STADS
NIEUWS
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Konincjinnefeest in
zonnige vreugde
28ste Jaargang
WOENSDAG 1 SEPTEMBER 1937
No. 8816
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bi] vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
By ona Agenten 20 cent per week 1 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT I
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V De regeering en
„de steun"
In een artikel over werkloosheidsproble
men schrijft de „Nederlander" o.m.:
Het is geen uiting van materialisti
sche gezindheid, doch integendeel een
uitvloeisel van humanen zin en Chris
tenplicht, om, met het oog op onze va
lide werkloozen, die dat zijn in den
vollen zin des woords en zich paraat
willen houden in de hoop, dat straks
weer de maatschappij een beroep dp
hen doet, met bijzondere aandacht de
beweging te volgen van de kosten van
het levensonderhoud van arbeidersge
zinnen en speciaal van de gezinnen der
werkloozen.
Het christelijk-historisch dagblad heeft
groot gelijk! Wie „materialistische ge
zindheid", constateert in wat de „Nederlan
der3' hier opmerkt, is als hij zich Chris
ten noemt hoogstwaarschijnlijk een pha-
rizeër of huichelaar, hoogstwaarschijnlijk
behoort hij tot dezulken, die de aardsche
goederen van geen beteekenis. achten, ten
zij voor henzelf.
Wij zouden echter wel wat de „Neder
lander" opmerkt anders willen zeggen. De
stijging van de kosten voor levensonder
houd is niet alléén van belang met het oog
op arbeidersgezinnen en de gezinnen van
valide werkloozen, maar óók van belang
met het oog op de gezinnen van niet va
lide werkloozen! M.a.w. óók voor de niet
valide werkloozen en over het alge
meen voor de „armlastigen" zal „de steun"
verhoogd moeten worden bij de stijging
van de kosten van levensonderhoud! Wij
citeeren de „Nederlander" verder:
Het maandschrift van het Centraal
Bureau voor de Statistiek van 30 Juni
1937 bevat het resultaat van berekenin
gen betreffende kosten van het levens
onderhoud van gezinnen van werkloo
zen te Amsterdam in Mei 1937.
Volgens deze berekeningen zouden
de uitgaven voor voeding van werkloo
zen, bij een zelfde verbruik als in 1934,
in Mei 1937 7 pet. hooger zijn dan in
September 1936, de maand der depre
ciatie. Deze toeneming is grooter dan
die van de kosten der voeding van ar
beidersgezinnen, welke sedert Septem
ber 1936 4,1 pet. bedraagt, als gevolg
van het feit, dat een tweetal rubrieken,
waarbij de belangrijkste prijsstijgingen
te constateeren zijn, met name brood
en aardappelen, op het budget der
werkloozen een grootere plaats inne
men dan bij de arbeiders: de uitgaven
voor de rubriek brood bedroegen bij de
werkloozen 24,3 pet. van het basis-bud
get van 1934/35 en bij de arbeidersge
zinnen 17,5 pet.; die voor aardappelen
bedroegen 9,1 pet. bij de werkloozen en
5,7 pet. bij de arbeiders.
Gelukkig geeft dit hooge percentage
van 7, dat op het eerste gezicht zeer
verontrustend is, geen juist beeld van
den toestand, want voor de totale uit
gaven bedraagt de stijging sedert Sep
tember 1936 2,6 pet., hetwelk minder is
dan het overeenkomstige cijfer voor de
arbeidersgezinnen, dat 3,2 pet. beloopt.
Intusschen blijkt uit de gegevens
over Juni 1937, dat de stijging der kos
ten van levensonderhoud zich heeft
doorgezet. En, hoewel hierin ook sei
zoensinvloeden werken, is te voorzien,
dat prijsstijgingen voor sommige be
langrijke levensbehoeften eerst in het
Juli-indexcijfer geheel tot uiting zul
len komen.
Wij vertrouwen, dat deze gegevens
ook de volle en voortdurende aandacht
zullen hebben van onze regeering en
dat zij middelen zal weten te vinden
om de volkskracht, die schuilt in onze
werkwillige en valide werkloozen, te
bewaren, in het besef, dat dit ook voor
de moreele en de productieve kracht
van ons geheele volk in den wijdsten
zin van de grootste beteekenis is.
De bedoeling is gqed, o n g e t w ij f e 1 d,
maar, zooals 't in dezen laatsten zin wordt
gezegd, spreekt uit het betoog toch weinig
„humane zin" en weinig „christenplicht".
De regeering moet middelen zoeken
voor verhoogde ondersteuning, óók als het
niet voor de productieve kracht van ons
volk van beteekenis kan zijn, dus óók
zooals boven gezegd, voor de niet valide
werkloozen en de andere „armlastigen".
Wij hebben gaarne de aandacht op het
Artikel van de „Nederlander" willen vesti
gen met een o.i. wél gewenschte aanvul
ling.
DE MUZIEK VERSTOMDE
Toen de Veen weigering
vernam
De tijding, dat de Minister geweigerd
heeft steun te verleenen aan de door de
misoogst van aardbeien zwaar getroffen
tuinders in Roelofarendsveen, is als een
ongeluksbode ontvangen.
Op de laatste vergadering van de tuin-
derspatroonsvereeniging „St. Benedictus"
zijn harde woorden gesproken over het be
leid der regeering. Men vreesde toen reeds,
wat nu koude werkelijkheid is geworden.
Liefde, welke niet wordt beantwoord
door weder-liefde, verkoelt licht. De bevol
king van de Venen is trouw aan het gezag,
maar, als het gezag geen oog heeft voor
de nooden van dit gedeelte der bevolking,
kan men dan op een geduldige aanhanke
lijkheid blijven bouwen?
Men behoeft „zijn oor niet te luisteren
te leggen", om de stemming in Roelof-
arondsveen te peilen. Op de vergaderingen
komt openlijk de wrevel en de teleurstel
ling der bevolking tot uiting.
Deze heftige uitingen van een steeds kal
me en, ondanks het sobere bestaan, tevre
den bevolking, ontspringen uit de ernsti
ge nood, waarin de huisgezinnen door het
mislukken van de aardbeien-oogst worden
genepen en geprangd.
De weigering van den Minister heeft
zulk een donkere teleurstelling ver
oorzaakt, dat men het niet wensche-
lijk vond op Koninginnedag-onge
luksdag de bevolking te prikkelen
met opgewekte muziek. Daarom werd
de uitvoering van het corps „Liefde
voor Harmonie" onmiddellijk afgelast.
De Minister heeft steun geweigerd, om
dat Z.Exc. uit het Landbouwcrisisfonds
geen middelen beschikbaar kon stellen.
Met aandrang zouden wij den Minister
willen verzoeken als het uit dit fonds
dan niet mogelijk is op een andere wijze
in den nood van de Venen „bij te sprin
gen".
Er zullen zich in de komende tijden nieu
we onverwachte gebeurtenissen in den
tuinbouw voordoen misoogst in Noord-
Holland, een hagelramp elders. Als het
Landbouwcrisisfonds in zulke gevallen
niet meer de helpende kand kan bieden,
dan zal een andere weg gevonden moeten
worden.
Laat Roelofarendsveen dan de eerste
zijn, die langs dezen anderen weg van de
Regeering mag ontvangen steun in onver
wachte en niet te voorziene tegenspoed.
HET VERLAAGDE BRIEFPORT
Is heden ingegaan
Wij herinneren er aan, dat met ingang
van heden het port voor binnenlandsche
brieven van 6 cent op 5 cent gebracht is.
Dat voor briefkaarten is verlaagd van 5 op
4 cent.
Voor het locaal verkeer blijft het port
onveranderd, n.l. 3 cents voor brieven en 2
cent voor briefkaarten.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
ONDERSCHEIDEN
De Maasbode schrijft:
De lange lijst van onderscheidingen bij
gelegenheid van koninginne-ver jaardag
biedt als meest opvallend kenmerk de on
derscheidingen, verleend aan meer dan één
sociaal-democraat.
Een tweede opvallend verschijnsel daar
bij is, dat wel oud-Kamerleden van de
S.D.A.P., zijn onderscheiden, maar niet de
nog zitting-hebbende leden.
Dit is vermoedelijk geschied bij wijze
van overgang.
Vroeger werden aan sociaal-democraten
geen onderscheidingen verleend, omdat
deze daarop geen prijs stelden.
Dat hierin thans kentering is gekomen,
is zonder eenigen twijfel toe te juichen.
Immers het mag wel als vaststaande wor
den beschouwd, dat er zekerheid bestond,
dat de gedecoreerden de onderscheiding op
passende wijze zouden weten te waardee-
ren.
Zoo wordt een zeer belangrijk deel van
ons volk geleidelijk meer en meer in het
nationale leven opgenomen.
Daarover zal ieder oprecht Nederlander
zich moeten verheugen.
Een openluchtfeest voor de
Jeugd
Geslaagde feestavond in de
Stadsgehoorzaal
HET MIDDAGFEEST.
Zooals wij gisteren reeds hebben gemeld,
ving het zonnige openluchtfeest op het ter
rein aan den Zoeterwoudschen Singel aan
met een toespraak van den burgemeester.
Er was veel belangstelling op het fraai
gelegen sportterrein, dat zooveel meer ac-
comodatie biedt dan b.v. het Schuttersland.
De tribunes vooral maken dit terrein verre
verkieslijk boven andere terreinen, waar
vroeger feesten werden gehouden.
Onder de genoodigden merkten we behal
ve den burgemeester en zijn echtgenoote
o.m. op den gemeentesecretaris, mr. dr. C.
E. van Strijen en zijn echtgenoote, den heer
J. Baak, inspecteur bijhet L.O. in de in
spectie Leiden, Overste M. van Mens, com
mandant der Leidsche burgerwacht, enz.
Toen de deelnemers onder de vroolijke
tonen der muziek het terrein opgemarcheerd
waren hield de burgemeester zijn toespraak,
welke via luidsprekers waarvan de in
stallatie verzorgd was door de fa. v. Re-
mundt over geheel het veld werd uitge
dragen.
Daarna werd het Wilhelmus gezongeg en
iconden de kinderspelen en luchtballonwed
strijd een aanvang nemen.
Bij de spelen der meisjes was leider de
heer N. B. M. Vreebrug, hoofd der R.K.
Jongensschool aan de St. Caeciliastraat, ter
wijl de dames van de Graal de jury vorm
den. Het programma bestond uit: eierwed
loop, wedloop op klompen, turfrapen en
waschophangen
Bij de jongens was de heer J. Berken
bosch, hoofd eener openbare school, leider,
terwij 1de jury werd gevormd door voor
trekkers der Ned. Padvindervereeniging.
Het programma bestond hier uit: hoepel
wedstrijd, steltenwedloop, zakloopen en
h indemis wedloop
Zoowel door jongens als door meisjes
werd naar hartelust gekampt om de over
winning, welke dikwijls niet zonder moeite
werd behaald.
De prijzen werden als volgt behaald:
Jongens. Hindernisloop. Ie pr. A.
Schaafstra en F. v. d. Steen. 2e pr. J. Ooyen-
dijk en G. Wind. 3e pr. J. Bosse en J. v. d.
Stal.
Zakloopen: le pr M. v. d. Holst en J.
Nagtenaal. 2e pr. H. de Groot en H. de Lig-
ny. 3e pr. B. Mieloo en H. de Graaf.
Hoepelen: le pr. W. Schrijver en L. den
Outer, 2e pr. H. v. d. Reijden en I. Brussee.
3e pr. B. Brandt en Joh. Boelee.
Steltenloopen: le pr. C. Bisschop en Th.
den Daas. 2e pr. P. Kikkert en W. v. d.
Klauw. 3e pr. B. Filemon en R. Paulides.
M e i s j e s: Turfrapen, le pr. M. Vermeu
len en S. de Visser. 2e pr. G. Meyers en D.
Schoof. 3e pr. G. de la Ru en F. Bredeveld.
Eierloop: le pr. Maria Theelen en Beppie
Asier. 2e pr. Annie Wassink en Maria Bley-
enberg. 3e pr. Tini Tegelaar en Annetje de
Ligny.
Waschophangen: le pr. Ria de Wilde en
Cath. Jansen. 2e pr. Tineke Nijenhuls en
Geertje Boom. 3e pr. Bep de Gunst en Ria
Schreuder.
Klompenwedstrijd: le pr. Flora de Wit en
M. v. Dalen. 2e pr. Bertha Keijzer en C.
Groenendijk. 3e pr. M. Bink en Sofia Kra-
neveld.
Tijdens deze kinderspelen werden vanaf
het middenveld luchtballons opgelaten,
waaraan op kaartjes verzocht werd bij het
vinden ervan bericht te sturen aan den heer
de Bruyn. Elke kaart was genummerd, zoo
dat men kan zien aan wie de ballon toebe
hoorde. Of er vele terecht zullen komen,
meenen we, echter te moeten betwijfelen.
Het overgroote gedeelte der ballons zal zijn
einde wel vinden in de zee, waarheen alle
ballonnn afdreven.
Na de kinderspelen werd het feest voort
gezet met „Romeinsche Wagenrennen" door
de Kath. Jeugdbeweging „De Kruisvaart."
Hierbij fungeerden drie jongens als paar
den, de ruggen van twee hunner was de
wagen, waarop de menner stond. Zoo werd
een wedloop gehouden en de mener, die
van zijn nwagen" viel had den kamp ver
loren.
't Was dikwijls een interessante strijd
en onder groot applaus kwam de winnaar
tenslotte voor het front om uit handen van
den voorzitter van Koninginnedag de gou-
den oriflamme te ontvangen en daarmede
een eereronde te rijden.
Tenslotte volgden nog gymnastiek— en
athletiekdemonstraties, welke eveneens
met belangstelling gevolgd werden.
Leden van den Rijnlandsche Turnkring
gaven oefeningen aan rekstok, brug, knots
oefeningen, vrije oefeningen en veerplank-
paardspringen, terwijl de R.K. athletiek-
vereen. „Docos" wedstrijden hield in 80 M.
hardloopen, verspringen en polsstokhoog
springen.
Zoo kwam tenslotte het einde van den
warmen middag, want al dien tijd had het
zonnetje zijn stralen over het veld gegoten.
Er heerschte op en rondom het terrein
een voorbeeldige orde dank zij de welwil
lende medewerking van een detachement
der Leidsche Burgerwacht, van welken hulp
zeer gaarne gebruik werd gemaakt.
HET AVONDFEEST IN DE
GEHOORZAAL.
't Avondfeest, dat de Vereeniging „Konin
ginnedag" ter gelegenheid van Hare Maje-
steit's verjaardag gaf in de Gehoorzaal is
zeer wél geslaagd en gezellig geweest. Ge
zellig is hier 't ware woord. In de goed be
zette groote zaal, die feestelijk met de na
tionale kleuren was versierd en décoratief
getooid met groote bossen goudsbloemen
was de stemming opperbest. Vroolijk en
toch rustig. Het mondharmonicacorps
„Kunst en Genoegen" -deed onder leiding
van den heer Roman al dadelijk pittige wijs
jes hooren, en nadat het aanvangsuur gesla
gen had sprak de voorzitter van „Koningin
nedag", ir. P. C. Lindenbergh een kort
openingswoord en heette den ^ere-voorzit
ter, Burgemeester van de Sande Bakhuyzen,
welkom alsmede de aanwezige militaire en
civiele autoriteiten, en verder allen, die ge
komen waren op 't vroolijk festijn.
Toen werd begeleid door de mondhar
monica's het Wilhelmus aangeheven, en
uit volle borst werden de beide eerste stro-
phen gezongen, en toen 't gordijn daarna
opging stonden daar netjes in de rij een
troepje kleuters, ook al weer met oranje
linten en strikken, die aandachtig naar het
stokje keken van den heer van der Neut,
die in samenwerking met mevrouw van der
Neut-van der Wolk een zeg- en zangspel
uitvoerden. „De Avonturen van Kleinen
Hans" waren er vele en lang niet alle even
pleizierig, maar 't liep gelukkig goed af.
Hans Donker kwam weer levend thuis.
Twee kleine solisten, één die zong en één
die sprak, deden 't verhaal en kweten zich
aardig van haar taak, vooral de kleine
spreekster hield zich dapper. Wat ons be
treft wij zouden een ietwat moderner werk
je geprefereerd nebben en vonden dus deze
keuze niet zoo heel gelukkig.
Maar 't ging in stijgende lijn. De heer en
mevrouw Kühler-Kohlen brachten een
gymnastiek kabouterspel voor 't voetlicht,
't Was een grappig, fleurig stelletje aard
mannetjes, dat aan 't bokje springen en
stoeien was. Maar daar verscheen Koning
Oberon in hoogst eigen persoon, door twee
elfjes gesecundeerd en vertelde zijn onder
danen wat en hoe zij werken moesten en
toen volgde een spelletje in den geest van
Dalcroze.
Mevrouw van der Neut had een „Pop-
penbruiloft" gearrangeerd met gasten
van allerlei slag Chineezen, een neger
tje, Pierrot en Colombine, charmante ka
mermeisjes, „dummer August" (die koste
lijk was) enz. enz. Het bruidje een aller
liefst meisje door Biedermayertjes bege
leid ontving met veel gratie de bruidsbou-
quet uit handen van haar miniatuur brui
degom en toen ging 't in langen stoet door
de zaal naar 't stadhuis en weer terug. Alles
even leuk en feestelijk.
Na de pauze Duitsche volksdansen door
leden van „de Graal" In figuurdansen wa
ren de jonge dames wel zóó getraind, dat
van eenige vergissing geen sprake mag we
zen. Duidelijk waarneembaar was het on
derscheid tusschen de drie zeer hupsche
Duitsche volksdansen en de meer strak ge
houden Engelsche, die werden voorgedanst.
Tusschen deze beide dansgroepen voer
den een negental heeren een Chineesche
dans uit onder leiding van den heer H.
Kühler. Een ballet uitsluitend van heeren
ziet men nagenoeg nooit en met genoegen
hebben wij de rhythmisch lang niet gemak
kelijke figuren, de mooie kleurwisseling en
de merkwaardige bewegingen van armen
en beenen gevolgd. Ook aan spierbeheer-
sching en kracht heeft het vooral den eer
sten danser niet ontbroken.
Tot besluit werd een kort dankwoord
door den voorzitter gesproken en ontvin
gen mevrouw van der Neut en mevrouw
Kühler bloemen. Toen werd 't „Wien Neer-
lands Bloed" gezongen.
Nog een extra woordje komt toe aan
..Kunst en Genoegen". De heer Roman liet
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Nieuwe politieke spanning in België.
(2de blad).
De Japanners bezetten Woesoeng. (2de
blad).
De opmarsch der rechtschen naar Astu-
rië in Noord-Span je. (2de blad).
Het a.s. bezoek van Mussolini aan
Duitschland. (2de blad).
Binnenland
Het Koninginnefeest te Apeldoorn.
blad).
De verlaging van de briefport (1ste
blad).
De slagersgezellen-organisaties over de
saneering van het bedrijf (2de blad).
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
In België „kriselt" het weer. Er zit een
nieuwe „kabinets"-crisis als een donder
wolk in de lucht. Het gaat thans om het
beheer van de Nationale Bank of liever
over de verdeeling van de winst. "Van Zee
land, die vóór zijn minister-president
schap vice-gouvernéur van de Bank was,
wordt ervan beschuldigd, thans nog langs
een omweg gelden te incasseeren, terwijl
de minister van financiën ,De Man, het
beheer van de Bank wil reorganiseeren.
Het schijnt wel niet heelemaal pluis te
zijn, maar het fijne van de zaak is nog
niet aan het licht gekomen. Natuurlijk
heeft de bekende Rex-beweging daarin
direct aanleiding gevonden om agitatie te
verwekken. Het land staat nu op stelten
en de volgende week zal het parlement
in een extra-zitting bijeenkomen.
Uit China wordt bericht, dat de Japan-
neezen de voorstad Woesoeng bij Sjanghai
hebben bezet, hetgeen een belangrijk suc
ces voor de Japanneezen is. Van den ande
ren kant wordt door de Chineezen meege
deeld, dat zij de Japanners uit de voorstad
Lotien hebben verdreven. Zoo gaat de
strijd op en neer. Maar de Nederlanders
zijn uit deze hel gevlucht.
In Noord-Spanje rukken de rechtschen
in snel tempo op naar de grens van Astu-
rië. Zonder strijd te leveren, aldus meldt
Havas, trekken de Asturische troepen naar
het Westen terug, doch niet zonder steeds
meer hinderlagen te leggen, waarbij het
dynamiet vooral een groote rol speelt. De'
Asturische mijnwerkers zijn berucht om
hun strijdmethode met dynamiet en zij
worden daarom ook de „dynamiteros" ge
noemd.
onze mooie nationale liederen blazen, maar
dat niet alleen ook de „Schlager" is hem
niet vreemd. Alle tusschenruimte werden
door de jongens gevuld en ze deden het
graag. Grime en kapsels had de heer Kou-
wenberg keurig verzorgd.
„Koninginnedag" gaf gisterenavond een
gezellig feest.
In de stad was het den geheelen avond
vrij druk. Er vonden concerten plaats op
de Korenbeurs en de Steenstraat en daar
omheen concentreerde zich de grootste
drukte. Het schitterende zomerweer had
bovendien niet weinig bijgedragen tot
welslagen van het feest.
Feest in de Musschenbroekstraat,
De buurtvereen. „de Musschenbroek-
straat" heeft gisteren een groot feest ge
organiseerd ter gelegenheid van den ver
jaardag van H. M. de Koningin. Gister
ochtend om 8 uur waren alle deelnemen
de kinderen al aanwezig. Te half tien
werd het feest geopend door den heer v.
Houten die zich zorgen noch moeite heeft
gespaard om dit feest in elkaar te zetten.
Alles wat er was zooals wip, werptent,
sprietpalen, werplood, enz. enz. is uit
handen gekomen van den heer v. Hoiten.
Na de opening werd onder leiding van
mej. v. d. Reijden het feestlied en het
Wilhelmus gezongen, daarna is men tot
's avonds toe bezig geweest met de ver-