DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE MISSIE EN DE STRIJD
IN HET VERRE OOSTEN
Een Japansche
nederlaag
28ste Jaargang
WOENSDAG 25 AUGUSTUS 1937
No. 8810
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij ona. Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT t
Gewone Advertentlën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
V De Jeugd-vorming
De vorige maand deed het Centraal Bu
reau voor de Statistiek voor de eerste maal
een uitgave verschijnen, die een beeld geeft
van hetgeen in Nederland aan vrije jeugd-
vorming wordt gedaan.
Uit bedoelde statistiek blijkt dus, dat
onze katholieke jeugdbeweging veruit de
meeste leden heeft. Haar ledental is zelfs
grooter, dan van de andere richtingen bij
elkaar.
Opvallend is voorts ook, dat de jeugdbe
weging in ons land voor het overgroote deel
(86 percent) op uitgesproken christelijken
grondslag staat. Wat haar omvang betreft,
maakt de socialistische jeugdbeweging, in
vergelijking met de katholieke en pro
testants-christelijke, een poover figuur.
In de katholieke jeugdbeweging loopt het
mannelijk en vrouwelijk element niet veel
uiteen. Ze omvatten beide ongeveer 164.000
leden.
Waarschijnlijk had menigeen niet ver
moed, dat zoo groot deel der georganiseer
de jeugd op Christel ij ken grondslag
is georganiseerd.
Dat feit is verblijdend! Maar: men ver-
gete hierbij niet, op de eerste plaats,.-dat
bij de niet-christelijken velen, ook al zijn
zij in him jeugd niet georganiseerd, later
toch vaak vóóraanstaan in de organisaties
onzer tegenstanders; en, op de tweede
plaats, dat het totaal-cijfer van de katholiek
georganiseerde jeugd, hoewel in verhouding
tot dat van de andere maatschappelijke
groepen heel hoog, toch in verhouding tot
het cijfer, dat katholiek georganiseerd zou
künnen zijn, niet zoo héél bevredigend
is!.... M.a.w. wij kunnen niet stilzitten!
Niet stilzitten wat betreft de innerlijke
versterking onzer katholieke jeugd-organi-
satie, maar ook niet stilzitten wat betreft
de uitbreiding van het leden
tal
De krachten, de arbeid en tijd, geschon
ken aan het jeugd-werk, is van eminent be
lang. Niemand onzer mag daarbij onver
schillig toezien!
LANDINGSTROEPEN TE WOESOENG
VERNIETIGD
EEN HERHALING VAN GALLIPOLI
NANKING, 25 Augustus (A.N.P.) In
een telefonisch van het front ontvangen be
richt wordt verklaard, dat 5000 man Japan
sche troepen, die te Woesoeng waren ont
scheept, vanochtend na een hevig gevecht
zijn vernietigd.
Een Japansche brigade-generaal en een
majoor van de luchtmacht behooren tot de
gesneuvelden.
Reuter meldt nog uit Sjanghai, dat de
Japanneezen bij hun troepenontschepingen
zware verliezen hebben geleden. De Chi-
neezen waren goed voorbereid en hadden
overal langs den oever machinegeweerpos-
ten opgesteld, met op 500 M. daarachter
een tweede verdedigingslinie. Toen de Ja
pansche troepen de eerste linie gepasseerd
waren, vonden zij het terrein met mijnen,
die tot ontploffing kwamen en een vernie
tigende uitwerking hadden, bezaaid.
In sommige kringen is men van meening,
dat de Japanneezen in de vergissing van
de Engelschen te Gallipoli vervallen. De
Japanneezen melden daarentegen, dat de
ontscheping, volgens een opgesteld plan,
met geringe verliezen ten uitvoer werd ge
legd.
Maritieme kringen verklaren, dat zich bij
de Japansche transportschepen, welke ter
hoogte van Woesoeng liggen, het vroegere
Oceaanschip „Baltic" bevindt, dat de Ja
panneezen voor afbraak hadden gekocht.
KATHOLICISME IN ENGELAND.
Het aantal katholieken in Engeland en
Wales is in het afgeloopen jaar met
18.000 gestegen Het aantal priesters is
met 20 vermeerderd. Er werden 50 nieu
we kerken gebouwd.
De streek, waar juist de
meest hoopvolle verwach
tingen voor de toekomst
lagen, het meest geteisterd
HELDENMOED DER MISSIONARISSEN.
De strijd in het Verre Oosten heeft haar
„plaatselijk karakter" geheel verloren. Men
kan gerust spreken van een formeelen oor
log tusschen China en Japan. De strijd con
centreert zich vooral om de drie steden:
Peking, Tientsin en Sjanghai; de beide
eerstgenoemde steden liggen in de provin
cie Hopei, terwijl Sjanghai daarvan ver
wijderd is op een afstand zoo ongeveer van
Amsterdam naar Milaan.
De economische gevolgen van dezen oor
log verontrusten Europa en Amerika; doch
het geld is slechts iets vergankelijks, ook al
wordt het verlies daarvan door de publieke
opinie hooger aangeslagen dan de vernie
tiging van geestelijke goederen. Want de
oorlog speelt zich inderdaad af op een ter
rein waar de Kerk haar grootst mogelijke
activiteit heeft ontwikkeld op wetenschap
pelijk, opvoedkundig, godsdienstig en cha
ritatief gebied. Wanneer men de hieronder
volgende cijfers leest, zal men begrijpen,
dat het Missiewerk in China door den
strijd in het Verre Oosten als het ware met
den ondergang bedreigd wordt.
De provincie Hopei telde in 1936 meer
dan 780.435 katholieken; dat is dus onge
veer 1/4 gedeelte van de totale katholieke
bevolking van China. In Peking, waar reeds
in de 18e eeuw heidenen tot de Katholieke
Kerk overgingen, bevindt zich de Apostoli
sche Delegatie; daar staat de Katholieke
Universiteit, en de katholieke Centrale van
Petang, die aan de Lazaristen is toever
trouwd; deze instellingen die rond de ka
thedraal gelegen zijn, bestaan uit een Groot
en Klein Seminarie, lagere en middelbare
scholen, weeshuizen, hospitaal enz. In de
stad zelf bevinden zich nog verschillende
instellingen op gebied van onderwijs en
liefdadigheid alsmede opleidingsinstituten
die de Missionarissen in het leven hebben
geroepen.
In Tientsin is een school voor Hooger
Onderwijs met een industrieele faculteit en
handelshoogeschool, terwijl ook het chari
tatieve en opvoedkundige werk sterk ver
breid is. Men begrijpt nog beter de groote
nadeelen die er uit een oorlog tusschen Ja
pan en China voor de Missie voortvloeien,
wanneer men ziet welk een bloeiend Ka
tholiek leven zich in de provincie Hopei
heeft ontwikkeld.
De provincie Hopei zelf is verdeeld in 10
Apostolische Vicariaten, waarvan er 6 zijn
toevertrouwd aan de Lazaristen, één aan
de Jezuieten, en 3 aan de Inlandsche gees
telijkheid, terwijl de zielzorg in het Apos
tolisch Vicariaat van Ankuo wordt behar
tigd door Chineesche Lazaristen. Verder zijn
er drie Apostolische Prefecturen. Wanneer
men een vergelijking maakt tusschen de
Arbeidskrachten die in dit Missiegebied
werkzaam zijn, verkrijgt men de volgende
cijfers. In de Provincie Hopei zijn werk
zaam 237 Priesters, 173 vrouwelijke reli-
gieusen en 85 Broeders, allen Missionaris
sen afkomstig buiten China. Wanneer men
daar nu tegenover stelt dat in Hopei werk
zaam zijn 437 Inlandsche priesters, 756 In
landsche zusters en 325 Chineesche Broe
ders, dan blijkt duidelijk de volle wasdom
van het Katholicisme in dit vruchtbaar ge
bied.
De Missionarissen werden bij hun moei
lijk werk bijgestaan door 3730 Catechisten,
3272 Onderwijzers, en 976 Christelijke on
derwijzeressen.
De Missionarissen besturen 3 Seminaries,
waar Theologanten op het ontvangen der
H.H. Wijdingen worden voorbereid. Deze
drie Seminaria tellen tesamen 152 Semina
risten. Verder zijn er 11 Seminaria voor de
Lagere Studiën en 4 Scholen waar voorbe
reidend Onderwijs wordt gegeven, die resp.
721 en 231 leerlingen tellen, terwijl er 5688
lagere scholen zijn, die door 92.315 leerlin
gen bezocht worden. De Katholieke Uni
versiteit van Peking telt 963 Studenten, de
inrichting voor Hooger Onderwijs te
Tientsin 553 studenten, terwijl de Middel
bare Scholen bezocht worden door 6165
leerlingen.
In de kweekscholen worden 256 leerlin
gen opgeleid voor onderwijzer; 746 jongens
worden gevormd tpt Catechisten; verder
onderhouden de Missionarissen ambacht
scholen, nijverheidsscholen en bewaarscho
len. Wat de Missionarissen op charitatief
gebied tot stand brengen moge blijken uit
de volgende cijfers: in de provincie Hopei
hebben de Missionarissen 33 weeshuizen
opgericht, waar 150 weesjongens en 2832
weesmeisjes worden verzorgd. Het werk
der H. Kindsheid bekostigt hier het onder
houd van 2448 kinderen; in de 9 ziekenhui
zen der Missie bevinden zich 9122 patiën
ten, er zijn bovendien 9 tehuizen voor
Ouden van Dagen, waar 624 hulpbehoeven
den worden verpleegd. In de 140 klinieken
wordt jaarlijks aan bijna 2 millioen patiën
ten consult en geneeskundige bijstand ver
leend. Tenslotte heeft de Missie 26 werk
plaatsen waar 118 arbeiders en 1673 meis
jes werkzaam zijn.
Sjanghai, het New York van China, is
een even belangrijk katholiek centrum als
Tientsin en Peiping. In deze eerstgenoemde
stad, waar meer dan 3 millioen menschen
wonen, is de Katholieke Aurora-Universi-
teit gevestigd, die door 643 studenten be
zocht wordt. In Zikawei bezitten de Je
zuieten tal van wetenschappelijke instellin
gen, zooals een Meteorologisch Instituut,
en een Sinologisch bureau. Bovendien vindt
men in de stad vier groote colleges, één
Groot Seminarie, één Scholasticaat, der Pa
ters Jezuieten, 6 Hospitalen en 2 groote
Weeshuizen. Drie Congregaties voor man
nelijke religieusen en 10 Congregaties voor
de Zusters, 91 Inlandsche Priesters, waar
van er 75 tot de Séculiere geestelijkheid
behooren, werken hier samen met de Je
zuieten van de Parijsche Provincie.
Volgens de, tot nog toe ontvangen be
richten zijn er te Sjanghai gelukkig nog
geen menschenlevens te betreuren.
Doch op aandringen van de Fransche
autoriteiten hebben de Zusters Francis
canessen van het Hospitaal van het H.
Hart te Jangsepo er in toegestemd om
hun huizen te ontruimen, daar het niet
langer verantwoord was de patiënten
in deze gevaarlijke omgeving te blij
ven verplegen. Nadat de zieken zorg
vol waren getransporteerd, hebben de
Zusters Franciscanessen het Hospitaal
verlaten. Temidden van de groote ver
warring, die er in de stad heerscht, leg
gen de Missionarissen en de vrouwelij
ke religieusen een bewonderenswaar
dige moed en toewijding aan den dag.
Deze oorlog biedt aan de Katholieke Mis
sionarissen wel de gelegenheid om hun
liefdadigheid te ontwikkelen en hun hel
dendaden van 1932 te hernieuwen, waarvan
de weldadige herinnering nog niet is weg
gevaagd.
Ofschoon dit dus in zekeren zin een
lichtzijde is temidden van de beproevingen,
waaraan de Missie in het Verre Oosten
thans is blootgesteld, en, hoewel de Godde
lijke Voorzienigheid uit het kwade steeds
het goede weet te trekken, moet men toch
in het algemeen ten zeerste betreuren, dat
juist als oorlogsterrein een centrum is uit
gekozen, dat zoo dicht bevolkt is, en waar
niet anders dan tallooze onschuldige slacht
offers kunnen vallen, wier lijden onbe
schrijflijk is.
Kardinaal Faulhaber
VLAMMENDE WOORDEN.
De preek, door Kardinaal Faulhaber in
de St. Michaëlskerk te München uitgespro
ken over de arrestatie van pater Rup.
Mayer, is thans in den letterlijken tekst
verschenen. De Kardinaal zeide o.m.:
Pater Mayer heeft als Johannes de Doo-
per den grooten der aarde de waarheid in
het gezicht geslingerd. Hij zou al lang vrij
zijn geweest, als hij de verklaring had wil--
len onderteekenen, dat hij buiten München
niet meer zou prediken. Hij zei: ik kan dat
niet, en bleef gevangen.
De door hem geleide mannen-congrega
tie heeft volgens mijn aanwijzing zich ont
houden van demonstraties op straat. Wij
kunnen de politie geen grooter genoegen
doen, dan haar door demonstraties een
voorwendsel te verschaffen om met gum
miknuppels, arrestaties, verboden en ont
slagen de gehate katholieken te treffen,
want dezen worden op het oogenblik meer
gehaat en vervolgd dan de bolsjewieken.
„Er is een tijd om te zwijgen en een tijd
om te spreken". (Pred. 3: 7).
Pater Mayer verwierf in den oorlof het
IJzeren Kruis zoo goed als de» heer Hitier,
en hij bestreed in openbare vergaderingen
het bolsjewisme zoo goed als de heer Hit-
Ier. Maar thans wordt deze man verdacht
van vijandschap tegen den staat!
De Staat heeft niet het recht een geeste-
LEIDEN.
IN MEMORIAM LEON BAYER.
In den ouderdom van 64 jaar is in het
St. Elisabeth-Ziekenhuis overleden de
heer L. Th. Bayer.
De nagedachtenis van dezen voorbeel-
digen katholieken man zal in eere blij
ven bij allen, die hem hebben gekend. In
allen eenvoud, zonder èènig uiterlijk ver
toon, heeft hij zijn plicht gedaan, gear
beid allereerst voor zijn gezin en daarna
voor anderer belangen, als hij meende
daartoe door de hem geschonken gaven
geroepen te zijn.
Volgend in memoriam schetst naar
waarheid de groote verdiensten,, die de
overledene heeft gehad voor de St. Jo-
seph-Gezellenver.
De slag is gevallen. En aan het gezin
werd een geliefde echtgenoot en vader
ontrukt, aan ons Kolpingsgezin ontviel
een ijvervol en toegewijd bestuurslid.
Tientallen jaren heeft wijlen Leon
Bayer aan de Gez.-Ver. van onze stad zijn
beste krachten gewijd. Hij had de ver-
eeniging lief, omdat hij haar waarde en
beteekenisvollen invloed voor talrijke
jongemannen zoo duidelijk begreep. En
in zijn karakteristieken eenvoud heeft hij
gewerkt dag aan dag.
In twee functies vooral diende hij het
Kolpingswerk. Als lid van den Raad van
Bestuur en als regisseur der tooneelclub.
Was het eerste meer een werk binnen de
vereeniging, als tooneelregisseur was hij
bij katholiek Leiden bekend en bemind.
Het was onder zijn leiding, dat „Adolf
Kolping'' bekend stond als de beste too
neelclub der stad en triomfen beleefde
als nimmer. En dat alles bewerkte hij niet
om eigen faam, maar omwille der Gez.-
Ver.
Nu hij is heengegaan, een leegte latend
in zijn gezin en in onze vereeniging. En
de velen, die hem gekend hebben, zullen
God bidden om aan Zijn trouwen dienst
knecht loon naar werken te schenken.
In onze Gez.-Ver. bJijve zijn nagedach
tenis in eere....
STEPH. MENKEN,
Senior.
lijke te verbieden in de kerk te preeken,
als die geestelijke de bepalingen van het
Concordaat niet overtreedt en zoolang zijn
bisschop hem opdracht tot preeken geeft.
Wat thans geschiedt is dan ook hetzelfde
wat wij lezen in de Handelingen der
Apostelen: „Hebben wij u niet ernstig aan
gezegd, dat gij dezen Naam niet zoudt lee-
ren?" En de Apostelen antwoordden: „Men
moet Gode meer gehoorzaam zijn dan de
menschen". In Duitschland herhaalt zich
thans de geschiedenis der vervolging van
degenen, die spreken in Jezus' naam. Maar
de beslissing nadert. Er zijn vlammende
teekenen waar te nemen.
Een nationaal-socialistisch Minister heeft
intusschen gedreigd, de wettelijk vastge
stelde subsidie aan de kerken in te trek
ken. Wij hebben in de rede van dezen mi
nister evenwel een verwijzing gemist naar
de salarissen en onkostennota's der mi
nisters!Dit vraagstuk van de mi
nisterssalarissen en van hun onkosten
nota's houdt vooral de kringen der arbei
ders bezig.
Week aan week mogen Duitsche kranten
en tijdschriften in woord en beeld tegen de
bisschoppen, de kath. leer enz. den gemeen-
sten lasterpraat uitbraken, zonder dat wij
in staat zijn om door radio, een corres
pondentiebureau, of het geringste pa
rochieblaadje de leugen als leugen te
brandmerken.
Het uur der beslissing heeft geslagen.
Vraagt men u: wie zijt gij, antwoord dan:
ik ben katholiek, ik ben katholiek, ja en
amen!"
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Japansch offensief aan alle fronten in
China (le en 2e blad).
De rechtschen hebben bij hun opmarsch
in het Noorden Torre la Vega bezet (2e
blad).
De boerenonrust in Polen (2de blad).
Binnenland
Ingesteld is een Vogelwet-commissie, die
den minister van Economische Zaken moet
adviseeren over maatregelen tot uitvoering
van de Vogel wet (1936) (1ste blad).
Einde Juli 1937 bijna 62.800 minder ge
registreerde werkloozen dan einde Juli 1936
(lste blad).
Wederom hadden verscheidene ernstige
verkeersongelukken plaats: Te Geleen wer
den twee jongens aangereden door een
vrachtauto, waarvan er één werd gedood;
te Velsen werd een wielrijder overreden en
gedood; te Roosendaal een tweejarig meisje;
te Veenendaal werd een paard en wagen op
een onbewaakten overweg gegrepen, waar
bij de voerman werd gedood (3e en lste
blad).
Brand in een Italiaansch stoomschip te
Rotterdam (lste blad).
De 108-jarige olifant „Jenny" van het cir
cus Sarassani gestorven (3e en lste blad).
Sport en Wedstrijden
Bij den wereld wieier wedstrijden achter
den motor werden Piet van Kempen en
Snoek in de voorwedstrijden uitgescha
keld (3e blad)
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
De strijd in China gaat op en neer. De
Japanners vallen met verwoedheid aan;
zij zetten waar zij maar kunnen steeds
meer troepen aan land, maar worden door
de Chineezen met krachtigen tegenstand
ontvangen. In de buurt van Sjanghai heb
ben de Japanners de Chineezen gefopt. Zij
hebben te Woesoeng een landingspoging
gedaan, waar een aantal Chineesche troe
pen te hoop liep om dat te beletten, maar
intusschen werd vijftien mijl verder de
„echte" groote landing verricht.
Volgens een Chineesche mededeeling
zou de afdeeling, welke te Woesoeng ge
land is, in de pan gehaakt zijn
De Chineesche regeering heeft Londen
laten weten, dat zij accoord gaat met het
Britsche plan tot neutralisatie van Sjang
hai. Het is evenwel bekend hoewel To
kio nog niet officieel geantwoord heeft
dat Japan er niets voor voelt.
Behalve te Sjanghai en omgeving, wordt
ook in het Noorden flink gevochten. De
Japanners melden verschillende overwin
ningen o.a. zou Kalgan door hen bezet zijn.
In Spanje, dat langen tijd weinig van zijn
burgeroorlog heeft laten horen, schijnt de
opmarsch der Franco-troepen in Asturië
toch werkelijk voortgang te maken. De in
name van de belangrijke plaats Torre la
Vega wordt gemeld en daarmee is de om
singeling van Santander bijna voltooid. In
dien het zoo door gaat, zal de val van San
tander niet lang op zich laten wachten.
KIND OVERREDEN EN GEDOOD.
Omstreeks half twaalf hedenmorgen is
op de boulevard te Roosendaal een twee
jarig meisje van de familie van Aart, dat
op straat speelde en plotseling den weg
overstak, onder een zwaren vrachtwagen
gekomen.
Het kind kwam onder de hoeven van het
paard terecht en vervolgens onder een der
wielen en werd onmiddellijk gedood.