Chineezen trekken terug
Slechts langzame vorderingen
der Japanners te Sjanghai
Dc overeenkomst
van Nyon
BUITENLAND
De uitbreiding van
het Mond- en
Klauwzeer
DINSDAG 14 SEPTEMBER 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
NAAR DE TWEEDE VERDEDIGINGS
LINIE.
Van Chineesche zijde is medege
deeld, dat de Chineesche troepen te
Sjanghai den terugtocht naar een
voorbereide verdedigingslinie zijn be
gonnen.
De Japansche troepen rukken slechts
•angzaam op, én tot dusver hebben
zij slechts de raadhuiswijk van Groot-
Sjanghai bezet.
Naar verluidt, hebben de Chinee
sche troepen besloten hun nieuwe
verdedigingslinie hardnekkig te ver
dedigen.
Nu de Chineesche troepen aan het Oos
telijk front van Sjanghai uit hun laatste
bolwerken, de gemeentelijke gebouwen
en de renbaan, zijn verdreven, en terug
gedrongen worden naar Kjangwan en Tat-
sang, aan de overzijde van de spoorlijn
Sjanghai—Woesong, is het verkeer langs
den Tsjoeng-Koengweg van Sjanghai
naar Woesoeng voor het eerst sedert het
incident te Sjanghai op 13 Augustus her
vat.
De Britsche en Fransche militaire auto
riteiten te Sjanghai zouden besloten heb
ben tot gezamenlijk optreden met wapen
geweld tegen Chineesche troepen, die zou
den trachten de Fransche en de oude Brit
sche nederzetting binnen te dringen.
Intusschen zou de Nanking-regeering
bevel gegeven hebben, dat de Chineesche
troepen zich ontwapenen, voordat zij de
Fransche en de oude Britsche concessie
binnengaan.
Japanneers bombardeeren Chineesche
vluchtelingen.
Men meldt, dat tengevolge van een bom
bardement door Japansche vliegtuigen ten
uitvoer gelegd op een groot aantal jon
ken, die zich in de richting van de Soes-
jaukreek begaven, meer dan 400 Chinee
sche vluchtelingen zijn gedood of gewond.
Tatoeng door Japanneezen genomen.
Hun opmarsch naar het Westen uit de
provincie Tsjahar voortzettende, hebben
de Japansche troepen, naar van Japan
sche zijde beweerd wordt, de voornaam
ste stad van Noord Sjansi, Tatoeng, inge
nomen.
Japansche torpedojager in den grond
geboord.
Het hoofdkwartier der Chineesche
luchtstrijdkrachten deelt mede, dat Chi
neesche vliegtuigen gistermorgen een Ja
pansche torpedojager gebombardeerd en
tot zinken gebracht hebben in de voorha
ven van de baai van Kwangtsjau. De bom
bardementsvliegtuigen kwamen uit Kan
ton en troffen onmiddellijk vijf malen den
torpedojager, die terstond tot zinken werd
gebracht.
ITALIA ZOU ER AAN WILLEN
DEELNEMEN.
Op zekere voorwaarden echter.
De vertegenwoordiger van Havas te Ge
neve meent te weten, dat Italië onder ze
kere voorwaarden zal deelnemen aan de te
Nyon gesloten overeenkomst.
'Uit Rome wordt echter vernomen, dat
de conclusie van de conferentie te Nijon
in het Palazzo Chigi een uiterst koele ont
vangst hebben gevonden Vooral het voor
Italië gereserveerde te beperkte d^l in de
Tegen misbruik van de Britsche vlag.
Teneinde misbruik te voorkomen van de
Britsche vlag in de Chineesche wateren,
heeft het Britsche departement van han
del den gezagvoerders van Britsche sche
pen, die naar Chineesche havens varen,
den raad gegeven bij afwezigheid van een
Britsch oorlogsschip, wanneer Japansche
oorlogsschepen zulks eischen, Japansche
officieren toe te staan de scheepspapieren
na te gaan. Van het Japansche oorlogs
schip wordt dan verwacht, dat het draad
loos de Britsche vlootautoriteiten op de
hoogte brengt. Een zoodanig optreden zal
echter onnoodig zijn, wanneer een Britsch
oorlogschip binnen bereikbaren afstand
is en de papieren kan verifieeren. In Lon
den wordt echter duidelijk gemaakt, dat
met dit alles de regeering zich al haar
rechten voorbehoud.
HET LOT DER KATHOLIEKE
MISSIËN.
„Wij doen niet aan politiek en dat is onze
kracht."
Pater Robert, Generaal Overste van de
Congregatie der Vreemde Missiën te Pa
rijs, die juist is teruggekeerd van een reis
door China, heeft in een onderhoud aan
een Redacteur van de „Figaro" enkele be
langrijke mededeelingen gedaan over de
toestand der Katholieke Missie in het
Verre Oosten.
„In directe zin hebben de Katholieke
Missies niets te vreezen van den afloop
van het conflict; wie de overwinnaar ook
is, zij hebben niets van hem te duchten.
De Missionarissen van alle congregaties
onderhouden, zoowel met de Chineesche
als met de Japansche regeering goede be
trekkingen.
Wij doen niet aan politiek, en dat is on
ze kracht. Wij houden evenveel van de
Chineezen als van de Japanneezen. Wij
staan buiten alle partijen, en iedereen
weet, dat wij menschen zijn van vrede,
orde en autoriteit."
„Het voorbeeld van hetgeen in Mand-
schoekwo gebeurd is, is inderdaad bemoe
digend. Maar als de missie in directe zin
niets te vreezen hebben, hoe kunnen wij
dan indirect schade lijden?"
„Dat is weer iets anders. De berichten,
die wij hier ontvangen, melden, dat er
een groot aantal slachtoffers is onder de
burgerbevolking.
Onvrijwillig, maar wegens verkeerd
mikken, of wegens oorlogsoperaties wor
den kerken of missiegebouwen gebomber-
deerd, in brand gestoken of verwoest.
Men kan ook vreezen voor rooftochten,
plunderingen en andere gevolgen, die om
zoo te zeggen in alle oorlogen voorkomen.
Dan is het duidelijk, dat het geloofsonder
richt in de oorlogszone onmogelijk is. Veel
christenen hebben reeds moeten vluchten
uit de gebombardeerde plaatsen.
Zoo zullen de Missies waarschijnlijk
toch nog veel te lijden hebben van de ge
volgen van den oorlog. Bovendien weet
ik hoe de heldenmoed van kloosterlingen
en zusters, die weigeren hun zoo gevaar
lijke posten te verlaten, in de geheele we
reld bewondering wekt."
controle op de Middellandsche Zee lijkt
onaanvaardbaar. Tevens is men onaange
naam getroffen door de omstandigheid, dat
de conclusies van Nijon gepubliceerd zijn,
voordat het Palazzo Chigi er kennis van
werd gegeven. Dat Duitschland niet aan de
controle deelneemt, wekt geen Italiaansch
commentaar. De uitsluiting van Rusland
werd zóó logisch gevonden, dat ook daar
geen aandacht aan wordt geschonken.
Het accoord van Nijon te Berlijn bekend
gemaakt
De Fransche en Britsche ambassadeurs
te Berlijn hebben gisteren het Duitsche mi
nisterie van buitenlandsche zaken in ken
nis gesteld van den tekst der overeenkomst
van Nijon.
VOLKENBOND
DE ASSEMBLéE BIJEEN.
Aga Khan voorzitter.
Gistermorgen is de achttiende zitting der
Volkenbondsvergadering geopend. De Chi
neesche regeering heeft Avenol door tus-
schenkomst van haar eersten gedelegeerde,
Wellington Koo, een mededeeling doen toe
komen, waarin met een beroep op de arti
kelen 10, 11 en 17 van het handvest wordt
gevraagd den Raad middelen aan de hand
te doen, die zouden kunnen leiden tot het
nemen van maatregelen, welke met het
oog op den in het Verre Oosten door Japan
geschapen toestand gepast en noodig zou
den kunnen zyn.
De Abessinische regeering is niet verte
genwoordigd in de huidige bijeenkomst van
den Volkenbond, daar de agenda geen en
kel punt vermeldt, waarbij Abessinië di
rect belang heeft. Deze mededeeling is ver
vat in een schrijven van Haile Selassie aan
den secretaris-generaal van den Volken
bond, Avenol.
Aga Khan, de eerste gedeleerde van In-
dië, is met algemeene stemmen gekozen
tot voorzitter van de Volkenbondsvergade
ring.
De vergadering was geopend door den
voorzitter van verleden jaar, de Spaansche
gedelegeerde Negrin. Deze heeft, tegen de
algemeene verwachting in, gelukkig niet
gesproken over het Spaansche conflict. Hij
noemde o.a. eenige bewijzen van de levens
kracht van den Bond: de gelukkige rege
ling van het Fransch-Turksche geschil over
den status van Alexandrette, het onderzoek
der mandaatscommissie naar den toestand
in Palestina. Hij gaf een kort overzicht van
het technische werk, in het afgeloopen jaar
verricht: het vraagstuk der grondstoffen,
economische en financieele problemen, enz.
Negrin besloot met de woorden: „Gij
gaat thans het programma van morgen op
stellen. Mogen besprekingen en besluiten
getuigen van den wensch, dat in de inter
nationale betrekkingen de beginselen van
het pact heerschen: de goede trouw en de
eerbiediging der overeenkomsten".
DUITSCHLAND
HET NEURENBERGER CONGRES.
De laatste dag.
Op den laatsten dag van het partij-con
gres te Neurenberg heeft de Duitsche weer
macht gistermorgen meer dan twee uur lang
op het Zeppelinveld demonstraties gegeven.
Vliegtuigen trokken in hakenkruisvlucht
op geringe hoogte over het terrein, terwijl
tegelijkertijd een regiment vlakbaan-artil-
terie aanstormde en in stelling ging. De
luisterapparaten hadden spoedig de komst
vastgesteld van vijandelijke vliegers, die
met een moorddadig vuur ontvangen wer
den.
Vervolgens demonstreerden cavallerie-
en tankformaties.
Tot slot leverde de infanterie een schijn
gevecht.
Ook dit jaar is de rijkspartijdag gesloten
met de traditioneele redevoering van den
„Führer", waarin deze het communisme af
schilderde als een „wereldpest" en als het
grootste gevaar, dat den wereldvrede be
dreigt, terwijl hij voorts betoogde, dat het
bolsjewisme in Rusland door de naar het
bloed niet-Russische lagen der bevolking,
namelijk door de Joodsche minderheid,
wordt geleid.
Ten aanzien van de Spaansche kwestie
merkte Hitier op, dat, indien Engeland en
Frankrijk economische belangen in Spanje
hebben, Duitschland dezelfde economische
belangen heeft.
Zooals Engeland en Frankrijk niet wen-
schen, dat in Engeland een verschuiving
der krachtsverhoudingen plaats heeft,
eventueel naar Duitsche of Italiaansche zij
de, zoo wenschte Duitschland evenmin een
verschuiving der krachten in den zin van
een vermeerdering der bolsjewistische
macht.
Bovendien zou een gebolsjewiseerd Euro
pa iedere handelspolitiek van Duitschland
onmogelijk maken, omdat het dan geen
handelspartner meer zou krijgen.
Wanneer Spanje definitief bolsjewistisch
zou zijn geworden en deze 'golf dan over
Frankrijk, België en Nederland uitgebreid
zou zijn, of zich nog eens zou uitbreiden,
zou dit voor Duitschland een ernstige eco
nomische catastrofe beteekenen.
Duitschland moet nu eenmaal met deze
landen een wederzijdschen goederenruil
voeren, die slechts mogelijk is, wanneer
deze landen onder geregelde normale ver
houdingen ook zelf goederen fabriceeren.
Aan het slot van zijn rede verklaarde
Hitier, dat Duitschland zich tegen het
bolsjewisme wenscht te beveiligen, doch
zich zeer zeker niet wil isoleeren. Integen
deel, het streeft er naar, met allen samen
te werken, die een waarlijk Europeesche
gemeenschap willen bereiken.
POLEN
ANTISEMITISCHE TROEBELEN IN
WARSCHAU.
Gisteren hebben zich te Warschau anti
semitische troebelen voorgedaan. Groepen
jeugdige nationalisten vielen Joodsche
voorbijgangers aan en sloegen hen met
vuisten en knuppels. Acht Joden werden
gewond. Ook een Joodsche lijkstoet, die
van het kerkhof terugkeerde, werd aange
vallen en door dezelfde individuen met
steenen bekogeld.
ROEMENIË
DE STAAT VAN BELEG VERLENGD.
Voor den duur van zes maanden.
De staat van beleg, welke einde Decem
ber 1933 als gevolg van den aanslag op
Duca, den minister-president, werd inge
steld, is opnieuw voor den duur van zes
maanden verlengd.
De bladen der oppositie protesteeren te
gen de handhaving van dezen uitzonde
ringstoestand.
RUSLAND
DE VERHOUDING SOVJET RUSLAND-
JAPAN.
De Sovjets achten zes Japansche consulaten
voldoende.
Op 11 Mei j.l." heeft de Sovjet-regeering
zich in een nota tot de Japansche regeering
gewend. In deze nota werd geconstateerd,
dat op het grondgebied der Sovjet Unie
acht Japansche consulaten gevestigd zijn,
terwijl de regeering der Sovjet Unie in Ja
pan slechts zes consulaten heeft. Zij ver
zocht overeenkomstig het in een notawis
seling in 1926 vastgestelde beginsel van een
gelijk aantal consulaten twee Japansche
consulaten te willen sluiten.
De Sovjet-regeering wees er daarbij op,
dat de Japansche consulaten te Nowosibirsk
en Odessa juist de consulaten waren wier
voortbestaan niet gerechtvaardigd kan wor
den door zakelijke overwegingen en derhal
ve zonder benadeeling der werkzaamheid
van de Japansche vertegenwoordiging in de
Sovjet Unie kunnen worden gesloten. In
genoemde plaatsen wonen geen Japansche
onderdanen met uitzondering dan van de
leden van het consulaatspersoneel, terwijl
de consulaten geen bijzondere belangen be
schermen.
In haar correspondentie met het Sovjet-
Russische volkscommissariaat van buiten
landsche zaken bestreed de Japansche re
geering de door de Sovjet-regeering aange
voerde overwegingen en wees zij op de mo
gelijkheid, dat zich in de toekomst ook in
deze plaatsen Japansche onderdanen zou
den kunnen vestigen en ook Japansche
belangen zich zouden kunnen openbaren,
terwijl het voorts mogelijk zou zijn, dat
in de toekomst' Japansche schepen Odessa
zullen aandoen.
Hiermede heeft de Japansche regeering,
aldus Tass, feitelijk geweigerd een volko
men rechtmatig voorstel der Sovjet-regee
ring aan te nemen en heeft zij zakelijke
onderhandelingen over den kern der aan
gelegenheid ontweken
De Sovjet-regeering, welke consequent
het beginsel van het gelijke aantal consu
laten ten uitvoer legt en in deze richting
reeds overeenkomsten, zooals bijv. met Po
len, heeft tot stand gebracht, heeft de Ja
pansche regeering medegedeeld, dat zij zich
gedwongen ziet het besluit te nemen den
Japanschen consuls te Nowosibirks en
Odessa met ingang van 15 September van
dit jaar het recht te ontkennen in genoem
de steden consulaire functies uit te oefenen.
Buitenlandsche Berichten
ERNSTIG
SPOORWEGONGELUK IN POLEN.
Een goederentrein is te Wielun in Polen
in botsing gekomen met een anderen goe
derentrein. Twee spoorwegarbeiders wer
den gedood, vijf gewond. Dertig wagons
werden vernield.
DE TE PARIJS GEPLEEGDE
AANSLAGEN.
Belooningen tot opsporing van dader(s)?
De Fransche regeering zou voornemens
zijn een aanzienlijke belooning uit te lo
ven voor dengene, die een nuttige aanwij
zing zou geven om den dader of de daders
van de aanslagen in de Rue de Presbourg
en de Rue Boisière op te sporen.
Minister Dormoy heeft gisterochtend een
bespreking gehad met den prefect van po
litie en autoriteiten van de nationale vei
ligheidspolitie.
Barrue, de rechter van instructie, heeft
gistermiddag een getuige gehoord, wiens
naam geheim wordt gehouden. Het is een
handelaar van buitenlandsche nationaliteit,
geen Spanjaard, van ongeveer 35 jaar.
Het verhoor duurde meer dan een uur.
Het onderzoek duurt voort.
LICHT IN BANKDIEFSTAL.
De politie te Athene heeft giste
ren een aantal arrestaties verricht in
verband met een onlangs in een filiaal van
de Grieksche Nationale Bank gepleegde
diefstal van 18 millioen drachmen. Al het
gestolen geld is teruggevonden. De leider
van de dievenbende zou een oud-ambte
naar van de bank zijn, die vroeger lid van
het parlement is geweest.
Toen de diefstal was gepleegd, werden
alle bankbiljetten van 5.000 drachmen uit
de circulatie gehaald en was het publiek
verplicht deze biljetten aan het hoofdkan
toor van de Grieksche Nationale Bank in
ie wisselen.
Een onderhoud met
prof. Berger
De gevreesde veeziekte, het mond- en
klauwzeer, heeft in den laatsten tijd al
thans in enkele provincies van ons land
een vrij sterke uitbreiding gekregen, wel
ke, zooals men weet, aanleiding heeft ge
geven tot het aflasten van rundvee
tentoonstellingen en fokveedagen.
In verband hierme hebben wij een. onder
houd gehad met prof. dr. H. C. E. Berger,
directeur van den Veeartsenijkundigen
Dienst waarbij mede aanwezig was de in
specteur van den Veeartsenykundigen
dienst, de heer P. J. 't Hooft.
Prof. Berger vertelde o.m. dat, hoewel
reeds in 1881 het mond en klauwzeer in
de lijst van besmettelijke veeziekten was
opgenomen, daaraan eerst sedert 1911 in
bijzondere mate aandacht wordt besteed.
In laatstgenoemd jaar heeft men nauw
keurige gegeven gekregen en van toen af
is een zeer goede statistiek bijgehouden,
waaruit o.m. is gebleken, dat het mond
en klauwzeer periodiek om de vier jaren
in grooten omvang terugkeert. Buitenge
woon interessant, aldus prof. Berger, zijn
de gegevens, welke de heer 't Hooft dien
aangaande heeft verzameld en welke hij
op zoo voortreffelijke wyze van week tot
week heeft bijgehouden, niet alleen uit
Nederland, maar ook uit de verschillende
andere landen, waar deze ziekte periodiek
pleegt op te treden. Het Office Interna
tional des Epizooties, waarvan ik presi
dent ben, en waarbij 50 landen in en
buiten Europa zijn aangesloten, die z»ch
verplichten tot het inzenden van gege
vens betreffende het optreden van be
smettelijke veeziekten, verschaft ons daar
toe het noodige materiaal.
Het eigenaardige is nu wel, dat het
mond- en klauwzeer telkens zoo plot
seling in hevige mate optreedt in ver
schillende landen tegelijk en wel zoo
danig, döt er van contact-infectie geen
sprake kan zyn, terwijl anderzijds on
miskenbaar vast staat, dat deze ziekte
juist besmettelijk is.
De heer 't Hooft, die ons vervolgens een
blik deed werpen in het door hem zoo
nauwkeurig bijeengehouden cijfermate
riaal, toonde ons dat b.v. in 1920 hier te
lande niet minder dan 53.000 bedrijven
met mond- en klauwzeer waren besmet.
Het volgende jaar waren het er slechts
684, het jaar daarop 325 om verder in 1923
weder toe te enemen tot 9200 en in 1924 tot
het recordcijfer 88.930. Zoo is het mond
en klauwzeer op en neer gegaan en in
1936 zelfs gedaald tot een 40-tal „besla
gen". In de eerste helft van 1937 was het
aantal nog buitengewoon gering doch in
de laatste week van Augustus stijgt het
tot 167 en in de eerste week van Septem
ber tot 408.
Het merkwaardige is nu, dat ook in
Frankrijk, België en zelfs Turkije in de
laatste weken een sterke toeneming van
het mond- en klauwzeer valt te constatee-
ren en dat tevens vaststaat, dat deze toe
neming in de verschillende landen ge
schiedt zonder aantoonbaar contact. Men
zal dit begrijpen als men weet, dat de ge
vallen van mond- en klauwzeer in Frank
rijk in de zuidelijke provincies van dat
land, in België in de noordelijke provin
cies en in Nederland voornamelijk in Zuid-
Holland zijn geconstateerd, terwijl byv. in
Zeeuwsch-Vlaanderen, in het zuidelijk deel
van Noord-Brabant en het verdere grens
gebied met België geen enkel geval is
voorgekomen in deze zelfde periode
Een drietal bekende instituten in Europa,
namelijk dat te Riems, te Lindholm,
beide aan de Oostzee, en het staatsveeartse-
nijkundig onderzoekingsinstituut te Rot
terdam, waarvan dr. Frenkel de leiding
heeft, houden zich met het onderzoek naar
de oo:rzaken van de periodieke verbrei
ding van het mond- en klauwzeer in de
verschillende landen bezig en deze drie in
stituten die de eenigen zijn op dit ge
bied hebben geregeld voeling met elkan
der. Zoo is nog pas op het eiland Riems een
conferentie van de directies dezer institu
ten met hun medewerkers gehouden ten
einde zoo mogelijk tot een wetenschappe
lijke verklaring en oplossing van dit pro
bleem te geraken.
Het spreekt overigens vanzelf, dat de ge
wone veterinaire politie-maatregelen zijn
genomen om besmette bedrijven te isolee
ren en de andere veebedrijven te trachten,
vrij te houden van deze ziekte.
Gezocht wordt intusschen nog steeds
naar een biologische bestrijding dezer ziek
te, waarbij men te doen heeft met ultra-
visible of filtreerbare smetstoffen, daar zij
ni. zoo klein moeten zijn, dat zij nog door
geen enkele microscoop zichtbaar konden
worden gemaakt. Voorbeelden van derge
lijke ultra-visibele smetsoffen vindt men
bij de pokken en bij de hondsdolheid, wel
ke laatste intusschen nimmer epidemisch
pleegt op te treden.
Men kan verzekerd zyn, dat al het mo
gelijke wordt gedaan om de uitbreiding van
het mond- en klauwzeer tegen te gaan, al
is het, zoo besloot prof. Berger, wel bij
zonder moeilijk te strijden tegen een vij
and, die zelfs microscopisch onzichtbaar is.
Bedenkt men intusschen, dat er 200.000 be
drijven in ons land zijn, waar vee wordt
gehouden, dan is het wel duidelijk, hoe
zeer het van groote beteekenis is, te we
ten dat al het mogelijk wordt verricht om
deze gevreesde veeziekte binnen de klein
ste perken te houden.
