28ste Jaargang
VRIJDAG 6 AUGUSTUS 1937
No. 8794
S)e £eki&eh£(3oti/tei/nt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 t
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V De Opmarsch marcheert
te hard
In een correspondentie uit Chicago
schrijft men op 26 Juli aan het „Volk":
Andere persoonlijkheden in het
moderne Chicago zijn de thans over
leden burgemeester Cermak, die zoo
veel deed voor de bestrijding der gang
sters, en kardinaal Mundelein, die zich
onlangs deed gelden als bestrijder van
het fascisme. De populariteit van deze
mannen zou veel grooter zijn, als zij
niet katholiek waren, want, ondanks
democratie en verdraagzaamheid, be-
teekent dit hier een belangrijke handi
cap voor een politieke loopbaan.
De „Opmarsch" van gisteren schrijft
hierbij
„Ziedaar. In Amerika bestaat geen Ka
tholieke Partij, maar de haat tegen over
tuigde Katholieken is er toch. Al Smith
werd niet tot president gekozen, omdat hy
Katholiek is en ook anderen lijden daar- -
onder, zooals uit het .bovenstaande hlijkt.
Tegen die bestrijding op politiek terrein
is maar één doorslaand raiddel: het'wapen
van een sterke, politieke partij. Waar de
Katholieken over dit wapen beschikken en
het hanteeren, zijn de onderdrukkingsme
thoden spoedig beëindigd".
Niet zoo hard marcheeren, geachte „Op-
marsch"-er! Ge rent in één adem de eind
paal voorbij.
U begint:
„Tegen die bestrijding op politiek ter
rein is maar één doorslaand middel: het
wapen van een sterke, politieke partij".
Juist. Dat is ook onzerzijds zoo vaak be
weerd en betoogd. Deze waarheid kan haast
niet duidelijk en dikwijls genoeg gezegd
worden!
Maar dan verder:
„Waar de Katholieken over dit wapen
beschikken en het hanteeren stop nu,
„Opmarsch"-er, want nu draaft ge te ver
door zijn de onderdrukkingsmethoden
spoedig beëindigd".
Was dat laatste maar waar. Wij hebben
hier het wapen van een sterke, politieke
partij, wij hanteeren het, en.... zijn de
onderdrukkingsmethoden beëindigd?
Helaas, niet! Maar wel is waar, dat de
onderdrukkingsmethoden veel van haar
kracht en effect hebben verloren. Dit is een
der resultaten van het wérken en streven
van een sterke, politieke partij!
Misschien vindt de een of ander dat
„v e e 1" een te sterke, een te mooie aandui
ding in verband met de werkelijkheid, maar
als hij dan 'ns den feitelijken toestand in ons
land vergelijkt met wat het, ongetwij
feld, wezen zou, als de R.K. Staatspartij
er niet was.... dan zal hij toch weer dat
„veel" niet als een overdrijving beschou
wen.
Er is echter nog veel onderdrukking, nog
veel achterstelling bij benoemingen.
Met alle kracht moet het streven erop
gericht zijn, hierin verandering te bren
gen. In geen geval mogen geschikte katho
lieke candidaten voor een of andere func
tie nalaten te solliciteeren, omdat zij toch
wel niet benoemd zullen worden! Dat is
in elk geval de methode niet om verbete
ring te verkrijgen! Wij moeten in geen
enkel opzicht beschroomd of bevreesd zijn,
voor ons goed recht op te komen!
NOODWEER OP NOORD-KOREA HEEFT
TAL VAN SLACHTOFFERS GEëlSCHT
TOKIO, 6 Augustus (ANP.) De gevol
gen van het noodweer op Noord-Korea, dat
vooral in de provincie Heian verwoestin
gen heeft aangericht, nemen voortdurend
grootere afmetingen aan. Tot nu toe zijn
reeds 200 dooden geborgen. Het aantal
slachtoffers is echter nog veel grooter, daar
uit verscheidene gebieden nog berichten
binnenkomen omtrent personen, die ver
mist worden.
De materieele schade heeft men nog niet
bij benadering kunnen vasttellen.
Z. H. Exc. Mgr. Huibers, Bisschop van Haarlem,
droeg heden in het kamp der Katholieke verken
ners op de Wereldjamboree 'n pontificale H. Mis op
EEN FOTO TIJDENS DE UITREIKING DER H. COMMUNIE DOOR
MGR. HUIBERS.
MGR. HUIBERS PASSEERT DE EEREWACHT, GEVORMD DOOR PADVINDERS
VAN ALLE OP DE WERELDJAMBOREE VERTEGENWOORDIGDE LANDEN.
DE JONGSTE VERNIEUWINGEN
OP DE HEILIG-LANDSTICHTING
Kan men wel ooit zeggen de Heilig Land
stichting bij Nijmegen geheel gezien te heb
ben, zoo, dat men haar kent? Men kan er
uren hebben doorgebracht, alles hebben
doorproefd en in zich hebben opgenomen-
en toch, als men na een jaar terugkomt,
alles nieuw en verrassend vinden.
Het is, alsof de Heilig Land-stichting in
dit opzicht eenigermate deelt in de eeuwige
nieuwheid van het groote boek, welks in
houd zij aanschouwelijk bedoelt te verdui
delijken. Evenals de Bijbel aan de meest
verschillende karakters in de meest uiteen-
loopende omstandigheden steeds iets
nieuws en persoonlijks te zeggen heeft, zoo
'heeft de herschapen Bijbelsche omgeving,
welke door vijf en twintig jaren van toe-
gewijden arbeid in het Nijmeegsche heu
velland is gegroeid, steeds nieuwe, indruk
ken voor den bezoeker.
Intusschen zou de taal van dezen illustra
tor van het gewijde verhaal niet zoo dui
delijk spreken, als voortdurende arbeid
niet zorgde voor uiterlijke vernieuwingen,
aanvullingen en verbeteringen. De Heilig
Land-stichting is niet uit den grond ge
stampt. Zij is thans in haar 26ste jaar en
ondanks deze meerderjarigheid begint eerst
thans de tijd aan te breken, dat haar uit
eindelijke vormen zichtbaar worden. Al is
de Heilig Land-stichting nog lang niet vol
tooid, thans zijn de jaren voorbij, dat haar
terrein een normaal Noordelijk dennen
bosch kon heeten, met hier en daar, in een
geïsoleerd monument, een plotseling pa-
lestijnsch aspect. De stichting groeit snel in
de richting der volledigheid en sluit zich
zelf tot een geheel.
De monumenten scharen zich steeds meer
tot een sluitende reeks en het landschap
zelf ondergaat wezenlijke veranderingen.
Onder leiding der twee promotors, Mgr.
Arn. Suys en den kunstenaar Piet Gerrits
zijn in de laatste jaren verschillende
nieuwe monumenten tot stand gekomen,
terwijl met den bouw van eenige andere
een begin is gemaakt.
In een persconferentie hebben wij ge
legenheid gehad de merkwaardige omge
ving der Heilig Land-stichting nog eens in
oogenschouw te nemen.
Als een der grootste monumenten van den
laatsten tijd noemen wij het paleis van Pi-
latus. Waar in de route, welke de bezoe
kers volgen, de Kruisweg begint, is een
decor verrezen, dat een natuurgetrouwe
nabootsing is van de omraming van het
groote drama, dat zich rond het paleis van
den Romeinschen landvoogd heeft afge
speeld. Wie voor het paleis staand om zich
heen ziet, heeft geen moeite zich in tyd en
ruimte te verplaatsen uaar de historische
plaats, waar eeris een menschenmenigte
om het bloed van Jezus riep. Reeds de
entree, welke door zorgvuldig nagebootste
Jeruzalemsche straatje voert, roept de
locale sfeer op.
Bij het huis van Nazareth, een der oud
ste monumenten, is in het afgeloopen jaar
de omgeving van Jezus' jeugd herschapen,
doordat, tegen den heuvel op, eenige frag
menten van een Galileesch dorp zijn na
gebouwd. Ook hier het Oostersch cachet in
de landelijke bochtige straatjes. Vooral de
synagoge is belangwekkend, omdat in dit
monument geleidelijkheid, waarmede het
oude in. het nieuwe testament is overgegaan,
duidelijk wordt.
Bij de aanleg van dit stukje Nazareth is
een streven merkbaar, dat ook voor de
Heilig Land-stichting nog nieuw is, dat al
thans eerst korten tijd systematisch wordt
doorgevoerd: de landschaps-architectuur
naar Palestijnschen stijl.
Het meest is dit streven op te merken bij
de Bethlehemsche velden, tegen een heuvel
achter de reeds bestaande geboortegrot in
aanleg. In de vorming van den bodem (ter
rasvorming, het cement en mergelblokken)
en in de zorgvuldige keuze van het ge
boomte, wordt de Palestij nsche sfeer, voor-
zoover ons klimaat het gedoogt, het Pa
lestij nsche landschap nagebootst.
Prachtig is ook de 'hof van Gethsemani en
omgeving, waar het bosch gedund wordt om
het perspectief op den Hemelvaartsberg te
openen.
Overal is bovendien Staatsboschbeheer
doende het ruige bosch bij te werken, fraaie
partijen meer tot haar recht te doen
komen, vergezicht te openen, kortom, het
terrein tot een eenheid te vervormen. Park-
aanleg? Maar dan van zeer merkwaardigen
aard, eenig in zijn soort.
Dat de stichting nog lang niet voltooid is,
bewijzen de open plekken in het bosch,
waarvan nog slechts staat aangegeven, wat
er eenmaal zal verrijzen. Een der bouw
werken, die het eerst op dit program staat,
is het Sanhedrin, waarvan de belangwek
kendheid naast de historische herinneringen
mede ontleend zal zijn aan de uit een oog
punt van cultuurgeschiedenis interessante
gegevens omtrent het Jodendom. Hetzelfde
kan worden gezegd van het plan tot den
bouw van een deel van den tempel, de
priestervoorhof, waar de Joodsche gods
dienst een aanschouwijlke uiteenzetting zal
vinden.
Los van de functie van illustrator van
den Bijbel en in meer rechtstreeks verband
met het kerkelijk leven der Nederlandsche
katholieken staat het rudiment van de
groote Basiliek, welke na haar voltooiing
10.000 menschen moet kunnen bevatten.
De voorhof en een gedeelte van het hoofd
gebouw zijn thans gereed. Dit bouwwerk
wordt thans als openluchttheater bij bijzon
dere gelegenheden gebezigd. Het uitzicht is
op zichzelf reeds de moeite waard.
Duizenden bezoeken jaarlijks de stichting
en toch zijn er nog velen, die haar nog niet
kennen. De leuze „kent i5w eigen land" mag
wel op haar worden toegepast tegenover
degenen, die een kennismaking tot nu toe
achterwege lieten.
VOORNAAMSTE NIEUWS
OUDE HANDGRANAAT ONTPLOFT
TALLING, 6 Aug. (ANP.) Gistermid
dag is in het dorp Wiimsi nabij Tallinn een
oude handgranaat ontploft, die visschers-
jongens in een leege bron hadden gevon
den. Twee der knapen werden op slag ge
dood en twee zwaar gewond. Een der
zwaargewonden is inmiddels in het zie
kenhuis overleden.
Verscheidene personen, die toegesneld
waren om hulp te bieden, moesten met een
hyperietvergiftiging naar 't ziekenhuis ver
voerd worden.
Waarschijnlijk is in de handgranaat tij
dens de revolutie door bolsjewisten in de
bron geworpen. In dezelfde streek hadden
de bolsjewisten destijds verscheidene ker
ken opgeblazen.
UIT HET KAMP DER OVERWINTERAARS
MOSKOU, 6 Aug. (Tass). Op 5 Augustus
is van het Noordpoolstation bericht binnen
gekomen over de resultaten der weten
schappelijke werkzaamheden in de maand
Juli. De overwinteraars deelen mede, dat
het drijvende ijsveld zich de laatste tien
dagen van Mei met een gemiddelde snel
heid van vier zeemijl per dag voortbeweegt.
De gemiddelde temperatuur bedroeg in
Juli 0.2 gr. boven nul, de hoogste tempera
tuur was plus 1.7 gr. en de laagste minus
2 gr.
Einde julie begon het sneeuwdek op het
ijsveld geheel te smelten, en vormden zich
groote zoetwateroppervlakten. In den loop
van deze maand vlogen vier meeuwen op
het kamp af en op 4 Augustus kregen de
overwinteraars bezoek van een berin met
haar beide jongen.
BUITENLAND.
China's afweermaatregelen. Vliegtuigen
uit Amerika. (2de blad.
De strijd in Spanje. Successen voor do
Rechtschen (2de blad).
„Mein Kampf' weer toegelaten in Oos
tenrijk. Nazi-vereenigingen ontbonden (2de
blad).
De strijd rond het Concordaat in Joego
slavië. (2de blad).
BINNENLAND.
Het Ned. s.s. „Maaskerk" hij de Goud
kust op de rotsen geloopen en gezonken;
de opvarenden in veiligheid. (3de blad).
Verschillende kinderen verdronken. (3de
blad).
Roeibootje bij Werkendam overvaren;
een 72-jarige visscher verdronken. (1ste
blad).
RIJWIELPLAATJES.
Wij herinneren er aan, dat wie vanaf a.s.
Zondag geen nieuw rijwielplaatje op zijn
fiets heeft, groot gevaar loopt om te wor
den bekeurd.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
De strijd tussohen China en Japan ver
keert momenteel in een stadium van voor
bereiding en reclame.
Voorbereidingen worden er aan beide
zijden druk getroffen, in Japan met geld,
in China met wapenaanschaffingen.
Het Japansche parlement heeft reeds
eenige aanvullende begrootingen goedge
keurd, nadat de totale kosten van het con-
flich in China berekend zijn op 517 mil-
lioen yen.
De Chineezen zitten intusschen ook niet
stil. Terwijl de Japanners hun troepen sa
mentrekken, pogen, naar de berichten mel
den, de Chineezen hun luchtmacht met
Amerikaansche piloten en vliegtuigen
te versterken. Zij zouden wachten
op vliegtuigen uit Amerika om dan pas
goed er op los te trekken. De propaganda
voor de Chineezen wordt intusschen in
Parijs gemaakt. De Chineesche gezant te
Parijs en de Chineesche minister van fi
nanciën op doorreis hebben verklaringen
afgelegd, welke klaarblijkelijk erop ge
richt zijn in Europa een goede stemming
voor China te kweeken.
In Sjanghai heerscht reeds een paniek
stemming en talrijke Chineeezn trekken
weg uit de stad. De ernst van den toestand
spreekt uit al deze zaken maar al te dui
delijk.
In Spanje blijven de successen voorloo-
pig aan de zijde der nationalisten. Bij Al-
barracin hebben de republikeinen zich
overgegeven, terwijl de rechtschen bij Vil-
lafranca del Pardillo belangrijke stellingen
hebben veroverd.
Belangrijker is echter het bericht van de
„Matin", dat het Vaticaan er niet aan zou
denken de regeering van Franco de jure
te erkennen, zulks met het oog op de po
sitie der Katholieken, die nog staan onder
de regeering van Valencia. Dit zou dan te
vens inhouden dat er van het benoemen
van een diplomatieken vertegenwoordi
ger geen sprake zou zijn. Dat het Vaticaan
wel de facto Franco zou erkennen houdt
waarschijnlijk wel verband met dezelfde
overwegingen ten opzichte van rechtsch
Spanje.
Overigens wordt er in het buitenland
met loffelijke ijver naar ontspanning in
den somtijds hachelijken toestand gestreefd
Duitschland dat zelf naar goede betrek
kingen met Engeland streeft, zou ook Italië
dien kant uitdringen, daar dit de eigen
vriendschap met Italië slechts ten goedé
kan komen.
In Oostenrijk zijn wel eenige Nazi-ver
eenigingen ontbonden maar Hitler's „Mein
Kampf" is er weer toegelaten. In Joego
slavië heeft de vacantietijd wat ontspan
ning in den strijd c-m het concordaat ge
bracht.