DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE RIJKSBEGROOTING VOOR 1938
Het tekort geraamd op ruim 13 millioen
BINNENLAND
28ste Jaargang
WOENSDAG 22 SEPTEMBER 1937
No. 8834
3)e £eid&ehe(Boii/fca/ttt
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onz Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT t
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES ^an ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
V Licht en donker
In de Rijksbegrooting voor het dienst
jaar 1938 is licht en donker.
Er is donker. Héél veel. Wij moeten geen
struisvogel-politiek bedrijven en het niet
willen zien!
Geen belasting-verlaging. Er worden wel
eenige accijns-verlagingen in het uitzicht
gesteld, doch niet heel positief. Tot zulk
een verlaging zal alleen het initiatief ge
nomen worden, als met groote waarschijn
lijkheid verwacht mag worden, dat de ver
laging geen aanmerkelijke vermindering in
de opbrengst zal tengevolge hebben.
Geen verlaging van leerlingen-schaal,
welke zoo zeer gewenscht wordt.
Geen salaris-verhooging, welke voor
meerdere categoriën rijkspersoneel vol
strekt geen weelde zou beteekenen.
Er zijn over verschillende hoofdstukken
der begrooting verhoogingen van'uitgaven
geraamd maar een sterke stijging van
uitgaven is alléén bij Defensie, en wel met
46 y. millioen gulden. Zooals wij reeds gis
teren hebben opgemerkt: de regeering ziet
hier blijkbaar een allerdroevigste nood
zaak. (In „de pers over de Troonrede" in dit
nummer van ons blad kan men constatee-
ren, dat zelfs in de socialistische pers een
verhooging van uitgaven voor Defensie on
der de gegeven omstandigheden wordt ge
billijkt!)
Dat is het donker in de Millioenen-
nota.
Er is ook licht.
De Minister wijst zelf twee lichtpunten
aan in zijn toelichting.
Ten gunste van de begrooting voor 1933
kan worden opgemerkt, aldus de Minister
van Financiën:
le. dat deze begrooting niet meer in het
teeken staat van den aanhoudenden strijd
tegen dalende inkomsten eenerzijds en stij
gende behoeften, onmiddellijk verband hou
dende met de ernstige tijdsomstandigheden
anderzijds, met welk beeld 's ministers
ambtsvoorganger in de vorige millioenen-
nota het karakter van het gedurende de af-
geloopen vierjarige periode gevoerde finan-
cieele beleid kenschetste.
2e. Dat de dekkingsmiddelen, welke in
het dekkingsplan .van 1938 zijn gebracht,
In meerdere mate de verwachting wettigen,
dat zij ook inderdaad gerealiseerd zullen
worden.
Er is nog een derde licht-punt, dat als
we deze beeldspraak mogen gebruiken
ontstoken wordt door het eerste. Deze be
grooting opent een perspectief, dat, nu de
inkomsten niet meer zjjn in dalende, doch
in stijgende lijn, er spoedig wel middelen
aanwezig zullen zijn voor de verwezenlij
king van alleszins redelijke verlangens en
dringende wenschen, als wij boven noem
den. Laten we dat hopen! Laten we dat
verwachten, al opent de Minister van Fi
nanciën ons dat perspectief maar slechts
heel eventjes!Wij krijgen den indruk,
dat Minister de Wilde den domper heeft
willen zetten op wat in de Troonrede naar
zijn smaak te optimistisch klonk!
ROME DOOR HEVIG ONWEER
GETEISTERD
ROME, 22 Sept. (A.N.P.). In den af-
geloopen nacht heeft boven Rome een
zeer hevig onweder gewoed. Vier uur
lang viel een stortregen. De straten der
stad werden als het ware in beekjes her
schapen, daar de putten het water niet
konden verwerken. De brandweer heeft
in de lager gelegen deelen der stad vele
bewoners moeten bijstaan. Ten gevolge
van kortsluiting is hier en daar brand
ontstaan.
De Minister verwacht, dat de Rijksmiddelen in
1938 bijna 60 millioen meer zullen opbrengen;
de omzetbelasting alléén reeds 12.5 millioen
Ruim 18 millioen meer aan defensie
In de laatste Millioenen-nota, die Minister Oud het Parlement aan
bood, raamde deze bewindsman het nadeelig saldo op de begrooting voor
1937 bp 54.000.000. Door het heffen van 20 opcenten op 4 verschillende
belastingen kon dit tekort worden teruggebracht tot een bedrag van
rond 33.200.000
Hadden zich de vooruitzichten van 's Rijks financiën
sindsdien niet gewijzigd, dan zou de begrooting voor het
komende jaar, 1938, ditzelfde tekort moeten aanwijzen.
De financieele vooruitzichten hebben zich echter wèl
gewijzigd en op grond van deze wijziging brengt Minis
ter de Wilde de volgende correcties in de raming van
1937 aan:
De uitgaven worden verhoogd;
door administratieve wijzigingen met 9.000.000
door uitgaven voor defensie met 18.200.000
door stijging der materiaalprijzen en dgl. met 16.200.0Ö0
door steun aan noodlijdende gemeenten met 3.000.000
door storting in Invaliditeits- en Ouder-
domsfonds met 2.500.000
in totaal met 48.900.000
Daartegenover staat een vermindering
van uitgaven door wijziging in de verdee
ling van de kosten der zeemacht tusschen
Nederland en Indië en door effectief ge
worden perspectiefbesparingen met 9.800.000
De uitgaven-post op de Rijksbegrooting wordt dus
verhoogd met een bedrag van
Zoodat, wanneer de inkomsten onveranderd bleven
het nadeelig saldo zou bedragen
Er valt echter een aanmerkelijk hoogere opbrengst
van de Rijksmiddelen te verwachten. Zoo verwacht Mi
nister de Wilde méér opbrengst van:
inkomstenbelasting 3.000.000
vermogensbelasting 2.000.000
dividend- en tantièmebelasting 7.200.000
invoerrechten H 6.750.000
accijnzen H 6.600.000
omzetbelasting 12.500.000
zegel- en registratierechten 15.500.000
successierechten 5.200.000
andere belastingen te zamen 2.800.000
72.300.000
in totaal 61.550.000
Enkele andere middelen zullen minder
opbrengen 2.450.000
De inkomstenpost op de begrooting wordt dus ver
hoogd met een bedrag van
Er blijft dus een tekort bestaan van
59.100.000
13.200.000
Minister de Wilde stelt zich voor dit tekort te dekken door een be
sparing, verkregen uit de ingediende herberekening der pensioenen van
burgerlijke en militaire ambtenaren en door de verhooging van enkele
Nederlandsche invoerrechten, welke beide maatregelen te zamen een be
drag van 5.400.000 zullen opleveren. De rest van het tekort acht de
Minister ruimschoots gedekt door nog niet effectief geworden perspec
tiefbesparingen, die hij op 24.5 millioen raamt.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
Litwinof heeft op de vergadering van den
Volkenbond te Genève weer eens het woord
gevoerd en als „enfant terrible" minder
aangename dingen gezegd. Hij meende dat
de Volkenbond wat meer moest doen, wat
energieker moest optreden. Het eene land
valt het andere land maar aan (Abessynië,
Spanje, China) en in plaats van zich daar
krachtig tegen te keer en, doet de Volken
bond al z'n best om zich te drukken. Het
lijkt wel of het hoogste doel van den Bond
is, om overal buiten te blijven. Als „het
publiek" zulke uitlatingen leest, knikt het
instemmend en 'meent, dat dit weer eens
goed gezegd is. Maar zelfs Litwinof kan
niet precies aangeven, hoe de Bond zijn
leden dan moet beschermen.
Het openlijk prediken van een desnoods
gemeenschappelijken oorlog der volken
bondsstaten tegen Duitschland, Italië en
Japan durfde Litwinof toch blijkbaar nog
niet aan.
Wel meende Litwinof, dat de Volken
bond het ideaal van universaliteit maar
moest prijs geven. Met de fascistische sta
ten was toch geen land te bezeilen. Met
het goede en vredelievende Rusland natuur
lijk wel. Intusschen blijkt uit deze rede
weer eens, hoe machteloos de Volkenbond
in werkelijkheid is. China behoeft zich van
zijn beroep op den Bond ook niet veel illu
sies te maken.
Het voornaamste nieuws uit China is het
luchtbombardement op Nanking. De Japan-
sche luchtvloot heeft deze hoofdstad der
centrale regeering geducht aangepakt en
heel wat schade aangericht. Of het eenig
effect zal hebben dient te worden afge
wacht. Misschien barst de bom wel ver
keerd, want de Amerikanen zijn er niets
over te spreken. Of zij evenwel er toe ge
bracht zullen kunnen worden om zich wat
actiever met het conflict in te laten, staat
nog te bezien.
DE NEDERLANDSCHE BANK.
Goudvoorraad ongewijzigd.
Blijkens de verkorte balans van De Ne
derlandsche Bank is de goudvoorraad
dezer instelling in de afgeloopen week on
veranderd gebleven op 1.265.882.957.
De zilvervoorraad steeg tot 18.401.978.
Bankbiljetten en -assignatiën in omloop
alsmede rekening-courantsaldi beliepen
1.499.162.825.
CRISIS IN DE N. S. B.
Een door de leiding klaargemaakte
ontslagbrief en een geroyeerde
vormingsorganisator.
De uittreding van ds. J. van Duyl uit
de N.S.B. blijkt anders te zijn verloopen
dan „zijn" brief aan den heer Mussert zou
doen gelooven. Hij heeft n.l. nader mede
gedeeld, dat hij na afloop van de door
hem geleide godsdienstoefeningen te Hil
versum Zondag is opgewacht door den
heer v. Geelkerken, die hem verzocht mee
te gaan naar het huis van den heer Far-
werck, waar men ir. Mussert aantrof. Na
dat de heer Van Geelkerken zich in een
achtervertrek had teruggetrokken, hebben
de heer en Mussert en Farwerck mij, al
dus de heer Van Duyl tot het Utr. Dgbl.,
na een gesprek van twee uur kunnen be
wegen tot onderteekening van den gepu-
bliceerden brief, waarvan de tekst van te
voren was gereed gemaakt en getikt.
Ik betreur, door hetgeen mij achteraf
gebleken is, den brief in dezen vorm te
hebben onderteekend.
Mr. Pont heeft op een vraag om nadere
inlichtingen aan de Tel. geantwoord: „In
dien de N.S.B. niet overgaat tot het ver
spreiden van tendentieuze berichten in za
ke de ontslagaanvrage van ds. Van Duyl,
kan ik geen vrijheid vinden de redenen,
welke mij tot mijn terugtreden hebben
genoopt, nader in het openbaar uiteen te
zetten."
Nog een derde kopstuk der N.S.B. is
buiten haar komen te staan, n.l. jhr. W.
van der Goes van Naters. Hij is geroyeerd.
De organisator van de Nat.-Soc. Vorming,
en tot kort geleden hoofd van den afweer -
dienst en den persdienst van de N.S.B.,
heeft gisteravond per expresse-brief zijn
royement als lid van de N.S.B. ontvangen.
Het merkwaardige is, zoo zei hij, dat ik
juist een week geleden ontslag kreeg als
hoofd van den afweerdienst met dankbe
tuiging voor de bewezen diensten.
VIADUCT OVER SPOORWEG BIJ
WARMOND.
De aanbesteding.
Door de Nederlandsche Spoorwegen werd
te Utrecht in het openbaar aanbesteed be
stek No. 1558 H.S. Het maken van een
overbrugging over den spoorweg Amster
damRoterdam bij K.M. 40.800 ten behoe
ve van de kruising va nden Rijksweg No.
4 nabij Warmond. Raming 86.000. Aan
tal ingekomen inschrijvingsbiljetten 42.
Laagste inschrijver G. Wolfs te Eibergen
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Het staat thans vast, dat Italië meedoet
aan de overeenkomst van Nyon. (2de blad).
Uitdagende rede van Litwinof. (2de blad).
Hevige luchtaanval van Japansche
vliegtuigen op Nanking. (2de blad).
Binnenland
De millioenen-nota verschenen. (2de en
lste blad).
Persbeschouwingen over de Troonrede.
(2de blad).
ƒ76.765. Hoogste inschrijver Fa. Dubbel
dam te Voorburg 91.524. 0.m. schreef nog
in: G. German Lzn. en Zoetemeyer te Al
phen aan den Rijn 78.890 (op 2 na de
laagste inschrijver).
DE IMBOSCH AAN NATUUR
MONUMENTEN?
Een nationaal park van 4000 H.A.?
Aan den beroemden Veluwezoom met
zijn wisselend landschap bezit het Neder
landsche volk een uitgestrekt wandel- en
recreatiegebied, gevormd door de bezittin
gen van de vereeniging tot behoud van na
tuurmonumenten in Nederland. Begonnen
in 1910 met het landgoed Hagenau heeft
de vereeniging haar terreinen gaandeweg
kunnen uitbreiden, o.a. met Rhederoord,
Het Onzalige Bosch, Beekhuizen en de
Rhederheide. Alles tezamen beslaat deze
bezitting een oppervlakte van ongeveer
2500 H.A.
In een circulaire vraagt de vereeniging
thans steun om dit uitgestrekte woud- en
heidereservaat tusschen Velp en Dieren,
het nationale park Veluwezoom, uit te brei
den met het bekende landgoed de Imbosch,
ter grootte van 1451 H.A. Voor dezen aan
koop moet een bedrag van 275.000 bijeen
gebracht worden.
„Wij zouden gaarne zien" zoo schrijft
het dagelijksch bestuur in deze circulaire
„dat van deze som een aanzienlijk ge
deelte in giften zou kunnen worden bij
eengebracht, want de Imbosch kan, zal
hij zijn karakter ten volle behouden, wei
nig inkomsten afwerpen.
Behalve door giften zal het geld voor den
aankoop bijeengebracht moeten worden
door rentelooze voorschotten, aflosbaar in
25 jaarlijksche tremijnen en voorts door
het uitgeven van een 2 1/2 pet. obligatie-
leening in stukken van f 1000.
Deze aankoop zal slechts kunnen slagen,
indien de vereeniging kan rekenen op de
medewerking van alle natuurvrienden en
gaarne doet zij een beroep op het Neder
landsche volk om haar in staat te stellen
deze belangrijke uitbreiding van haar bezit
tingen mogelijk te maken.
Lelden
DE VLAG WAPPERT WEER VAN DEN STADHUIS-TOREN.
Zooals het is.
Zooals het worden moet.
