Verrassende wending te Londen DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Italië en Duitschland aanvaarden het Britsehe plan Een commissie naar Spanje De wedstrijd Euwe-Aljecltin 29ste Jaargang DONDERDAG 21 OQWR 1937 No. 8859 SteÊeielóehc6ou/fca/nt de abonnementsprijs bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Getroffen door bescheidenheid „Graaf de Marchant et d'Ansembourg heeft in een betoog, dat naar vorm en in houd torenhoog boven het gestamel der meeste politieke partijen uitstak" enz. Aldus het „Nationale Dagblad", in een beschouwing over de Tweede Kamerzitting. Wij zijn getroffen door deze bescheiden heid! En, als u goed leest, zult u óók ge raakt worden door de bescheidenheid, die in deze regels zoo weldadig aandoet! Het betoog van den heer de Marchant (men excuseere ons deze democratische afkor ting) stak, aldus de hoofdredacteur van het „Nationale Dagblad", naar vorm en in houd torenhoog uit boven het gestamel.... niet van alle politieke partijen, maar slechts van de meeste politieke par tyen. Dat is toch wel treffend van beschei denheid! Niet alléén bescheidenheid, maar ook een andere kwaliteit van een nobele ge aardheid siert dezen leider in de N. S. B.: hy gevoelt deernis met een mede-mensch, die te goeder trouw een domheid begaat. Deze mede-mensch is in dat gevalde heer Kortenhorst. De heer Kortenhorst had terloops, maar héél goed op z'n plaats herinnerd aan het gezegde van Koning Willem II: „Ik ken geen andere Katholieken, dan de zulken, die gehoorzaam zijn aan hun gees telijke Overheid; de anderen vertrouw ik niet." Naar aanleiding hiervan zegt de schrij ver in het „Nationale Dagblad": Deze opmerking was klaarblijkelijk tegen den heer d'Ansembourg ge richt. Wij gevoelen deernis met dezen heer Kortenhorst, die blijkbaar ,de historie zoo weinig kent want een be wuste verdraaiing willen wij niet aan nemen dat hij meent dat het Neder- landsch episcopaat zich vroeger ook reeds in de binnenlandsche politiek van ons Koninkrijk mengde. Dat is erger dan dom in den zin van weinig kennen. Dit getuigt niet slechts van weinig-kennen, maar ook van weinig- denken! Volgens den N. S. B.-schrijver zou Ko ning Willem II de bedoeling hebben gehad, te zeggen, dat Katholieken alléén aan huft geestelijke Overheid gehoorzaam moeten zijn, als't hun goeddunkt, als 't in hun kraam te pas komt, als 't over zaken gaat, waarbij, naar hun meening, de Gods dienst is betrokken, waarover, naar hun m e e n i n g, de Bisschoppen zeggenschap hebben. Ieder mensch met gezond verstand móet toch inzien, dat men aldus een koninklijk woord misvormt tot een dwaasheid; dat een opvatting van gehoorzaamheid, als de schrijver blijkt te veronderstellen by Ko ning Willem II, de gehoorzaamheid maakt tot een paskwil! V Een verkeerde parlementaire zede In hetzelfde artikel van het „Nationale Dagblad", als hierboven bedoeld, worden geconstateerd „de slechte vormen" in de Tweede Kamer, die „in het rumoer tij dens d'Ansemboug's rede zich ten volle uit konden leven". Wij zijn er niet bij tegenwoordig geweest. Maar wij gelooven wel, dat er inderdaad „rumoer" tijdens de rede van den heer graaf heeft geheerscht. Dat keuren ook wij af als „een slechte vorm"! Wij kunnen begrijpen, dat men niet hing aan de lippen van genoemden spreker, om dat men nu eenmaal waarschijnlijk over vorm en inhoud van diens rede zoo geheel anders oordeelde, dan de Kameroverzicht- schrijver van het „Nationale Dagblad"! Maar dat rumoer veroordeelen ook wij als een uiting van een parlementaire zede, welke in strijd is met de fatsoenlijke ze den in ons elkaar verdragend en respectee- rend volk! De Duitse he en Itaüaansche gedelegeerden ter ondercommissie voor niet-inmen- ging hebben het oorspronkelijke Britsehe plan aanvaard en er in toegestemd niet aan te dringen op de toekenning van de rechten van oorlogvoerende aan Franco vóór de terugtrekking der vrijwilligers is begonnen. .Duitschland en Italië stemmen toe in het zenden van een commissie naar Spanje, die toezicht moet oefenen op de verwijdering der vrijwilligers. Deze commissie zal de verhouding vaststellen, waarin de vrij willigers moeten worden teruggetrokken; Duitschland en Italië zullen zich bij haar beslissing neerleggen. HET COMMUNIQUé. In het communiqué der ondercommissie voor de niet-inmenging wordt gezegd, dat de gedelegeerden, na de verklaringen der verschillende vertegenwoordigers te heb ben aangehoord en kennis te hebben geno men van de vorderingen in de richting van overeenstemming ten aanzien van de be langrijkste punten, zich hebben verbonden hun regeeringen in kennis te stellen van hetgeen heden besproken is. Men kwam overeen, dat de voorzitter vóór de volgende vergadering zou overwe gen, welke werkwijze gevolgd moet wor den, om de voorstellen, welke besproken worden, tot hun recht te doen komen. De volgende vergadering wordt 22 Octo ber gehouden. GRANDI'S VERKLARING. Volgens een door de Itaüaansche ambas sade gepubliceerd communiqué heeft Gran- di in de vergadering der ondercommissie verklaard, dat de Itaüaansche regeering be reid is er in toe te stemmen, dat een inter nationale commissie, belast met het tref fen van een regeling voor en het oefenen van toezicht op de verwijdering der vrij willigers, onverwijld wordt benoemd en onmiddellijk naar Spanje gezonden wordt, om het juiste aantal aan beide zijden vech tende vrijwilligers vast te stellen. Het resultaat van dit onderzoek zal het mogelijk maken vast te stellen, op welke wijze en in welke verhouding de terug trekking zou geschieden. Op de tweede plaats is de Itaüaansche regeering bereid, in een geest van verzoe ning en met het doel een algemeenen grondslag voor overeenstemming te vin den, na te gaan, wat de beste en doeltref fendste wijze is om practische uitvoering Britsehe plan en in punt 2 van de Fran- te geven aan de in paragraaf 8 van het sche verklaring genoemde maatregelen: het tijdstip en de wijze van toekenning der rechten van oorlogvoerende. De Itaüaansche regeering is bereid dit na te gaan, zoodra de niet-inmengings-com- missie beschikt over het verslag der naar Spanje te zenden commissie. Grandi voegde hieraan toe, dat hij zich er van bewust wbs, dat deze ver klaring in belangrijke mate aanvaar ding van het Britsch-Fransche stand punt beteekent, en dat hy er niet aan twijfelde, dat dit ten voHe zal worden gewaardeerd en een overeenstemmende tegemoetkoming aan de andere zijde tot gevolg zal hebben, zoodat men zal kun nen komen tot de door ieder gewensch- te overeenkomst. Wat de terugtrekking der vrijwilligers betreft: Italië is ook bereid het Britsehe voorstel van 21 Juni te aanvaarden, daar dit zich voor practische en gemakkelijke toepassing leent. Met deze aanvaarding bindt de Ita- liaansche regeering zich niet ten aan zien van de verhouding der aantallen vrijwilligere, die verwijderd zullen wor den. Daarover zal men het eens moeten worden, wanneer men tot de verwij- ..dering overgaat, aldus Grandi. Reuter voegt hieraan nog toe, dat men algemeen begreep, dat gelijke getallen vrij willigers aan beide zijden zullen worden teruggetrokken, en wel vóór de onder- commissie uiteengaat. Eden tevreden. In een samenvatting van de vergadering van gisteren zeide Eden, dat, indien op de volgende bijeenkomst even groote vorde ringen worden gemaakt als vandaag, het vraagstuk voor een zeer groot deel zal zijn opgelost. Maisky maakt voorbehoud. Maisky, de Russische vertegenwoordiger, maakte bezwaar tegen het overwegen van de werkwijze, die het Britsehe plan uit voerbaar moet maken, omdat hij het niet met dat pian eens is. Hij behield zich daar om het recht voor - op de volgende bijeen komst reserves te formuleeren. Voldoening in Engeland. In Britsehe kringen wordt uiting gege ven aan de groote voldoening over de re sultaten, welke gisteren in de vergadering van de subcommissie van niet-inmenging zijn bereikt. Frankrijk gereserveerd. In officieele Fransche kringen bewaart men de gewone reserve ten aanzien van de bijeenkomst van de niet-inmengings-sub- commissie van hedenmiddag, en in het bij zonder ten aanzien van de verklaringen van Grandi. Men acht het waarschijnlijk, dat Delbos, alvorens zijn houding ten opzichte van de Itaüaansche verklaring te bepalen, met zijn coüega's in de Fransche regeering bespre kingen zal wiüen voeren. Wel was men algemeen van oordeel, dat de verklaring van den Itaüaanschen verte genwoordiger een stap in de goede richting beteekende. DE KATHOLIEKE KERK EN SPANJE. „Geen partij, maar slachtoffer bij het conflict". Graaf della Torre, de hoofdredacteur van de „Osservatore Romano", het blad van Vaticaanstad, omlijnt in een artikel de po sitie, welke de Katholieke Kerk in het Spaansche conflict inneemt. Bij den burgerstrijd in Spanje, schrijft hy, heeft men het doen voorkomen, alsof aan den eenen kant de rooden, aan den anderen de Katholieke Kerk en de nationa listen zouden staan. De aartsbisschop van Parijs en mgr. Hinsley hebben in de twee landen, waar deze opvatting het sterkst ver breid is, de posities als volgt gepreciseerd: rooden, Katholieke Kerk, nationalisten. Tus- schen de beide politieke en sociale kampen het godsdienstig kamp, tusschen de twee partijen die strijden voor het leven van een volk de zaak Gods voor het geloofsle ven, buiten de beide gewapende partijen de Kerk. Niet als strijdster, doch als mar telares. Graaf deüa Torre wijst er dan op, dat de Kerk het eerste slachtoffer van den bur geroorlog was en dat bij voorbaat vast stond, dat zij er het slachtoffer van zou worden. De beschuldiging, dat zij. oorlogs zuchtig zou zijn, noemt hij absurd. Ten slotte legt hij er den nadruk op, dat kardinaal Verdier en mgr. Hinsley door uit te gaan van de pauselijke encycliek betref fende Mexico de voorschriften in herinne ring hebben gebracht, welke Pius XI in dit document'heeft opgesteld voor de bescher ming van den godsdienst en de hiërarchie binnen het kader van recht, vrijheid en gevestigde instellingen, „zonder dat men de zaak Gods kan mengen in die der men- 6chen". DE STRIJD IN ASTÜRIë. Berichten uit het rechtsche kamp. Het communiqué van het groote rechtsche hoofdkwartier te Salamanca meldt o.m., dat aan het front van Asturië de vier colonnes, die in den Oostelijken sector opereeren hun opmarsch voortgezet hebben en 23 dorpen hebben genomen. Zij marcheerden op over een diepte van 12 K.M. In de dorpen zijn talrijke verwoestingen aangericht. Ze zijn geheel leeggeplunderd. In Leon hebben de rechtschen neegn dorpen bezet. De regee- ringstroepen hebben Campo de Ornedo en Piedrafita in brand gestoken. Uit de an dere sectoren valt niets te melden. In de straten van Gijon wordt gevochten. Op het vliegveld Parme by Biarritz (Frankrijk) zy gisternamiddag vijf Spaan sche militaire vliegtuigen uit Gijon gearri veerd met elf piloten aan boord. Gistermorgen was reeds een vliegtuig van de Air-Pyrénées gearriveerd me4 een Rus- sischen generaal en drie Russische officie ren aan boord. De piloten verklaarden, dat de chef van hun escadrille hun had aangeraden, Gijon in allerijl te verlaten, daar in de stad geen orde meer heerschte. In de straten werd gevochten en op verschillende punten bra ken branden uit. GYON CAPITULEERT FRONT VAN ASTURIE, 21 October (A. N.B.) Naar de speciale verslaggever van Havas aan het front van Asturië meldt, heeft de stad Gyon zich hedenmorgen over gegeven. de wereld in vogelvlucht Dit nummer bestaat uit vier bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland Een verrassende wending in de non-in terventie-besprekingen te Londen. (1ste blad). Gyon geeft zich over. (1ste blad). Japansche tegenslag in Noord-China. (2de blad). Centrumpartij van Dantzig ontbonden. (2de blad). De regeering-v. Zeeland opnieuw be dreigd. (2de blad). Tsjecho-Slowaaksch protest te Berlijn. (2de blad). De toestand in Palestina. (2de blad en Telegrammen). Binnenland Bij een scheepsbotsing op de Noordzee tus schen twee Duitsche schepen is de „West phalia" gezonken. (4de blad). Te Apeldoorn is gisteravond in den mist een goederentrein op een locomotief gere den, waardoor materieele schade werd ver oorzaakt. (4de blad). Er valt in de poütiek weinig te voorspel len. Dat is gisteren weer gebleken. Tegen alle verwachtingen in is de non-interventie commissie erin geslaagd, zeer aanmerkelijke vorderingen te maken wat betreft de kwes tie van de vrijwilligers in Spanje. De Itaüaansche minister Grandi heeft erin toegestemd, dat voorafgaande aan de be sprekingen over het toekennen van belli- gerenten-rechten aan Franco onmiddellijk wordt overgegaan tot een symbolische terugtrekking van de buitenlandsch vrij willigers aan beide zijden. Er zal een inter nationale commissie naar Spanje worden gezonden, om na te gaan op welke wijze de vrijwiüigers moeten worden teruggetrok ken. Dit resultaat had men niet durven hopen. Men sprak algemeen van de Itaüaansche „obstructie" en een dergelijke inschikke lijkheid is erg onverwachts gekomen. Geen wonder, dat Frankrijk wat gereserveerd blijft en afwacht, wat er van die inschik kelijkheid in de practijk terecht zal komen. In Engeland is men er zeer tevreden over. Zoo schrijft de „Times": „De rede van Gran di is een groote stap vooruit in den zin van een redelijk en definitief accoord tot iso latie van het Spaansche conflict. Het on middellijke gevolg ervan zal zijn een ver mindering van de ongerustheid, die gewekt was door hetgeen zich voordeed als een dreigend gevaar van ineenstorting der niet- inmengingspolitiek. Het is dan ook een werkelijke en belangrijke bijdrage tot een algemeene kalmeering". De „Daily Mail" schrijft: „Het Itaüaan sche gebaar zal in de geheele wereld toege juicht worden. Het heldert de atmosfeer op en vergroot de hoop op een regeling van wat onoplosbaar scheen". De „News Chronicle" echter zegt: „Het Itaüaansche voorstel zal geen enkele ver wachting wekken. Het kan iets of in het geheel niets beteekenen, al naar den geest, waarin Italië bereid is tot samenwerking. De Itaüaansche houding in het verleden doet veronderstellen, dat de commissie een nieuwe bron van uitstel zal zijn. De Brit sehe regeering moet het voorstel aanvaar den, maar moet dit doen met omzichtigheid Sport en Wedstriiden Het Ned. Elftal tegen Frankrijk samen gesteld. (2de blad). De achtste partij wordt heden avond in Leiden gespeeld. Wij herinneren onze abonné's er aan, dat bij eventueel afbreken der partij wij f 5.(vijf gulden) beschik baar stellen voor hem of haar, die ons de in couvert afgegeven zet op geeft. Bij meerdere goede opgaven beslist het lot. Deze opgave moet ons bereikt heb ben voor de hervatting der partij. Men mag niet meer dan één zet opgeven. Op de enveloppe te vermelden: EUWE—ALJECfflN. DE DIRECTIE. en duideüjk zeggen, dat de Fransche grens zal kunnen worden geopend, wanneer geen enkele vordering bereikt wordt". Het liberale orgaan stelt dan voor, aan het hoofd der teüingscommissie „een man te plaatsen, die zich niet van zijn taak zal laten afleiden door pluimstrijkerijen, iemand van het kaliber van Winston Churchiü". De „Daily Herald" vraagt zich af, wat de reden kan zijn van de ommekeer van den Duce: „Tracht hij een heropening van de Fransch-Spaansche grens te verhinderen? Hoe het ook zij, niemand zal dwaas genoeg zyn om wat er aan kansen schijnt te zijn om de terugtrekking der Itaüaansche troepen te verzekeren voorbij te laten gaan". Intusschen wordt bekend, dat Gyon zich heeft overgegeven. Het laatste roode bol werk in Noord-Span je is hiermede verdwe- DE VERDWIJNING VAN GENERAAL MILLER. PARIJS, 21 Oct. (A. N. P.). De „Petit Parisien" geeft een lange reeks bij zond er- j heden in verband met de verdwijning van i generaal Miller over de geheime rol, die j gespeeld is door generaal Skoblin en de rivaliteit tusschen beide generaals. Voorts wordt verband gelegd tusschen deze zaak en de verdwijning van Koetjepof, de dief stal van de papieren van Trotski. den moord op Navasjin en de terechtsteüing in Zwitserland van Reiss. Vervolgens schrijft het blad, dat gisteren 63 uiterst belangrij ke dossiers in beslag genomen zijn ten hui ze van Bogovoed, den vroegeren finan- cieelen raadsman van Kreuger.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1