AMSTERDAM
GEEFT U OP
BUITENLAND
Dampo
Het Spaansche
conflict
LUCHTVAART
BINNENLAND
DONDERDAG 28 OCTOBER 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
DUITSCHLAND
EEN WET OP DEN ARBEIDSPLICHT?
De Berlijnsche correspondent van het
„Vaderland" telefoneert:
In een te Schwerin gehouden vergade
ring heeft Hildebramdt, de nationaal-so-
cialistische gouwleider van Mecklenburg,
medegedeeld dat wellicht reeds in No
vember een wet zou worden uitgevaar
digd welke den verplichten arbeid in
voert. Het nationaal-socialisme, aldus spr.
heeft eerst eiken Duitscher het recht op
arbeid toegekend, thans maakt het voor
eiken Duitscher den arbeid tot plicht.
Aldus zullen de laatste a-sociale elemen
ten in het district weder worden ver
plicht gewonen arbeid te verrichten.
VAN DE DUITSCHE NATIONALITEIT
VERVALLEN VERKLAARD.
De vroegere hoofdredacteur van het
„Berliner Tageblatt" Theodor Wolff, is
bij beschikking van den rijksminister van
binnenlandsche zaken van de Duitsche
nationaliteit vervallen verklaard. Zijn
vermogen is in beslag genomen. Wolff,
die thans in het buitenland vertoeft, was
bekend door zijn artikelen over de bui-
tenlandsche politiek; hij is 69 jaar oud.
Nog zes en dertig anderen zijn van de
Duitsche nationaliteit vervallen ver
klaard, onder wie de in Oostenrijk gebo
ren graaf Arco auf Valley, bekend om
zijn liberale denkbeelden.
DE DUITSCHE KOLONIALE EISCHEN.
Een artikel van de „Times".
De „Times" behandelt in zijn editie
van heden in een- hoofdartikel de Duit
sche koloniale eischen en schrijft hier
over o.m. het volgende:
„De openbare Engelsche meening steunt
zeker niet de these, volgens welke de we
reldvrede verzekerd zou zijn, wanneer
men zuiver en eenvoudig dat gedeelte
van het verdrag van Versailles vernietig
de, dat de koloniën betreft. Zij steunt
echter evenmin de stelling, volgens wel
ke het verdrag van Versailles in alle bij
zonderheden gehandhaafd en nooit her
zien moet worden, gelijk de verdragsclau
sules dit bepalen. Het gaat er dus naar te
streven voor Duitschland een terrein te
vinden, dat voor ontwikkeling aanvaard
baar is: Erkennen dat het ,capax imperii"
is, zou te meer bevredigend zijn wanneer
een zoodanig terrein voor Duitschland
geopend kon worden door de drie of vier
groote koloniale mogendheden, die aan
eensluitende gebieden bezitten in Afrika".
Vervolgens verklaart de .Times'": „Men
zou niets goed tot stand brengen, wan
neer men de expansiekracht van Duitsch
land wilde breken door het binnen de
twintig jaar geleden gevestigde grenzen
te houden en door het te omringen als
olifanten een tijger in den jungle". Het
hangt echter niet alleen van Engeland af
concessies te doen „zoo lang het nog tijd
is". Het moet een internationaal gebaar
zijn, „want wanneer het een geisoleerde
geste is, wekt het het gevaar veeleer de
expansielust van Duitschland te prikke
len dan te bevredigen".
Het blad beëindigt zijn beschouwingen
met te herinneren aan de twee voorwaar
den, die noodzakelijk zijn voor een be
vredigende regeling: De onderhandelingen
moeten gevoerd worden langs diplomatie-
ken weg en niet „door redevoeringen op
openbare pleinen" en ten tweede moet de
Spaansche kwestie geregeld worden voor
zoo ver zij Duitschland betreft. Nu heeft
Duitschland, zoo merkt het blad op, „voor
zichtig geweigerd zich in Spanje te laten
meesleepen in den omvang waarin ande
re mogendheden dit hebben gedaan. En
geland heeft zich er niet in laten meesle
pen dan alleen als bemiddelaar. Er is dus
geen reden, waarom Spanje een perma
nent rotsblok zou zijn, dat den weg ver
spert, die leidt naar betere betrekkingen
tusschen de beide landen".
DE VRIJE STAD DANTZIG
Verboden toegang voor Joden".
Gisteravond zijn voor het eerst op ver
zoek der Nationaal-Socialistische partij
aan den ingang van een aantal restaurants
borden aangebracht met het opschrift:
„Verboden voor Joden.
RUSLAND
BLUECHER PLOTSELING
VERTROKKEN.
Voor besprekingen met Chineezen.
De „Voelkischer Beobachter" meldt:
Naar uit Moskou verluidt, heeft maar
schalk Bluecher, de bevelhebber van het
leger in het Verre Oosten, plotseling zijn
standplaats verlaten. Het doel van zijn
reis wordt streng geheim gehouden. Dit
plotselinge vertrek van Bluecher terstond
na de jongste nederlaag der Chineesche
troepen, heeft in Moskou groote belang
stelling gewekt. Daar in Ulan-Bator, de
hoofdstad van Buiten-Mongolie, sinds
eenige dagen' een vertegenwoordiger van
den Chineeschen generalen staf vertoeft,
acht men het niet uitgesloten, dat de
Bluecher voor rechtstreeksche besprekin
gen derwaarts is vertrokken. Voor4s merkt
men op, dat het opperbevel van het roode
leger in het Verre Oosten de laatste da
gen tot een intensieve inspectie der uitrus
ting van de troepen is overgegaan. De
voorbereidingen der kaders voor het ge
val het ergste zou gebeuren schijnen vol
tooid te zijn. Het heeft verder de aandacht
getrokken, dat verschillende officieren
van leger en vloot, alsmede eenige mili
taire ingenieurs, een moreelen ruggesteun
hebben gekregen, doordat 102 hunner de
zer dagen met de hoogste ord leekenen
der Sovjetunie zijn onderscheiden.
AFRIKA
ONRUST IN FRANSCH-MAROKKO.
Bij het uitgaan der Moskee te Port
Lyautey trachtten gistermiddag honderden
inboorlingen te betoogen tegen de arresta
tie van eenige leden van het bestuur der
nationalistische beweging. Toen de politie
den stoet wilde leiden, ontstond er een
handgemeen, waarbij zes menschen ge
wond werden. De politie moest toen van
de wapenen gebruik maken, ten gevolge
waarvan twee inboorlingen gedood en drie
gewpnd werden. Diooeri, lid van het co
mité van actie, werd gearresteerd.
Buitenlandsche Berichten
TREIN RIJDT OP
MENSCHENMENIGTE IN.
Ontzettende gevolgen.
Een electrische trein is tusschen Kanaga-
wa en Yokohama (Japan) op een men-
schenmenigte ingereden, die zich op den
spoorweg had begeven om een vertrekken-
den troepentrein toe te juichen. Twee en
twintig personen werden op slag gedood
terwijl tientallen andere ernstige verwon
dingen opliepen.
MIJNRAMP IN ALASKA.
Veertien dooden?
Uit Anchorage in Alaska wordt gemeld,
dat ten gevolge van een ontploffing in een
kolenmijn veertien arbeiders om het leven
gekomen zouden zijn.
JACHT ZONDER OPVARENDEN OP DE
MIDDELLANDSCHE ZEE.
De vier inzittenden verdwenen.
Twee Nederlanders behooren tot de
vermisten.
Een onderzoek, dat is ingesteld naar de
indentiteit van de vier opvarenden van het
jachtje „Coquelicot", dat stuurloos en zon
der opvarenden werd aangetroffen bij het
eiland Riou (in de buurt van Marseille)
heeft uitgewezen, dat de eigenaar van dit
schip een Nederlander zou zijn ge-
weest, n.l. de 25-jarige heer Brodhaag. Een
jonge vrouw, die zich eveneens aan boord
moet hebben bevonden, zou Maria Corne
lia Wamelen heeten. Deze is op 21 Januari
1916 te Utrecht geboren.
De beide andere opvarende waren Fran
cisco Hernandez de Agierro, de 24-jarige
zoon van den Cubaanschen zaakgelastigde
te Brussel en Santiago Alonso Yllera, een
26-jarige jongeman. Het schijnt, dat dit ge
zelschap door een storm is verrast en, wei
nig bedreven in het zeilen, over boord is ge
slagen. In het jacht bevond zich een groote
voorraad wapenen, geneesmiddelen, ge
reedschappen en verscheidene zeekaarten,
uit welke laatste valt af te leiden, dat de
jongelui van plan waren een langdurigen
kruistocht te maken naar Napels en Zuid-
Italië. Geen enkel slachtoffer is gevonden.
Verkonden.
Neus en hoofd verstopt. Tranende oogen.
Schorre keel. Hoesten en vol op de borst.
■^s^-JiWs^grJucht op en geneest.
Pot 50 ct. Doos 30 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
MIJNHARDT
OPSTANDGERUCHTEN UIT
MADRID.
„Onzinnig" zegt de Spaansche ambassade
te Londen.
In aansluiting op de nationalistische me-
dedeelingen omtrent de talrijke witte vlag
gen, die te Madrid van de huizen wappe-
den, zijn aan de Spaansch-Fransche grens
berichten binnengekomen omtrent het uit
breken van een opstand in de Spaansche
hoofdstad. Een deel der bevolking zou te
hoop geloopen zijn en in de stad zouden
straatgevechten geleverd zijn.
De opstand is uitgebroken, zoo werd ge
meld, nadat de bevolking had vernomen,
dat Gij on was gevallen en dat de regee
ring op het punt stond haar zetel van Va
lencia naar Barcelona over te brengen. De
nationalistische troepen, die vojr Madrid
liggen, zouden patrouilles naar de stad
hebben gezonden, die tot opdracht hadden,
inlichtingen in te winnen omtrent den
aard der onlusten, alvorens daarvan ge
bruik wordt gemaakt voor een grooten
aanval op de hoofdstad. De correspondent
van United Press te St. Jean de Luz heeft
van officieele zijde nog geen bevestiging
van die geruchten kunnen krijgen.
Volgens een Havas-telegram uit Londen
heeft de Spaansche ambassade aldaar de
opstandgeruchten echter categorisch te
gengesproken. Men kwalificeerde de be
richten, waarin gemeld wordt, dat in de
hoofdstad straatgevechten zouden zijn uit
gebroken, als „onzinnig".
Britsch schip door Spaanschen treiler
beschoten.
De „Evening Standard" publiceert een
bericht van Lloyds, volgens hetwel een
Britsch stoomschip gistermorgen door een
treiler der Spaansche nationalisten is be
schoten. Het radiostation Landsend deelt
mede, van het Fransche tankschip „Sche
herazade" het volgende bericht te hebben
opgevangen, geadresseerd aan ieder
Britsch oorlogsschip: „Van het Britsche
S.S. „Stanray": een rechtsche treiler heeft
schoten op ons gelost en ons op 3J4 mijl
afstand van Aviles aangehouden."
Aviles is een kleine haven nabij Gijon.
De „Stanlay" is een schip van 880 ton,
thuis behoorende te Londen.
De aanval op de Fransche schepen.
Het onderzoek naar de nationaliteit der
vliegtuigen, die in de Middellandsche Zee
een Fransch vrachtschip en een Fransch
marinevaartuig hebben aangevallen, heeft
nog geen nauwkeurige resultaten opgele
verd. Derhalve heeft de Fransche regee
ring zoowel bij de regeering te Valencia
als bij de autoriteiten te Salamanca krach
tig tegen de aanslagen geprotesteerd en
waarborgen voor de veiligheid van sche
pen en vliegtuigen der Air Francs geëischt
Foto's der vliegtuigmodellen zijn naar Va
lencia en Burgos gezonden om vergissin
gen onmogelijk te maken.
Het Fransche ministerie van luchtvaart
heeft medegedeeld, dat nu de jager no. 91
welke ter beschikking van de Air France
was gesteld als hulpstation voor de lijn
MarseilleAlgiers, is vernield, de minis
ter van marine heeft besloten in de wate
ren van Minorca de „Forbin" te stationee
ren. Het schip zal in draadloos contact blij
ven met de vliegtuigen en hun veiligheid
verzekeren.
Geen Duitsche Marine-officieren in dienst
van Franco.
Radio Nacional ontkent categorisch de
in de buitenlandsche pers verspreide be
richten, dat de „officieren van de marine
van Franco voor het meerendeel Duit-
schers zouden zijn.". De zender deelde me
de, dat „alle officieren en schepelingen
der nationale marine Spanjaarden zijn."
VLIEGTUIGONGELUK OP TEMPELHOF
Gistermiddag zijn boven het Berlijnsche
vliegveld Tempelhof twee vliegtuigen te
gen elkaar gebotst en omlaag gestort. Het
Men vermoedt, dat de bestuurders door de
den meteorologischen dienst en een sport-
vliegtuig zich gereed maakten te landen.
Men vermoedt, dat de bestuurder door de
zon verblind werden. Een der piloten is om
het leven gekomen.
DE „LIEUTENANT DE VAISSEAU
PARIS".
Uit Maceio wordt gemeld, dat de „Lieute
nant de Vaisseau Paris" die 28 October naar
Rio de Janeiro zou vertrekken, in botsing
met een vaartuigje is geweest en schade
aan den vleugel heeft opgeloopen. Het ver
trek zal daardoor waarschijnlijk vertraagd
worden.
POLEN
DE ANTISEMIETISCHE RELLETJES.
Antisemietische incidenten hebben zich
voorgedaan aan de polytechnische school
te Lwow, waar vijf Joodsche studenten
gewond zijn en te Wilna, waar de ruiten
van verscheidene joodsche winkels wer
den vernield.
In de streek van Koejawy wordt een
„jodenlooze week" gehouden: de nationa
listen zijn voornemens voor alle winkels
van Joodsche eigenaars de wacht te be
trekken.
De advocatenvereeniging te Lodz heeft
in haar statuten de „Ariërparagraaf" in
gevoerd.
LOURDES GEDEELTELIJK
OVERSTROOMD.
Gedeelte van de grot onder water.
Te Lourdes heeft de was van de Gave
gistermorgen het maximum van drie meter
bereikt.
De grot vóór de picsine is door het water
der rivier overstroomd.
Men kan de Esplanade, waar in het sei
zoen der bedevaarten de groote processies
gehouden worden, niet meer betreden.
Het ijzeren hek, dat de beeltenis der H.
Maagd omgeeft, is door de stijging van het
water niet meer zichtbaar.
Het Bernadette-museum en de lager ge
legen toegang tot de Esplanade zijn over
stroomd. In de Gave drijven stukken huis
raad, boomen en huisdieren, die door den
onstuimigen stroom werden meegevoerd.
LUGHTVERDEDIGSPfGSMG
ZATERDAG 30 OCT. A.S.
ALS DEELNEMER LUCHT
VERDEDIGINGSFONDS a
F 1.- OF LIEVER HOGGER
U hebt dan toegang tot de
gereserveerde terreinen
bij de Berlagebrug
COMITé
LUCHTVERDEDIGINGSDAG
SINGEL 548 - AMSTERDAM
OVERSTROOMINGEN IN CATALONIE.
Naar uit Barcelona gemeld wordt, zijn in
Catalonië ten gevolge van zware regen
buien verscheinene rivieren buiten haar
oevers getreden. Het weg- en spoorverkeer
tuschen talrijke plaatsen is gestagneerd. Bij
Balaguer is een brug weggeslagen, waar
door ook het verkeer op een naar Frankrijk
leidenden weg is verbroken.
EEN GEVAARLIJKE MANIER VAN
REIZEN.
In de vier maanden Maart, April, Mei
en Juni van dit jaar zijn niet minder dan
888 personen gedood en 937 gewond ten
gevolge van het op klandestiene wijze mee
rijden op Amerikaansche treinen, of het
plegen van andere overtredingen met be
trekking tot spoorwegeigendommen. In de
zelfde maanden van het jaar 1936 bedroeg
het aantal dooden 916 en dat der gewon
den 951.
Gedurende de zes maanden van Maart tot
Augustus van dit jaar werden 2.172.763
klandestiene meerijders en andere over
treders van de treinen en andere eigen
dommen der spoorwegen verwijderd, doch
niet gearresteerd. Dit beteekende een klei
ne vermindering tegenover dezelfde pe
riode in 1936.
De bond van Amerikaansche spoorwegen
alhier heeft medegedeeld, dat hij een op
voedende campagne is begonnen, tenein
de het euvel van „riding the rods" tegen
te gaan, in de hoop het aantal doodelijke
ongevallen op deze wijze te verminderen.
DE TURKSCHE IDEALE POLITIEMAN.
Turksche politiebeambten moeten vol
gens een nieuwe instructie van het mini
sterie van binnenlandsche zaken „jong, hel
der, goedgekleed en knap" zijn, doch bo
venal beleefd jegens iederen burger of
vreemdeling.
Een schoenpoetser of een lid van het
Turksche parlement, 'n buitenlandsche ar
beider of 'n reizende miljionair hebben vol
gens het ministerie hetzelfde recht om door
de politie hoffelijk te worden behandeld.
Zij moeten op alle redelijke vragen wel
willend antwoorden en wanneer zij het ant
woord niet kennen, moeten zij de vragers
zenden naar menschen, die het weten kun
nen.
Voortaan zullen politie-officieren slechts
gerecruteerd worden uit jongelui, die hoo-
ger onderwijs hebben genoten. Bevordering
kan slechts op grond van verdienste ge
schieden Zij die vreemde talen kennen,
zullen speciale onderschéidingsteekens
krijgen en de voorkeur genieten.
DREIGEND TEKORT AAN
PREDIKANTEN IN DUITSCHLAND.
In verband met de groote vermindering
van het aantal Evangelische theologische
studenten aan de verschillende universi
teiten dreigt over zekeren tijd voor de
Duitsche Belijdeniskerk een ernstig tekort
aan predikanten te ontstaan.
De laatste twee jaren is het aantal Evan
gelische studenten in de theologische fa
culteit aan de universiteit van Berlijn ver
minderd van 403 tot 172, aan die van Bonn
van 184 tot 32, terwijl aan die van Tue-
bingen het aantal de laatste vier jaren van
940 tot 387 is verminderd.
Een onlangs door de regeering afgekon
digd decreet verbiedt de belijdeniskerk, die
weigert zich bij de nationaal-socialistiscne
bepalingen inzake godsdienstkwesties neer
te leggen, en welker hoofd, ds. Niemöller
zich in afwachting van zijn berechting nog
steeds in de gevangenis bevindt, theologi
sche studenten op te leiden.
EEN HAAI GEVANGEN.
Een visscher van Malo des Bains (Frank
rijk) heeft in zijn netten een haai gevangen
van zeven meter lengte. Het monster woog
niet minder dan driehonderd kilo.
DE BOTERPRIJS BLIJFT STIJGEN.
HEFFING DIENT TE WORDEN
AANGEPAST AAN DIT PRIJSPEIL.
De algemeene verwachting onder de bo-
terexporteurs is, dat de commissienoteering
voor boter (d.i. de exportwaarde), die vo
rige week voor het eerst sinds vijf jaar
het bedrag van een gulden per k.g. over-
streed, deze week nog verder zal stijgen.
Van één zijde hoorden wij zelfs spreken
van een stijging van zes cent. Indien dit in
derdaad het geval is, zal de heffing zonder
twijfel met tien cent moeten dalen. Het
heeft algemeen de aandacht getrokken, dat
de vorige week, toen de boter een stijging
van vijf cent per kilo vertoonde, de hef
fing niet overeenkomstig is verlaagd, doch
gehandhaafd op 40 cent. Hiermede werd
voor de helft de maatregel van minister
Van Steenberghe van enkele weken gele
den te niet gedaan, waarbij de maximum
prijshoogte in het binnenland met tien cent
werd verlaagd. De kleine prijsdaling van
de boter in het binnenland werd, doordat
de heffing de laatste week niet voldoende
werd aangepast, voor de helft weer teniet
gedaan.
Nu echter de verbetering van den boter-
prijs op de buitenlandsche markten zich
niet alleen handhaaft maar zelfs voortzet,
mag worden verwacht, dat de heffing naar
evenredigheid zal worden verlaagd. Hier
voor is des te meer aanleiding, omdat ge
bleken is, dat de binnenlandsche markt
heel goed heeft gereageerd op de verlaging
van den prijs. De omzet is er door toegeno
men.
Meer koopkracht.
Ook de wereldmarkt ondervindt de heil
zame gevolgen van de stijging van de koop
kracht. Terwijl tot voor kort in Engeland
vrijwel geen boter te plaatsen was voor
een prijs, die hooger was dan een shilling
per (Engelsch) pond, gaat de boter thans
gemakkelijk voor aanmerkelijk hooger
prijzen weg, zonder dat e? een verschui
ving naar de margarine plaats vindt. In het
nummer van heden van het officieel orgaan
van den Alg. Ned. Zuivelbond wordt dit
feit geconstateerd door den secretaris, den
heer Geluk, die zegt: „De Engelsche boter-
consument blijkt op dit punt (van den bo-
terprijs) meer te kunnen verdragen dan
enkele jaren geleden, hetgeen waarschijn
lijk verband houdt met de verhooging van
de weistandsgrens" (bedoeld wordt: ver
hooging van de koopkracht).
Hoezeer de boterpositie in een jaar is
veranderd blijkt uit de Engelsche invoer -
cijfers over de eerste zeven maanden dit
jaar. Over dat tijdperk zijn in vergelijking
met de overeenkomstige maanden van 1936
de invoeren in Engeland uit andere deelen
van het Britsche rijk met zeven procent ver
minderd. De invoer uit Australië liep zelfs
met twintig procent en die uit Ierland met
26 procent achteruit.'Geen wonder, dat een
dergelijke daling haar uitwerking op de
prijzen niet gemist heeft temeer omdat te
gelijkertijd de welstand (niet: de welstands-
„grens", mijnheer Geluk) van het Engel
sche publiek steeg. „Volk".
GECONDENSEERDE MELK NAAR
PALESTINA.
De Regeeringsdienst meldt: Blijkens van
den handelswaarnemer voor Nederland in
Palestina ontvangen telegrafisch bericht
zijn verscheidene, sinds 1 October jl. in Pa
lestina ingevoerde zendingen gecondenseer
de melk niet in overeenstemming met de
op dien datum in werking getreden niéuwe
samenstellings- en etiquetteeringsvoor-
schriften, waarover reeds werd bericht in
de dagelijksche mededeelingen van den
economischen voorlichtingsdienst van 24
Juni en 11 Augustus jl. het niet opvolgen
van deze voorschriften heeft weigering der
zendingen door de autoriteiten ten gevol
ge Belanghebbende exporteurs kunnen op
aanvrage van den economischen voorlich
tingsdienst afschrift van de betreffende be
palingen ontvangen.
BETALINGSVERKEER MET
DUITSCHLAND.
Onderhandelingen over een nieuwe
overeenkomst begonnen.
De regeeringspersdienst deelt mede:
In verband met het afloopen der bestaan
de overeenkomst op het gebied van het be
talingsverkeer op 31 December a.s., zijn op
het ministerie van Economische Zaken op
26 dezer de onderhandelingen begonnen
tusschen de Nederlandsche en Duitsche de
legaties over de regeling van het beta
lingsverkeer tusschen Nederland en
Duitschland.
WIJZIGING VAN DE DIENSTPLICHT
WET.
En de nadeelen voor de groote gezinnen.
Het R.-K. Werkliedenverbond heeft een
adres gericht tot den minister van Defensie
met het verzoek, door mildere keurings-
eischen de mogelijkheid te openen, om den
grooteren gezinnen tegemoet te komen door
de vrijstelling wegens broedTdienst in een
anderen vorm te handhaven.
Voorts wordt verzocht in het ontwerp
alsnog een artikel op te nemen, krachtens
hetwelk voor eiken jongeman, dien een ge
zin aan het leger moet afstaan, boven het
gemiddelde, dat uit alle gezinnen genomen
v/ordt, een financieele tegemoetkoming zal
worden gegeven.
Ten slotte wordt verzocht te willen over
wegen, of aan de werkgevers de verplich
ting ware op te leggen, een jongeman, die
één jaar, direct voorafgaande aan het ver
vullen van zijn militairen dienstplicht, in
dienstverband werkzaam is geweest, na het
vervullen van zijn dienstplicht minstens
voor drie maanden op zijn oude plaats te
rug te nemen.
