Nieuw accoord te Nyon
De Japansche Inval
In China
leder z'n eigen sfraatfe sctioon houden
BUITENLAND
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
De krijgskansen In het Noorden
MAANDAG 13 SEPTEMBER 1937
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BUD - PAG. 9
Engeland en Frankrifk doen de rest
GEEN RUSSISCHE SCHEPEN IN DE
MIDDELLANDSCHE ZEE
De Middellandsche Zee-conferentie te
Nyon is Zaterdagavond tot een nieuw ac-
coord gekomen, dat afwijkt van het reeds
Vrijdagavond geformuleerde accoord.
Het plan zooals het nu luidt en vandaag
of morgen door de deelnemende mogendhe
den definitief wordt onderteekend, komt in
hoofdtrekken op het volgende neer:
1. Iedere mogendheid zal verantwoor
delijk zijn voor den politiedienst in haar
territoriale wateren.
2. Deze mogendheden zullen overleg
kunnen plegen met het oog op samenwer
king.
3. Op de meest gebruikte scheepvaart
routes, welke nader zullen kunnen worden
aangeduid, zal de bewakingsdienst verricht
worden door de Fransch-Britsche vloot-
strij dkrach ten.
4. Iedere duikboot, die zich niet zal ge
dragen naar de regels, die vastgelegd zijn
in de verklaring van Londen van 1936, zal
als zeeroover behandeld worden.
Overeengekomen werd, dat de aangeno
men tekst van kracht zal worden, zoodra
hij door de verschillende regeeringen is
onderteekend.
Na een artikelsgewijze behandeling wer
den de Fransch-Britsche voorstellen met
enkele redactioneele wijzigingen aangeno
men, onder voorbehoud van goedkeuring
door de betrokken regeeringen.
De schepen der beide partijen in Spanje
vallen buiten de bepalingen van het te
Nyon bereikte accoord, en him zal geen be
scherming worden verleend.
Indien een duikboot een buitenland-
sche koopvaardijschip, behalve een
Spaansoh schip, tot zinken brengt zonder
boven water te komen, zal zij geacht wor
den schuldig te zijn aan een daad van zee-
rooverij en tot zinken gebracht kunnen
worden.
Indien daarentegen een duikboot boven
water komt en een buitenlandsch schip tot
zinken brengt, en de nationaliteit van de
duikboot kan worden geconstateerd, zal de
verantwoordelijkheid kunnen worden vast
gesteld en wordt de duikboot schuldig ge
acht aan een oorlogsdaad.
Krachtens het accoord zal geen Russisch
oorlogsschip naar de Middellandsche Zee
behoeven te komen, daar de Sovjet-Unie
uitsluitend verantwoordelijk zal zijn voor
eigen territoriale wateren in de Zwarte
Zee.
Italië zal officieel worden uitgenoodigd
zich bij het Middellandsche Zee-accoord aan
te sluiten. Dit land zou dan eventueel de
bewakingsdienst in de Adriatisohe Zee
worden toegewezen.
Duitschland zaf van de bereikte resulta
ten op de hoogte worden gesteld.
De onderteekening van de zeeconventie
van Nyon zal niet vóór Dinsdag kunnen ge
schieden, daar de delegaties den tijd moe
ten hebben zich in verbinding te stellen
met haar regeeringen om de noodige vol
machten te verkrijgen.
GEEN RECHTEN VAN OORLOG
VOERENDEN VOOR PARTIJEN IN
SPANJE.
In een latere verklaring ten aanzien van
het te Nyon bereikte accoord wordt dui
delijk te kennen gegeven, dat de deelne
mende landen niet aan een der beide par
tijen in Spanje de bevoegdheid verleenen
tot het uitoefenen van het recht van oor
logvoerende mogendheid.
Geen enkele duikboot der deelnemende
regeeringen zal in zee steken, tenzij ver
gezeld van een aan de oppervlakte va
rend schip, behalve in bepaalde nader aan
te wijzen zones voor het houden van oefe
ningen.
ITALIË STELT VOORWAARDE VOOR
TOETREDING TOT ACCOORD.
Na een grondige bestudeering van het te
Nyon tot stand gekomen accoord zal Ita
lië, naar men gelooft, het voorstel tot
deelneming aan het overeengekomen plan
in gunstige overweging nemen, mits de
uitnoodiging daartoe uitgaat van de com
missie van niet-inmenging en niet van de
conferentie te Nyon.
DUITSCHLAND STELT WEINIG
VERTROUWEN IN BEOOGDE
MAATREGELEN.
De besluiten van Nyon zijn te Berlijn
uiterst koel ontvangen. In officieuze krin
gen verklaart men, dat het op de confe
rentie tot stand gekomen accoord uitste
kende resultaten zou kunnen afwerpen,
indien alle deelnemers te goeder trouw wa
ren. Doch, zoo zegt men, er is een valsche
speler onder. Duitschland heeft met de
Sovjet-Unie voldoende ervaringen opge
daan om te weten, waaraan het zich op dit
punt te houden heeft. Verder acht men
de maatregelen tot verscherping van het
toezicht onvoldoende. De eerste de beste
zee-officier, aldus redeneert men, weet, dat
een duikboot een torpedeering kan ver
richten en verdwijnen zonder nauwkeurig
verkend te worden.
Portugal is verwonderd.
De „Diaro de Noticias" meldt, dat de
Portugeesche regeerihg er bij het Britsche
ministerie van buitenlandsche zaken haar
verwondering over heeft uitgesproken, dat
men vergeten heeft Portugal uit te noo-
digen tot deelneming aan de Middelland
sche Zeeconferentie.
DUIKBOOT TOT ZINKEN GEBRACHT?
Volgens een bericht uit Valencia is voor
de kust bij Cartagena een onbekende duik
boot waargenomen. Kustbatterijen openden
het vuur, terwijl ook motorschepen den
strijd met de duikboot aanbonden. Vervol
gens zag meii breede oliesporen op het wa
ter, hetgeen er op zou wijzen, dat de duik
boot gezonken was.
Aan dit bericht wordt toegevoegd, dat de
marine-autoriteiten een onderzoek door
middel van duikers instellen om overtui
gende bewijzen te kunnen leveren.
Van dit bericht kon geen bevestiging
verkregen worden.
ENGELSCH SCHIP GEBOMBARDEERD.
De reeders van de „Standforadge", die Za
terdag met 1000 Spaansohe vluchtelingen
te La Rochelle is aangekomen, deelen me
de, dat het schip buiten de haven van Gyon
gebombardeerd is, zoodat het hulp van
patroiulleerende Britsche oorlogsschepen
moest inroepen.
Tankschip Romford" naar Ceuta gevoerd.
Naar te Palma de Majorca gemeld wordt,
heeft de tot de vlootmacht van Franco be-
hoorende kruiser „Canarias" ter hoogte
van Algiers het tankschip „Romford", dat
de Britsche vlag voert, en op weg was naar
een Spaansche regeeringshaven, gepraaid
en naar Ceuta gevoerd.
De „Romford" behoort tot dezelfde fir
ma als de onlangs getorpedeerde „Wood
ford". Men zal zich herinneren, dat de ka
pitein van de „Romford", toen hij op 26
Aug. in Athene aankwam, mededeelde, dat
zijn schip des nachts was aangevallen door
een onbekend gebleven vliegtuig op 20
mijl afstand van Barcelona. Het vaartuig
was hienbii ÉuJ-itor niot «r^raalrt.
Turkije en de onveiligheid ter zee.
De onveiligheid der scheepvaart op de
Middellandsche Zee heeft op de Turksche
markt een zekere stoornis teweeggebracht.
Talrijke importeurs en vooral exporteurs
beginnen hun goederen te verzenden via
Roemenië, ondanks het feit, dat langs de
zen weg het transport veel duurder komt.
DE GERUCHTEN OVER VREDE
TUSSCHEN FRANCO EN CATALONIë.
Tegenspraak van de generaliteit.
Het propagandabureau der generaliteit
van Catalonië heeft aan de pers de vol
gende nota verstrekt:
„Zöoals steeds wanneer de Volkenbond
vergadert, verspreiden de opstandelingen
het gerucht over een afzonderlijken vrede
tusschen Catalonië en Franco. Nu het of
fensief aan het front van Aragon succes
draagt, is het dwaasheid over vrede te
spreken. Catalonië verhoogt met den dag
zijn oorlogsindustrie. Catalonië blijft loyaal
tegenover de republiek en zal nooit bespre
kingen aangaan met haar vijanden. Cata
lonië, dat haar gebied geheel vrij houdt
van de bondgenooten van Italië en Duitsch
land, bewaart haar historische traditie, een
element van vrede en evenwicht te zijn in
de Middellandsche Zee".
ROUWDIENST VOOR RES.-KAP.
Ch. H. H. JELINGER.
Zaterdag is te Perpignan een rouwdienst
gehouden voor onzen landgenoot Ch. H. H.
Jelinger, reserve-kapitein der infanterie,
en waarnemer bij de controle-commissie
voor de non-interventie in Spanje, die op 8
September ten gevolge van typhus te Per
pignan is overleden.
Een compagnie der infanterie bewees de
militaire eer.
Alle leden der controle-conimissie met
den leider, kolonel Permin aan het hoofd,
woonden de plechtigheid bij, alsook een
vertegenwoordiger der Fransche regeering
en een delegatie van officieren van het
garnizoen en van de gendarmerie.
Het stoffelijk overschot zal naar Neder
land worden overgebracht.
DUITSCHLAND
VAN HET PARTIJCONGRES.
Goering over den Duitschen arbeider.
Zaterdag was het de vijfde verjaardag
van het Duitsche arbeidsfront. Minister
Goering hield ter gelegenheid daarvan te
Neurenberg een rede over de positie van
den Duitschen arbeider. Onze grootste zorg
was, zoo verklaarde hij, den Duitschen ar
beider te voegen in de Duitsche volksge
meenschap. Wij wilden de ziel van den
Duitschen arbeider, omdat wij wilden, dat
hij weer Duitscner werd. Het was echter
ook de wensch /an de leiding zich tot den
werkgever te richten en hem te zeggen, dat
hij zijn begrip van stand moest laten varen.1
Voorts zeide Goering o.a. nog: Gij be
hoeft niet het geklets te gelooven over de
voorbijgaande hoogconjunctuur, de bewa
peningsconjunctuur, die zich thans open
baart, doch waarop weder de ellende van
de werkloosheid moet volgen De bewape
ning vormt slechts een gering percentage
van den Duitschen arbeid, die voor het
Duitsche economische leven niet van be
slissende beteekenis is.
EEN INTERVIEW MET HITLER.
Wederom de eisch naar koloniën.
Een aantal journalisten heeft een gedeelte
.van den Zondagmorgen in gezelschap van
Hitier doorgebracht en heeft daarbij de
gelegenheid gehad hem eenige vragen te
stellen. Op een vraag betreffende de be
teekenis van het bezoek van Mussolini ant
woordde Hitler: Men schrijft ons allerlei
bedoelingen toe. Wij willen niemand iets
ontnemen: onze rassenleer moest alle on
gerustheden wegnemen. Zonder twijfel,
Duitschland is niet meer een ieege ruimte
in het midden van Europa, zooals veertien
jaar lang. Door volledig de rechtsgelijkheid
te verwezenlijken, hebben wij deze leegte
gevuld en daarmede een element van on
veiligheid in Europa doen verdwijnen. Wij
kunnen ons nu wijden aan de taken, die
voor ons bestaan, o.m. voorzien in de ravi-
tailleeringsmoeilijkheden. Trouwens, dit
probleem zal slechts bevredigend kunnen
worden opgelost, wanneer wij koloniën
zullen hebben. De koloniale kwestie zal
worden opgelost zooals de andere kwesties
en zoolang zij dat niet zal zijn, is er geen
werkelijke kalmeering in Europa. Het is
geen zaak van oorlog of vrede, maar van
redelijkheid en ik ben er van overtuigd,
dat de rede het zal winnen".
Op de tegenwerping, dat Duitschland een
oplossing zou kunnen vinden in den ruil
handel, antwoordde Hitlex, dat de koloniale
kwestie voor Duitschland niet alleen een
commercieele aangelegenheid, maar ook
eerezaak is: „Wij vragen onze vroegere
koloniën en geen andere".
TSJECHO. SLOWAKIJE
MASARYK'S TOESTAND
ZEER ERNSTIG
OUD-PRESIDENT HEEFT LONG
ONTSTEKING.
De toestand van den Tsjechischen oud
president Masaryk is plotseling verergerd.
Zaterdagmiddag begon de temperatuur te
stijgen tot 37,9 om in den avond op te
loopen tot 39.1. De zieke lag toen in ijlende
koortsen, de ademhaling was moeilijk, ter-
geweldige biljetten de berichten omtrent
Let ziekteverloop gepubliceerd worden.
Om half tien gisteravond werd het vol
gende communiqué gepubliceerd:
„In den loop van den avond bleef de toe
stand van Masaryk zonder merkbare ver
andering. De verbetering van zijn adem
halingsorganen duurt voort, hoewel de toe
stand ernstig blijft".
In de schouwburgen te Praag zijn alle
vroolijke opvoeringen van het program ge-
wijl de hartswerking vertraagde. In den
vroegen ochtend heeft men gisteren de
symptomen van een beginnende longont
steking in de rechterbenedenlong waarge
nomen.
De vier behandelende geneesheeren heb
ben gisteimiddag om vier uur een con
sult gehouden, waarbij besloten werd over
te gaan tot een inspuiting met cafeine en
kamfer ter stimuleering van het hart. Uit
een naburig ziekenhuis heeft men een toe
stel laten komen, waarmede de ademhaling
van den patiënt /ergemakkelijkt kan wor
den. De geneesheeren zijn van meening, dat
het niet mogelijk is een verbetering in de
eerstvolgende twaalf uui te verwachten.
In de omgeving van het kasteel staat een
groote menigte ongerust te wachten op het
laatste nieuws omtrent den „president-be
vrijder". In de straten van Praag verdringt
het publiek zich voor de etalages, waar op
In verband met de verergering in den toe
stand van Masaryk is president Benesj van
Topolcianky in Slowakije, waar hij zijn va-
cantie doorbracht, naar Praag vertrokken.
Direct na aankomst heeft hij een bezoek
gebracht aan den oud-president.
Gisteravond heeft hij Masaryk nog eenige
malen bezocht. Volgens de hem behandelen-
;iende dokters heeft Masaryk geen pijn.
Buitenlandsclie Berichten
TYPHOON TEISTERT JAPAN'S
OOSTKUST.
Vele slachtoffers.
Een groot aantal personen is omgekomen
bij een hevige typhoon, welke de Oostkust
van Japan heeft geteisterd en er aanzien
lijke schade aangericht heeft. Tal van tele
foon- en telegraafverbindingen zijn ver
broken.
De typhoon heeft het hevigste gewoed
in de prefectuur Kawaga. Hier zijn 15 men-
schen omgekomen, 46 huizen ingestort,
1000 huizen overstroomd en 200 vissohers-
booten gezonken. Volgens een bericht uit
Nikko zijn daar 12 personen, leden van het
personeel van het waterkrachtstation, om
gekomen, toen hun kantoorgebouw onder
een aardstorting bedolven werd.
DOOR DEN BLIKSEM GETROFFEN.
Vijf personen gedood.
Bij Catania (Sicilië) is de bliksem inge
slagen in een boerenwoning. De geheele fa
milie, vijf personen, kwamen om het le
ven.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK IN
LITAUEN.
Vier dooden.
Bij Vilkija (op 30 K.M. van Kaunas) zijn
gisteren bij een ongeluk met een vracht
auto vier personen om het leven geko
men, dertig personen werden ernstig, veer
tig lichter gewond.
VOORBEREIDING VOOR DEN
POOLNACHT.
De overwinteraars op het station „Noord
pool" deelen mede, dat zij zich voorberei
den voor den Poolnacht. Zij hebben hun
tent van donzen overtrekken voorzien en
vervolgens met sneeuw bedekt om zich te
gen de koude te beschermen.
De temperatuur in de tent bedraagt ze
ven graden boven het vriespunt, terwijl
zij buiten acht graden beneden het vries
punt ligt. Het pakijs drijft snel af in Zuide
lijke richting.
CHINA DOET EEN BEROEP OP DEN
VOLKENBOND.
De Chineesche regeering heeft 'n schrif
telijk beroep op den Volkenbond gedaan,
gegrond op artikel 17 van het Volkenbonds
handvest, dat betrekking heeft op conflic
ten tusschen een lid en een niet-lid van
den Bond.
De Chineezen op de vlucht.
Volgens berichten van het front zijn de
Chineesche troepen na den val van Mats-
jang op de vlucht geslagen. De Japannee-
zen volgen hen op den voet. Het doel der
Japansche operaties vormt thans de spoor
weg Tsinanfoe-Tsingtao. Daar het goed
najaarsweer is, wordt druk gebruik ge
maakt van het luchtwapen. Het verdere
verloop van het Japansche offensief hangt
af van de gesteltenis van het terrein. Vol
gens ooggetuigen vormt de streek ten Zui
den van Matsjang als gevolg van de over
stroomingen één groote watervlakte.
Chineezen ontvangen 60.000 man
versterking.
Uit Sjanghai wordt gemeld, dat 60.000
man het het Chineesche roode leger uit
Noord-Sjensi op weg zijn naar Soei Yoean
om zoo snel mogelijk de Sjansi-legers, die
niet langer weerstand kunnen bieden aan
de Japansche troepen, die opdringen langs
den spoorweg PekingSoeiyoen, te ver
sterken.
De eerste afdeelingen der roode troepen
zouden reeds ten Zuiden van Soei Yoean
zijn aangekomen.
Tatoeng door de Japanneezen genomen.
De Japansche troepen hebben Tatoeng
in het Noorden van Sjansi ingenomen. In
militaire kringen wordt deze bezetting
zeer gewichtig geacht, omdat Tatoeng de
operatiebasis van het Chineesche leger in
Sjansi geweest is.
Een andere afdeeling is, aldus de Japan
sche berichten, doorgedrongen tot Kwiang
ling 'ten Zuid-Oosten van Tatoeng, deze
moet de Chineezen in de bergen ten Zui
den van Kalgan omsingelen.
Geen politieke onderhandelingen met
Italië.
Het Japansche ministerie van buiten
landsche zaken deelt mede, dat de geruch
ten over een anti-Kominternvex-drag tus
schen Japan en Italië onjuist zijn. Zij heb
ben wellicht hun oorsprong in het feit,
dat op het oogenblik economische onder
handelingen tusschen beide landen ge
voerd worden.
Mislukte Japansche aanval bij het
Noorder station te Sjanghai.
Zondagnacht hebben de Japansche troe
pen, voorafgegaan door tanks, de Chinee
sche linies in den sector van het Noorder
station te Sjanghai stormenderhand trach-
afgeslagen. De Japansche oorlogsschepen,
hebben vergeefs getracht een escadrille
Chineesche vliegtuigen neer te halen, die
tegen middernacht bij het Japansche
vliegveld in Jangtsepoe vier en nabij het
Japansche vlaggeschip „Izoemo" drie bom
men hebben laten vallen.
De cholera in Sjanghai.
De cholera, die twee weken geleden te
Sjanghai opgedoken is, heeft den omvang
van een epidemie aangenomen. Reeds zijn
500 gevallen in de internationale neder
zetting voorgekomen en 300 in de Fran
sche nederzetting. Onder de aangetasten
bevonden zich vijf Europeanen, van wie
vier zijn overleden. Alle maatregelen ter
bestrijding zijn genomen, speciale zieken
huizen zijn geopend. Bewoners van be
smette huizen zijn kosteloos gevaccineerd.
De slechte sanitaire toestanden zijn ver
oorzaakt door den toevloed van vluchte
lingen uit de Chineesche wijken.
De strijd langs de kust.
Volgens tnededeelingen uit Japansche
marinekringen is de Chineesche Zuidkust
opnieuw door Japansche oorlogsschepen
beschoten. De Chineesche scheepvaart tus
schen Hongkong en Kanton is onmogelijk
gemaakt. De Japanneezen hebben verder
luchtaanvallen gedaan op den spoorweg
KantonHankau en op de Kauloenglijn.
Volgens zekere berichten is een ernstige
benadeeling der Britsche economische be
langen tengevolge van al deze krijgsver
richtingen, onvermijdelijk.
Opstand in Turkestan?
Naar Domei meldt, zijn 25.000 gewapen
de Mohammedanen in Ghineesch Turke
stan in opstand gekomen tegen de com
munistische overheersching aldaar.
R. K. Ver. v. Kraamverzorging voor
alle gezindten te Leiden en Omstreken
Plaatsing-Bureau le Binnenvestgracht 30,
voorheen Boerhaavestr.
verleent hulp door gediplomeerde krachten
Geopend eiken DINSDAG- en DONDER
DAGMIDDAG van 2—4 UUR tot het ver
strekken van de gewenschte inlichtingen,
aanmelden van contribueerende leden en
aanvragen voor kraamhulp - Telef. 3420.
Aanvragen (schriftelijk) adres 1ste Bin
nen vestgracht 30.
