R
fl,
HET SCHAAKSPEL
i
i it i
i
i
ft
£i A
i
n
n
3 JE
m
Uf
mm
B 1
1
s
evanchematch Euwe-Aljechin
li
18
W -8 1
li
i
a
li
it
§jf
111® ill
DONDEDRAG 18 NOVEBER 1937
ÜE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 12
Alle correspondentie deze rubriek be
treffende gelieve men te zenden aan den
redacteur dezer rubriek, W. H. van der
Nat, Witte Rozenstraat 40a, Leiden.
Wereldkampioenschap.
Van 7 Januari tot 10 Februari 1910 ver
dedigde Dr. Em. Lasker zijn titel van We
reldkampioen tegen den uitdager Karl
Schlechter. Het aantal te spelen partijen be
droeg slechts tien, waarvan er vijf te Wee-
nen, en vijf te Berlijn werden gespeeld. De
beide meesters bleken tegen elkander op
gewassen. Achtereenvolgens worden vier
partijen remise, dan komt Lasker in de
vijfde in 't voordeel, zoo zelfs, dat zijn over
winning vrijwel vast staat, maar dan maakt
de Wereldkampioen een fout, die hem na
eenige zetten noopt tot opgeven. In Berlijn
volgen wederom vier remises en nu zal de
laatste partij moeten beslissen. Lasker moet
winnen om zijn titel te behouden, Schlech
ter heeft aan remise genoeg om Wereldkam
pioen te worden. Het verloop van deze ver
bitterde strijd volgt hier.
Wit: Dr. Em. Lasker.
Zwart: K. Schlechter.
Gespeeld op 8, 9 en 10 Februari 1910 te
Berlijn.
1. d2d4 d7—d5
2. c2c4
Voor de eerste maal in deze tweekamp
wordt het dame-gambiet gespeeld!
2c7—c6
De Slavische verdediging. Maar de be
handeling dezer opening is een andere dan
in de huidige match.
3. Pgl—f3 Pg8—f6
4. e2e3 g7—g6
Schiechter merkte hier op, dat hij deze
weinig gebruikelijke variant koos, om ver
wikkelingen te verkrijgen, daar hij met
remise den titel zou hebben gewonnen door
een fout van zijn tegenstander (5e partij).
De variant is afkomstig van H. Wolf.
5. Pbl—c3 Lf8g7
6. Lfl—d3 0—0
7. Ddlc2 Pb8a6
Dreigt met Pb4 afruil van wits aanvals-
looper.
8. a2a3 d5xc4
9. Ld3xc4 b7b5
10. Lc4d3 b5b4
Een sterke voortzetting. De kansen op
een remise verdwijnen er echter door.
11. Pc3a4 b4xa3
12. b2xa3 Lc8—b7
13. Tal—bl Dd8c7
Natuurlijk niet Ta8b8 wegens Tblxb7,
Tb8xb7; Ld3xa6 met stukwinst.
14. Pf3—e5
Mert 14. 00 gevolgd door Leld2 en
Tflcl was wit zonder eenig risico in po
sitie-voordeel gekomen. Na den tekstzet
wordt het gevecht zeer hevig.
14Pf6h5
Op Pd7 zou 15. Tblxb7, Dc7xb7; 16. Ld3x
a6, Db7xa6; 17. Pe5xd7 zwart doen ver
liezen.
15. g2g4
5SJ
i i
A
.-fl
A BCDE FG H
Het lijkt wel een zet uit 't Eu weAl
jechin-duel! Wit stort zich in 't avontuur,
wat wel begrijpelijk is, als men alleen aan
winst iets heeft. Met f2f4 had wit echter
zijn stellingsvoordeel behouden.
15Lg7xe5
16. g4xh5 Le5g7
17. h5xg6 h7xg6
18. Dc2c4!
Met de dubbele dreiging Tblxb7 en
Ld3xg6
18Lb7c8l
Pareert beide dreigingen. Op 19. Lxg6
volgt Le6; 20. Lxf7f Lxf7; 21. Dxa6, Ld5
met een sterke aanval voor zwart.
19. Thl—gl Dc7—a5t
20. Lel—d2 Da5—d5
21. Tbl—cl Lc8b7
22. Dc4c2 Dd5h5
Na deze hergroepeering volgt weer een
nieuwe aanval, eveneens prachtig door
zwart beantwoord.
23. Ld3xg6! Dh5xh2!
Op direct f7xg6 volgt Db3f met terug
winnen van Lb7 en Pa6 is verloren.
24. Tgl—fl f7xg6
25. Dc2—b3f Tf8—f7
26. Db3xb7 Ta8—f8!
Nu kan wit Pa6 niet slaan, want daarop
zou volgen Txf2, Txf2; Tf8xf2 en wit kan
het mat niet verhinderen. Thans is wits po
sitie zeer gevaarlijk.
27. Db7b3 Kg8—h8
28. f2—f4 g6g5!
De aanval wordt voortgezet. De Wereld
kampioen verdedigt zich echter koelbloe
dig.
29. Db3d3 g5xf4
30. e3xf4 Dh2—h4t
31. Kei—e2 Dh4—h2f
32. Tfl—f2 Dh2—h5t
33. Tf2—f3
Met de dreiging 34. Thl, Dxhl; 35. Th3f
enz.
33Pa6—c7!
Nu zou de winst der dame voor twee
torens wit geen voordeel opleveren. Zwart
offert een pion en brengt zijn paard in het
spel terug.
34. Tclxc6 Pc7—b5
Vermoedelijk sterker was Pc7d5, byv.
34Pd5; 35. Tc5, Txf4; 36. Lxf4,
Pxf4; 37. Kdl, Pd5 (of e7—e5) of 34
Pd5; 35. Dg6! Dxg6; 36. Txg6, Pxf4f; 37.
Lxf4, Txf4 enz.
Beide voortzettingen brachten Schlech
ter remise, maar Schlechter speelt op
winst!
35. Tc6c4 Tf7xf4
Het begin van een verkeerde combinatie.
Na Tf8d8 had zwart kunnen winnen.
36. Ld2xf4 Tf8xf4
37. Tc4—c8f Lg7—f8
38. Ke2—f2! Dh5—h2f
39. Kf2—el Dh2—hit
Na Dh2h4t was de kans op remise ge
bleven. Nu verloopt de zwarte aanval en
daarna voert wit zijn materieel voordeel tot
winst, al is de weg daarheen lang.
40. Tf3—fl Dhl—h4t
41. Kei—d2 Tf4xfl
Op 41Tf4xd4 volgt 42 Tc8xf8f,
Kh8g743. Tfl— f7f, Kg7—h6; 44. Tf8—
h8f, Kh6-g5; 45. Th8xh4 enz.
42. Dd3xfl Dh4xd4f
43. Dfl—d3 Dd4—f2t
44. Kd2—dl Pb5d6
De zwarte aanval is voorbij. Het komt er
nu nog op aan wit zoo lang mogelijk te
hinderen in zijn winstpogingen.
45. Tc8c5 Lf8h6
46. Tc5d5
Dreigt dameruil door Dd4f
46Kh8g8
47. Pa4c5 Df2—git
48. Kdlc2 Dgl—clt
49. Kc2—b3 Lh6g7
50 Pc5e6 Del—b2t
De witte stukken naderen langzaam en
terwijl zij den zwarten koning gaan be
dreigen komt de witte in veiligheid.
51. Kb3—a4 Kg8—f7
52. Pe6xg7 Db2xg7
Op Kxg7 volgt natuurlijk Dd4t met ruil.
Iedere ruil vergroot relatief wits materieel
overwicht.
53 Dd3—b3 Kf7—e8
Noodzakelijk op 't dreigende aftrekschaak
maar 't kost een pion.
m
m
m
mm
A BCÜE FG H
54. Db3—b8t Ke8—f7
55. Db8xa7 Dg7—g4t
Een paar schaakjes redden zwart weer
eenige zetten.
56. Da7d4 Dg4—d7t
57. Ka4b3 Dd7—b7t
581. Kb3—a2 Db7—c6
Zwarts tegenstand lijkt nutteloos, maar
wit moet zeer nauwkeurig spelen om een
eventueel eeuwig schaak te voorkomen.
59. Dd4d3 Kf7—e6
60. Td5g5 Ke6d7
61. Tg5e5 Dc6—g2t
62. Te5e2 Dg2—g4
63. Te2d2 Dg4—a4
Men bedenke ook, dat er een regel is, die
ae pariij als remise beslist, wanneer in vijf
tig zetten geen stuk geslagen of pion ver
zet is. Zoover komt 't echter niet
64. Dd3—f5f Kd7—c7
Met, onverwachts, dameruil!
65. Df5c2t Da4xc2t
66. Td2xc2t Kc7—b6
67. Tc2e2 Pd6—c8
Dit eindspel geeft zwart geen kans. Zijn
paard is gebonden aan de dekking van e7
en intusschen nadert de witte koning. Nog
enkele zetten en zwart capituleert.
68. Ka2b3 Kb6—c6
69. Te2—c2f Kc6—b7
70. Kb3—b4 Pc8—a7
71. Kb4—c5
Zwart gaf op. Lasker had zijn titel be
houden! 't Was echter een „narrow es
cape".
Ter oplosisng:
Partijstelling IL
EUWE VERSPEELT EEN PUNT DOOR EEN
ZWAKKEN ZET
ACHTTIENDE PARTIJ REMISE.
De achttiende partij van den revanche
match om het wereldkampioenschap scha
ken, welke gisteravond in hotel „Witte-
brug" te 's Gravenhage werd voortgezet,
is na 51 zetten in remise geëindigd.
De stand is nu: Aljechin 6 partijen ge
wonnen en 8 remises i^ 10 punten; dr.
Euwe 4 partijen gewonnen en 8 remises is
8 punten.
De afgebroken stelling was:
Zwart: Euwe.
ABCDEFGfl
Wit: Aljechin.
Een uiterst gecompliceerde stelling,
waarin pion d6 in alle overwegingen do
mineert. Zoo kan Th4 de li-lijn niet verla
ten, omdat dan g6 volgt (wat thans faalt
op hg6: en Th6:). Verder is het paard op f5
noodig om de d6 te dekken en teneinde
de kracht dezer dekking groot genoeg te
doen zijn (het paard telt immers ook Th4
onder zijn beschermelingen, zwart zou dus
onder omstandigheden Td6:, Pd6:, Dh4t
kunnen spelen), moet de dame op de dia
gonaal blh7 blijven, omdat paardzetten,
dus ook eventueel nemen op d6, dan met
aftrekschaak gepaard gaan.
Men zie ook 41. Dd5, Pb7 (42. Td4, dan
g6).
41. De4c2
En thans is de beurt aan zwart om goede
zetten te vinden! Kh8 of g8 brengt geen
voortgang in de partij, de dame wil liefst
h4, f5 en d6 blijven observeereri en ook
paard of toren hebben voor het oogen-
blik geen hooger taak dan te laten zien,
dat zij op het bord tegenwoordig zijn. Dus:
„reservetroepen, voorwaarts!"
41a7a5
42. g2g3
Uit de vorige opmerkingen blijkt, dat
dekking van Th4 van groot belang is. In
aanmerking kwam ook f3f4, teneinde
den toren via h3 in veiligheid te brongen,
doch spoedig blijkt, dat Aljechin op een
zeldzaam geraffineerden tactischen uitweg
speculeert, waarvan deze en de volgen
de zet de inleiding vormen.
41a5a4
43. Th4g4
Op het juiste moment, zooals spoedig
blijkt, laat de uitdager g7g6 toe. In
ieder geval moest wit iets ondernemen,
daar anders de indringer op a4 regelrecht
op de promotie afkomt. Maar: wat wil
wit ondernemen?
Wel faalt het verleidelijke 43
a3 nog juist op 44. Pg7:f, Kh8. 45. Pd8!,
Db2, 46. Db2* 47. Tb4!, Pd3, 48. Tb6:,
doch de door den wereldkampioen gekozen
voortzetting schijnt afdoende te zijn.
4 3g7g6
4. Pf5—h4!
Met viervoudigen aanval op g6.
4 4Df6 x d6
Nu dreigt ten overvloede damesruil door
Dd2f.
f7xg8
45. h5 x g6f
46. Tg4d4!
Wij zullen maar geen moeite meer doen,
adjectieven te vinden voor het spelpeil en
de spanningen in deze achttiende partij.
Onder het voorwendsel, onschuldiglijk
Th4 te dekken, heeft de uitdager dus met
zijn 42sten zet een weergaloos duivelschen
val voorbereid, door ook de diagonaal
d6h2 af te sluiten, opdat pion d6 niet
met schaak zou worden genomen en wit
dus gelegenheid zou hebben tot den gran-
diozen tekstzet, welke wit's verlieskansen
naar omstandigheden althans, zooveel mo
gelijk beperkt. Zou zwart n.l. thans op d4
slaan, dan bereikt wit remise door Dc2 x
g6fe8fg6f enz., daar de zwarte ko
ning niet langs gl kan vluchten wegens
Pf5f met damewinst. Ergo gaat pion a4
verloren.
46
47. Td4xd7f
48. Dc2 x a4
Dd6e6
Pc5 x d7
Wit speelt en wint.
(Oplossingen worden ingewacht tot uiter
lijk 26 November).
Hoe het zij zwart heeft in elk geval
zijn pluspion behouden en daar de stelling
geen al te ingewikkelde problemen meer
schijnt te bevatten, is men reeds geneigd,
zich op een technische afwikkeling te
verheugen. Doch de weg naar de zege is
met hindernissen geplaveid.
48h6h5
En niet voorbarig De2f, 49. Kh3, Dd3,
want dan zou het na 50. Db4 zeer moeilijk
zijn, verder te komen.
49. Da4c2 Pd7—*5
50. Kh2—g2 Pe5c4??
Negen-en-veertig zetten lang ontgaat
den wereldkampioen geen enkele kleinig
heid, noch schuwt hy de onberekenbaar-
ste verwikkelingen, gaat hij over afgron
den om het geringste voordeel te behalen.
Zonder een enkele fout vervult hij zijn
bijna bovenmenschelijke opgave en thans
in het gezicht van de haven, zij het
ook nog voor -tal van klippen, strandt hij
op een kinderlijk eenvoudige combinatie,
die door iedereen in de zaal was opge
merkt. Het moest echter gezegd, dat de
winst in elk geval zeer moeilijk te beha
len was, zooals de analyse tusschen de
meesters later ten duidelijkste bewees.
51. Ph4xg6!
Remise.
Want op Dg6: volgt Dc4: en op Pe3, Kf2:,
Pf8f, enz. Andere zetten worden even
tueel beantwoord door Pf4.
Roemloos einde van een onbeschrijfelijke
partij!
Strijd der hoogste orde.
En zoo kwamen wij dan allen, optimis
ten, die reeds hadden aangenomen, dat
Euwe niet bijzonder veel moeite zou heb
ben met het winnen van deze afgebroken
partij, bedrogen uit. Want wij hadden
buiten den waard, i. c. den onverzettelijken
wil van Aljechin en zijn vindingrijkheid,
gerekend, die hem brillante denkbeelden
deden scheppen, misschien zelfs wel alle
verlieskansen deden uitschakelen.
Gerechtigheid? Is de einduitslag mis
schien een belooning voor Aljechin's moed,
op den 39sten zet onder twijfelachtige om
standigheden op winst te spelen, in plaats
van zich met 39. Tg4, Dh5:f. 40. Th4, Dg5,
41. Tg4, enz. van een vreedzame oplossing
te verzekeren?
Wat daarvan zy, niemand zal durven
beweren, dat de beide schaaktitanen elkan
der ditmaal in meesterschap iets hebben
toegegeven. EuweAljechin-strijd van de
allerhoogste orde!
De slotstelling is:
m
m
i
m
m
m
A BCUE FG H
Zwart: Dr. Euwe.
De volgende, 19de partij begint Zater
dagmiddag om 3 uur in het Philips-ont-
spanningsgebouw te Eindhoven..
NEDERLANDSCH RECORD 10 x 100 M.
BORSTCRAWL VERBETERD.
De Rotterdamsche Dames Zwemclub is
er gisteravond in het Oostelijk zwembad
te Rotterdam in geslaagd het Nederlandsch
record 10 x 100 meter borstcrawl estafette
te verbeteren. Het record stond sedert 20
Mei 1936 op naam van de R. D. Z. met een
tijd van 12 min. 21 sec. Thans slaagden de
dames van de R. D. Z. er in het record
op 12 min. 18 1 sec. te brengen. De esta
fetteploeg bestond uit de dames Brouwers,
Minkhorst, Aersbergen, Olsen, Mol, van
Zuuren, Soetekouw, Groeneweg, Timmer
mans, Van Veen en den Ouden.
Het team, dat in 1936 het record ver
overde bestond uit de dames Soetekouw,
Mol, Leemans, Van Zuuren, Van Leeu
wen, Van Veen. Olsen, Brouwers, Timmer
mans en den Ouden.
EXCELSIOR I—TELESCOOP I 3—1.
Voor de cadre competitie der F. B. H. O.
lste klarse had in café „De Duif" te Lisse,
de ontmoeting plaats tusschen Excelsior
I Lisse en Telescoop I Spaarndam.
Na een spannenden wedstrijd wist Ex
celsior haar eerste overwinning te beha
len, waardoor zij voorloopig uit de ge
vaarlijke zone is.
Het resultaat luidt:
pnt. brt. h s. gem.
Alf. Duivenvoorden Exc. 171 24 36 7.12
K. v. d. Meule, Res. 32 23 8 1.39
J. Duivenvoorden
F. Cornelissen
Th. Duivenvoorden
C. Goebert
129 37 16 3.32
113 36 25 3.13
83 28 14 2 98
90 29 11 3.10
L. Herygers 47 33 5 1.42
H. Goebert 83 33 14 3.51
Totale uitslag: Excelsior Lisse 3 en Teles
coop, Spaarndam 1 gew. partij.
Wedstrijd te Lisse.
Mandag a.s. 22 November, zal in café
,e,De Duif" te Lisse een wedstrijd ge
speeld worden tusschen de heeren J.
Schmidt kampioen van Noordwijk en Alf.
Duivenvoorden, no. 1 van de Biljartveree-
niging „Excelsior" Lisse.
Gespeeld zal worden een partij van
400 carb. cadre. Daar de heer Schmidt van
de B. C. „Flora" uit Noordwijk een der
sterkste spelers is in deze omgeving be
looft dit een leerzame avond te worden.
De nieuwbenoemde burgemeester van Haarlem, dr. J. E. baron de Vos van Steen wijk is Dinsdag in een plechtige raadszit
ting officieel geinstalleerd. Tijdens de welkomstrede van wethouder W. J. B. van Liemt.
