DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Een circulaire van den Minister van
Sociale Zaken.
Uit de N.S.B.
29ste Jaargang
ZATERDAG 2 OCTOBER 1937
No. 8843
S)e £ekl4eli£6oii/fca/itt
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent oer weeki 2.50 per kwartaal
Bi. jiz Ygen en 20 cent per week t 2.60 per kwartaal
Franco per pos* 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreeru Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ":ent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT t
Gewone Advertentlên 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: S 0.50
V Bevordering van
vreemdelingen-verkeer.
Deze week is er vergaderd door „Ho-
recaf' de Nederlandsche Bond van
Werkgevers in hotel-restaurant-café- en
aanverwante bedrijven.
Op deze vergadering werd beraadslaagd
over de middelen, om Nederland voor
vreemdelingen zoo attractief mogelijk te
maken.
En daarbij werden wijze woorden ge
sproken.
Een gezond optimisme vormde een
grondtoon in die besprekingen.
Dat is alles uitstekend.
„Horecaf" moét actie ontwikkelen, om
het vreemdelingen-verkeer te stimuleeren.
Dat is ook een algemeen belang van groo-
te beteekenis.
Maar: niet ólle middelen, om dit doel te
bereiken, zijn goed.
Het doel heiligt nooit de middelen
En daarom zijn wij het niet eens met de
strekking van de volgende opmerking door
<»en der sprekers gemaakt:
Een handicap voor het Nederland
sche toeristenverkeer is het te groote
aantal verbodsbepalingen *en het ge
brek aan soepelheid in ons land.
Juist de sfeér van mondain vermaak,
waarin het geld het meest gaat rol
len, ontbreekt hier.
Als met die „sfeer van mondain ver
maak" wordt bedoeld vermaak, wat in
strijd is met een gezonde christelijke op
vatting van de goede zeden, dan mag dat
niet zijn een middel, om het doel te be
reiken.
Geld, dat stinkt, kan niet begeerd wor
den noch door een enkeling noch door
een gemeenschap, als zij zichzelf respec
teeren.
Maar er zijn trouwens andere middelen,
om het vreemdelingen-verkeer te stimu
leeren, te prikkelen.
Overheid en direct-belanghebbenden kun
nen nog heel veel doen om voor goed-
k o o p e prijzen vreemdelingen veel te
laten zien in, te laten genieten van ons
mooie Nederland. Daarop moet de ac
tiviteit gericht zijn!
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
De Engelsche regeering heeft in Pales
tina drastisch en snel ingegrepen. Daar
de daden van terreur vooral van de zijde
der Arabieren toenamen en er een geor
ganiseerd verzet te constateeren viel van
de extremistische Arabieren tegen het
verdeelingsplan, heeft de Engelsche re
geering het z.g. Arabische Comité ont
bonden en verschillende Arabische lei
ders gearresteerd. De burgemeester van
Jerusalem en de groot-moefti, de feite
lijke leider der Arabieren te Jerusalem,
zijn eveneens gearresteerd. Of misschien
heeft men den groot-moefti nog niet,
want hij had zich gisteren verschanst in
de moskee van Omar; en als er bloed
vloeit op den geheiligden grond van de
moskee staat heel de Mohammedaansche
wereld op z'n kop. De Engelsehen schij
nen thans van pLan te zijn, krachtig op
te tredien; zij hebben reeds te veel over
hun kant laten gaan.
In het Japansche kabinet zouden mee-
ningsverschillen gerezen zijn. Er gaan n.l.
geruchten, dat er verschil van gevoelen
is over de vraag, of het kabinet een Brain-
trustregeering (d.i. een deskundigen-re
geering) met een politieke tint moet
vormen of een consultatieven ministerraad,
of eenvoudig trachten een krachtigere con
trole uit te oefenen op het oeconmische le
ven des lands in den meer uitgebreiden
zin des .woords? Tot deze laatste conclu
sie is men gekomen tijdens een bespreking,
waarbij besloten werd verschillende oeco-
nomische controle-organen te reorganisee-
ren door ze samen te voegen en de activi
teit er van te vergrooten door er een bu
reau tot controle der staatszaken van te
maken onder voorzitterschap van den eer
sten minister.
De financieele bezwaren van de „straf
expeditie" in China doen zich blijkbaar
reeds voelen.
DE NOOD DER WERKLOOZEN-
GEZINNEN.
STEUNT HULPBEHOEVENDE
LANDGENOOTEN.
De minister van sociale zaken zegt in een
circulaire aan de gemeentebesturen o.m.:
Bij mijn circulaire van 16 September j.l.
stelde ik uw college in kennis met mijn be
slissing inzake het in het leven roepen van
een spaarregeling voor ondersteunde en
tewerkgestelde werkloozen, welke regeling
eerst na verloop van eenigen tijd
practische resultaat voor de betrok
kenen zal kunnen afwerpen, aange-
gezien zij de benoodigde goederen eerst
zullen kunnen bekomen als het bedrag, dat
zij hebben gespaard, tezamen met den bij
slag van de Overheid gelijk is aan de
waarde der goederen.
Voor de eerste wintermaanden zullen de
bedoelde personen derhalve, door deze re
geling op zichzelf, nog niet meer kunnen
bekomen dan den normalen B-steun. Zoo
als ik reeds in mijn circulaire van 16 Sep
tember j.l. opmerkte, dreigt echter, nu de
werkloosheid zoo lang duurt, in onder
scheidene gezinnen meer en meer achter
stand' ter zake van kleeding, schoeisel en
dekking te ontstaan. In de wintermaanden
zal een tekort aan deze goederen zich van
zelfsprekend het sterkst doen gevoelen.
Kon dan ook reeds in de komende win
termaanden dus in de periode, waarin
de betrokkenen nog niet uit hun gespaar
de gelden, vermeerderd met den overheids-
bijslag, de benoodigde goederen kunnen
bekomen een extra verstrekking van B-
steun-goederen plaats vinden, dan zouden
de betrokkenen daarmee gebaat zijn.
Zooals reeds is aangekondigd, heeft de
Regeering gemeend voor de overbrugging
van het hiervoor bedoelde tusschenliggen-
de tijdvak een beroep op het Nederland
sche volk te moeten doen.
De Regeering heeft gemeend daartoe vrij
heid te kunnen vinden op grond van de
volgende overwegingen:
Dit speciale beroep op het, Nederland
sche volk om een gave te offeren ten be
hoeve van de werklooze landgenooten, ge
schiedt slechts eenmaal.
Het pogen van de ondersteunde en te
werkgestelde werkloozen om door wekelijk-
sche afzondering van een bedragje van hun
vanzelfsprekend soberen steun te trachten
zelf nog zooveel mogelijk in de zoo drin
gende behoefte aan kleeding, schoeisel en
beddegoed te voorzien, zal voor het niet
werklooze deel van het Nederlandsche volk
een aansporing zijn deze hulpbehoevende
landgenooten bij hun pogen te steunen en
het mogelijk te maken dat reeds in de
eerste wintermaanden benoodigde goede
ren worden aangeschaft.
Het doel, waarvoor thans een offer zal
worden gevraagd, leent zich bij uitstek
voor een gave uit dankbaarheid, dat men
zelf voor den geesel der werkloosheid is
gespaard gebleven, en in het algemeen
voor een gave uit medegevoel voor den
nood van den medeburger, die in de kracht
van zijn leven uit het bedrijfsleven is uit-
gestooten en daardoor noodgedwongen van
andere hulp afhankelijk is.
Voor de inzameling van gelden voor het
genoemde doel roept de Minister de volle
medewerking van de gementebesturen in.
De plaatselijke actie dient uit te gaan
van het z.g. B-comité of commisie voor den
B-steun, met dien verstande, dat de lei
ding komt te berusten bij den burgemees
ter dan wel een der wethouders.
De te voeren actie vindt plaats in Octo
ber. De Minister beschouwt deze inzame
ling van algemeen landelijken aard en hij
verzoekt daarom de ingekomen gelden
uiterlijk in de week van 16 November
1937 te storten op postrekening No. 141400
van het kleeding-, schoeisel- en dekking
fonds.
Het in totaal ingekomen bedrag zal in
den loop van November over de gemeen
ten, die aan de inzameling hebben medege
werkt, worden verdeeld.
Deze verdeeling zal als volgt geschieden:
De gemeenten, die aan de actie heb
ben deelgenomen, ontvangen als vaste
uitkeering 10 pet. van het in eigen
gemeente ingezamelde bedrag, terwijl
het daarna in totaal overblijvende be
drag ponds-pondsgewyze over de deel
genomen hebbende gemeenten wordt
verdeeld, naar rato van het aantal ge
zinshoofden, dat op 1 November in de
gemente overeenkomstig de circulaire
van 16 September spaart.
Alleen die gemeenten zullen uit de in
gezamelde gelden een deel ontvangen, die
aan de inzameling hebben medegewerkt;
terwijl de ingezamelde gelden uitsluitend
ten goede zullen komen aan die onder
steunde tewerkgestelde werkloozen, die
overeenkomstig de regeling, vervat in de
circulaire van 16 September j.l. voor klee
ding, schoeisel en dekking sparen.
Er zullen zich, zoo zegt de Minister
verder, gevallen kunnen voordoen,
waarin het den betrokkenen onmoge
lijk is om 25 cent van hun steun of
werkverschaffingsloon voor het be
sproken doel te reesrveeren. De Mi
nister denkt hierbij in het bijzonder
aan de groote gezinnen met kleine kin-
Lderen,, die gen tegemoetkoming ont
vangen ingevolge de regeling voor
toekenning van een extra-bijslag aan
meerderjarige verdiend hebbende kin
deren. De Minister heeft er geen be
zwaar tegen, dat in die gevallen het
kwartje, dat de ondersteunde of te
werkgestelde moet reserveeren, wordt
betaald door de diaconie, 't parochiaal
armbestuur of een liefdadigheidsver-
eeniging. ('t Zou ook hoogst zonderling
zijn, als de Minister daartegen wél be-
zv^ar zou hebben! Red. „L. Crt.").
Personen, die hun gave rechtstreeks bij
het departement van sociale zaken willen
storten, kunnen zulks doen op de hier
voor genoemde poestrekening. Voorzoover
deze gaven zijn te beschouwen als afkom
stig uit een bepaalde gemeente, zullen zij,
met het oog op de hiervorenbedoelde 10
pet. vaste uitkeering, bij de indeeling, als
daaruit afkomstig worden aangemerkt.
MINISTER ROMME's POGINGEN
BEDOELING ONGETWIJFELD GOED
NADER OVERLEG KAN BEVREDIGEN
DER UITSLAG HEBBEN
De Opmarsch zegt, dat de bedoeling
van minister Romme met zijn verbetering
van de steunverleening aan werkloozen
ongetwijfeld goed is, maar dat het best
mogelijk is dat hij zich bij de eerste sprong
heeft vergist, dat hij niet alles heeft door
zien en overzien.
„Velen betwijfelen, of sparen in zeer
vele gevallen mogelijk is; en of het über
haupt psychologisch juist is aangevoeld,
in deze gevallen van „sparen" te spre
ken. Anderen vragen zich af, of een steun-
oproep aan het volk voldoende zal op
brengen. Maar men moet erkennen, dat
in beide gedachten- ook iets goeds zit.
Wij zijn er zeker van, dat nader overleg
bevredigender uitslag kan hebben. Wij
gelooven, dat dit overleg gevoerd zal
worden en dat dan bepaalde vraagstukken
nader onder oogen gezien zullen worden.
Eerlijk oordeel en onderling vertrouwen
houden den geest goed en doen het ver
stand vanzelf de goede wegen zoeken en
meestal vinden.
Wij vertrouwen, dat mr. Romme, geleerd
door de oordeelvellingen van mannen, die
hem na staan en het goede van zijn pogin
gen royaal erkennen, deze zaak nog eens
onderzoeken en tot een goede, verantwoor
de oplossing brengen zal.
Op één psychologisch punt willen wij
daarbij wijzen: het kolenvraagstuk.
Dit speelt een rol, maar men moet het
niet eenzijdig overdrijven. In het geheel
niet naar kosten kijken, is demagogie. Maar
alléén naar deze kosten kijken en tegelijk
zware militaire lasten opleggen (is noodig,
dat erkenen Wij, maar minimale werkloo-
zenhulp is óók noodig), begrijpen velen
niet. Men kan daar leipzinnig over oreeren,
het feit ligt er. Ook de regeering moet re
kening houden met zulk een psychologi
sche factor".
DE UITTOCHT DUURT VOORT
Ook de heer J. T. van Huls van Taxis,
o.m. oud-propaganda-leider voor Nederland
van de Ned. Nationaal-Socialistische Stu
denten Federatie, heeft bedankt als lid der
N.S.B. Hij heeft ir. Mussert een brief ge
schreven, waarin hij o.m. het volgende ver
klaart:
„Na vier jaar mijn beste krachten aan uw
beweging te hebben gegeven ben ik tot de
overtuiging gekomen, dat mijn vertrouwen
in de leiding dusdanig geschokt is gewor
den, dat, wilde ik mijn zelfrespect en idea
lisme bewaren, ik verder van mijn lid
maatschap moet afzien.
Mijn gelofte van trouw aan de leidingen
aan het leidend beginsel impliceert weder-
trouw van die leiding aan die beginselen".
„Daar waar de wedertrouw van de lei
ding verzaakt, vervalt de gelofte van trouw
der leden.
Velen verloren het vertrouwen in de N.
S.B.; als de persoonlijke motieven van uit
treding worden uitgeschakeld en de idieele
worden de hoofdzaak, zijn Nationaal-Socia-
N.S.B. gescheiden, dan wint het eerste en
lisme en N.S.B. gescheiden, dan wint het
eerste en verliest de tweede de strijd".
Het nieuwsbericht, dat er niet was.
Naar aanleiding van de verklaring van
mr. D. F. Pont, dat ds. van Duyl bedreigd
is met de mededeeling, dat er reeds op het
Alg. Ned. Persbureau een bericht aanwezig
was over redenen voor zijn eventueel af
treden, welk bericht ongedaan gemaakt zou
zijn geworden, toen ds. van Duyl bedankte,
dee.'t de directie van het Alg. Ned. Persbu
reau mede, dat omtrent ds. van Duyl nim
mer aan dit bureau een bericht is ter nd
gesteld noch teruggevraagd.
„Woordbrekers en eerloozen".
De wnd. leider der N.S.B., de heer van
Geelkerken heeft in het „Nat. Dagblad" een
oproep aan de deelnemers geplaatst, welke
over ce kwesties zelfs niets zegt en in den
bekenden toon van denigreeren en kleinee
ren is gehouden ten aanzien van de uit-
getredenen en uitgebannenen. Het artikel
culmineert in zijn oordeel over dezen in
de volgende passage:
„Men poogt ons te sleuren langs afgron
den van laster, haat, venijn en wantrou
wen. Menschen, die den leider nog voor
eenige weken vroegen om aan hem een per
soonlijken eed van trouw te mogen afleg
gen, hetgeen niet door hem werd aan
vaard, treden thans alle fatsoen met de
voeten en verraden hem waar zij kunnen,
Kameraden, genoeg over woordbrekers
en eerloozen.
De kracht van het Nationaal-Socialisme
is het geloof van den enkeling en de on
weerstaanbaarheid van de N.S.B. is het
vertrouwen van den Nationaal-Socialist in
zijn leider".
De positie van het Nationale
Dagblad.
Met de aftakeling van de N.S.B. houdt ge
lijken tred de achteruitgang van het Natio
nale Dagblad.
Mr. Rost van Tonningen is al geruimen
tijd geen hoofdredacteur meer, al mag hij
nog wel eens hoofdartikelen (merk: Kla
verblaadje) schrijven.
De heer Roskam deelt als directeur-hoofd
redacteur de lakens uit.
Men heeft zich er over verwonderd, zoo
schrijft de Standaard, dat het Nationale
Dagblad, niettegenstaande den klap, wel
ken de N.S.B. bij de verkiezingen gekregen
heeft, toch korten tijd geleden nog kon wor
den uitgebreid.
Die uitbreiding moet echter gezien wor
den als een wanhoopspoging. Nu of nooit,
schijnt men te denken. Geld was nog wel
beschikbaar bij de N.S.B. Immers, men had
voor de Kamerverkiezingen een strijd- en
verkiezingsfonds gevormd, waarin een be
drag van 500.000 bijeen was gebracht.
De verkiezingscampagne heeft echter niet
zoo heel veel geld gekost. Toen men zag,
dat de openbare vergaderingen over het
geheele land een mislukking zouden wor
den, zijn zeer veel vergaderingen niet door
gegaan en men bespaarde tegelijk ook veel
geld.
Uit genoemd fonds is „slechts" een be
drag van 130.000 voor verkiezingsdoel
einden gebruikt, zoodat er nog een over
schot was van/ 370.000.
Van laatstgenoemd bedrag is nu 70.000
ter beschikking gesteld van het Nationale
Dagblad, dat daarmede een laatste poging
doet om er in te komen.
Of dit gelukken zal, moet worden be
twijfeld. Nog steeds komen vele bedank
jes binnen en men poogt nu, door genoe
gen te nemen met een abonnementsprijs van
i 15 ct. per week, de abonné's te behouden.
Dit nummer beslaat uit vl]i
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Drastisch ingrijpen der Engelsche regee
ring in Palestina (2e blad).
Blijkens berichten uit Rome staat reeds
vast, dat Mussolini de FransehBritsche
uitnoodiging van de hand zal wijzen (2e
blad).
Binnenland
Internationale normalisatie op texttel-
gebied (1ste blad).
De steun voor kleeding en dekking van
werkloozen; de organisatie van een actie
om gelden voor de eerste wintermaanden
bijeen te brengen (1ste blad).
Bij een autobotsing onder Vriezenveen is
een handelsreiziger op slag gedood.
3de blad).
Mr. Ms. Flores heeft een Japansch vis-
schersvaartuig opgebracht, dat weigerde
voor onderzoek te stoppen en waarop na
herhaalde waarschuwingsschoten is gescho
ten. Twee dooden Ned. Oost-Indië, 2de
blad).
Van wege de 3 October-
feestviering te Leiden,
verschijnt ons blad
heden vroeger en in
beperkten omvang.
Klok verzetten!
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag a*s. eindigt de zomertijd.
Men zorge er vcior, ad vorens HE
DENAVOND naar bed te gaan, de
klok een nur achteruit te zetten.
Het Rotterdamsch Agentschap van het
Nationale Dagblad, aan de Witte de With-
straat 55a, wordt opgeheven. De agent
r.eemt de administratie mee naar zijn wo
ning.
En wat de laatste weken in de N.S.B.
zich heeft afgespeeld, zal er zeker niet toe
bijdragen de positie van het Natinale Dag
blad te verstevigen. „Tyd"
MUSSERT IN N.S.B. BELAAGD.
Hooge functionarissen wilden aan den
leider een ultimatum richten.
Naar aanleiding van de mededeeling, door
den heer Pont aan de pers verstrekt, dat n.l.
een bijeenkomst van hooge functionarissen
der N.S.B. werd beraamd, waarin bespro
ken zou worden een verzoek aan ir. Mus
sert om zich als leider der N.S.B. terug te
trekken, verneemt het Utrechtsch Dagblad
het volgende:
Het initiatief tot deze bijeenkomst
ging uit van den heer Van Geelkerken,
plaatsvervanger van ir. Mussert, en de
bijeenkomst zou in diens landhuis te
Lunteren worden gehouden!
Van Geelkerken stelde zich voor dat
tot dit doel by hem zouden samen
komen de heeren Van Duyl, Pont, Far-
werek en Koster en gezamenlijk zou
men dan aan Mussert een ultimatum
richten.
Hierdoor wordt de mededeeling van
den heer Van der Goes, dat de consp>
ratoren nog om Mussert heen zitten,
bevestigd.
