WOENSDAG 4 AUGUSTUS 1937
No. 8792
Heeft de Veen geen recht op bestaan?
VOORNAAMSTE NIEUWS
ZSste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week j 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2 95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 1
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per rege)
Vopr Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
BITTERE NOOD STAAT VOOR DE DEUR
Vacantie
De „Avondpost" (Lib.) wil in den va-
cantie-tijd 'ns wijzen op een leemte in onze
sociale wetgeving. Het blad schrijft o.m.:
Ons complex van sociale wetgeving
mag gelooven wij gezien worden.
Wij kunnen de vergelijking met an
dere landen gerust doorstaan; in me
nig opzicht zijn wij vele van hen voor
uit.
Toch is er afgezien van andere
zaken naar onze overtuiging een
groote leemte in: het ontbreken
van een recht op vacantie. Het
is niet voor de eerste maal, dat wij hier
over schrijven en het zal, naar den
•mensch gesproken, ook niet voor de
laatste maal zijn, want wij vinden dit
zulk een tekort, dat wij er de aan
dacht op zullen blijven vestigen, en
wij doen dit nu eens in den vacantie-
tijd zèlven.
Er is in vacantie en vacantie-genoegens
veel overdrijving. Men kan niet ontken
nen, dat ook hier van boven-af niet altijd
een goed voorbeeld wordt gegeven!
Maar dezelfden, die in eigen vacantie-
genoegens, van den gulden midden-weg af
wijkend, tè veel tijd en tè veel geld voor
ontspanningen gebruiken, zijn vaak erg
klein in het toekennen van vacantie aan
anderen.
Ook op dit terrein kan de vrijheid niet
ongebonden zijn, omdat vrijheid voor de
hoogeren onderdrukking en rechteloosheid
voor de lageren beteekent: de w e t moet
een recht op vacantie erkennen.
De jongste gegevens, namens den Vol
kenbond gepubliceerd, deden zien, dat
reeds in 21 landen het recht op vacantie
bij de wet is ingevoerd: België, Brazilië,
Bulgarije, Chili, Cuba, Finland, Frankrijk,
Italië, Letland, Luxemburg, Mexico, Noor
wegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roe
menië, Spanje, Tsjecho-Slowakije, Rusland,
Venezuela en Zweden. Bovendien zijn er
nog 18 landen, waarin de arbeiders in be
paalde (zware) bedrijven een vacantie-
recht bezitten. Elders is het vraagstuk con
creet aan de orde, b.v. in Engeland, waar
de Regeering een staatscommissie heeft be
noemd om rapport uit te brengen en waar
de zaak zoo goed als zeker spoedig in kan
nen en kruiken zal zijn.
Wij hopen, dat ook in ons land dit vraag
stuk spoedig aan de orde zal komen.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
De strijd in Spanje heeft de laatste da
gen weer overwinningen gebracht voor de
nationalisten. Na de overwinning in het
gebied van Teruel is gisteren de overwin
ning gevolgd aan het front van Albarra-
cin, terwijl tevens de druk op Madrid weer
is hervat. Hier ziet het er voor de Rooden
momenteel dus slecht uit. Intusschen heb
ben Franco's mannen in het Noorden ook
niet stilgezeten. Oviedo is gevallen en
daarmede is de mogelijkheid geschapen om
het laatste stuk, dat daar nog in handen
der Rooden is, in sneller tempo op te rol
len.
Overigens zijn niet van belang ontbloot
de berichten, dat het Vaticaan een offi-
cieelen vertegenwoordiger bij Franco zou
benoemen en omgekeerd. Zelfs de namen
der te benoemen personen worden reeds
genoemd. Deze berichten worden echter
niet bevestigd en er schijnen ook geen aan
wijzingen voor te bestaan. Het komt ons
voor, dat men hierin wellicht een anti-ka
tholieke en verwarring stichtende propa
ganda van het Roode Spanje in het bui
tenland moet zien.
De strijd tusschen China en Japan be
vindt zich momenteel in een critiek sta
dium, ook al zijn de groote gevechten wat
geluwd. De strijd wordt nu meer in be
sprekingen gevoerd en deze besprekingen
Gevolg gevende aan den drang van een
aantal leden van de R.K. Tuinderspa-
troonsvereeniging St. Benedictus werd
Dinsdagavond in de Pancratiuszaal alhier
een groote vergadering gehouden. De
zaal was bijna tot in haar uiterste hoeken
bezet en niet niet minder dan 176 leden
hadden aan den oproep van het bestuur
gehoor gegeven. Behalve het voltallige
bestuur was de heer Kok namens het
Hoofdbestuur tegenwoordig. De vergade
ring werd geleid door den voorzitter, den
heer J. de Jong, die in het kort de nood
toestand van de Veen uiteenzette.
Wat moet de toekomst brengen
zoo vraagt spr. zich af, indien de
Regeering geen steun verleent op
de misoogst der aardbeien, want
aan het einde van deze maand
zitten zeer vele tuindersgezinnen
zonder inkomsten.
Spr. deelt de vergadering het resultaat
der gehouden bespreking met den Minis
ter van Economische Zaken mede. De
Minister was van den nood der tuinders
op de hoogte en zegde op de conferentie
toe te trachten voor de Veen een regeling
te treffen. Het resultaat is tot op heden
nog niet bekend. Wellicht dat de heer de
Kok op deze vergadering meer zekerheid
van de gevoerde actie kan verschaffen.
Hierna was het woord aan de ondertee
kenaars van het verzoek om deze spoed
vergadering te houden.
Uit de vergadering kwamen
meerdere jammerklachten naar
voren, welke een duidelijk beeld
gaven van de groote nood. De
noodtoestand onder deze nijvere
groep tuinders is momenteel zoo
hoog gestegen, dat gebrek aan de
allernoodzakelijkste levensbehoef
ten binnen enkele weken voor de
deur staat. Vele vragen zich af,
waarom wordt er voor deze groep
zoo bitter weinig gedaan?
Hebben ook zij dan geen recht op een
menschwaardig bestaan, want het mag
hier zonder eeinge overdrijving gezegd
worden vele tuinders zijn er nog slechter
aan toe dan de werklooze arbeiders. En
indien in deze noodtoestand niet spoedig
een einde komt, dan zullen zeer vele tuin
ders gedwongen worden hun bedrijf neer
te leggen.
De heer de Kok, lid van het hoofdbe
stuur deelde ter geruststelling van de le
den mede, dat het comité van actie met
klem van argumenten op steun bij den
Minister heeft aangedrongen. De toestand
is van alle kanten belicht geworden, zoo
dat de Regeering met den nood der tuin
ders voldoende op de hoogte is te achten.
Van het Departement mocht hij verne
men dat er een brief onderweg is als ant
woord op het ter conferentie besprokene,
doch spreker weet niet wat het antwoord
behelst. Hij heeft goede hoop, dat het ant-
neigen naar een toenemende oorlogsstem
ming. Wat China betreft is het moeilijk uit
de mededeelingen en stemmingen der ver
schillende bijna onafhankelijke regeerin
gen en generaals een weg te vinden. De
regeering van Nanking stuurt aan op den
val der Centrale Regeering. In ieder geval
schijnt in Nanking de beslissing te moeten
vallen en het ziet er naar uit, dat deze ten
gunste van een oorlog met Japan zal zijn.
Ook in Japansche kringen groeit de.oor
logsstemming, waaraan vooral het bloed
bad van Toengtsjau wel niet vreemd zal
zijn. De consulaire ambtenaren van Japan
zijn reeds uit het binnenland naar Sjanghai
vertrokken. De commissie tot handhaving
van de vrede onderhandelt nog en neemt
maatregelen, maar de uitslag moet min
stens ongewis worden genoemd.
De briefwisseling tusschen Londen en
Rome geeft nog steeds aanleiding tot aller
lei geruchten. Nu wordt weer tegengespro
ken, dat Mussolini zou hebben aangedron
gen op erkenning van Italië's heerschappij
over Abessinië. Mussolini's schrijven zou
slechts vaag en algemeen zijn geweest. In
Rome bewaart men hierover het stilzwij
gen. Voorloopig zal men hierover wel niet
veel te weten komen. Chamberlain is ten
minste met den brief in zijn zak naar
Schotland vertrokken.
woord voor de tuinders gunstig zal zijn.
Mocht het schrijven onverhoopt ongunstig
luden, dan heeft deze vergadering dit
nuttig' effect, dat onmiddellijk wederom
nieuwe pogingen in het werk gesteld kun
nen worden om naar andere middelen uit
te zien.
Hoewel het gesprokene van den heer de
Kok voor de leden eenigszins bemoedi-
gnd is, zagen velen de toestand donker in
en kwamen uit de vergadering stemmen
naar voren om een deputatie naar Den
Haag te zenden om de zaak persoonlijk
bij de betrokken autoriteiten te bepleiten,
aangezien de nood geen uitstel meer toe
laat.
De voorzitter stelt voor een telegram
aan den Minister te zenden, waarin nog
maals op steun wordt aangedrogen.
Uit de vergadering gaan stemmen op in
een uitvoerig schrijven dé wensch der le
den uiteen te zetten.
Na bespreking wordt met algemeene
stemmen besloten nog heden een tele
gram voor de Regeering op te stellen,
gevolgd door een uitvoerig schrijven, wel
ke via het Hoofdbestuur aan den Minister
zal worden gezonden, met toezending van
een afschrift van dit schrijven aan de
Katholieke Kamerfractie.
Verder zal nog getracht worden in
overleg met het gemeentebestuur gedaan
te krijgen dat de meest gedupeerde tuin
ders in eigen bedrijf bij wijze
van werkverschaffing tewerk
worden gesteld!.
Aan het einde van.de vergadering wor
den nog besproken de steunuitkeeringen
vanwege het Burgerlijk Armbestuur. Uit
de besprekingen bleek overduidelijk, dat
de onderstand mede door de verhooging
van de prijzen voor de eerste levensbe
hoeften veel te laag zijn, zoodat op het be
stuur een ernstig beroep werd gedaan bij
het gemeentebestuur erop aan te dringen
de steunnormen te verhoogen. Nadat de
voorzitter nog de toezegging had gedaan
deze aangelegenheid in het bestuur te zul
len bespreken werd de vergadering onder
dankzegging aan de leden voor hun zake
lijke uiteenzetting gesloten.
We willen dit verslag niet be
ëindigen, zonder de hoop uit te
spreken dat de Regeering zal be
seffen dat hulp voor de tuinders
in de Veen onontbeerlijk is. De
tuinders, hoe graag zij ook werken'
van den vroegen morgen tot den
laten avond, zijn ten einde raad
en zien de komende maanden
met angst tegemoet. De gezinnen
zijn in onze plaats rijk met kin
deren gezegend en het komt nu
reeds voor dat de kinderen met
een kale en zelfs zonder boter
ham naar den akker en naar
school worden gestuurd. De over
heid heeft in deze een taak te
vervullen en mag deze groep niet
aan zijn lot overlaten.
LUCHTVAART
AMERIKAANSCH VLIEGTUJG
VERONGELUKT
Alle 14 inzittenden
omgekomen
Een vliegtuig van de Pan-American Gra
ce Airways is in de Golf van Mexico met
veertien inzittenden aan boord verongelukt.
Twee en twintig Amerikaansche vlieg
tuigen vertrokken van hun basis bij het
Panamakanaal om naar het vliegtuig te
zoeken. Tenslotte hebben deze vliegtuigen
het toestel dertig mijl ten noodoosten van
Cristobal aan de Panameesche kust ontdekt.
Van de inzittende passagiers, waaronder
zich twee Amerikaansche staatsambtenaren,
een vrouw en drie kinderen bevonden, noch
van de drie leden van de bemanning, heeft
men een enkel teeken van leven meer ge
zien. Zij zijn zoo goed als zeker allen om
gekomen. Het vliegtuig was gisteren uit
Ecuador vertrokken en werd vanochtend te
Cristobal verwacht.
HET WRAK GEVONDEN.
De torpedojagers, die naar de verongelukte
passagiers-vliegboot zoeken, hebben het toe
stel gisteravond op twintig mijl van Colon
bereikt. Zij vonden twee postzakken en een
rubber reddingsboot, doch niet het minste
spoor van de passagiers en de bemanning.
Men moet derhalve aannemen dat de elf
passagiers en drie leden der bemanning om
het leven gekomen zijn. Het opsporings
werk wordt evenwel nog voortgezet.
ITALIAANSCH VERKEERS
VLIEGTUIG VERONGELUKT
Acht dooden
Op 'het Egyptische vliegveld Wadi Haifa
is een Italiaansch verkeersvliegtuig van de
lijn RomeAddis Abeba bij de start over
den kop geslagen en in brand gevlogen. De
acht inzittenden, vier passagiers, twee pilo
ten, radio-telegrafist en mechaniker, zijn
om het leven gekomen.
NOODLANDING IN DEN SOEDAN.
Verkeersvliegtuig vraagt wanhopig om
hulp.
De „ïntransigeant" meldt uit Caïro, dat
een verkeersvliegtuig tusschen Bahi en Ga-
zal in den Egyptischen Soedan heeft moe
ten dalen en dat de bemanning opgesloten
is temidden van het hooge gras. Tropische
regens vertragen de komst der reddings
brigade. De radio-installatie van het vlieg
tuig vraagt wanhopig om hulp.
BRIEVEN DIE ROND DE WERELD
VLOGEN.
De K. L. M. zal op de luchtvaarttentoon
stelling op Houtrust te 's-Gravenhage, eèh
verzameling brieven brengen, welke on
langs een luchtreis om de wereld hebben
volbracht. Dit was de eerste postzending
welke in geregeld lijn verkeer per vlieg
tuig den weg om den aardbol aflegde en
wel bij de opening van den dienst San
FranciscoHongkong, welke de Pan-Ame
rican Airways voor het eerst op 22 April
j.l. met den China Clipper uitvoerde.
Van Hongkong reisden de brieven naar
Penang, waar zij door de K. L. M. werden
meegenomen. Dit IndiëNederland vlieg
tuig bracht de zending in Amsterdam, van
waar zij met den postdienst van den Air
France over het zuidelijk deel van den At-
lantischen Oceaan naar Buenos—Aires
vloog. In Brazilië werd de postzak weer
overgeladen, thans in een der Clipper-boot
ten van de P.A.A., die de brieven weer aan
den afzender in New-York terug bracht.
De enveloppen zijn beplakt met twee
Amerikaansche postzegels, twee van de
Straits-Settlements, vier uit Nederland,
drie van Brazilië. De totale frankeerwaar-
de bedraagt bijna 6.De brieven zullen
van heden af op de Avia te bezichtigen zijn.
GOUDVOORRAAD NED. BANK.
Met ruim ƒ200.gestegen.
Blijkens de verkorte balans van de Ne-:
derlandsche Bank is de goudvoorraad van
de afgeloopen week met 2606.geste
gen tot 1.265.882.957.
De zilvervoorraad daalde met 754.547
tot ƒ17.842.281.
De bankbiljetten en bankassignatiën in
omloop, benevens de rekening-courant sal
di bedroegen thans 1.507.517.775 tegen
1.466.979.238 op 28 Juli j.l.
DE BRAND IN HELMOND.
Steunactie voor de nagelaten betrekkingen
van den heer Tersteeg.
Naar wij vernemen heeft het hoofdbe
stuur van den Nederlandschen Bioscoop
bond, dat gisteren bij de begrafenis van de
beide Helmondsche slachtoffers van den
noodlottigen brand in Alcazar" reeds in
bijzonderen vorm zijn medeleven toonde,
het initiatief genomen voor een steunactie
ten behoeve van de nagelaten betrekkingen
van den heer F. Tersteeg. De zuidelijke af-
deeling van den Nederlandschen Bioscoop
bond, waarbij de heer Tersteeg was aan
gesloten kwam reeds gisteren te Helmond
in vergadering bijeen om de eerste voor
bereidingen eener hulpactie door het ge-
heele land te bespreken. Uit de kringen
van bioscoopbond eox filmverhuurbedrijf
zal een comité worden gevormd, dat zich
met de programma's zal belasten.
In alle bioscopen van het land zal een
speciale filmvoorstelling worden gegeven,
waarvan de baten geheel ten goede zullen
komen aan het gestelde doel. Om de na
gedachtenis van den heer Tersteeg bijzon
der te eeren, zal voor zoover het moge-
BUITENLAND.
In het conflict tusschen China en Japan
wordt op een oorlog aangestuurd. Een cri
sisconferentie. (2de blad).
De regeeringstroepen bij Oviedo en Casa
Foreshal door de troepen van Franco be
slissend verslagen. (2de blad).
De arrestaties in Rusland. (2de blad).
Frankrijk verlaagt het disconto. (2de
blad).
De briefwisseling tusschen Londen en
Rome (2de blad).
Een Amerikaansche vliegboot vergaan.
14 dooden. (1ste blad).
Een Italiaansch vliegtuig verongelukt. 8
dooden. (1ste blad).
BINNENLAND.
De wegens broederdienst reeds vrijgestel
den van eerste oefening, van de lichting
1938 hebben nader bericht ontvangen, dat
deze vrijstelling slechts als voorloopig moet
worden beschouwd. Hoogstwaarschijnlijk
zal het contingent reeds voor de lichting
1938 belangTijk worden verhoogd. (1ste
blad).
Het nieuws van de Jamboree. <2de blad).
Benoemingen bij de Paters Franciscanen.
(i)tle blad).
lijk is het programma in de benefice-voor-
stellingen bestaan uit de film „Sanders of
the River", welke film zooals bekend op
den noodlottigen avond zou worden ver
toond.
BRAND IN FABRIEKSGEBOUW.
In den afgeloopen nacht brak, waar
schijnlijk tengevolge van broeiing van ka
toen, brand uit in de ververij en bleekerij
van de Ned. Katoenspinnerij te Hengelo,
welke buiten het eigenlijke hoofdgebouw is
gelegen. Zoowel de Hengelosche- als de
fabrieksbrandweer werden gealarmeerd.
De brandweerlieden moesten een zwaren
strijd voeren tegen de hoog oplaaiende
vlammen, doch het gelukte hun toch de aan
grenzende lokalen, waar massa's katoen
waren opgeslagen, voor het vuur te vrijwa
ren. Om 2 uur kwam de brandweer in actie
en eerst om 7 uur kon men inrukken. De
ververij en bleekerij is geheel uitgebrand.
BOVENVERDIEPING UITGEBRAND.
Vannacht te omstreeks één uur werd
brand ontdekt in het perceel Brinkstraat
169 te Enschede. In dit perceel is gevestigd
de banketbakkerswinkel van den heer G.
Voogd. Het vuur is, door nog onbekende
oorzaak, op den zolder ontstaan. Het greep
zoo snel om zich heen, dat de bewoners
zich in nachtgewaad in veiligheid moesten
stellen. Vrijwel onmiddellijk na het ontdek
ken van den brand stonden de slaapkamers
reeds in lichter laaie. Aanvankelijk bestond
ernstig gevaar, dat het vuur zich aan het
aangrenzende perceel zou mededeelen. Dit
is evenwel, dank zij een flinken brandmuur
en het krachtig ingrijpen van de brand
weer, niet gebeurd. In het perceel van den
heer Voogd brandden vijf slaapkamers ge
heel uit.
De schade wordt door verzekering ge
dekt.
ARRESTATIE NA 10 JAAR.
Bij een onlangs te 's-Gravenhage gedane
huiszoeking ontdekte de politie het spoor
van iemand, die in 1926 veroordeeld was
tot drie jaar gevangenisstraf wegens be-
rooving en die tot nu toe, door verblijf bui
tenslands, zich aan de politie had onttrok
ken.
Bij nader onderzoek bleek het spoor naar
Parijs te leiden. Het gelukte een inspec
teur der Haagsche recherche, den heer J.
Douma, in samenwerking met de Parij-
sche politie, den man te arresteeren.
Hij bleek zonder geldige papieren te Pa
rijs te vertoeven en zal zich deswege voor
de Parijsche politie tebben te verantwoor
den. Daarna zal over zijn uitlevering wor
den beslist.
