Het tweede boek van een ontgoochelde. RIJNSTREEK STADS NIEUWS AGENDA BIOSCOPEN DONDERDAG 19 AUGUSTUS 1937 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 HOE WORDT HET WEER? WEINIG VERANDERING. De Bilt seint: Verwachting: Matige, later afnemende Noord-Westelijke tot Westelijke wind, ge deeltelijk bewolkt, weinig of geen regen, weinig verandering in temperatuur. Hoogste barometerst.: 768,3 te Valentia. Laagste barometerst.: 753.6 te Skudesnae.s De depressie by Groenland is nog wei nig verplaatst, een ondiep minimum trok over de Britsche Eilanden en wordt door een vrij krachtige ontwikkeling van hooge- drukking in het Zuid-Westen en Westen ge volgd. Ook in Finland steeg de barometer. In Schotland valt nog eenige regen, na flinken regen in den nacht, overigens klaart het weer op de Britsche Eilanden op bij krachtige Westelijke tot Noord-Westelijke winden. In Zuid-Scandinavië is ook veel regen gevallen en is opnieuw regen te ver wachten nu de ondiepe depressie daarheen trekt. Ook verder in Scandinavië is de lucht meest bedekt, het gebied van fraai warm weer trok naar Finland. In Duitsch- land klaarde het weer op behoudens zeer lichten regen in het Westen. Frankrijk heeft opklarend weer in het Westen en zeer hooge temperatuur in het Zuid-Oos ten. Ook in Zwitserland is het weer opge klaard, ook op de hooge toppen, waar de temperatuur omstreeks nul graden is. De aftrekkende depressie zal in onze omgeving weinig of geen re gen brengen en daarna is meer dan 24 uur droog weer, zonder veel stijging van temperatuur, te wach ten. LUCHTTEMPERATUUR. 17.3 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.: Van Donderdagnamiddag 8.48 uur tot Vrijdagmorgen 5.20 uur. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee op Vrijdag 20 Aug. voorm. 2.31 en nam. 3.00 uuh. WATERTEMPERATUUR. Poelmeer 19 gr. C. De Zijl 18.5 gr. C. AARLANDERVEEN. Personalia. Voor het examen Engelsch l.o. is geslaagd mej. T. Klees. BODEGRAVEN. HARDDRAVERIJEN. Gisteren zijn op het voetbalveld in Oud- Bodegraven dravery en gehouden, waar voor een goede belangstelling bestond. Er werd gereden met 13 paarden waarvan de resultaten zijn als volgt. Draverij A. Ie pr, Fanfare, eig. A. Ko nijnenburg. 2e pr. Takena, eig. J. H. Ju- miore. 3e pr. Zonnestraal, eig. A. Konijnen burg. 4e. pr. Etgard, eig. D. Tronk. Draverij B.: 1. Zonnestraal, eig. A. Konij- nenbprg. 2. Smeling, eig. J. Haan. 3. Bleu- band, eig. A. Konijnenburg. 4. Lilian Axij werty, eig. L. Goedhart. Draverij C.: 1. Etgard, eig. D. Tronk. 2. Corona, eig. D. Tronk. 3. Lilian axwerty, eig. L. Goedhart. Na afloop werden door het plaatselijk bestuur de 500 aan geldprijzen onder 'n toepasselijk. Des avonds werd op hetzelfde uitgereikt. Des avonds werd op hetzelfde terrein een bioscoopvoorstelling gegeven, welke bestond uit voorstellingen van paar densport, natuuropnamen, Micky Mouse en amusements- en oranjevorstellingen. Ook hiervoor was groote belangstelling. Hierna vermaakte men zich nog geruimen tijd on der muziek en dans. Extra Hanze vergadering! Vrijdag avond half negen is er extra Hanze verga dering in Hotel v. Haaften in verband met de vestigingswet. Aangezien dit voor de Middenstanders zeer ^elangrijk is, worden allen leden verzocht deze vergadering bij te wonen. L. T. B. A.s. Vrijdagavond wordt er ledenvergadering gehouden voor de leden van den L. T. B. in 't parochiehuis aan vang 8 uur. Tandem aangereden. Doordat een groote trailer de bocht om de hoek bij de firma Ubert te groot nam, kwam hij in aanraking met een tandem. De berijders, een heer en dame, kwamen er met de schrik af, terwijl de tandem erg bescha digd werd. De schade werd onderling ge schikt. Een reuzen-snoek. De jeugdige S., die nabij de melkfabriek zat te visschen, viel pardoes djen Rijn in. Vanaf den overkant, waar men het ongeluk zag gebeuren, roeide men er ijlings heen, en wist men erger te voorkomen. „Ik verwijt de Communisten, bij ons, dat zij gelogen hebben", zegt André Gide. Vier jaar zijn voorbijgegaan, sinds André Gide zijn bewonde ring voor Sovjet-Rusland uitte. Hij verwachtte van het Com munisme een ontzaglijke voor uitgang, en hij trok naar Rus land om de „schitterende" resul taten ervan zelf in oogenschouw te nemen. Zijn reis door Sovjet-Rusland heeft zijn enthousiasme spoedig bekoeld, en zijn boek „Retour de L'U.R.S.S." werd het dagboek van een ontgoochelde. Men kan zich de verontwaar diging der extremistische bladen over deze onpartijdige getuige nissen wel voorstellen. Tallooze aanvallen werden op hem ge richt door zijn vroegere vrien den, en André Gide antwoordde hierop in zijn onlangs versche nen boek „Retouches", waarvan wij hier enkele uittreksels geven. Sovjet-Rusland verandert iedere maand. Ik heb het gezegd. En dat is het wat mij verschrikt. Iedere maand verergert de toestand in Sovjet-Rusland. Gij begint ongerust te worden, kameraden, bekent het maar. En gij vraagt u met groeiende angst af, (tegenover de processen van Moskou, bijvoorbeeld): tot hoever zal men onze daden goedkeuren? Vroeg of laat zullen uw oogen open gaan; zij zullen gedwongen worden open te gaan. Dan zult gij u afvragen: hoe hebben wij ze zoolang gesloten kunnen houden? De worm verbergt zich diep in de vrucht. Maar toen ik u zeide: „Deze appel is wormstekig hebt gij mij ervan beschuldigd geen helder gezicht erop te hebben of niet van appelen te houden. Als ik mij tevreden had gesteld met te bewonderen, dan zoudt ge mij dat ver wijt niet hebben gemaakt, en toch zou ik het dan juist verdiend hebben. Het Sovjet-Paradijs. Het is uit de „Iswestija" van 3 Juni 1936 dat wy vernemen, dat sommige wij ken van Moskou op dien datum slechts een apotheek hadden op de 65.000 inwo ners; andere wijken een op de 79.000, en dat er in de geheele stad niet meer dan 102 waren. De kinderbewaarplaatsen zijn dikwijls merkwaardig. Maar in 1932, konden er volgens de gegevens van Sir Walter Ci trine maar 1 op de 8 kinderen geplaatst worden. Volgens de nieuwe plannen als die tenminste uitgevoerd worden zal het aantal verdubbeld worden, d.w.z. 2 op de 8 kinderen vinden er een ver blijf. Ik vrees dat de behuizing van de arbeiders nog erger wordt. De bouwplan nen voldoen niet aan de eischen, die de toename der bevolking stelt. Waar men nu met drie of vier in het zelfde huis woont, zal men weldra met 4 of 5 moeten wonen. Voeg daar nog bij dat de nieuwe arbeiderstehuizen zoo vlug, of liever zoo slordig en met zulke mid- RIJKSMUSEUM VOOR VOLKENKUNDE. Het jaarverslag. Aan het jaarverslag van het Rijksmu seum voor Volkenkunde ontleenen wij het volgende: Aan prof. dr. J. C. van Eerde, te Am sterdam, wien, toen het directoraat op 1 October 1932 door het aftreden van dr. H. H Juynboll was opengevallen, bij beschik king van den Minister van Onderwijs, Kun sten en Wetenschappen d.d. 8 December 1932 mandaat was verleend als Regeerings- gedelegeerde bij het museum, in het bij zonder in verband met alles wat betreft het voorbereiden, uitwerken en uitvoeren van de plannen voor de nieuwe museum inrichting en de opstelling der verzamelin gen in het oude Academisch Ziekenhuis, is het niet gegeven geweest, de voltooiing van dien arbeid te mogen aanschouwen. Op den lsten April 1936 kwam hij te Am sterdam te overlijden Met erkentelijkheid zal men zich blijven herinneren de kracht en de toewijding, waarmee hij zich gaf aan de taak die hem was toevertrouwd, en de vastberadenheid en kunde, waar mee hij zich daarvan kweet. Verzamelingen. De aanwinsten bepaalden zich tot ge schenken en bruikleenen. Geschonken werden: door mevrouw de weduwe H. Borel: 26 miniatuur tooneelpoppetjes van geperst rijstmeel, polychroom beschilderd; door de directie der N.V. Leidsche Ka toen Maatschappij: een stuk beschilderde boombastkleeding uit W. Afrika en zes stuks lijnwaad, demonstreerend opvolgende stadia van bewerking van een Javaansche batik; door mevrouw E. van DeventerHaas (weduwe van mr Ch. Th. van Deventer): behalve een partij waardevolle boekwer ken, een belangrijke collectie voorwerpen van Inlandsche kunstnijverheid, t.w.: delmatige materialen gebouwd zyn, dat men verwacht, dat zij spoedig onbewoon baar zullen zijn. Er was reeds sprake van in 1923. De voltooiing van de „historische" opruiming zooals men zeide zou samenvallen met den lOen verjaardag van de repu bliek in October 1927. Welnu, in 1924 sprak Lounatscharsky reeds over de „ca tastrophe"; men had nog geen 50.000 la gere scholen opgericht, terwijl men er onder het oude regime 62.000 telde, voor een veel kleiner aantal inwoners. Wat ik vooral Sovjet-Rusland verwijt is, dat het ons bedrogen heeft door de toestand der arbeiders als benijdenswaar dig voor te stellen. En wat zal ik onze communisten verwijten. (O! ik spreek niet over misleide kameraden, maar over hen die het weten of het minstens had den moeten weten) dat zij de arbeiders bewust of onbewust belogen hebben. De Vrijheid. De arbeider is vastgeketend aan zijn werkplaats evenals de landbouwer aan zijn kolchoze of sovkhose. De werkman kan de betrekking, die men hem geeft, niet vaarwel zeggen. Hij is niet vrij om te gaan of te wonen, waar hij wil, of waar hem misschien een liefde of een vriendschap roept. Als hij niet tot de partij behoort, dan zullen andere kameraden hem voorbij streven. Zich laten inschrijven als par tijlid, zich daarin laten opnemen (wat niet gemakkelijk is) is het eerste en on misbare vereischte om te „slagen". Een uitstekend middel om vooruit te komen is het verklikken. Dat brengt u op goede voet met de politie die u be schermt, maar zich van u bedient; want als men er eenmaal aan begonnen is, dan is er geen eer of vriendschap meer, die nog tegen kan houden: dan moet men doorgaan. Het is overigens gemakkelijk, en de verklikker is veilig. Het spionnee- ren maakt deel uit van de burgerlijke deugden. Men oefent van jongs af aan, en het kind dat „rapporteert" wordt ge feliciteerd. Het Kapitalisme. De afschaffing van het kapitalisme heeft den arbeider zijn bevrijding niet gebracht. Het is goed dat de Fransche proletariërs dit begrijpen, of liever: het zou beter zijn, dat zij dit begrijpen. Wat den Sovjet-burger betreft, hij begint de illusie te vergeten, dat hij eindelijk voor zichzelf werkt en zijn waardigheid aldus herovert. Nu ontstond deze paradoxale toestand: Salarissen van 5 roebel per dag, of min der nog, brengen' de arbeiders in de grootste ellende, en dat alles om aan sommige bevoorrechten enorme salaris sen te kunnen geven, en ook om de kosten te dekken van een reusachtige propa ganda die de arbeiders in het buitenland moet wijsmaken dat de Russische arbei ders gelukkig zijn. Besluit. Na mijn boek over Sovjet-Rusland heb ik mijn studie over de toestanden aldaar niet beëindigd. Citrine, Trotzki, Mercier, Yvon, Victor Serge, Legay, Rudolph en vele anderen hebben mij hun documen tatie verstrekt.... van Java: 83 stuks batik-, houtsnij-, vlecht-, leer-, aarde- en hoornwerk; van Bali: 16 stuks houtsnij-, koper-, vlecht en weefwerk; van Sumatra: 85 stuks zijden e.a. weef sels, voorwerpen van kralen, koper en edele metalen vervaardigd, vlechtwerk, enz.; van Celebes e.a. eilanden: 54 stuks vlecht en weefwerk en producten van zilver smeedkunst; door mevrouw M. Wiemans: drie stuks houtsculptuur van Bali, vier idem, van Java, drie stuks batikwerk, een pasteltee- kening, een aquarel en drie olieverfschil derijen, alle met voorstellingen uit het Oosten en van de hand van prof. dr. Max Fleischer; door den heer E. H. Ris te Oegstgeest: twee wajang kelitik poppen; door den heer dr. B. Vrolage te Tete- ringen: twee steenen bijlklingen uit het Bismarck-gebergte (Nieuw-Guinea) door den directeur van het Museum voor het Onderwijs der gemeente 's-Gravenha- ge: een bootvormig ijzeren schaaltje er uit ziend als een grillig gevormd mythisch dier, gebruikt in Zuid-Sumatra bij het zwarten van de tanden; door den heer D. van Manen: 22 stuks wapens e.a. ethnographica van stammen in het binnenland van Achter-Indië; door prof. dr. F. M. Olbrechts te Gent: twee maskers van de Onondaga (Iroquois, N.-Amerika) door het Kon. Bat. Genootschap van K. W. te Batavia: een houten knots, drie gewone en een ceremonieele boomerang en twee churinga (murri-murri) uit Austra lië; door dr. F. D. K. Bosch: 9 klei-staoepa's en 3 klei-zegels, uit Djonkil bij Mlati (Jogja); door den heer G. L. Tichelman te Pa- matang Ciatnar: twee bamboe-staven, be schreven met bataksche karakters; door den heer V. Obdeyn te Brussel: een Chineesch strijkijzer van brons; door mejuffrouw Eliza Scharten te Li- kiang (Yunnan-provincie, West-China): zes tibetaansche rolschilderijen; door consul-generaal C. Lechner te Was senaar: een Japansch schilderij, voorstel lende een Hollandsch echtpaar, en een Ja- pansche bronzen schel; door den heer H. J. Damsté: drie Bali- sche kleedjes met daarop geborduurde voorstelling der nawa senga ^en twee be schilderde doeken voor het doodenritueel. In bruikleen werden ontvangen: van jkvr. M. J. W. van Hogendorp te 's-Gravenhage: 98 Chineesche waterverf- teekeningen van omstreeks het jaar 1800; van den heer Johan van Manen te Cal cutta: 130 Tibetaansche schilderijen en een partij dito boeken; en van den heer H. J. M. Hensing te Voorburg: een zeer merkwaardig relief- steentje uit de Madjapahit-periode. De biblotheek breidde zich uit door gif ten van personen en instellingen uit bin nen- en buitenland en door aankoopen. Het boeknummer klom van 6600 tot 6750. Van de 150 nieuwe nummers waren 31 geschen ken. Eind Juni was vrijwel het geheele mu- seumbezit n.l. inclusief de boekerij en het archief, doch met uitzondering van de Japansch-Boeddhistische beeldengroep in den tuin van het gebouw Rapenburg overgebracht naar het nieuwe gebouw, waar het, in het sousterrain en op de zol ders, op overzichtelijke wijze werd gerang schikt. De afdeeling Indonesië (voor de Hin- doe-Javaansche sectie (zie hieronder) en Nieuw-Guinea verkeert grootendeels in het stadium van „laatste afwerking"; met de opstelling van de Zuidzee-collecties en van de verzameling van Australië is een begin gemaakt. De tentoonstelling der voorwerpen van Afrika en Noord-Amerika is zoo goed als gereed; aan de collecties van Zuid-Ameri- ka en de West-Indische eilanden wordt ge regeld doorgewerkt, zoodat verwacht wordt, dat eind Februari ook deze zalen gereed zullen zijn, en begonnen zal kun nen worden met het aanbrengen van de toelichtingen voor het publiek. In de Aziatische afdeeling naderen en kele zalen hare voltooiing. De opstelling der voor expositie uitver koren steenen beelden, bronzen beeldjes en metalen voorwerpen in de daartoe bestem de groote zaal en galerij gelijkvloers kwam geheel gereed. Totaal werden hier ge plaatst: 45 steenen beelden, waaronder 7 fragmenten (koppen), 104 bronzen beeld jes en 105 metalen voorwerpen. In een der zolderruimten werd een be timmering gemaakt voor de opstelling van ruim 120 kleinere steenen beelden. In deze ruimte zal zoo mogelijk ook het belang rijkste deel der resteerende bronzen beeld jes en metalen voorwerpen worden gebor gen. Dertig steenen beelden kwamen buiten te staan: twee geflankeerd het bordes voor den hoofdingang, de rest in het tuingedeel- te bij den vijver. Laatstbedoelde opstelling is ten deele nog voorloopig. Het museum bleef het geheele jaar 1936 voor bezoekers gesloten. Toch werd hun, die in het belang van de beoefening der wetenschap toegang zochten, die toegang verleend, voor zoover de omstandigheden het gedoogden en uitstel onmogelijk was. Zoo ontving het museum in zijn nieuwe be huizing reeds het bezoek van tal van eth- nologen en andere geleerden en studeeren den uit binnen- en buitenland, die er korter of langer tijd verwijlden. Nieuwe huisvesting. De in-December van het vorige verslag jaar aangevangen verbouwing van het trappenhuis kwam in April gereed. Naar aanleiding van een bij den Rijks bouwmeester ingekomen advies van den electrotechnischen adviseur der regeering werd de geheel verouderde liftinstallatie gesloopt. Aan de daardoor vrijgekomen ruimten werd een passende bestemming ge geven. De mede op het einde van het vorige verslagjaar aangevangen voorziening in een brand- en inbraakvrije kluis kreeg in Maart haar beslag. In verband met de ministerieele beslis sing, volgens welke de Japansche bronzen beelden en voorwerpen, voorheen zich be vindend in den tuin van het gebouw Ra penburg 67, binnen het gebouw opgesteld dienden te worden, moest de vloer van een der daarvoor bestemde lokalen versterkt worden. Het aantal der aan de binnenzijde der ramen aan te brengen raamvitrines werd opgevoerd tot 42 stuks. LEIDEN. Vrijdag: „St. Christoffel", „De Harmonie", 8uur. De avond-, nacht- en Zondagdienst der apotheken wordt van Maandag 16 tot en met Zondag 22 A ug. a.s. waargeno men door de apotheken: P. du Croix, Ra penburg 9, telef. 807, J. P. M. ten Dyk, Haven 18, telef. 85 en J. Doedens, Wilhel- minapark 8, Oegstgeest tel. 274. STREMMING VERKEER AAN „DE VINK". In den nacht van Zondag op Maandag. De A. N. W. B. deelt mede, dat wegens het uitvoeren van werkzaamheden aan de sporen in den spoorwegovergang bij de Vink, in den Rijksweg tusschen het Haag- sche Schouw en Leiden, het verkeer over dezen spoorwegovergang (uitgezonderd dat met rijwielen en de voetgangers) in beide richtingen gestremd zal zijn in den nacht van Zondag 22 Augustus op Maan dag 23 Augustus vanaf 0.15 uur v.m. tot 4 30 uur v.m. of zooveel langer als noodig of korter als tnogelijk zal blijken. Het verkeer uit de richting van Leiden naar 's-Gravenhage kan over Voorscho ten, dat in de richting naar Leiden zal over de brug bij het Haagsche Schouw en den Lagen Morschweg kunnen plaats vinden. Handelsregister K. v. K. Opheffing: L. C. Jongenburger, Al phen a. d. Rijn, van Mandersloostraat 60, winkel in manufacturen. W ij z i g i n g e n: 4503. K. de Bes, 'Noordwijk aan Zee, Rembrandtweg 10, pension. De eigenaar K. de Bes is uitge treden. 6756. P. Uittenbogaard, Alphen a. d. Rijn, Vinkebuurt 46, garage-carrierbedrijf en rijwielhandel. De zaak is verplaatst naar Zwammerdam, Dammebuurt 97. 5898. N.V. Drukkerij en Uitgeversmaat schappij „De Arbeiderspers", Leiden, Breestraat 52 (Hoofdzaak, Amsterdam, Hekelveld 15). De beheerder van het fi liaal te Leiden, J. Engels, is afgetreden. N. Beh.: N. A. van den Toorn, Leiden. 6982. N.V. voorheen M. van Dop's Bouw bedrijf. Voorschoten, Papelaan 38. (Af komstig uit 's-Gravenhage). 6983. Meubelfabriek „De Globe", Voor schoten, Donklaan 61. (Afkomstig uit 's-Gravenhage). Door het raadslid, den heer J. H. Schül- ler is bij den Raad schriftelijk het volgende voorstel ter behandeling in de a.s. raads vergadering van 23 Augustus ingediend. „Ondergeteekende stelt voor de woning- bouwvereehiging ..Eensgezindheid" uit te noodigen plannen in te dienen tot het bou wen van arbeiderswoningen en hiervoor de terreinen beschikbaar te stellen". Dit voorstel van den heer Schüller is in dertijd behandeld als amendement op een voorstel van den heer Elkerbaut en werd toen door den Raad aanvaard. De heer Elkerbaut trok toen echter zyn voorstel in waardoor het amendement van den heer Schüller automatisch kwam te vervallen. Daarom heeft de heer Schüller nu dit amendement in dezelfde redactie als voorstel ingediend. Aan de R. K. Modevakschool „St. Cu- nera" Hoogewoerd 57 alhier zijn ge slaagd voor coupeuse de dames N. van Noort, C. v. d. Veer, P. de Hees en A. v. Assema. Gisterenavond gaf het Harmoniegezel schap „Willen is Kunnen", onder leiding van den heer S. Simons, in het recreatie gebouw van het Gesticht Endegeest een uit voering voor de verpleegden van Endegeest en Voorgeest. Het programma, bestaande uit een 11-tal nummers, dat op verdienstelijke wijze vlot werd afgewerkt, gaf blyken van de vorde ringen, door dit Muziekcorps, voor het meerendeel bestaande uit leden van het personeel, gemaakt. Een dankbaar applaus klonk na ieder nummer; de Geneesheer-Directeur, Dr. F. J. Stuurman, dankte uit naam der aanwe zige patiënten voor het dezen avond gebo- dene. THEATER HOOFDFILMS INHOUD AANVANGSUUR KEURING Trianon: Bruiloft in Waikiki. (Bing Crosby). Dancing Feet (Ben Lyon en Joan March) Romantisch- hum. Comedie Dag. 811 uur. Zon dags bovendien 27 uur. Matinée Zaterd. en Woensdag 2 uur. Goedgekeurd Lido: Het arme rijke meis je (Shirley Temple). Charley Chaw op de renbaan. (Warner Oland). Amusement Detective. Dag. 8._511.15 uur, Zondags bovendien 27 uur, Matinee Zat. en Woensd. 2.30 uur. Goedgekeurd Luxor: Spionnage in de Oriënt (Marcelle Chantal en Roger Karl). Moederschap. Avonturen Speelfilm Dag. 811 uur. Zon dags bovendien 27 uur, Matinee, Zaterd en Dond„ 2 uur. Volwassenen Casino: De zeven sleutels van Baldpate (Gene Raymond). Fluisterend goud (George O'Brien). Sensatie Speelfilm Dag. 8—11- uur, Zon dag 27 uur. Ma tinee. Zaterdag en Woensdag 2 uur. Goedgekeurd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 2