STRIJD IN NOORD-CHINA
ONTBRAND
Instortingsramp in
Amerika
Zwarte dag voor
Soesterberg
NANKAU IN VLAMMEN GESCHOTEN
28ste Jaargang
DONDERDAG 12 AUGUSTUS 1937
No. 8799
S)e
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij roormtbetaling
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 1
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
V Een voorbeeldig
gebeuren
Waar aanleiding van de Jambo
ree. Neen, niet meer o v e r de Jambo
ree. Wij zetten er nu een punt achter! De
courant heeft ons inziens ruimschoots over
de Jamboree geschreven, bewonderend en
critiseerend. De lezers zullen het over het
algemeen eens zijn geweest met de redenen,
die ons het groote ondernemen deden bewon
deren, terwijl zij ongetwijfeld óók met in
stemming gisteren hebben gelezen de cri-
tische beschouwing van onzen medewerker.
Naar aanleiding van de Jamboree wil
len wij de opmerking plaatsen, dat het zoo
goed kan zijn, als de katholieken zich niet
isoleeren, zich niet terugtrekken en opslui
ten. Dat de katholieken aan de Jamboree
hebben deelgenomen, wordt, meenen we,
door ons allen toegejuicht; wij zijn 't er al
len, te oordeelen naar de pers-stemmen,
volkomen over eens, dat de katholieken
daar op de Jamboree waardeering en
sympathie voor hun eigen beweging, voor
hun optreden en gedragingen hebben ge
trokken.
Zóó was 't op de Jamboree. Zóó kan, en
zóó moet het dan ook zijn bij andere ge
legenheden, waar 't óók mogelijk is.
Een gelijkschakeling naar Duitsch recept
is funest. Eigen vrije, zelfstandige organi
satie moet, binnen zekere grenzen, moge
lijk zijn. Principieele organisatie naar gods
dienstig beginsel isfeitelijk een nood-
zakelijkhéid, om ware zelfstandigheid
te kweeken en te behouden. M a a r: als die
ware zelfstandigheid inderdaad 1 e e f t in
een organisatie, als een katholieke organi
satie weet wat z ij wil, dan kan aan
sluiting bij of samenwerking met anderen
zoo gewenscht, zoo nuttig zijn voor
beide partijen! Natuurlijk, voorzie h-
tigheidis hier gebiedende eisch doch
een voorzichtigheid, die samengaat met
moed en durf, met kracht. Wij moeten
den moed hebben, onze beginselen te be
lijden voor anderen, den durf, de geestelijke
en zedelijke kracht, onze beginselen te be
leven onder alle omstandigheden.
Op de Jamboree waren onze katholieke
jeugd-organisaties, in niets afwijkend van
■hun katholiek princiep, in niets zich ver
mengende met wat in anderer gedragingen
heidensch was, vrij belevend haar eigen
aard, haar zelfstandigheid, en toch, tóch
verbleven zij daar niet in een isolement;
heelemaal niet!
Daarin ligt een model, hoe 't moet. Niet
een aanwijzing, dat 't overal en altijd zóó
kan! Wat op de Jamboree geschiedde kan
niet alt ij d gebeuren! De voor- en na-
deelen van samen-doen en samen-werken
moeten tegen elkaar worden opgewogen,
met voorzichtigheid zoowel als met durf,
waarbij steeds voorop staat, dat eigen zelf
standigheid, eigen principieel standpunt
ongerept moet blijven.
TWEE HUIZEN TE NEW BRIGHTON
INGESTORT.
Reeds dertien lijken gevonden.
NEW YORK, 12 Aug. (A.N.P.). In New
Brighton in den staat New York zijn twee
woonhuizen ingestort. Tot dusverre zijn
dertien lijken uit de puinen geborgen. Het
totale aantal slachtoffers staat nog niet vast.
Men veronderstelt, dat de zware regenval
en binnendringend water de fundamenten
der huizen heeft ondermijnd.
MILITAIR VLIEGTUIG
NEERGESTORT.
Beide inzittenden verbrand.
Gisteren was het een ongeluksdag voor
het vliegkamp Soesterberg.
's Morgens werden, zooals reeds gisteren
gemeld, twee aspirant-officier-vliegers door
een dalende machine gegrepen en gewond
en in den middag stortte een nieuwe Kool
hoven neer, waarbij beide inzitenden den
dood in de vlammen vonden.
Te ongeveer half twee werd, boven, het
vliegveld Soesterberg, een nieuw Koolho-
ventoestel ingevlogen door den in-vlieger
Bouman met als passagier den mecanicien
Maan.
Tijdens de vlucht werden eenige
stunts uitgevoerd. Plotseling werd
de machine door het verliezen van
een stuk van het kielvlak en het
hoogteroer onbestuurbaar geraakte
in 'n vrille en stortte neer. De ma
chine geraakte na den val in brand,
waarbij de beide inzittenden in de
vlammen omkwamen.
Nader vernemen we nog de volgende
bijzonderheden over dit vreeselijke onge
luk.
Het was gistermiddag enorm druk op
het vliegveld, mede ten gevolge van het
feit, dat er eenige demonstraties zouden
worden gegeven voor Engelsche padvin
ders. Op het terrein was tevens een groep
militaire autoriteiten aanwezig, wien een
nieuwe militaire trainer, van het type F.
K. 52, zou worden voorgevlogen, waartoe
de Zwitsersche in-vlieger Bouman en de
mecanicien Maan zich in de lucht bevon
den. Tot hun groote ontzetting zagen toe
schouwers en autoriteiten, die de stunt-
vluchten van het toestel gevolg hadden,
hoe de machine plotseling onbestuurbaar
werd. Het toestel verloor een stuk van
kielvlak en hoogteroer en dook dan plot
seling van ongeveer 200 Meter op zijn neus.
Na eenige vrilleslagen smakte de ma
chine tegen den grond, waar zij vrijwel on
middellijk in brand vloog. Beide inzitten
den die vermoedelijk reeds door den slag
tegen den grond gedood werden, ver
brandden. De hulpdiensten, die onmiddel
lijk uitrukten, moesten machteloos toezien.
Er was niets te redden.
Het ongeluk maakte op allen, zoowel op
als om het militaire vliegkamp diepen in
druk.
De machine had een Pegasus-motor van
800 P.K. en een driebladige luchtschroef.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
Al sinds eenige dagen hebben wy gemeld,
dat in Noord-China gevochten werd tus-
schen de Chineezen en de Japanners. Deze
berichten werden echter voor kennisgeving
aangenomen, ook in Japan. Althans het
feit van deze botsing tusschen twee elkan
der bekampende legers vormde geen belet
sel voor de Japanners om met de Chinee
zen te blijven onderhandelen. De gevech
ten hebben echter 'n grooten omvang aan
genomen. De Japanners hebben n.l. giste
ren een aanval gedaan op den Nankau-pas
en het daarbij gelegen stadje Nankau ge
bombardeerd. Daarna hebben zij het station
bezet. Heel gemakkelijk is dat niet gegaan,
want er wordt melding gemaakt van feilen
tegenstand van Chineesche zijde.
Inmiddels komen steeds meer Japansche
oorlogsschepen te Sjanghai aan, om een
woordje mee te spreken bij de „regeling"
van het jongste incident te Sjanghai. Zij
eischen, dat het Chineesche leger, dat er
in vrij sterk aantal is samengetrokken, zich
zal terugtrekken, hetgeen de Chineezen
weigeren. Wat er op die manier van de on
derhandelingen terecht komt, kan men
zich indenken. Het blijft intusschen een
gekke situatie: aan den eenen kant vechten
en aan den anderen kant onderhandelen.
De verdeeling van Palestina is ook nog
lang niet in kannen en kruiken.
Het Zionistencongres te Zürich heeft met
300 stemmen tegen 158 stemmen gisteren de
motie aangenomen,welke de Executieve
machtigt om met de Engelsche regeering
voorwaardelijke onderhandelingen te voe
ren, met verwerping van het verdeelings-
plan, zooals het daar ligt, dat onaanvaard
baar wordt genoemd.
GEDUCHTE TEGENWEER
DER CHINEEZEN
SJANGHAI IN STAAT VAN BELEG.
Reeds eenige dagen werd gemeld,
dat er gevechten geleverd werden in
de buurt van de Nankau-pas in Noord-
China, maar men scheen weinig waar
de er aan te hechten. Thans wijzen de
berichten erop, dat de strijd een ern-
stigen omvang is gaan aannemen.
Het schijnt, aldus wordt uit Sjang
hai gemeld, dat de Japansche troepen
tot den aanval op Nankau overgingen.
Onmiddellijk daarop ontmoetten zij
echter krachtigen tegenstand van Chi
neesche zijde, welken tegenstand zij
beantwoordden met een bombarde
ment, waarbij gebruik werd gemaakt
van uiterst explosieve projectielen en
brandbommen. Op deze wijze werd
Nankau in brand geschoten.
Hedenmorgen hebben de Japanners
het spoorwegstation van Nankau be
zet. In de Chineesche wijk van Sjang
hai is de staat van beleg afgekondigd.
De Nankau-pas ligt in zeer moeilijk berg-
terrein. Hij vormt strategisch het belang
rijkste punt voor de bescherming van Pe
king en voor operaties tegen Kalgan.
De Chineesche strijdkrachten bij Nankau
die door de Japanners zijn aangevallen, be
schikken over een aanzienlijke hoeveelheid
geschut en loopgraafgeschut. De Chineezen
hadden zich onlangs ten Noord-Oosten van
Nankau verschanst; zij hadden er loopgra
ven aangelegd en voorzorgsmaatregelen
tegen een eventueelen tankaanval geno
men.
Het Japansche agentschap Domei meldt,
het verloop van de 'eerste botsing tusschen
de Japansche troepen en het centrale Chi
neesche leger aan den pas van Nankau. De
Chineesche strijdkrachten bestonden uit
drie regimenten van de 89ste divisie, die
zich in versterkte stellingen genesteld had
den. Hun bewapening was goed. Zij waren
zelfs uitgerust met artillerie en ander
zwaar geschut. De totale sterkte der Chi
neesche troepen in het gebied van Kalgan
en Tsjahar wordt aangegeven met vier di
visies. Een samenvattend resultaat van de
gevechten om den pas van Nanka is nog
niet aanwezig.
Domei meldt verder, dat de zuiverings
actie van het Japansche garnizoen in Noord
China, t. w. in het gebied van Peking en
Tientsin, in vollen gang is. Alle hoofdver
keerswegen zijn gezuiverd van de over
blijfselen van het 29ste leger. De toestand
in Sjanghai is uiterst gespannen. De eisch
der Japansche autoriteiten in zake terug
trekking der Chineesche troepen uit de
omgeving van de Japansche concessie en
in zake vernieling van alle versterkte stel
lingen door de Chineezen is tot dusver nog
niet nagekomen.
Het Japansche garnizoen in Noord-China
deelt mede, dat het zijn troepen gelukt is
om in het verloop der gevechten rondom
Nankau, het station in te nemen. Voorts
wordt melding gemaakt van een tegenaan
val der Chineesche troepen met een pant-
sertrein en mortieren nabij Liangsjang, 40
km. ten Zuiden van Peking. Na een hevi-
gen strijd hebben de Japansche troepen den
tegenaanval echter afgeslagen.
SJANGHAI GELIJKT EEN JAPANSCHE
OORLOGSHAVEN.
De haven van Sjanghai gelijkt op het
oogenblik een Japansche vlootbasis. In de
haven liggen vier Japansche kruisers en
acht torpedojagers, terwijl buitengaats nog
twaalf Japansche oorlogsbodems voor an
ker liggfen. De oorlogsschepen, welkq kort
geleden zijn aangekomen, hebben een ge
weldige hoeveelheid munitie en levensmid
delen gelost. Het sohijnt, dat de Japansche
troepen geweld zullen gebruiken, wanneer
de Chineezen blijven weigeren hun troe
pen uit Sjanghai terug te trekken en de
versterkingen te slechten.
De Japansche strijdmacht te Sjanghai
bestaat uit ongeveer 4000 mariniers.
Een Japansch vliegtuigmoederschip is
op ongeveer 50 km. van Woesoeng voor
anker gegaan en men verwacht, dat bij een
eventueelen Japanschen aanval vooral ge
bruik zal worden gemaakt van de lucht
macht.
Volgens mededeelingen van Japansche
zijde, bevinden zich in Sjanghai 10.000 man
DE NANKAU PAS
OMGEVIHfe
BINNEN
SOEIJOEAN
MONGOLI!
VOORNAAMSTE NIEUWS
Chineesche militairen en liggen 100.000
man Chineesche troepen binnen 80 km. van
de stad.
PEKING GEÏSOLEERD.
Volgens een telegram, dat de Britsche
journalisten te Peking gemeenschappelijk
hebben verzonden, is de stad geheel geiso-
leerd. De telegraaf en telefoonverbindin
gen zijn verbroken en tengevolge van de
wanorde op het postkantoor te Tientsin ko
men brieven zeer ongeregeld op hun plaats
van bestemming. Slechts één trein rijdt
per dag van Peking naar Tientsin, vol
Chineezen, die de stad verlaten.
De veiligheid der buitenlandsche concessies
te Sjanghai.
De consul van Noorwégen heeft in zijn
hoedanigheid van deken van het consulai
re korps den Chineeschen burgemeester
van Sjanghai een nota overhandigd, waar
in wordt verlangd, dat de veiligheid der
buitenlandsche concessies, in geval van vij
andelijkheden in de stad, gegarandeerd zal
worden. De burgemeester verzekerde, dat
de Chineesche troepen de neutraliteit der
concessies zou eerbiedigen, mits de Japan
ners niet opnieuw de internationale con
cessie zouden gebruiken als operatie-basis,
zooals dat in 1932 is geschied. De burge
meester ried verder aan een soortgelijken
stap bij de Japansche autoriteiten te on
dernemen.
De Chineezen versterken Sjanghai.
De Chineesche autoriteiten hebben tot
nu toe nog geen gevolg gegeven aan den
Japanschen eisch tot terugtrekking van de
Chineesche militie en men verwacht thans
een Japansch ultimatum om aan den eisch
meer kracht bij te zetten.
Het spoorwegverkeer tusschen Sjanghai
en Nanking is geheel gedesorganiseerd en
naar gemeld wordt, zouden belangrijke troe
penafdeelingen op weg zijn naar Sjanghai.
De Chineezen leggen in allerijl loopgraven
rond Sjanghai aan en richten prikkeldraad
versperringen op. Niettemin verlaten steeds
meer burgers de zone, waar het gevaar het
grootst is. De Britsche consulaire autori
teiten hebben aan de Britsche onderdanen
den raad gegeven, de gevaarlijke zones te
verlaten en naar men meent te weten heb
ben de consulaire autoriteiten van andere
landen hetzelfde gedaan.
WAAR ZAL DE BOM IN
CHINA BARSTEN?
Toestand te Sjanghai gespannen.
SJANGHAI, 12 Aug. (A.N.P.).— De
spanning te Sjanghai neemt van uur tot
uur toe, als gevolg van de ontscheping van
Japansche versterkingen, welke aange
voerd zijn met de gisteren aangekomen
oorlogsschepen. Vandaag worden nog meer
schepen verwacht. De te Sjanghai beschik
bare Japansche effectieven zouden van
3.000 op 9.000 man gebracht worden.
De Japanners houden hun plannen
streng geheim, doch volgens Reuter doen
hardnekkig geruchten de ronde, welke er
op wijzen, dat transportschepen met troepen
naar Sjanghai onderweg zijn. Dit zou kun
nen doen vermoeden, dat de strijd zich
voornamelijk te Sjanghai zal afspelen, in
plaats van in Noord-China. Op het oogen
blik liggen in de haven van Sjanghai 21
Buitenland
De strijd in Noord-China ontbrand. Nan
kau in vlammen geschoten door de Japan
ners. (1ste blad).
Engeland dreigt met uitzetting van alle
Duitsche journalisten. (2de blad).
Drieduizend Russische spoorvvegemployé's
in arrest? (2de blad).
Binnenland
Twee Nederlandsche vliegers te Soes
terberg verongelukt. (1ste blad).
De wichelroede te Gouda in actie. (2de
blad).
De vleeschvergiftiging te Harenkarspel.
(3de blad).
Japansche oorlogschepen, namelijk vijf
kruisers, negen torpedojagers en zeven
kanonneerbooten. Voorts bevinden zich op
het oogenblik te Sjanghai twee Britsche,
drie Fransche en twee Amerikaansche oor
logschepen. In de stad zijn 950 Britsche
soldaten gestationneerd, terwijl die, welke
te Hongkong gestationneerd zijn, gereed
zouden gehouden om zich zoonoodig even
eens naar Sjanghai te begeven.
Alle verloven der politie in de de Inter
nationale en de Fransche concessie zijn in
getrokken en verschillende andere voor
zorgsmaatregelen zijn genomen. Reuter
doet nog opmerken, dat het gevecht nabij
Nankau van plaatselijke aard was, en dat
niets erop wijst, dat hen tot een belangrijk
conflict zal uitgroeien.
Een nieuw incident?
Volgens Havas gaat het gerucht, dat zich
te Paoantoei opnieuw een incident heeft
voorgedaan, toen de Japansche troepen
halverweg Sjanhai en Woesoeng werden
ontscheept.
Chineesch succes bij Nankau.
SJANGHAI, 12 Aug. (A.N.P.). Het
blad „Nakoengpao" meldt, dat de Chinee
sche troepen in het gebied van Nankau een
succes hebben geboekt. De voorhoede der
Chineezen zou het op 20 K.M. ten Z.-O.
van Nankau gelegen Saho hebben bereikt.
Chineesch burgemeester van Sjanghai
wijst Japansche eischen af.
SJANGHAI, 12 Aug. (A.N.P.)De eerste
burgemeester van Sjanghai heeft den Ja-
panneezen medegedeeld, dat hij hun eisch
tot terugtrekken der Chineezen gendarme
rie niet kan inwilligen. Intusschen rukken
de strijdkrachten van beide kanten verder
op. De Japanneezen leggen vliegvelden aan,
de Chineezen versperren de uitgangen van
de stad. Het Noordelijke station is door sol
daten van de 88ste divisie bezet en gebarri
cadeerd.
De door de landing van Japansche ma
rinesoldaten gestegen spanning in Sjang
hai heeft den luchtvaart-maatschappijen
aanleiding gegeven alle verkeersvliegtuigen
van Sjanghai naar Nanking over te bren
gen. Ook de locomotieven en spoorwegwa
gens zullen uit Sjanghai worden verwij
derd, zoodat het spoorwegverkeer naar Nan
king en Hantsjau stopgezet wordt. Het be
stuur der Fransche concessie heeft het
Zuidwestelijke deel van de concessie laten
'beveiligen met prikkeldraadversperringen.
Op het oogenblik wordt de 88ste divisie
uit Soetsjoe naar Sjanghai gedirigeerd. Men
verwacht, dat de Japanneezen dezen maat
regel niet zullen dulden, daar hij in strijd
is met het accoord van 1932. Achthonderd
man zijn reeds bp het Noordelijke station
aangekomen. Het geheele spoorwegverkeer
is geschorst. Drie Japansche burgers zijn
vanmorgen op het Noordelijke station ge
arresteerd.
De strijd om Nankau.
SJANGHAI, 12 Aug. (A.N.P.). Volgens
de Chineesche bladen is de felle aanval der
Japanneezen op Nankau gestuit op krach
tigen Chineeschen weerstand. Aan beide
kanten zijn de verliezen hoog. Gemeld
wordt, dat op het oogenblik drie Japansche
divisies geconcentreerd worden in Noord-
Tsjahar, terwijl een vierde divisie aange
komen is in Jehol en op weg is naar Tsja
har.