANG/
DE KWESTIE DER VRIJ-
WILL1GERS IN SPANJE
HET ANTWOORD VAN FRANCO AAN DE
LONDENSCHE COMMISSIE.
Nog niet overhandigd.
De In het buitenland gepubliceerde be
richten, volgens welke Franco aan den Brit-
schen ambassadeur zijn antwoord zou heb
ben doen toekomen op de vragen, welke de
Londensche commissie gesteld heeft ten
aanzien van het plan tot terugtrekking der
buitenlandsche vrijwilligers, worden In de
kringen der Londensche commissie als op
zyn minst voorbarig beschouwd.
Het is, zegt men, mogelijk, dat reeds be
paalde aanwijzingen van algemeenen aard
zijn verkregen omtrent den geest van het
antwoord van Salamanca, doch dit ant
woord is nog niet overhandigd en dus ook
nog niet te Londen ontvangen.
Naar verluidt zou de nota een lang en in
gewikkeld stuk zijn, dat een principieele
aanvaarding behelst, maar zeer talrijke re
serves bevat en een vragenlijst. De regee
ring van Burgos legt den nadruk op de
volgende punten:
1. Zij wenscht, dat er geen verwarring
bestaan zal over de functies der commissie,
die naar haar meening slechts belast kan
zijn met het instellen van een onderzoek
naar het aantal vrijwilligers en niet de om
standigheden, waaronder zy teruggetrok
ken moeten worden, kan vaststellen. Zij
wenscht derhalve nauwkeurig te weten,
welke bevoegdheden de delegatie zal heb
ben.
2. Zij behoudt zich het recht van controle
op de persoonlijkheden voor, die de dele
gatie zullen vormen, en op die welke naar
Valencia zullen gaan en vraagt derhalve,
dat de namen der leden tevoren aan haar
zullen worden voorgelegd. De toon van het
antwoord zou hoffelijk maar krachtig zijn.
GERUCHTEN OVER BEMIDDELING
TEGENGESPROKEN.
Het persbureau van het minister-presi
dium te Barcelona heeft een communiqué
gepubliceerd, waarin gezegd wordt, dat be
paalde buitenlandsche bladen een cam
pagne voeren, met het doel, de openbare
wereldmeening ten aanzien van den oorlog
in Spanje op een dwaalspoor te brengen. In
deze compagne spreekt men van bemidde
ling en wapenstilstand. Kortgeleden heeft
de minister-president dergelijke geruchten
tegengesproken. Er wordt thans aan her
innerd, dat de verklaringen van Negrin de
eenige waarheid vormen, waaraan geloof
dienst te worden gehecht.
Companys te Barcelona terug.
De president der Catalaansche Generali
teit, Companys, is gistermiddag met zijn
vrouw te Barcelona teruggekeerd. Hij ver
klaarde over zijn reis hoogst voldaan te
zyn. Een nadere verklaring wilde hy niet
afleggen.
De erkenning van Franco door Japan.
De keizer van Japan zal spoedig de offi-
cieele acte inzake de erkenning der regee
ring-Franco onderteekenen.
Tusschen den zaakgelastigde van Franco
te Tokio en minister Hirota zijn hierom
trent onderhandelingen gevoerd, die, naar
verklaard wordt, tot volledige overeen
stemming hebben geleid.
BELGIË
DE REGEERINGSCRISIS.
Zaï Janson opnieuw een opdracht krijgen?
Volgens „Het Laatste nieuws" zou Jan
son, die Zaterdag heeft afgezien van de
vorming van een nieuwe regeering, op
nieuw met de samenstelling eener regee
ring kunnen worden belast.
Janson heeft gisteravond besprekingen
gehad met verscheidene politieke leiders,
o.m. met De Man.
Zekere kringen zijn van meening, dat
Janson de samenstelling van het kabinet,
zooals hij dat Zaterdag had gedacht, eenigs-
zins zou kunnen wijzigen, met name door
de opneming van drie ministers zonder por
tefeuille.
I
ZIJ WAREN TEGEN FRANSCHE
STRAATNAMEN.
Het Vlaamsch-nationalistische Kamerlid
Leuridan en het lid van den Provincialen
Raad van Steenlandt zijn te Oostende ge
arresteerd op het oogenblik, dat zij met ha
mer en beitel gewapend de Fransche tekst
van de straatnaambordjes vernielden.
FRANKRIJK
DELBOS GAAT OP REIS.
Naar Centraal-Europa.
De Fransche minister van buitenlandsche
zaken Delbos gaat begin December een reis
maken naar Centraal-Europa.
Op 2 December a.s. zal hij in den na
middag met den Noord-expresse naar War
schau vertrekken, waar hij den volgenden
dag zal aankomen.
Hij zal op 6 December des avonds naar
Krakau vertrekken, waar hij zal overnach
ten en den volgenden ochtend zal vertoe
ven.
Des middags zal Delbos naar Boekarest
vertrekken, waar hij Woensdag 8 Decem
ber in de ochtenduren zal aankomen. Op
11 December zal hij in de morgenuren naar
Subotica vertrekken, vanwaar hij 's avonds
I
M'Jtl ZETEL
STAAT BU
V+D
Het wordt nu toch tijd om
eens naar V. en D. te gaan
om daar geschenken uit
te zoeken.
Sint Nicolaas zetelt dage
lijks van 3 tot 6 uur op de
2e etage.
Vanaf Donderdag
25 November, zijn onze
Magazijnen geopend tot
des avonds 10 uur.
Ook de Lunchroom, waar
U alle vermoeidheid van
de Sint Nicolaas-drukte
vergeet, staat dagelijks tot
10 uur voor U open.
VROOM DREESMANN
Leiden.
naar Belgrado zal vertrekken.
Den avond van den veertienden Decem
ber zal Delbos uit Belgrado naar Praag ver
trekken, waar hij Woensdag in den loop
van den dag zal arriveeren.
Ten slotte zal hij op 18 December uit
Praag vertrekken en Zondag 19 December
in de ochtenduren te Parijs terugkeeren.
De reis van minister Delbos.
In de „Agence Economique et Finan-
cière" behandelt de voorzitter van de Se
naatscommissie voor buitenlandsche zaken,
Henry Berenger, de aanstaande reis van
minister Delbos naar Centraal Europa. Be
halve voor het brengen van tegenbezoeken
zal deze reis dienen voor het brengen van
klaarheid in enkele duistere punten in de
diplomatie en militaire kwesties in Cen
traal Europa!
Verder zet Berenger uiteen, dat Frankrijk
Tsjecho-SIowakije militair en diplomatiek
moet bijstaan bij aanvallen op zijn gebied
of zijn onafhankelijkheid. Deze zaak is des
te ernstiger, aangezien Tsjecho-SIowakije
het voorwerp van voortdurende bedreiging
van Duitschland is. Schrijver vraagt zich
af, of Frankrijk de eenige steun van Tsje
cho-SIowakije is en hij stelt vast, dat de
verhouding tusschen Polen en Tsjecho-SIo
wakije niet bijzonder vriendschappelijk is.
Polen zal Frankrijk bijstaan, wanneer dit
land wordt aangevallen, doch wat behelst
het Poolsch-Roemeensche verdrag? Zuid-
Slavië zal tegelijk met Frankrijk mobili-
seeren in geval van een Duitschen aanval,
doch wat zal dit land doen ingeval van een
Duitsch-Tsjechisch conflict? Wat zal het
doen In geval van een conflict in de Mid-
dellandsche Zee?
„Ziehier de vraagstukken, waaromtrent
de reis van Delbos opheldering moet ver
schaffen temidden van de betuigingen van
vriendschap, waarmede overal de sympa
thieke vertegenwoordiger van Frankrijk
j zal worden ontvangen. Wij zyn overtuigd,
dat deze reis zal bijdragen tot het ophel
deren van den toestand in Europa, welke
door de verschillende verdragen meer in
gewikkeld is geworden dan vereenvou
digd".
SPIONNAGE IN HET GRENSGEBIED.
Zes personen gearresteerd.
De dienst der contra-spionnage en de
speciale politie te St. Louis hebben een be
langrijke spionnage-affaire ontdekt in het
grensgebied van St. Louis Huningue.
Ondanks de geheimhouding, welke in
deze zaak in acht wordt genomen, wordt
bevestigd, dat zes personen zijn gearres
teerd, o.m. een Duitsch onderdaan, zekere
Dengier, iemand van 33-jarigen leeftijd, die
te Huningue woonachtig is en zich in het
bezit had gesteld van een valsch identi-
teitbewijs en een valsch paspoort. Het
schijnt, dat deze man het hoofd der bende
is geweest.
Verscheidene beschuldigden hebben be
kend aan een buitenlandschen spionnage-
dienst inlichtingen te hebben verschaft aan
gaande de affectieven der aan den Rijn ge-
stationneerde eenheden en over de in de
buurt gevestigde militaire werken.
Zijzelf hadden inlichtingen naar Freiburg
im Breisgau overgebracht, waar men hun
telkenmale 500 M. had ter hand gesteld.
De beschuldigden zijn overgebracht naar
de militaire gevangenis te Besangon.
DE WAPENVONDSTEN TE PARIJS.
In totaal zijn thans elf personen in ver
band met de wapenvondsten gearresteerd.
Volgens een getuigenverklaring zijn kort
geleden wapens afgeladen in de Rue Jean
Mermoz, op enkele passen afstand van de
Sureté Generale, bij een daar gevestigden
koopman. Verder verklaart men, dat de
zaak der wapenvondsten te Caen geen ver
band houdt met de affaire der Cagoulards.
RUSLAND
DE MASSA-MOORD OP GEESTELIJKEN.
Tienduizenden zijn onder het roode bewind
vermoord.
Het Poolsche Katholieke Persbureau
meldt uit Moskou, dat in de Sovjet-Unie tot
1936 in totaal 42.800 orthodoxe geestelij
ken doodgeschoten af naar Siberië verban
nen werden. Van de 200 evangelische domi-
né's, die in 1917 in Rusland werkzaam wa
ren, zyn er nu nog vier over. Van de 810
katholieke priesters en acht Bisschoppen
zijn er thans nog 10. Alleen in het jaar
1936 zijn van de 800 gevangen genomen
geestelijken 102 doodgeschoten.
Buitenlandsche Berichten
SPAANSCH VRACHTSCHIP VERGAAN.
Met man en muis.
Het Spaansche agentschap Febus meldt,
dat het kleine Spaansche vrachtschip „Cale
ei. Cofauba" met man en muis gistermor
gen is vergaan na de haven Castellon te
zijn uitgeloopen.
Castellon ligt op 45 myl ten Noorden
van Valencia. Voor het schip in de diepte
verdween werd een ontploffing gehoord.
De oorzaak van de ramp staat niet vast,
maar de mogelijkheid bestaat, dat het
schip op een mijn is geloopen.
VIJF KINDEREN DOOR HET IJS
GEZAKT EN VERDRONKEN.
In een dorp in het district Karthaue
(Pommerellen) zijn vijf kinderen van acht
tot vijftien jaar bij het spelen door het
ijs gezakt en verdronken. Onder de
slachtoffers bevinden zich drie kinderen
uit een gezin.
BRAND IN EEN BIOSCOOP.
Kort voor het einde van de voorstelling
is gisteren brand uitgebroken in een bios
coop te Belbec bij Rouaan. Onder de 250
toeschouwers brak een paniek uit en hoe
wel onmiddellijk de nooduitgangen ge
opend werden liepen vijftien personen
ernstige brandwonden op.
NOODWEER EN OVERSTROOMINGEN
IN PORTUGAL.
Bij het zware noodweer en de wolkbreu
ken, die geheel Midden-Portugal geteis
terd hebben, is vooral schade aangericht
in de vruchtbare Laagvlakte, waar groote
oppervlakten zijn overstroomd. Vele hui
zen zijn vernield. Een zestigjarig man
onder de puinen van een instortend huis
bedolven. Overigens zijn geen menschen-
levens verloren gegaan. De scheepvaart
heeft veel schade geleden.
ZES MAANDEN IN HET
NOORDPOOLKAMP.
Ter gelegenheid van het feit, dat de
overwinteraars in het drijvende Poolsta-
tion aldaar nu zes maanden verblijven, is
Zondag een groote radio-uitzending voor
hen georganiseerd. Aan de microphoon
spraken de vrouwen der overwinteraars.
Er werd een concert uitgezonden, en op
speciaal verzoek van de kampbewoners
ook jazz-muziek. Na de uitzending sein
den de Poolbewoners hun dankbetuiging
over, met de mededeeling, dat zy alles
uitstekend hadden ontvangen.
NIEUW STUWMEER IN
ZWITSERLAND.
Uit Einsiedeln wordt gemeld: De nieuw*
groote electrische centrle van Etzel is thanj
in werking gesteld. Het kunstmatig ge
vormde meer is negen kilometer lang,
1.3 km. breed en bevat bijna 96 millioen
M3. water. Voor het vormen van dit meel
moest een machtige stuw gebouwd worden
en zijn 55 landbouwbedrijven geheel en
75 landbouwbedrijven gedeeltelijk dool
het meer verslonden.
RECORD-BREKERS.
Codos vliegt in record-tijd naar
Zuid-Amerika.
De Fransche vlieger Paul Codos, die met
den nieuwen Farman-eendekker „Chef
Pilote Geurrero" een vlucht van Parijs
naar Buenos Aires heeft gemaakt, is gis
teren om 14 uur 58 G.M.T. in Buenos
Aires geland.
Codos heeft den afstand Le Bourget-
Buenos Aires gevlogen in 52 uur 50 minu
ten. Het record is daarmede met zestien
uur verbeterd.
Codos was Zondagmorgen om acht uur
uit Dakar opgestegen, om den sprong over
den Oceaan tc wagen. Om vijf uur 's mid
dags zou de vlieger te Rio de Janeiro ar
riveeren, doch hij seinoe, dat hij naar Bue
nos Aires doorvloog.
Om 12 uur 20 vandaag werd de „Chef
Pilote Guerro" boven Pelotas, ongeveer
700 km. van Buenos Aires gelegen, gesig
naleerd. Een paar uur later landde hy in
de Argentijnsche hoofdstad. Het eindpunt
der vlucht zou deze stad evenwel niet
zijn; onmiddellijk na de landing werd
benzine ingenomen, want Codos had het
voornemen te kennen gegeven, de reis tot
Santiago de Chili voort te zetten. Inder
daad is Codos om 14 uur 43 naar laatstge
noemde stad doorgevlogen.
