Franco bezet het
Asturisch mljngebied
Vluchtelingen uit Gyon
BUITENLAND
De toestand In het
Verre Oosten
LUCHTVAART
ZATERDAG 23 OCTOBER 19o.
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Moeilijkheden op de Londensche conferentie
GEEN TEGENSTAND MEER IN
ASTURIë.
De rechtsche radiozender A.Z. heeft mede
gedeeld dat volgens de laatste berichten de
troepen van Franco in het mijngebied van
Asturië oprukken zonder tegenstand te
ondervinden.
Aan het front van Leon hebben de recht-
sce troepen den geheelen Sierra bezet.
Het groote rechtsche hoofdkwartier te
Salamanca deelt voorts mede:
„Asturië. Na de ineenstorting van het
Noordelijke front hebben wij ons gewijd
aan de zuivering der verschillende zones.
Wij hebben gisteren 6000 krijgsgevange
nen bijeengebracht. De rechtsche colonnes
die oprukken uit 't Zuiden, bevinden zich
in de nabijheid van Sama en de Langro,
le Selguera en Carbayin.
In Aragon hebben wij de hermitage San
Pedro bezet. Aan het front van Madrid
hebben wij een vijandelijken aanval afge
slagen in den sector van Majada Honda.
Aan de andeer fronten geweer- en geschut
vuur.
Vluchtelingen uit Gijon in Frankrijk
aangekomen.
Gisteravond zijn twee schepen met ze
ven honderd vluchtelingen uit Gijon te la
Pallice aangekomen. Verder zijn twee
Britsche schepen met vluchtelingen en
een Spaansch schip met drie honderd
vluchtelingen bij Pointe Grave gezien.
Bovendien is een torpedoboot van de
Spaansche- regeering met zware averij door
een Franschen torpedojager gesleept te Le
verdon aangekomen Het Spaansche schip
kwam eveneens uit Gijon.
Het I. V. V. en de S. A. I. hebben te Lon
den, Parijs en Brussel een gemeenschap
pelijke resolutie gepubliceerd, waarin ge
zegd wordt, dat de mogendheden zonder.,
verwijl moeten halpen bij de evacuatie van
tienduizenden mannen, vrouwen en kinde
ren, „die aan de verschrikkelijkste slach
ting bloot staan".
WAAROM HET ZOO LANG DUURDE.
Velen zullen zich wellicht hebben afge
vraagd waarom die strijd in Spanje toch
zoo lang duurt? Men moet echter niet ver
geten, dat Spanje na Zwitserland het
meest bergachtige land van Europa is. Wel
nu Asturië is de provincie met de meest
onherbergzame kloven en rotsgebergten
van heel Spanje. Juist in het thans zoo fel
omstreden gebied hebben reeds de Puni-
ciërs, de Romeinen, West-Gothen en Moo-
ren de meest hardnekkige tegenstand on
dervonden. Bij Covadonga hebben de berg
bewoners van Asturië onder aanvoering
van Palayo in het jaar 718 die merkwaar
dige overwinning behaald, die de inzet is
geweest van die eeuwenlangen strijd, waar
uit het Spaansche Rijk te voorschijn zou
treden. Als men van een andere zijde als
van den zeekant Asturië wil binnendrin
gen moet men over bergen klimmen van
13001500 meter. Vanaf belangrijke berg
toppen de „Pices di Europa", die meer dan
2600 meter hoog zijn, beheerscht men de
groote verbindingswegen. De natuur heeft
hier de geweldige rotspartijen, kloven en
spelonken tot natuurlijke vestingen ge
maakt, zoodat een kleine schaar fanatieke
strijders voldoende is om een sterke over
macht tegen te houden.
Vanuit de Cantabrische zee worden vaal
wolken en nevelsluiers over het land ge
dreven, die tegen de bergen blijven han
gen, of, over de toppen ën hoogten naar
de laagvlakte drijven om daar een natuur
lijk rookgordijn voor de verdedigers te vor
men. Hoe verder het seizoen gevorderd is
en de winter nadert, des te vaker worden
regenbuien over het land uitgegoten, zoo
dat noch de vliegtuigen, noch de artille
rie aan den strijd kunnen deelnemen,
waardoor de opmarsch natuurlijk ten zeer
ste bemoeilijkt wordt.
DE NATIONALE RAAD.
De vorming van den nationalen raad
geeft vasten vorm aan de door Franco ge-
wenschte samensmelting \an de twee voor
naamste partijen in het rechtsche Spanje:
de phalanxisten en de traditionalisten. Deze
raad, die uit ten hoogste vijftig leden zal
bestaan, telt thans bij de oprichting 48 le
den. Het aantal phalanxisten en traditio
nalisten in den raad is ongeveer gelijk.
Voorts zijn er drie voormalige leiders van
de Accion Popular, de partij van Gil Ro
bles, in vertegenwoordigd.
Men kent Franco het voornemen toe, bin
nenkort ministers te benoemen, die het
eerste kabinet van den nieuwen Spaan-
schen staat zullen vormen. Het is zeker,
dat hieronder persoonlijkheden zullen voor
komen, die deel uitmaken van den natio
nalen raad. Het kabinet zou tien porte
feuilles omvatten.
NOG GEEN OVEREENSTEMMING
TE LONDEN.
Over de symbolische terugtrekking.
De vergadering van de ondercommissie
voor de niet-inmenging is verdaagd, opdat
een communiqué kan worden opgesteld.
Maandag zal een nieuwe bijeenkomst ge
houden worden. Vernomen wordt, dat nog
geen overeenstemming is bereikt ten aan
zien van de getalssterkte voor de terug
trekking der vrijwilligers. Het cijfer 1000
is echter genoemd.
De vergadering van gisteren heeft wei
nig tastbaar resultaat opgeleverd. Toen de
Britsche gedelegeerde voorstelde, om te
beginnen 1000 vrijwilligers aan beide zij
den terug te trekken, weigerde de Russi
sche vertegenwoordiger onmiddellijk een
gelijke terugtrekking in overweging te ne
men. Hij verklaarde, dat zijn regeering ten
hoogste bereid zou zijn, een terugtrekking
in de verhouding vijf tot één te aanvaar
den, met dien verstande, dat vijf vrijwil
ligers aan den kant van Franco moeten
worden verwijderd tegen één aan den kant
der regeering.
Grandi zeide, dat de Italiaansche regee
ring zonder aarzeling alle negen punten
het Britsche voorstel aanvaardt en
slechts de voorwaarde stelt, dat alle andere
leden der commissie in denzelfden geest
dat voorstel aanvaarden. Een ontwerp-re-
solutie, de hoofdpunten van het Britsche
plan bevatten, zal den verschillenden re
geeringen worden voorgelegd Op de vol
gende vergadering zullen de gedelegeer
den verslag uitbrengen.
BELGIË
TREEDT VAN ZEELAND'S
KABINET AF?
Franck en Van Zeeland aangeklaagd
De Brusselsche correspondent van de
„Tijd" seint:
In den Belgischen kabinetsraad van
Vrijdagmiddag, die circa zes uur duurde en
te negen uur geëindigd was, hebben de mi
nisters van Justitie en Financiën, (de
laatste neemt het minister-presidentschap
ad interim waar) hun collega's alle bij
zonderheden medegedeeld omtrent de ge
rechtelijke actie, die tegen den gouver
neur, vice-gouverneur en enkele bestuur
ders van de Nationale Bank is ingezet.
Er werd tevens kennis gegeven, dat de
eerste-minister, Van Zeeland, de regeering
zou verlaten, om zich te verweren tegen
de beschuldigngen, die tegen hem zijn in
gebracht.
De ministers hebben zich blijkbaar
accoord verklaard omtrent de te vol
gen gedragslijn inzake het aftreden van
de regeering. Zij hebben echter beslo
ten met het ontslag te wachten tot de
terugkomst van den heer Van Zeeland.
In den kabinetsraad waren de meeningen
der ministers verdeeld. Sommigen kwamen
op voor een onmiddellijk collectief ont
slag. Anderen waren van meening dat het
programma der regeering Van Zeeland
moest worden voortgezet zonder Van Zee
land en dat de regeering zoo weinig mo
gelijk moest worden gewijzigd.
Een beslissing hieromtrent zal worden
genomen, nadat Van Zeeland is terugge
keerd, n.l. Zondag a.s.
Van Zeeland zelf is op het oogenblik fei
telijk reeds ontslag nemend. Vermoedelijk
zal de regeering in haar gheel Maandag af
treden.
Tevens is bekend geworden, dat de
procureur-generaal kenbaar gemaakt
heeft, dat hij Franck, den gouverneur
en Van Zeeland, den vice-gouverneur
van de Nationale Bank, in staat van be
schuldiging moet stellen, als verant
woordelijke personen voor de onregel
matigheden en verzwijging van uitga
ven, die werden vastgesteld door des
kundigen van het Parket in de comp
tabiliteit van de Nationale Bank.
DU1TSCHLAND
ANTI-SEMIETISCHE ONLUSTEN TE
ZOPPOT.
Op de markt te Zoppot werd gisteren de
Joodsche handelaars een afzonderlijke
plaats aangewezen.
Naar verluidt zijn tijdens de markt Jo
den mishandeld. De Poolsche commissaris-
generaal heeft bij den Senaat van Danzig
geprotesteerd tegen de incidenten van
Woensdag, toen op de markt in Danzig Jo
den werden mishandeld. De Senaat verze
kerde den commissaris-generaal, dat der
gelijke incidenten zich niet meer zullen
voordoen.
FRANKRIJK
DE VERDWIJNING VAN GENERAAL
MILLER.
De rol van generaal Skoblin.
Het onderzoek naar de verdwijning van
den Wit-Russischen generaal Miller heeft
feiten aan het licht gebracht, die wel is
waar over het lot van den generaal geen
nadere aanwijzing geven, maar nieuw licht
werpen op een reeks van onopgehelderde
misdaden, die van de ontvoering van gene
raal Koetjepof naar die van zijn opvolger
leiden via den moord in het Bois de Bou
logne op den Russischen econoom Nawas-
jin, den diefstal van Trotski's archieven
uit het Parijsche instituut van prof. Pos
thumus en de onlangs aan het Meer van
Genève uitgevoerde executie van den ge
heimen Gepeoe-agent Reiss.
Papieren, die dezer dagen bij verschil
lende huiszoekingen in beslag genomen
zijn, schijnen gelijk te geven aan degenen,
die sinds langs achter dit alles de macht
van de Gepeoe zagen.
Natuurlijk worden van politiezijde geen
gegevens verstrekt, die doen blijken van
een dergelijke misdadige activiteit in
Frankrijk door een officieele instantie der
bevriende Sovjet-Unie. Maar wel is geble
ken, dat bij al deze misdrijven telkens de
zelfde namen terugkeeren. De voornaam
ste bron van inlichtingen vormen hierbij de
documenten, waarop de politie de hand ge
legd heeft in het buitenverblijf van gene
raal Skoblin, die kort na generaal Miller
verdwenen is Deze papieren werpen een
zonderling licht op de activiteit van laatst
genoemde en laten weinig twijfel meer, dat
hij een verradersrol gespeeld heeft.
Generaal Skoblin bleek beschikt te heb
ben over omvangrijke dossiers met volle
dige inlichtingen over alle Russische emi
granten-organisaties van links tot rechts,
die in Frankrijk bestaan. Voorts bezat hij
een kaartsysteem met de namen van hon
derden vreemdelingen, die in deze organi
saties de belangrijke plaatsen innemen.
Ten derde is een aantal rapporten in ge
heimschrift gevonden, welke door de
cryptografen reeds grootendeels ontcijferd
zijn en die er op wijzen, dat Skoblin over
al zijn geheime agenten had en aan het
hoofd stond van een uitstekend werkenden
en ruim betaalden inlichtingendienst.
Waarschijnlijk is deze groeid uit de
reeds bekende Ligue Intérieure, die in
1927 door generaal Koetjepof te Sofia opge
richt was en als contra-spionnagedienst ter
bescherming van de Russische emigranten
fungeerde.
De hoofdzetel daarvan werd later naar
Parijs overgebracht en in 1935 kreeg Sko
blin de leiding. Doch tegen het eind van
het vorige jaar ontstonden er in emigran
tenkringen eenige bedenkingen tegen zijn
leiding, waarop generaal Miller zooals ge
meld, er zelf in zekere mate controle op is
gaan uitoefenen. Dit heeft Skoblin echter
niet verhinderd zijn dubbele rol te spe
len, naar het onderzoek thans leert.
Verschillende agenten van de ligue In
térieure blijken namelijk te belmoren tot
een Sovjet-organisatie, geheeten de Unie
van Vrienden van het Vaderland. Onder
de namen van deze lieden komen o.a. voor
Kondratjef en Schwarzenberg, die gezocht
worden resp. als aanstichter en uitvoerder
van den moord op den geheimen agent
Reiss, voorts die van Zavatski, bekend uit
de affaire-Koetjepof, en ran den heer en
mevrouw Klepinin, die sinds eenigen tijd
verdwenen zijn, onmiddellijk nadat zij door
de politie ondervraagd waren over de af
faire-Miller, maar wegens gebrek aan be
wijs weer losgelaten moesten worden.
Ten slotte is een huiszoeking met inbe
slagneming van papieren verricht bij den
Russischen zaakwaarnemer Bogawoed, die
adviseur van den Zweedschen lucifersko
ning Kreuger was op het moment van diens
catastrophe, en op wien door een wel zeer
groote toevalligheid successievelijk verden
kingen gerust hebben bij de ontvoering
van Koetjepof en bij den diefstal in de
Rue Michelet van Trotski's archieven; ook
was hij een vriend van den vermoorden
Nawasjin. Volgens sommigen zijn bij hem
interessante bescheiden over al deze za
ken gevonden, hetgeen echter door Bogo-
woed zelf belachelijk is genoemd. Daar zoo
wel de papieren van Skoblin als van Bo-
gowoed, voor zoover zij geen geheimschrift
bevatten, in 't Russisch gesteld zijn, zal
het nog eenigen tijd moeten duren alvo
rens de resultaten aan de onderzoekers be
kend kunnen zijn. Reeds thans schijnen de-
echter van het bestaar van een band
tusschen de reeks opgeloste Russische affai
res der laatste jaren overtuigd.
„Tel."
TSJECHO SLOWAKIJE
DE SUDETEN-DUITSCHERS.
Gemeenteraadsverkiezing uitgesteld.
De Tsjechische ministerraad heeft beslo
ten de verkiezing°n voor de kantonale ra-
dene welke 14 November a.s. in een hon
derdtal Sudeten-Duitsche gemeenten en
ongeveer vierhonderd Tsjechische gemeen
ten zouden worden gehouden, niet te hou
den De Raad was van oordeel, dat in ver
band met de icidenten van Teplitz, het be
ter was de verkiezingen uit te stellen en
tot nader orde alle politieke betoogingen
te verbieden.
Een leider van de Sudeten-Duitsche par
tij te Pilsen, Krunes, is gearresteerd wegens
financieele malversaties in zijn functie van
directeur van het bijkantoor van een Duit-
sche bankinstelling te Dobrany in de
buurt van Pilsen.
DE STRIJD ON HET NOORDEN
Een veldslag bij de Gele Rivier
Te Noorden van de Gele Rivier ontwik
kelt zich een veldslag, welke zal beslissen
over het lot van de hoofdstad van Sjan-
toeng, Tsinan. De Japansche troepen trek
ken naar het Zuiden langs de lijn Tientsin
Poekau en hebben hun stellingen bij Tsjant-
sjoean, halverwege Tetsjau en Tsinan, ver
sterkt. Een andere Japansche afdeeling rukt
langs den grooten weg via Linji. Twee di
visies van de provinciale troepen van
Sjantoeng hebben een sterke stelling be
trokken tusschen Joetsjeng en Linji over
een lengte van acht kilometer met loop
graven langs kanalen en vaarten. Boven
dien hebben de Chineezen de dijken van
ue Toesje-divier doorgestoken, zoodat een
groot gedeelte van het gebied benoorden
Joetsjeng onder water is gezet, waardoor
de Japansche opmarsch in Zuidelijke
richting wordt belemmerd.
Japanneezen worden teruggedrongen
Het Chineesche hoofdkwartier meldt, dat
de Japansche troepen aan het front Tient-
sin-Poekau onder den druk, die de Chi
neesche troepen uitoefenen, terugtrekken
naar Tehsien.
Volgens een dringend telegram, ontvan
gen in het hoofdkwartier van Tsjang-Kai-
Sjek, hebben de Chineesche troepen, die
juist door nieuwe afdeelingen versterkt
waren, in een verwoeden tegenaanval de
hoogten van Hsinkau in Sjansi heroverd.
Gisteravond was de situatie hier kritiek,
daar de Japanneezen alle heuvels, één uit
gezonderd, genomen hadden. De Chinee
zen bereidden een terugtocht op Hsinhsien
voor, toen de versche troepen aankwamen.
De Chineezen melden verder, dat hun
mobiele eenheden geducht huishouden on
der de Japansche verbindingslijnen langs
den spoorweg Peiping-Hankau. Op zeven
plaatsen is deze spoorweg vernield.
De Japanneezen verklaren echter Ling-
sien te hebben bereikt, op 14 mijl ten Zui
den van Tentsj au aan den weg naar Tsi
nan.
„NOORD-CHINA WORDT GEEN
TWEEDE MANDSJOEKWO"
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft de
in het buitenland verspreide meening, dat
Japan in Noord-China, „een tweede
Manlsjoekwo" wil scheppen, fantastisch
genoemd. Japansche kringen verklaren
eenstemmig, dat men niet wil vervallen in
de fout, die in Mandsjoekwo is begaan en
die veel te veel heeft gekost, omdat het
Kwantoengleger, dat een „paradijs ten be
hoeve van het volk" wilde scheppen, he
vig verzet van de zijde der Chineezen
heeft uitgelokt door het onderdrukken van
de mogelijkheid tot het behalen van in-
dustrieele of financieele winsten, door in
het algemeen voor alle belangrijke indus
trieën staatsmonopolies in te voeren. Zij
achten het beslist noodzakelijk, monopolies
te vermijden, ten einde zich de medewer
king van de invloedrijke Chineesche finan
ciers, industrieelen en kooplieden te kun
nen verschaffen, welke noodig is niet al
leen voor de ontwikkeling van Noord-
China, doch vooral om het mogelijk te
maken, dat de bezettingstroepen tot het
minimum worden teruggebracht.
DE NEGEN MOGENDHEDEN-
CONFERENTIE
De hulp van Italië
De „Nitsji Nitsji" schrijft, dat uit be
trouwbare bron wordt vernomen, dat een
overeenstemming van aanzienlijke betee-
kenis tot stand is gekomen tusschen Japan
en Italië betreffende de omstandigheden,
waaronder Italië besloten heeft deel te
nemen aan de Negenmogendheden-confe-
rentie te Brussel. Het blad voegt hieraan
toe, dat de Japansch-Italiaansche politieke
overeenstemming opmerkelijk is als beli
chaming van den fundamenteelen gemeen-
schappelijken geest van politieke toenade
ring tusschen Italië en Japan.
JEAN BATTEN HEEFT VERTRAGING.
Zal zij vandaag Londen nog bereiken?
Jean Batten, die gistermiddag om 5 uur
op Cyprus had moeten dalen, is aldaar niet
gearriveerd, vermoedelijk omdat het weer
zeer slecht is. Aanvankelijk was het niet
bekend, waar zij was geland, doch later is
het bericht ontvangen, dat zij behouden te
Mezze bij Damascus is gearriveerd.
Deze vertraging na een vlucht, die zoo
buitengewoon vlot is verloopen, beteekent
nog niet, dat de aviatrice er niet in zal sla
gen het record van Broadbent te breken.
Zij heeft tot nu toe namelijk veel vlugger
gevlogen en heeft tot Maandagochtend 5 uur
tijd, om binnen Broadbent's tijd te arrivee-
ren. De afstand van Cyprus naar Londen
bedraagt ruim 3000 k.m.; komt zij morgen
avond op het eiland aan, dan zal zij nog
vroeg genoeg Engeland kunnen bereiken.
Braodbent, die miss Batten's record in de
richting EugelandAustralië wil verbete
ren, is om 3.40 gistermiddag te Rome aan
gekomen. Na een korte rust, is hij doorge
vlogen naar Cyprus, hoewel het weer zoo
slecht is, dat verscheiden Italiaansche ver-
keerstoestellen niet zijn vertrokken. Het is
mogelijk, dat de twee concurrenten elkaar
op het eiland ontmoeten en dan van ge
dachten kunnen wisselen over de afgelegde
trajecten, want beiden zijn sportief genoeg,
om wederzijds te helpen bij het verbeteren
van eikaars record. „Tel."
DE DIENST A'DAM—BATAVIA.
Indie-vliegrtuigen slaan Medan voorloopig
over.
In Mei 1937 is het nieuwe gedeelte van
het vliegveld Medan in gebruik genomen
en kort daarop heeft men het oude gedeelte
gesloten, teneinde door het aanbrengen van
drainage dit te verbeteren.
Nu bij het invallen van den regentyd
het nieuw gedeelte nog niet geheel ge
schikt blijkt voor landen en vertrekken
van zware vliegtuigen, omdat het nog niet
geheel is ingeklonken, terwijl de drainee-
ringswerkzaamheden op het oude gedeelte
nog niet zijn voltooid, heeft de K.L.M. moe
ten besluiten, voorloopig Medan over te
slaan, totdat bedoelde werkzaamheden zijn
uitgevoerd.
In overleg met de P.T.T. in Nederland
en in Nederlandsch-Indië zijn maatregelen
genomen om de nadeelige gevolgen van dit
besluit zooveel mogelijk te beperken.
Deze maatregelen bestaan daarin, dat de
K.N.I.L.M. in aansluiting op de vliegtuigen
der K.L.M. een dienst tusschen Penang en
Medan zal inleggen, gedurende het geheele
tijdperk waarin de vliegtuigen der K.L.M.
Medan moeten overslaan.
VLIEGTUIG NEERGESTORT.
Vijf dooden.
Een vliegtuig van de Turksche lucht-
vaartschool, dat proefvluchten zou gaan
maken, is neergestort. De inzittenden, drie
parachutisten en twee instructeurs, kwa
men om het leven.
DIRECTEUR-GENERAAL VAN
LUCHTVAART VERONGELUKT.
De directeur-generaal ad interim van de
Argentijnsche civiele luchtvaart, Alberto
Arata, is gisteren met een proefvlucht met
een nieuw vliegtuig omlaag gestort en om
het leven gekomen.
De herdenking van het 40-jarig bestaan van den kring Den Haag der R.K. Staatspartij. - V.l.n.r. de heer en Fr.
Teulings, oud-minister mr. J. R. van Schaik. minister mr. C M. J. F. Goseling, mevr. Goseling, mr. dr. D. A. P. N.
Kooien, oud-minister mr. dr. L. N. Deckers, dr. L J. Kortenhorst en Deken J. M. v. d. Tuyn
