Japan verdedigt zich
slechts
De Italiaansche belang'
stelling voor Spanje
ZIEKMfflER
Het hoornsignaal over
den Oceaan
Boycot-plannen tegen Japan
Het Italiaansche antwoord
Eden's groote ver
antwoordelijkheid
BUITENLAND
LUCHTVAART
Rede van minister Chamberlain
ZATERDAG 9 OCTOBER 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Het Amertkaansche Congres zal er niet aan willen
De „Basilisk" niet aangevallen
GROOTE VELDSLAG IN NOORD-CHINA
Japanners bezetten Tsjengting.
De Japanners melden, dat ihet aan den
spoorweg van Peiping naar Hankau, waar
de Chineezen ten Zuiden van Pauting
zooals bekend een groote troepenmacht
hebben geconcentreerd, tot de reeds ge-
ruimen tijd verwachte actie is gekomen.
De Japanners en de Chineezen liggen
hier tegenover elkander aam een front,
dat zich uitstrekt over een breedte vam
120 kilometer. Twintig Chineesche divi
sies, in totaal 200.000 man tellende, zijn
vastbesloten den Japanschen opmarsch
tot staan te brengen.
De eerste berichten, die omtrent dezen
strijd van Japansche zijde worden gepu
bliceerd zijm echter niet gunstig voor de
Chineezen. Na een korte, doch hevige ar
tillerie-voorbereiding zijn de Japanners
tot den aanval overgegaan op Tsjengting.
Deze stad, die 50.000 inwoners heeft, ligt
ten Zuiden van Pauting aan den spoor
weg en vormt met haar versterkingen
een belangrijk strategisch punt iin het
plan de campagne.
Leiden buitenlandsche officieren de
Chineesche opera/ties?
De „Asahi" publiceert berichten uit
Sjanghai, volgens welke een Japansch
officier tijdens de krijgsverrichtingen aam
het front van Sjanghai zou hebben waar
genomen, dat vier buitenlandsche officie
ren de bewegingen der Chineesche troe
pen leiden. Het blad voegt er aam toe,
dat de Japansche militaire autoriteiten
dit feit van zeer groote beteekenis ach
ten.
HET JAPANSCHE KABINET BIJEEN.
„Japan verdedigt rich slechts".
In een gistermorgen gehouden kabi
netsraad te Tokio is de organisatie van
den nieuwen verdedigimgsraad goedge
keurd. Naar men meent te weten, heeft
het Japansche ministerie van buitenland
sche zaken besloten, binnenkort een ver
klaring te publiceeren, waarin het stand
punt van Japan ten aanzien van het Ne-
gen-mogendheden verdrag wordt uiteen
gezet. In regeerimgskrimgen wijst men er
op, dat de actie van Japan in China een
zuiver defensief karakter draagt en geen
schending vormt van het Negen-mogend-
hedenverdrag, noch vam het Kellogg-
pact. Naar men meent te weten, is er
geen verandering gekomen in de Japan
sche politiek, volgens welke het conflict
tussohen China en Japan door de beide
lamden onderling moet worden geregeld.
De „Nitsji Nitsji'' meldt, dat de Japan
sche minister van buitenlandsche zaken,
Hirota, in den gisteren gehouden kabi
netsraad de houding heeft gedefinieerd,
die Jajan aanneemt in verband met de
recente betoogingen der internationale
DE INTERNATIONALE
VRAAGSTUKKEN.
De Britsche minister-president Chamber
lain heeft gisteravond in een massa-verga
dering der conservatieve partij te Scar
borough een rede gehouden, waarin hy
zeide:
„Het schijnt, dat wij ons tegenwoordig
niet langer dan voor enkele dagen kruinen
losmaken van de internationale vraagstuk
ken, die middellijk of onmiddellijk onze be
langen betreffen en die ontstaan zijn door
omstandigheden, waarop wij geen invloed
hebben. Voor onze politiek en voor ons
optreden ten aanzien van deze vraagstuk
ken draagt Eden een verantwoordelijkheid
van den eersten rang en er is geen minis
ter, die in zulk een voortdurende en ui-t
puttende spanning verkeert als hij".
Na hulde te hebben gebracht aan de ener
gie en de ervaring, die Eden aar de hand
having van den vrede en het welzijn van
het land wijdt, gaf Chamberlain een over
zicht van de ernstigste vraagstukken, die
de aandacht bezig houden.
Hoewel er in geen enkel geval van een
formeele oorlogsverklaring sprake is ge
weest, worden er in feite twee oorlogen
gevoerd, in Spanje en in China.
De minister-president herinnerde aan de
bedroevende en afschuw inboezemende
bombardementen van niet-strijders en zei-
de, dat het naar zijn meening eenigszins
gevaarlijk zou zijn, wanneer het natuur
lijke menschelijke gevoel van verontwaar-
opinie. Hij verklaarde, dat Japan gaarne
een uitnoodiging zou aanvaarden tot
deelnemen aan een conferentie der Ne
gen mogendheden, wanneer deze wettig
bijeengeroepen zou worden volgens de
bepalingen van het verdrag., maar dat het
niet kan toestaan daartoe te worden uitge-
noodigd na tot „aanvaller" te zijn ver
klaard. De vraag of Japan het verdrag
geschonden heeft, kam slechts worden
opgelost door besprekingen der verdrags-
onderteekenaars. Trouwens, Japan treedt
uitsluitend op in een legitiemen staat
van verdediging tegen de Chineesche
provocaties.
Vervolgens zette de mimister uiteen,
dat de omderteekenaars van het Negen-
mogendhedenverdrag eenvoudig een re
solutie zullen aannemen, waarin weder
om de beginselen van het internationale
recht bevestigd worden en waarin China
moreele voldoening wordt gegeven, maar
dat zij tot geen enkele collectieve maat
regel zullen besluiten zooals een econo
mische of finamcieele boycot vam Japan.
„Op gromd van de ongelukkige ervarin
gen met Mandsjoerije en Abessinië, aldus
comcludeerde Hirota, is de Volkenbond
verplicht een voorzichtige houding aan
te nemen met gelijktijdige eerbiediging
van de belangen der kapitalistische lam-
den als Engeland, Frankrijk en de Ver-
eenigde Staten, die trachten in een ver
afgelegen deel van de wereld den staat
vam oorlog te handhaven, welke zoo
voordeelig is voor hun finamcieele en
economische expansie".
DE PLANNEN TOT EEN BOYCOT
VAN JAPAN.
Een verklaring van senator Pitt man.
De Ameri'kaanscbe senator Pittman
heeft een verklariing afgelegd, waarin
hij o.m. zeide dat de waarschijnlijkste
houding, die door de Negenmogendheden
conferentie zal worden aangenomen, een
besluit zal zijm tot „fimancieele en econo
mische doodverklaring" van Japan. Een
dusdanige actie, aldus de senator, zou
geen verdere oorlogen met zich mede
brengen, maar integendeel doeltreffend
zijn en den huidigen oorlog uitdooven
en uitbreiding van den oorlog voorko
men.
Het Amerikaansche Congres tegen
sancties?
Een dagblad, dat te Philadelphia ver
schijnt, heeft een onderzoek ingesteld
om na te gaan welke houding de Con
gresleden aannemen ten opzichte van
een deelneming van de Vereenigde Sta
ten aan sancties of een anderen vorm van
actieve interventie van den Volkenbond
in het Verre Oosten. Uit dit onderzoek
blijkt tot dusverre, dat een duidelijke
meerderheid van het Congres gekant is
tegen iedere actieve interventie.
diging niet op hét juiste punt gericht zou
zijn, namelijk op de misdaad, die men be
gaat door zijn toevlucht te nemen tot ge
weld, in strijd met de plechtig aanvaarde
verplichtingen, zonder zelfs een vreedzame
regeling van het geschil door besprekingen
en onderhandelingen te zoeken.
Chamberlain sprak vervolgens over het
geen hij „het hoornsignaal van de andere
zijde van den Atlantischen Oceaan" noemde.
Dit zeide hij is te juister tijd ver
nomen. Tot dusverre had men geloofd, dat
de Vereenigde Staten, het machtigste land
ter wereld, zich tevreden zouden blijven
stellen met een politiek van isolatie, maar
Roosevelt ziet nu, dat geen enkel land voor
aanvallen veilig zou zijn, indien de besmet
telijke ziekte van minachting voor het recht
zich zou uitbreiden. Als hij verklaart, dat
het noodzakelijk is terug te keeren tot het
vertrouwen in het gegeven woord en in de
heiligheid der verdragen, geeft hij uiting
aan de overtuiging, die zoowel in dit land
als in zijn eigen staat heerscht en bij zijn
oproep tot een gemeenschappelijke inspan
ning voor de zaak van den vrede steunt de
Britsche regeering hem gaarne.
Ten aanzien van de plannen tot het hou
den van een conferentie, zeide Chamber
lain er vrijwel niet aan te twijfelen, dat de
Amerikaansche regeering, na de rede van
Roosevelt, zich op de conferentie zou doen
vertegenwoordigen en met de andere mo
gendheden beraadslagen over een oplossing
voor het conflict in het Verre Oosten. Bij
dezen stand van zaken zou het in het oog-
loopend voorbarig zijn, wanneer de Brit
sche regeering op een of andere afzonder
lijke wijze optrad. Ik wensch slechts te
zeggen, aldus de premier, dat het hoofd
doel der Britsche regeering nog steeds het
herstel en de handhaving van den vrede en
samenwerking ter bereiking van dit is.
Chamberlain zeide verder, dat de aan
dacht tijdelijk van de gebeurtenissen in de
Middellandsche Zee is afgeleid door den
toestand in het Verre Oosten. „Wij ver
heugen ons, aldus vervolgde hij, oprecht
over het accoord met Italië ten aanzien van
den patrouilledienst en voelen ons bemoe
digd in de hoop, dat deze overeenkomst zou
kunnen worden gevolgd door andere be
sprekingen, tusschen de drie mogendheden,
die ten doel hebben de politiek van niet-
inmenging werkelijk doeltreffend te ma
ken". De minister verklaarde oprecht te
vertrouwen, dat het Italiaansche antwoord
de eendracht zal kunnen vergrooten. „In
dien wij voor één keer werkelijk een stap
vooruit zouden kunnen komen in de kwes
tie van het Spaansche conflict, zou de weg
vrijgemaakt zijn voor de besprekingen, die
het onderwerp van mijn briefwisseling met
Mussolini geweest zijn".
Het overige deel van de rede was gewijd
aan de vorderingen der wapening en aan
binnenlandsche aangelegenheden.
KOELE ONTVANGST IN DUITSCHLAND.
De Duitsche pers heeft de redevoering
van Chamberlain te Scarborough koel ont
vangen. Men verwijt hem geen enkele op
heldering te hebben gebracht in den tegen-
woordigen internationalen toestand, terwijl
deze opheldering in het belang van den
Europeeschen vrede gewenscht is.
DUITSCHLAND
EEN NOODKREET DER KATHOLIEKE
SAARBEVOLKING
Het „Luxemburger Wort" publi
ceert een van betrouwbare zijde
toegezonden vlugschrift, dat sinds
eenigen tijd in het Saargebied ver
spreid wordt en waarin op ontroe
rende wijze de nood der Katholie
ken geschilderd wordt. In het vlug
schrift staat o.m.:
Katholieke bevolking van het Saarge
bied!
In het uur der grootste beklemming rond
de Kerk, de bijzondere school en alle
godsdienstige en kerkelijke vereenigingen,
richten wij ons als verdedigers der gods
dienstvrijheid tot u.
Katholieken, hoe was het mogelijk, dat
wij zoo schrede voor schrede door gouwlei
der Bürckel en door de verantwoordelijke
regeeringsperaonen overrompeld werden?
Het antwoord kan alleen zijn, omdat wij
als diepgeloovige menschen de plechtig
gedane verplichtingen nakwamen, en dit
ook van de regeering verwachtten.
Konden wij gelooven, dat het plechtig
gesloten Rijksconcordaat zoo met voeten
getreden zou worden? Jammer genoeg
moesten we het anders ondervinden. Onze
kerkelijke en godsdienstige vereenigingen
werden ontbonden, de belijdenisschool werd
vernietigd - en onze priesters uit de scholen
verjaagd. Onze kinderen zijn nu overgele
verd aan de leer der rassenwaan. Opnieuw
is de wet in werking getreden, waardoor
het op straffe verboden is, kerkelijke vlag
gen uit te hangen. Het meest ongeloofelijke
is, dat men in het openbaar, in de pers al
len bezoedelde, die Christus en Zijn gods
dienst aanhangen. Zelfs onze Bisschoppen,
priesters en kloosterlingen worden ten on
rechte door het slijk gehaaid.
In Frankental en in vele andere dorpen
van het Saargebied probeerde men met ge
weld het kruis uit de scholen te verwijde
ren. Dat gelukte echter niet, omdat vuri
ge mannen voor hun geloof opkwamen en
ondanks alle gevolgen toch succes hadden.
Waar blijft de naleving van het Concor
daat, dat in art. 23 zegt: „Het behoud en
de oprichting van katholieke scholen blijft
gewaarborgd"? De rijksregeering, rijks
kanselier Hitler, von Neurath en dr, Frick
hebben het Concordaat geteekend en
verbroken.
Het was niet genoeg, dat men met deze
verplichtingen gebroken heeft, neen op
rechte mannen van ons geloof, die opkwa
men voor de naleving dezer verplichtingen
werden in de gevangenis geworpen. On
beschrijflijk is het lijden van Katholieken,
priesters en kloosterlingen. In gevangenis
sen, tuchthuizen en concentratiekampen,
smachten zij als misdaigers, zij moeten lij
den, omdat zij voor den godsdienst, voor
de humaniteit en voor den vrede opkwa
men. Onder hen is de moedige kapelaan
Rossaint evenals de Deken der Domkerk
en de Deken van de St. Annakerk, beiden
uit St. Wendel, en naast hen nog vele an
dere Katholieken, priesters en kloosterlin
gen.
Woordbreuk is overal te constateeren te
gen de Katholieken en de Evangelische Be-
lij deniskerk, tegen de mijnwerkers, tegen
de renteniers en de ouden van dagen, tegen
de boeren en den middenstand; loonsver
laging, werken met verkorte arbeidsduur,
belastingdruk en dwangsysteem op econo-
mischgebied ruineeren het volk. Geloofs
vrienden, waarom sommen wij dit alles
hier op?
Het geheele volk lijdt en smacht en
verlangt naar vrede en vrijheid. Daarom,
bevolking van het Saargebied, wenden wij
ons tot u. Sluiten wij ons nauwer aaneen.
Laten wij eensgeiznd zijn, meer dan
ooit te voren. De godsdienstvrijheid is ook
uw vrijheid. Vrijheid en recht voor het
heele volk. Met het volk en door het volk!
INDUSTRIEEL GEARRESTEERD
Hij zou zijn arbeiders hebben
uitgebuit
Kommerzienrat Karl Billand, directeur
der ijzergieterij Kaiserlautern, en zeer
ITALIë'S ANTWOORD WORDT
VANDAAG OVERHANDIGD.
Het Italiaansche antwoord op de Fransch-
Britsche nota zal, naar de Giornale d'Italia
meldt, vandaag overhandigd worden.
Naar Reuter verneemt, zal het Italiaan
sche antwoord, indien het zal zijn, zooals
de „Popoio d'Italia" verwacht, te Londen
en te Parijs niet gunstig ontvangen worden.
Vooral schijnt het nieuwe voorstel de kwes
tie voor te leggen aan de niet-inmengings-
commissie niet te voldoen.
De stap, welke Frankrijk en Engeland
te Rome hebben gedaan, teneinde een spoe
dig antwoord te krijgen is voor een deel
geschied onder druk van de geruchten, dat
nieuwe luchtvaartversterking naar Franco
was gezonden en dat het mogelijk was, dat
ook andere versterking was gezonden.
Verder wordt vernomen, dat de Spaan
sche regeering bereid zou zijn, wanneer de
vrijwilligers, die aan de zijde van Franco
strijden teruggetrokken worden, ook toe te
stemmen in het terugroepen van de vrijwil
ligers, die aan haar zijde strijden, hierbij
inbegrepen de internationale brigade.
Nieuwe Italiaansche troepen te Cadix
ontscheept?
Volgens den diplomatieken redacteur van
de „Evening News" is de Britsche regee
ring thans in het bezit van onweerlegbare
gegevens, welke bewijzen, dat de vorige
week te Cadix 15.000 man Italiaansche
troepen zijn ontscheept. Men weet voorts,
dat op Majorca nieuwe Italiaansche vlieg
tuigen zyn aangekomen.
Britsch stoomschip gebombardeerdd.
Gistermorgen is in volle zee, op een af
stand van acht zeemijlen van Tarragona,
een koopvaardijschip, naar men meent te
weten van Britsche nationaliteit, door een
watervliegtuig der rechtschen gebombar
deerd. Het schip is niet getroffen.
Stoomschepen opgebracht.
Het blad „Ce Soir" verneemt uit Oran,
dat het Fransche s.s. „Cassidaigne" Dinsdag
tusschen Sete en Marseille door vliegtuigen
van de luchtmacht van Franco gedwongen
bekend industrieel in de Palts, is op bevel
van gouwleider Buerckel gearresteerd.
Men verwijt hem gedurende de vier jaren
van het nationaal-socialistisch regiem zijn
arbeiders te hebben uitgebuit.
De vertrouwensraad, welke door zijn me
deplichtigheid dit gedrag heeft begunstigd,
werd afgezet.
Billand zal voor een bijzondere recht
bank moeten verschijnen. Deze arrestatie
heeft in Kaiserlautern en in de indus-
trieele kringen beroering gewekt.
ITALIË
NIEUWE TROEPEN NAAR LIBYE
Aan boord van het s.s. „Toscana" zyn
41 officieren en 1795 soldaten, van de di
visies „Sabrata en Sirte" gisteravond naar
Libye vertrokken.
In het eerste nummer van het nieuwe
tijdschrift „Informazione Diplomatica"
komt een artikel voor betreffende het zen
den van deze troepen naar Libye en de
beroering, die dit in Egypte heeft gewekt.
Er wordt aan herinnerd, dat het besluit
hiertoe reeds in April is genomen, en dat
het Egypte niet behoeft te verantrusten.
Het artikel motiveert het zenden der
versterkingen met redenen van interna
tionalen aard.
Buitenlandsche Berichten
INSTORTINGSONGELUK TE BRESCIA.
In een fabriek in Brescia is het dak van
een machineloods, waaraan reparaties ver
richt werden, ingestort. Vijftien arbeiders
werden bedolven. Twee dooden en acht
zwaargewonden konden geborgen worden.
HET DRIJVENDE POOLSTATION.
Het drijvende Russische Poolstation heeft
medegedeeld, dat het gisteren op 58 gra
den 4 minuten Noorder-breedte en 4 gra
den 45 minuten Oosterlengte dreef. De tem
peratuur bedroeg 14 graden onder vries
punt, het zicht was twee tot vier kilometer.
EEN ONRUSTIGE
VERKIEZINGSVERGADERING.
De Fransche Volkspartij deelt mede, dat
gisteravond te Mitry Mory een verkie
zingsvergadering in de war is gestuurd door
een groep communisten. Er werden eenige
ruiten verbrijzeld, terwijl ook schoten zijn
gelost. Politiebeambten, die de orde wil
den herstellen hadden het zwaar te ver
antwoorden. Volgens het communiqué moet
een der beambten door een schot in het
hoofd ernstig gewond zijn.
is, koers te zetten naar Palma de Majorca.
Bij de nadering van deze haven werd de
begeleiding overgenomen door een torpe
dojager, die de Italiaansche vlag zou heb
ben gevoerd. Bij het verschijnen van den
Franschen torpedojager „Fantasque" werd
de „Cassidaigne" vrijgelaten.
Naar Lloyds meedeelt is het Britsche
schip „Bobie", dat op weg was van Ant
werpen naar Aviles, door schepen van de
vloot van Franco aangehouden en naar Fer-
rol gebracht.
Dit is het derde Britsche schip, dat ge
durende deze week door de schepen van
Franco in beslag is genomen.
DE TORPEDOJAGER BASILISK"
werd niet aangevallen.
De Britsche admiraliteit deelt mede, dat
na een volledig onderzoek is vastgesteld,
dat de Britsche torpedojager „Basilisk"
niet door een duikboot werd aangevallen.
Sovjet-Unie wil de waarnemers afschaffen.
De vertegenwoordiger van de Sovjet-
Unie op de niet inmengingsconferentie,
Maisky, heeft op 29 September een nota
overhandigd aan den voorzitter van de con
ferentie, waarin hij namens zijn regeering
verklaart geen enkel nut meer te zien in
het handhaven van het systeem van neu
trale waarnemers aan boord van de sche
pen, aangezien dit geenszins het handha
ven van de niet-inmenging garandeert. Ver
der wordt in de nota voorgesteld de con
trole ter zee af te schaffen en derhalve ook
de controle langs de landsgrenzen van Span
je te laten vervallen
Ook Bruno Mussolini strijdt mee.
De correspondent te Rome van de „Figa
ro" meldt, dat het thans vrijwel zeker is,
dat Bruno Mussolini vertrokken is om met
een escadrille onder bevel van Disco en
bijna geheel bestaande uit Italiaansche
luchtstrijdkrachten, voorzien van voortref
felijke toestellen van het laatste type van
Savoia Marchetti, in Spanje te gaan strij
den. Op 26 September uit Rome naar Ma
jorca vertrokken, zouden deze toestellen,
naar men zegt, him zending begonnen heb
ben met het bombardement van Valen
cia in den loop van de vorige week.
VLIEGONGELUK TI PALESTINA
Het Britsche ministerie van luchtvaart
heeft gisteravond medegedeeld, dat drie
officieren-vliegers gisteren in Palestina bij
een vliegongeluk om het leven zijn geko
men. Hun toestel is te Moedawara veron
gelukt.
GESLAAGDE EERSTÉ*VLUCHT VAN DE
„STEARMAN HAMMOND".
Hij landt op zijn neus.
Het door de K. L. M. voor lesdoeleinden
aangekochte Amerikaansche vliegtuig met
neuswielonderstel, P.H.A.P.Y., is gister
middag voor de eerste maal sedert de aan
komst in Nederland in de lucht geweest.
De chef van den vliegdienst der K. L. M.,
de heer I. Aler, heeft tusschen twee en
vier uur ruim een uur met de „Stearman
Hammond" boven en in de omgeving van
Schiphol gevlogen.
Hij heeft met het toestel verschillende
manoeuvres uitgevoerd, bochten gedraaid
en landingen gemaakt. Het vliegtuig is
zeer gemakkelijk bestuurbaar en de landing
met het neuswiel leverde dan ook, al deed
men het voor de eerste maal, geen moei
lijkheden op, en de heer Aler maakte dan
ook een aantal vlotte driepuntslandingen.
Hij was uiterst voldaan over de vlieg-
eigenschappen van de machine, die door
haar eenvoudige besturing zeer veilig is
en in Amerika als „foolproof' beschouwt
wordt.
In den loop van de volgende week zul
len met de „Stearman Hammond" de voor
geschreven vluchten worden gemaakt voor
het verkrijgen van de Nederlandsche lucht
waardigheidspapieren.
DE VLIEGTOCHT VAN IR. DE KOK.
De beide vliegers ir. de Kok en Schmidt
Crans zijn te Marseille aangekomen.
Wegens slecht weder zijn zij pas vier
uur later kunnen vertrekken van Brindisi
dan hun plan was. Op hun vlucht hadden
zij bovendien met sterken tegenwind te
kampen, zoodat zij niet verder zijn geko
men dan Marseille.
Vandaag hopen zy de reis voort te zet
ten naar Ypenburg, v/aar zy van 3 uur af
kunnen worden verwacht.
