OMGEVING
DE PAROCHIE-KERK VAN ZOETERMEER
WOENSDAG 13 OCTOBER 1937
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 9
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Jubilé. Aagje gaat dezer dagen jubi-
ieeren. Wie Aagje is? Aan de parochianen
behoeven we geen nadere aanduiding te
geven, maar voor de buitenstaanders zij
vermeld dat Aagje de gedienstwillige is in
kerk, pastorie, parochiehuis, voor verschil
lende parochianen, enz. De parochianen
kunnen zich niet meer indenken een pa
rochie zonder Aagje. 25 Jaar lang heeft
Aagje haar beste krachten gegeven op een
wijze die bewondering afdwingt. Het in
terieur van bovengenoemde gebouwen
wordt door Aagje onderhouden op een
wijze, als geen ander zulks zou kunnen
doen. Van Aagje wordt gezegd, dat voor
aleer ze het helderste water voor haar werk
gebruikt, ze het eerst nog wascht! Het ge
polijste hardsteen op het presbyterium, de
gepolijste pilaren in de kerk, zeggen U dat
Aagje „bezig" is geweest. Men kan zich er
in spiegelen. Kortom, Aagje is niet te ver
vangen, en dat weten de parochianen en
daarom zullen ze dezer dagen van hun be
langstelling doen blijken. En omdat Aagje
op geen lofuitingen van de menschen ge
steld is, doch steeds bezield met de gedach
te, hoe het huis Gods en aanhoorigheden
zoo mogelijk een nog mooier, nog frisscher
aanzien te geven, daarom juist en des te
meer zullen de parochianen toonen dat ze
Aagje en haar schitterend werk waardee-
ren.
LISSE
L.T.B. De R.K. Dioc. Land- en Tuin-
bouwbond, afdeeling Lisse( hield gister
avond in het Veilingzaal van het H.B.G.-
gebouw een ledenvergadering.
De voorz., de heer P. Warmerdam, open
de de vergadering met den chr. groet en
verwelkomde de leden. In zijn openings
woord verklaarde spreker, dat de voorz.
verhinderd was, hetgeen hem speet, om
dat de heer van Rijn steeds een goede ge
dachte heeft omtrent de te behandelen
punten. Spreker wees op de belangrijke
agenda en de toename van het aantal le
den.
De secretaris, de heer H. J. van den
Berk, las de notulen, welke werden goed
gekeurd.
Overgegaan werd tot de verkiezing van
een nieuw bestuurslid. Het bestuur stelde
voor om een lid van de afdeeling boeren
groep te benpemen. Gekozen werd de heer
W. Verdegaal met 18 stemmen tegen 1 st.
De voorz. feliciteerde hem met deze be
noeming. De heer Verdegaal aanvaardde
de benoeming.
Als afgevaardigden werden benoemd de
heer J. W. A. Lefeber en een nader aan
te wijzen bestuurslid-
De behandeling van den beschrijvings
brief voor de algemeene vergadering kwam
thans aan de orde.
De voorzitter besprak de balans, waarop
hij een toelichting gaf en waarover eenige
inlichtingen zullen worden gevraagd aan
het hoofdbestuur. De alg. begrooting werd
behandeld en het bestuur drong op voor
zichtigheid aan.
Het bestuur stelde voor om de candi-
daten voor het hoofdbestuur, de heeren
Jac. Groen, uit Alkmaar en Th. F. van Rijn
te doen herbenoemen en voor den derden
afgevaardigde vrij mandaat te geven. Dien
overeenkomstig werd besloten.
De voorstellen van het hoofdbestuur wer
den behandeld. De voornaamste punten
werden door den voorz. toegelicht, Het
hoofdbestuur zal aan de algem. vergade
ring overlaten of er een derde vakbond
moet komen voor de bloembollenkwee
kers (siertelers).
Het bestuur is voor de stichting van de
zen derden vakbond, hetgeen ten goede
zal komen aan den groei van het leden
tal. Het is noodzakelijk, dat de bloem
bollenkweekers ook principieel zullen wor
den georganiseerd, mede in verband met
de ordeningsgedachte. Lisse zal vóór dit
voorstel stemmen.
Inmiddels kwam de geestel. adviseur, de
kapelaan van Ingen, ter vergadering. De
voorz. verwelkomde den nieuw benoem
den adviseur. Spreker zette voor den gees
telijk adviseur het verloop van de afdee
ling uiteen, alsmede het winterprogram.
De geestelijk adviseur dankte voor de
installatie en vertrouwde, dat de afdeeling
zou groeien en bloeien. Spreker is in een
goeden tijd gekomen, omdat zijn werk
goed is voorbereid. Spreker wees op den
plicht van de Katholieken om lid te wor
den van de principieele organisaties. Wij
moeten op allerlei gebied, dus ook op so
ciaal en vakgebied, één zijn, om elkaar te
helpen .Hierdoor verkrijgt men een ide
alen toestand op elk gebied.
Spreker besloot met zijn krachtdadigen
steun toe te zeggen en riep de medewer
king van de leden hiertoe in.
Besproken werden de voorstellen aan
gaande de sierteelt. Het aankoopen van
teeltvergunning in groote massa werd af
gekeurd. Uitbreiding van teeltvergunning
voor vakmenschen is juist gezien, doch
niet voor de kweekers, die een nevenbe-
drijf hebben. Het afnemen van sierteelt
vergunning ten kosten van de bezitters en
ten gunste van de beginners, vindt het be
stuur niet juist.
De heer de Vroomen wil uitbreiding
over de 100 pet. in geen geval toestaan
en anders die menschen korten ten be
hoeve van de jonge beginners.
Het verleenen van credieten voor het
instandhouden van de bedrijven vond de
goedkeuring der afdeeling. Dit is een taak
voor de gemeentebesturen. In deze streek
worden reeds credieten verleend aan be
drijven.
Het bestuur stelt zich voor om in dezen
winter een drietal onderwerpen te be
handelen, waaronder een tweetal vakle
zingen.
De heer Vreeburg'stelde een vraag over
OEGSTGEEST.
DUBBELE AANRIJDING.
Bestuurder van een der auto's brak een
been.
Gisteravond ongeveer 7 uur had nabij
de Drie Witte Palen een aanrijding plaats.
Op het kruispunt van dezen weg stond
met den kop in de richting Den Haag een
van voren en ook van achteren verlichte
auto.
Uit de richting Amsterdam kwam een
auto, en reed de stilstaande wagen van
achteren aan, waardoor het achterlicht
werd vernield. Inmiddels naderde uit de
richting Amsterdam een derde auto, die de
stilstaande auto, thans van achteren on
verlicht, aanreed, waardoor de bestuurder
van de stilstaande auto, de heer D. A. F.
uit Wateringen, die naast zijn aifto stond,
werd aangereden en een been brak.
Dr. Hugenholtz verleende de eerste hulp,
waarna het slachtoffer per ziekenauto van
v. Nieuwkoop naar het Academisch Zie
kenhuis en vervolgens naar zijn huis werd
vervoerd.
de geldelijke gevolgen voor de leden en de
niet-leden.
De heer de Vroomen vroeg inlichtingen
over den huishoudcursus, welke door den
L.T.B. wordt gehouden, alsmede over den
kindertoeslag in verband met het collec
tief arbeidscontract.
De voorz. beantwoordde de gestelde vra
gen en gaf inlichtingen, waarna sluiting
volgde.
Volksbond. Gisteravond hield de af
deeling van den R.K. Volksbond een goed
bezochte vergadering onder leiding van
zijn voorzitter, den heer J. P. de Koning.
Na de gewone openingsceremonie kwam
in bespreking het winterprogram. De voor
zitter zeide, dat dit winterprogram wordt
ingezet met een groote bijeenkomst voor
de jongeren op morgen, Donderdagavond.
Op dezen avond zullen als sprekers op
treden de heer A. C. de Bruyn, voorzitter
van het R.K. Werkliedenverbond, en kape
laan Egberts, directeur van het plaatselijk
jeugdwerk. Het patroonsfeest zal worden
gevierd op 2 en 3 November, waarop als
dan een feestvergadering zal worden ge
houden; wanneer het kerkelijk zal worden
gevierd zal zeer spoedig worden bekend
gemaakt. Vervolgens werd het verdere
winterprogram toegelicht door den dis-
tritsbestuurder, ten heer A. J. M. Ange-
nent. Deze wees allereerst met klem op
het nut van de bijeenkomst van de jon
geren, vooral omdat hun interesse moet
worden, bijgebracht voor het organisatie
leven. Wij moeten daarom alle medewer
ken om den avond voor de jongeren te doen
slagen! Vervolgens zullen er wederom een
drietal ontwikkelings-avonden worden ge
houden, waarvan de te behandelen stof
door den heer Angenent werd toegelicht.
Een der avonden zal worden gewijd aan
de bespreking van de wet op de ver- en
ontbindendverklaring van de arbeids
overeenkomsten. Als organisatie dienen
we op dit gebied te weten waar we aan
toe zijn. Vervolgens wees hij er op, dat
op de laatst gehouden studiedagen te
Voorhout verschillende lessen zijn gehou
den over cultuur en beschaving. Daarom
zal er een avond worden gewijd aan bo
venstaand onderwerp. De derde avond zal
de vraag „Heeft de R.K. Volksbond sinds
haar 50-jarig bestaan aan haar taak vol-
daan?" worden behandeld en beantwoord.
Vervolgent. bleek uit de mededeelingen,
dat begin December het gebouw zal wor
den opengesteld voor de werkloozen, ter
wijl wederom pogingen zullen worden aan
gewend om op gezette tijden, bij voldoend
financieele hulp, vet en spek aan de werk
loozen te verstrekken. Vervolgens werd
medegedeeld, dat aan de N.Z.H.T.M. een
motie zal worden verzonden en gepubli
ceerd inzake deaanstelling van conduc
trices. Voorts werd ter kennis gebracht,
dat de pogingen omalhier te komen tot
een huishoudcursus zijn geslaagd. Tot deel
name kunnen onze meisjes zich vervoegen
bij de presidente van den R.K. Vrouwen
bond, mevr. VreeburgHeemskerk. Voor
hulp van het Adviesbureau is onze afdee-
j ling bij Leiden aangesloten. Alsnu werd
door den afgevaardigde, den heer Jac.
Koelewijn, verslag uitgebracht van de ver
gadering van den Centralen Raad. De
voorz. deelde hierna mede, dat voor de te
houden ontwikkelingsavonden als sprekers
zullen worden aangezocht voor den eer
sten avond d( heer A. J. Loerakker, voor
den tweeden avond dr. Olierook en Voor
den derden avond de. heer Angenent.
Hierna werd een gratis-verloting van rook
artikelen gehouden. Ten slotte verkreeg de
geestel. adviseur het woord. Hij zeide voor
den a.s. winter een paar dingen op 't oog
te hebben en wel allereerst inzake de
werkloozenzorg.
Spr. bedoelde de geestelijke zorg voor
de werkloozen, hetgeen zeker, zooals
spr. aantoonde, een groot belang is. Spr.
hoopte daarbij op de medewerking der
werkloozen, opdat zijn werk vruchtbaar
moge zijn. Vervolgens stelde spr. zich voor
als tweede punt om dezen winter in den
Volksbond ook te komen tot kernvorming,
hetgeen voor een goede organisatie brood-
noodig is. Spreker vroeg ook voor dit punt
aller medewerking.
Filmavonden „Hervv. Levenskracht",
Men verzocht ons de aandacht te willen
vestigen op den zeldzamen filmavond,
welken vanwege „Herwonnen Levens
kracht" a.s. Vrijdagavond te half acht in
net Bondsgebouw zal worden gegeven en
waarop de toegang geheel gratis is. De
clou van den avond is de film „Zonne
bloem", die een beeld geeft van het le
ven en de behandeling der t.b.c.-patiënten
in het sanatorium Berg en Bosch te Bilt-
hoven, terwijl tevens een fraaie en passen
de omlijsting wordt verkregen door bij
uitstek fijne films als „Schip in nood" en
„Staat", van Walter Ruthman. Niemand
verzuime dezen mooien avond, waarvoor
wij een aansporing tot bezoek overbodig
achten, mede te maken!
LEIDSCHENDAM.
K. J. M. V. Onder voorzitterschap
van den heer Wim Bleijs, die in zijn o,pe-
ningswoord op de belangrijkheid van het
te behandelen onderwerp wijst, hield de
K.J.M.V. een geslaagde bijeenkomst,
waarop dr. Wim Dijsselbloem uit Oegst-
geest behandelde „De Vestigingswet".
Als K.J.M.V.'er wil spreker 'het zwaar
tepunt niet verleggen naar het stoffelijk
belang, maar voorop stellen de algemee
ne vorming. De vestigingswet is zeker
wel van stoffelijk belang, maar van de
andere zijde neemt het toch wel een
plaats in in de algemeene vorming. Van
laatstgenoemd standpunt bezien is deze
wet een toekomstmogelijkheid vooral
voor den jongen middenstand, daar zij
perspectief biedt, wat spreker nader aan
toont. De grondslag van de wet is het
bieden van mogelijkheid van bescher
ming van de middenstand en de bren
ging op een hooger peil. Een voornaam
punt zijn ook de eischen, welke gesteld
worden aan de branche, om den spertijd
ingevoerd te krijgen; het bedrijf moet
namelijk in staat zijn om een béhoorlijke
opleiding in het vak en de handelskennis
te geven. Dat in de 3 bekende eischen
groot voordeel ligt, is begrijpelijk, wat hij
duidelijk uiteenzet. Hij bespreekt het be
staansrecht van den middenstand, welke
van sociale waarde is. De eerste eisch is
dus den middenstand een economisch be
staan te geven. De vestigingswet nu, al
dus spreker, is een perspectief, dat alles
legt o-p de schouders van den midden
stand. De jonge middenstand wordt in
staat gesteld, den middenstand omhoog te
trekken. Spreker wijst ook nog op het
katholiek handelsonderwijs en legt voor
al de nadruk op katholiek, omdat sociale
liefde en rechtvaardigheid moeten door
dringen in het zakenleven. Handelsken
nis zonder eenig moraal, liberale ideeën
moeten uit den middenstand.
Na het vragenstellen, waarvan een
druk gebruik werd gemaakt, sprak de
heer Dijsselbloem nog als bondsvoorzit
ter der K.J.M.V. over de noodzakelijk
heid van het lidmaatschap van katholieke
stands- en vakorganisaties, i.e. de K. J.
M. V. en beroept zich op het waarschu
wend woord van Paus en Bisschoppen.
VEUR.
Biljartwedstrijd. Voor de nederlaag
wedstrijden van K.D.O. speelde gisteren
avond de biljartclub S.D.O. 1 tegen K.
D. O. 1. Er werden 4 partijen gespeeld,
terwijl de 5e partij Donderdagavond zal
worden gespeeld; de voorloopige uitslag
werd 62 voor S.D.O.
NOORD WIJK.
Bouwen. B. en W. hebben aan de
Dr. Mr. W. van den Bergh-stichting al
hier, vergunning verleend voor het uit
breiden van een paviljoen aan den Zwar-
teweg en an de plaatselijke afdeeling
van het Wit-Gele Kruis voor den bouw
van een lighal aan de Pickéstraat.
Bioscoopcommissie. De eenige jaren
geleden alhier opgerichte plaatselijke
commissie van toezicht op de bioscoop
kan zich niet bepaald verheugen in de
stabiliteit van hare leden. Wij vernamen,
dat thans wederom een lid, n.A. de heer
J. P. van Buitenen, voor deze commissie
heeft bedankt. De commisise telt momen
teel dus 2 vacatures.
Mond- en klauwzeer. Het mond- en
klauwzeer onder het vee heeft zich al
hier in enkele weken tijds sterk ver-
I spreid. Reeds zijn 41 aangiften gedaan
van deze besmettelijke ziekten, terwijl
j een drietal koeien en één graskalf daar-
aan zijn gestorven. De meeste gevallen
j blijken echter niet van kwaadaardigen
j aard te zijn. Inmiddels is bij het vee van
I één landbouwer deze ziekte reeds gewe
ken.
ArbeSdsbeurs. Bij het orgaan der ar
beidsbemiddeling alhier stonden aan het
einde der vorige week 353 werkzoeken
den ingeschreven, dit is 8 minder dan
veertien da^en daarvoor. Momenteel zijn
werkloos: 183 landarbeiders, 11 losse ar
beiders, 45 visschers, 18 timmerlieden, 7
metselaars, 19 opperlieden, 6 schilders, 3
stucadoors, 9 chauffeurs, 2 schippers, 2
loodgieters, 2 bakkers, 3 tuinlieden, 1
slager, 1 smid, 1 pottenbakker, 1 schoen
maker en 49 jongens.
RIJNSBURG.
„Flora" weer boven het millüoen.
De omzet aan de veiling „Flora" is in
dit boekjaar met ruim 130.090.toege
nomen en is daardoor weer boven het
millioen .gekomen.
TER AAR,
Hooiberg afgebrand.
Gistermiddag brak er brand uit in de
hooiberg van den landbouwer P. d. Br.,
I te Korteraar, Dank zij het spoedig aan-
I rukken van de groote motorbrandspuit
bleef de brand beperkt tot het afbranden
van de kap en een deel van het buiten-
hooi. Toch zal de schade grooter zijn dan
men oppervlakkig denkt, want het over
geblevene hooi is deels door brand aan
gestoken of dwars nat.
De landbouwer was niet verzekerd.
Uit de geboorte-dagen van Zoetermeer en
Zegwaart Een heerlijkheid tusschen
plassen en meren Wanneer werd de
eerste kerk gebouwd?
door
A. N. Duinisveld pr.
De weleerw. heer A. N. Duinisveld,
die voor de „Haarlemsche Bijdragen"
de geschiedenis van de parochie Zoe
termeer beschreef, bewerkte deze ge
schiedenis voor „De Leidsche Cou
rant". De historie van de St. Nicolaas-
kerk en van hen, die als herders in den
loop der eeuwen de parochie bestuur
den, is een boeiend verhaal, dat onge
twijfeld door velen met belangstelling
zal worden gelezen.
Bij Tirion 1) lezen wij over Zoetermeer,
dat de naam van deze plaats, evenmin als
die van het aangrenzende Zoeterwoude,
met zekerheid is te bepalen. Men heeft
weieens beweerd, dat beide plaatsen haar
naam zouden hebben gekregen van een wa
ter, de Zwet; ook, dat het zoete water van
het meer, dat daar eertijds is geweest, zijn
naam aan deze plaatsen heeft gegeven,
doch met zekerheid is dit niet vast te stel
len. Evenmin kan men dat voor het dorp
Zegwaart, dat nauw aansluitend aan Zoe
termeer, een afzonderlijke gemeente is ge
weest tot 1 Mei 1935, toen het met Zoeter
meer tot een gemeente werd vereenigd.
Den toestand van het vasteland van
Zuid-Holland omstreeks 1200, kunnen wij,
steunend op Gosses, ongeveer als volgt ons
voorstellen 2): de streken langs de duinen
en langs den Ouden Rijn zijn bewoond, ter
wijl tusschen de duinen, den Ouden Rijn,
den Holl. IJsel en de Nieuwe Maas (toen
Merwede geheeten) een groot laagveen-ge-
bied zich uitstrekte, door plassen en water
tjes onderbroken: een groote en onbebouw
de wildernis.
Op het oogenblik, waarop wij uit de bron
nen een scheppend beeld van dit gebied ons
kunnen vormen, dat is ongeveer op het ein
de der 13de eeuw, is de kolonisatie sinds
het begin dier eeuw in vollen gang. Men
vindt in het veen vooruitgeschoven posten,
uitgaande meestal van den rand. Een de
zer alleroudste vooruitgeschoven posten,
vormen Zoetermeer en Zegwaart. Dat de
kolonisatie van Zoetermeer van ouden da
tum moet zijna blijkt o.a. hieruit, dat het
meebetaalde aan het bot-ding, en alzoo be
hoorde tot het oudste grafelijke belasting
gebied, waarin de later ontstane buurt-
plaatsen niet begrepen zijn. Het valt niet
uit te maken, of ook Zegwaart met en on
der den naam van Zoetermeer dit bot-
ding betaalde. Dat evenwel ook Zegwaart
zeer oud is, kan men afleiden uit het feit,
dat het juist lag binnen de Zijdewinde, de
oudste zuidelijke waterkeering langs Rijn
land, welke een rechten hoek maakt om
Zegwaart op te nemen, en dit ambacht
dus van twee kanten insloot. Volgens Fruin
is deze waterkeering ouder dan 1246 3).
De ambachtsheerlijkheid Zoetermeer be
hoorde oudtijds aan de heeren van Brede-
rode. In 1407 werd het ambacht „mit sinen
toebehooren alse die ghiften van der ker
ken, die visscheryen ende vogelryen van
den ambachte van den meer en van de
watergangen tot in den Rijn toe" (aldus
zegt het leenregister), door graaf Willem
VI in leen gegeven aan Goeswijn van der
Poel, nadat het tevoren, ten behoeve van
dezen, door Walraven en Willem van Bre-
derode aan de grafelijkheid was opgedra
gen.
Dirk van Duvenvoirde, die in 1430 zijn
vader Goeswyn was opgevolgd, verkocht
in 1432 het ambacht aan Dirk van Zwie-
ten, en diens kleinzoon droeg het in 1499
over aan Cornelis Cruesink. In de familie
Cruesink bleef de heerlijkheid tot 1582. Na
den dood van Sandarina Cruesink, die ge
huwd waes met Gerard van Wijngaerden,
president van het Hof van Holland, kwam
Zoetermeer in' 1595 aan Jacob van Wijn
gaerden, die tevens heer van Benthuizen,
van Ruigbroek en sinds 1643 ook van Zeg
waart was. Door het huwelijk van Vrouwe
Cath. Sophia van Wijngaerden kwam de
heerlijkheid aan de familie Van Liere, tot
dat het ambacht in 1711. bij testament werd
overgedragen aan Ja op du Mee, te 's-Gra-
venhage, die twintig jaar later het ver
kocht aan Cornelis van Aalst, predikant te
I Kalslagen, die geregeld te Zoetermeer
J schijnt gewoond te hebben en zich met het
bestuur ervan heeft bezig gehouden, zoo
als blijkt uit de oude rekeningen. Tot aan
de revolutie van 1795 bleef het ambacht
in de familie van Van Aalst.
Ook Zegwaart behoorde reeds vroegtij
dig aan de Van Brederode's. Reeds in 1283
wordt het genoemd als behoorende aan heer
Floris van Brederode, stamvader van den
jongsten tak. Waarschijnlijk hebben Zoe
termeer en Zegwaart behoord aan den
gemeenschappelijken stamvader van Wal
raven en Floris Dirk Drossaet, eersten
heer van Brederode (12031231).
Volgens Tirion 4) werd de oppervlakte
van Zoetermeer geschat op 1095 morgen,
550 roeden, waarbij later nog 500 morgen
verveend is, terwijl Zegwaart 774 morgen,
75 roeden groot is, met, na 1687, nog ruim
300 morgen land.
In 1514 telde Zoetermeer, blijkens de
antwoorden van pastoor Evert Pietersz. en
van den Schout en ambachtsbewaarders op
de „Informacie", 58 huizen, en Zegwaart 74.
In 1494 waren die getallen resp. 31 en 60
en ten tijde van Karei den Stouten 31 en 85.
Zoowel Zoetermeer als het vroegere
Zegwaart bestaan grootendeels uit droog
gemaakte polders; in 1614 werd begonnen
het Zoetermeersche Meer te bedijken; in
1668 de Driemanspolder, welke het zui
delijk gedeelte van Zoetermeer beslaat;
de Binnewegsche polder onder Zegwaart
in 1700. Midden tusschen deze uitgeveen-
de en drooggemaakte plassen ligt, op een
langgerekte strook land, het eigenlijke dorp
Zoetermeer.
Kerkelijk vormden Zoetermeer en Zeg
waart één parochie. De alleroudste kerk of
kapel heeft gestaan aan den Broekweg bij
de Swaertsloot. 5).
Zegwaart had een kapel ter eere der
Maagd, welke lag tegenover de tegenwoor
dige Stationsstraat (vroeger Capellelaan).
Deze kapel werd in 1610 afgebroken.
Het kerkje aan den Broekweg heeft er
reeds gestaan in 1295, zooals blijkt uit een
verslag van een op gezag van Floris V in
gesteld onderzoek naar den eigendom van
gronden, tienden en ambachtsreohten, 6),
waarin van een kerk te Zoetermeer wordt
gewag gemaakt: „In Zoetermere van den
brugghen, die dair leghet ter kerke
Voirt van dien broeckweghe an 't am-
bocht van Zoetermere ende van den
Kerckweghe upwaerts ten mere waert....."
Dat het evenwel niet veer meer geweest
zal zijn dan een kapel, blijkt uit een ex
cerpt uit de Domrekening van 1406, waar
van verschillende dekenaten wordt gezegd,
hoeveel kerken zij tellen, en waar de voor
naamste met name worden genoemd. 7).
Daarin wordt van de 56 kerken van het
dekenaat Rijnland, Zoetermeer niet met
name vermeld, terwijl onder de voornaam
ste wel staan aangegeven de buurtparo
chies: Benthuizen en Nootdorp.
Als men daarbij bedenkt, dat in het
„Register der kerkelijke tienden (1275—
1280)" in het bisdom Utrecht geheven ten
behoeve van het H. Land, over Zoeter
meer niet wordt gesproken, hetgeen dus
waarschijnlijk niets heeft hijgedragen, of
schoon dit niet geheel zeker is wegens de
onvolledigheid van het Register; en da
in de rekeningen van de Domfabriek, onder
de reportationes Ecclesiaruna, d.w.z de op
brengsten der kerken, Zoetermeer voor het
eerst wordt genoemd in het jaar 1395, dan
mogen wij daaruit concludeeren, dat het
omstreeks het laatste kwartaal der 14e
eeuw onder de parochies is opgenomen, zij
het dan een zeer kleine, met als eersten
pastoor Wilhelmus van der Made, die in
1495 als zoodanig voorkomt in de reke
ningen van den Officiaal des aartsdiakens
van den Utreöhtschen Dom. 8).
In vergelijking met andere dorpen in de
buurt was het burgerlijk evenmin van veel
beteekenis. Uit de grafelijkheidsrekenin
gen 9) blijkt, dat het in de lente- en
herfstbede van 1317, en evenzoo in die van
1334, slechts 3 pond bijdroeg, terwijl buurt-
dorpen, zooals Hazerswoude (30 pond),
Benthuizen (4 pond, 30 c.), Pijnacker (10
pond) meer betaalden.
Des te merkwaardiger is het dan ook, dat
Zoetermeer en Zegwaart zeer veel beta
len bij de Groote Bede van 1345. Zij wer
den aangeslagen naar een bezit van 29850
pond, en betaalden 591 pond en 12 sc., ter
wijl dorpen, als Zoeterwoude, slechts 247
pond betaalden, Pijnacker 361 pond, Noot
dorp 41 pond.
Blijkbaar is er in de tweede helft van de
14de eeuw een opleving gekomen en was
de bevolking volop bezig met uitvenen
van de uitgestrekte landerijen, met als ge
volg een tijdelijke toename van de bevol
king, wat de stichting van een parochie
in dien tijd begrijpelijk maakt.
1) Tegenwoordige staat der Vereenigde
Nederlanden: dL VI, bladz. 303 e.v.
2) De vorming van het graafschap Hol
land, (Bijdragen voor Vaderl. Geschied.
1915).
3) Verspreide Geschriften: dl: VI, bladz,
198.
4) L.c.: bladz. 305.
5) Historia Episc.: p. I, pag. 489.
6) V. d. Bergh, L. Ph. C.: (Suppl. Fre-
mery): Oorkondenboek van Holland en
Zeeland, No. 309.
7) Mr. Joosting en mr. S. Muller: Bron
nen voor de geschiedenis der kerkelijke
rechtspraak in het bisdom Utrecht in de
Middeleeuwen, dl. I, bladz. 9.
8) Holtkamp, C. P. 11.: Rijnlandia, pag.
132.
9) Hamaker, dr. H'. G.: De rekeningen
der grafelijkheid van Holland onder het
Henegouwsche Huis, dl. I, bladz. 1921 en
160.
Als oorzaak moet genoemd worden het
spelen van kinderen met lucifers.
Geboren: Cornelis Gerard Albert z.
van K. G. RijnsburgerKroon Arie
Z. van J. den BlekerBakhuyzen Jo
seph Anthonius Johannes z, van J. C. v.
d. Sluisvan Bemmelen.
Gehuwd: G. Hartman 33 j. en M.
Sohreuder 30 j. C. J. van Zaal 25 j. en
M. P. Sanders' 23 j.
Overleden: M. Blom 67 j., echtg.
van W. de Bruyn.
Gevestigd: W. J. A. Switzar van
Warmond.
WOUBRUGGE.
Gevestigd: Bertha Laros, B. 162,
van Nieuwveen J. A. van der Star, B.
260, van Alkemade J. C. Nell, eohtg.
van J. v. Klaveren, van Wassenaar.
Vertrokken: J. de Vos en gezin
naar Alphen a, d. Rijn C. v. d. Meer
naar Katwijk J. Overvliet naar Zwam-
merdam A. J. van Zaal naar Kaats
heuvel E. H. M. Bank naar Leiden
A. Boer naar Alphen a. d. Rijn W.
Roos naar Hilversum J. v. d. Endt
naar Oegstgeest A. P. v. d. Pauw
Kraan naar 's-Gravenhage.
