De herziening der Grondwet
28ste Jaargang
VRIJDAG 30 JULI 1937
No. 8788
Ste £eid&eH£(Boii/fca/nt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
Een eenheidstront
De Engelsche Protestant Sir Henry Lunn
heeft een oproep gericht tot alle Christe
nen in Engeland, om een eenheidsfront te
vormen tegenover het Roode Spanje. Reeds
daags daarna heeft de Aartsbisschop van
Westminster, Mgr. Hinsley in naam de Ka
tholieke Kerk van Engeland dit plan on
dersteund. „Pius XI zoo vervolgt Mgr.
Hinsley „doet in zijn Encycliek „Divini
Redemptoris" uitdrukkelijk een beroep op
allen, die in God gelooven. Onder allen,
die in de Godheid en Menschheid van
Christus gelooven, moet liefde heerschen,
een pogen om elkaar beter te begrijpen en
wederzij lsch ook dichter bij elkaar te ko
men. Dit beteekent niet alleen slechts
vriendschappelijke betrekkingen, maar ook
wederzijdsch ook dichter bij elkaar te ko-
de beschaving, die gegrondvest is op de
Christelijke waarheden.
Sir Henry Hinsley wijst terecht op dezen
band tusschen ons en hen. Wij willen zeer
openharig zijn. In het verleden heerschte
er vaak misverstand en zijn er aan weers
zijden fouten gemaakt, en in de polemie
ken heerschte vaak liefdeloosheid en liet
men zich leiden door uitingen van vurig
temperament. Dit falen en onze meenings-
verschillen hebben de vijanden van den
godsdienst uitgebuit. Maar het bewustzijn
van een gemeenschappelijk gevaar brengt
de Christenen thans in practische sympa
thie tezamen. In Duitschland heeft men in
katholieke kerken gebeden verricht voor
de vervolgde Protestanten en in ons land
hebben de Methodisten eenparig een mo
tie aangenomen van deelname met het lot
der Katholieken in Spanje. Ik dank hen en
Sir Henry Lunn van ganscher harte al
dus de Aartsbisschop.
Ook buiten Engeland zullen deze gedach
ten sympathie vinden!
Er moet een zeker eenheidsfront be
staan van allen, die Christus aanbidden als
hun Verlosser. Dat eenheidsfront is eigen
lijk vooral in dezen tijd vanzelf
sprekend!
Wij willen hierbij echter de opmerking
maken, dat zulk een eenheidsfront vooral
moet hebben een positieve strekking! Het
moet zich richten op behoud en bescher
ming en verdere doorvoering en practi-
seering van de Christelijke beginselen; het
mag niet allereerst zijn een anti-beweging!
Wij maken deze opmerking met allen
nadruk, omdat 't, naar onze zeer besliste
overtuiging, Christelijke plicht is, om
te trachten en te streven, de vijanden van
het Christendom, zoo mogelijk, tot ons te
trekken.... En, vervolgens, omdat wij
open oog moeten blijven hebben voor wat
in de partijen van hen, die op on-Christe-
lijke of zelfs anti-Christelijke basis staan,
goed is, en in dat goede een aanknoopings-
punt moeten vinden voor samenwerking
op bepaald terrein. Wij zijn anti, slechts
omdat en inzooverre onze beginselen dat
noodzakelijk maken. Deze stelregel moet
ons altijd bij ons maatschappelijk werken
helder voor den geest staan.
ernstige scheepsramp
bij baltimore
Schip plotseling in vlammen
gehuld
Vele dooden en vermisten.
EX-KONINGIN BEZOEKT EX-KEIZER
Voor een kort bezoek aan den ex-keizer
en zijn gemalin is vanmiddag op huize
Doorn geariveerd ex-koningin Ena van
Spanje.
DE OPENING VAN DE LUCHTVAART
TENTOONSTELLING „AVIA"
In tegenwoordigheid van tal van civiele
en militaire autoriteiten heeft de minister
van Waterstaat, 4nr. dr. ir. J. A. M. van
Buuren, hedenochtend in het restaurant
van het Houtrustgebouw te 'sGravenhage
de luchtvaarttentoonstelling „Avia" ge
opend.
Onder de aanwezigen bevond zich de
Duitsche gezant, graaf von Zech Burkers-
roda.
Het Amerikaansche s.s. „City of Bal
timore" is in Chesapeake Bay, korten
tijd nadat het uit Baltimore was uitge-
loopen in brand gevlogen. In enkele
minuten tijds stond het geheele schip
in lichter laaie.
Van de 150 passagiers hebben, naar
niet-officieel gemeld wordt, honderd
veilig de kust bereikt. Onder de over
levenden bevindt zich de gezagvoer
der, kapitein Charles Brooks, die men
aan een wand van het schip vond han
gen.
Brandweerschepen en kustwachtbooten
zijn ijlings naar het brandende schip ver
trokken om te trachten nog zoo veel mo
gelijk te redden.
Het D. N. B. meldt nog, dat het schip,
toebehoorende aan de Chesapeake Steam
ship Company, uit Baltimore was vertrok
ken naar Norfolk in Virginia. Op slechts 14
mijl afstand van Baltimore echter ontstond
de zoo snel om zich heen grijpende brand.
Verscheidene passagiers zijn verbrand,
een groot aantal andere heeft verwondin
gen van verschillenden aard bekomen. De
bewoners van een naburig eiland hebben
verklaard, dat zij een vreeselijke ontplof
fing hebben gehoord en midscheeps vlam
men hebben zien oplaaien. Slechts enkele
minuten later was van het schip niets meer
te zien dan een grooten bundel vlammen.
In hun wanhopige pogingen om te
ontkomen aan de om zich heen grij
pende laaiende vlammen, klemden de
passagiers zich aan de zijwanden van
het schip vast, totdat de groote hitte
hen tenslotte dwong zich los te laten
en zich in het water te laten vallen.
Een draadloos bericht van het s.s. „Ar-
kansan" meldt, dat in zeer korten tijd de
City of Baltimore tot aan den zeespiegel
in vlammen gehuld werd.
Bevestigd wordt, dat zich een ontzetten
de ontploffing aan boord heeft voorgedaan.
Slechts twee tot drie minuten verliepen er,
volgens het verhaal van een ooggetuige,
tusschen de ontploffing en het oogenblik,
i waarop het geheele sohip in brand stond.
IUit de quarantaine van Norfolk wordt
gemeld, dat een loodsboot een veertigtal
overlevenden van den ramp der City of
Baltimore aan boord heeft genomen.
Volgens de laatste tellingen zou het aan
tal dooden niet grooter zijn dan zestien.
ROOSEVELT GEEFT LAST TOT
REDDINGSWERKZAAMHEDEN.
Op bevel van president Roosevelt hebben
zich vijf schepen van de marineschool te
Annapolis naar de plaats begeve.i, waar de
City of Baltimore in vlammen is opge
gaan. Verscheidene overlevenden van den
ramp zijn hier ter stede aangekomen, de
meesten hadden verwondingen opgeloopen
twee passagiers waren onderweg naar de
stad overleden. Het is nog niet mogelijk
zich een nauwkeurig denkbeeld te vormen
van het aantal personen, dat bij den ramp
omgekomen is, aangezien de mogelijkheid
bestaat, dat verscheidenen zich nog aan
boord bevinden van kleine bootjes die in
de omgeving rondvaren. President Roo
sevelt die terstond op de hoogte gesteld
werd, heeft last gegeven met vliegtuigen
de wateren af te zoeken naar slachtoffers,
die zich op een of andere wijze drijvende
hebben kunnen houden.
Slechts twee dooden
gevonden.
Ondanks het feit, dat men den geheelen
nacht is blijven zoeken, heeft men tot dus
verre nog geen enkel slachtoffer van de
City of Baltimore gevonden, zoodat men
slechts zekerheid heeft over het omkomen
van twee opvarenden. Het schip zelf wordt
langzaam door het vuur verteerd en drijft
af. bewaakt door een schip van de regee
ring. De brand is in het ruim ontstaan op
het oogenblik waarop het meerendeel der
passagiers in den salon was.
sneltrein parijs-
st. etienne ontspoord
25 dooden en 50 gewonden
Op het grondgebied der gemeente Ville-
neuve St. Georges is gisteravond een ern
stig spoorwegongeluk gebeurd. De snel
trein Saint EtienneParijs, is kort na het
vertrek uit Parijs ontspoord
Tegen twee uur 's nachts waren tien doo
den en vijftig gewonden geborgen. Vele van
deze laatsten verkeeren in levensgevaar.
Zij zijn naar het ziekenhuis van Ville Neu-
ve St. Georges overgebracht. De lichtge
wonden werden naar Parijs vervoerd. Het
opruimingswerk is in vollen gang. De
prefect van het Departement Seine et
Oise heeft zich onmiddellijk na het bekend
worden van de ramp naar de plaats van het
ongeluk begeven.
De Spoorwegmaatschappij P. L. M. deelt
nader mede:
Volgens te Parijs ontvangen inlichtingen
zou het spoorwegongeluk bij Villeneuve St.
Georges ongeveer 25 dooden en 50 gewon
den hebben geëischt. De ramp geschiedde
op driehonderd meter afstand van het sta
tion van Villeneuve St. Georges, op 25 km.
van Parijs. De trein ParijsSt. Etienne
ontspoorde daar om kwart over elf. Een
gezaghebbende persoonlijkheid, die zich op
de plaats des onheils bevond, heeft ver
klaard, dat de ramp te wijten zou zijn aan
een fout in den wisselstand.
De locomotief, die door den slecht
gestelden wissel heen reed, liep de
rails. De bagagewagen versplinterde.
De postwagen, die rechts van de loco
motief doorreed, liep een dertigtal me
ters verder, waarbij hij een tweede
klasse-wagen meetrok, welke vrijwel
intact bleef.
Daarachter volgde een houten derde
klasse-wagon, die totaal verpletterd
en in stukken geslagen werd, doordat
hij als in een schroef genepen werd
tusschen de twee metalen rijtuigen,
waar hij tusschen in reed.
De slachtoffers zouden pelgrims zijn
uit Lisieux en kinderen uit vacantie-
koloniën.
Het opruimingswerk is druk aan den
gang. Om drie uur in den nacht bevond
zich nog eenige slachtoffers onder de pui-
nen.
Onmiddellijk nadat het ongeluk ge
schied was hebben de ongedeerde reizigers
en personen, die zich op het station van
Villeneuve bevonden, zich aan het eerste
reddingswerk gewijd Brandweerlieden uit
Parijs kwamen als eerste hulptroepen aan.
Onder de autoriteiten die zich naar de
plaats des onheils begeven hebben, bevon
den zich o. m. minister president Chau-
temps, en de minister Dormoy en Queuille.
DE JUISTE OORZAAK.
De eerste resultaten van het onderzoek
ingesteld door de controlecommissie der
spoorwegmaatschappij P. L. M. veroorlo
ven definitief de oorzaak van den spoor
wegramp te wijten aan een ver" .eerde wis
selmanoeuvre. Er was aangekondigd, dat
trein 511 zou passeeren en de wissel was
voor dezen trein overgehaald. Uit Parijs
kwam toen het verbeterde bericht, dat
trein 1017 zou komen en niet trein 511. Nu
schijnt reeds vast te staan, dat enkele se
conden te laat de wisselstand verbeterd
werd, en dat de rails nog niet geheel hun
zijwaartsche beweging voltooid hadden
toen trein 1017 op den wissel aankwam. De
locomotief wankelde een oogenblik en ont
spoorde toen. De vraag waarvoor men ge
steld is, is nu, of de wisselwachter door
een verkeerde opvatting enkele oogenblik-
ken te laat den wissel in werking heeft
gesteld, dan wel of hij voor het wijzigen
van den wisselstand niet meer den noodi-
gen tijd heeft gehad. Het onderzoek is er
op gericht deze kwestie uit te maken. De
beide wisselwachters zijn den geheelen
nacht verhoord door den rechter van in
structie.
Vernomen wordt, dat het aantal dooden
27 bedraagt.
de wereld in VOORNAAMSTE NIEUWS
vogelvlucht
Er vallen maar weinig schoone dingen
van dezen aardbol te vertellen. Bij het ge
dreun van kanonnen en het vallen van
bommen op verschillende punten van den
aardbol, worden andere streken regelma
tig door een of andere ramp geteisterd. Na
de ramp der Flamingo, die ons land trof,
heeft nu Frankrijk weer een spoorweg
ramp te boeken, waarbij voorloopig 27
slachtoffers te betreuren zijn. Frankrijk
en Rusland worden langzamerhand de
klassieke landen der spoorwegrampen. In
Amerika is een schip verbrand dat vol
met vroolijke passagiers pas was uitgeva
ren. Binnen enkele minuten was het ge
heele schip in vlammen gehuld en velen
hun aantal wordt nog slechts geschat
vonden den dood in de vlammen of in de
golven.
Intusschen is de strijd in China op een
hoogtepunt gekomen. De Japanners heb
ben niet stil gezeten en hebben Tientsin
gebombardeerd en wel zoo grondig, dat de
stad goeddeels in puin ligt. Vanzelfspre
kend heeft dit bombardement ook onder
de burgerbevolking tal van slachtoffers
geëischt. De Chineezen schijnen hiervan
danig te zijn geschrokken, want de laatste
berichten van Chineesche zijde vloeien
plotseling over van vredelievendheid. In
Peking zou een vredestichtende commissie
zijn ingesteld en Tientsin is door de Chi
neezen in allerijl verlaten. Maar de indruk
is, dat China als een stoute jongen flink
op z'n broek heeft gehad en nu haastig be
terschap belooft. De vraag is echter of Pa
Japan deze belofte als ernstig gemeend
vertrouwd en aanvaarden zal.
In Spanje is de toestand naar omstandig
heden wel. Er wordt bericht, dat er onder
de Marokkanen in Granada muiterij zou
zijn uitgebroken. Generaal Quepo de Llano
heeft het tegengesproken zooals het be
hoort, er zal dus wel iets gebeurd zijn. Als
BUITENLAND.
De stad Tientsin door de Japanners ge-
bombardeerd en gedeeltelijk verwoest.
Vele dooden. De Chineezen trekken af.
(2de blad).
Muiterij onder de Marokkanen in Gra
nada? (2de blad).
Treinramp in Frankrijk, 27 dooden. (1ste
blad).
Amerikaansch schip in vlammen. Ver
schillende dooden en vermisten. (1ste
blad).
De ramp van de Flamingo. (3de blad).
BINNENLAND.
De regeering over de herziening der
Grondwet. (1ste blad).
Nieuws van de Jamboree. (2de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De derde dag der Vierdaagsche. (3de
blad).
De nationale stayerskampioenschappen
gisteravond te Amsterdam verreden. (3de
blad).
alle tegenspraken waarheid zouden zijn,
zouden wij leven in een schoone wereld.
Overigens zijn de antwoorden op de
Britsche voorstellen en de niet-inmengings-
commissie binnengekomen. Er kan dus
verder worden gepraat. Behalve wat ge
zonken schepen en kleine aanvallen is het
in Spanje voorbeeldig rustig.
Antwoord der Regeering.
„Dictatuur der R. K. staatspartij" is een
bewering, waarop de regeering niet eens
wenscht in te gaan.
GEEN OPHEFFING VAN DE
POLITIEKE PARTIJEN.
Het volgende is ontleend aan de memo
rie van antwoord op de wetsontwerpen, tot
het brengen van verandering in de Grond
wet:
Dat het feitelijk motief voor deze herzie
ning zou zijn het streven van de regeering I
om van den angst van de S.D.A.P. voor een j
zoogenaamde fascistische dictatuur gebruik j
te maken, om voorgoed de dictatuur van de 1
regeerende partijen, in de eerste plaats van
de R. K. Staatspartij, te vestigen, is een be
wering, zoo los daarheen geworpen, zoo
zeer ontdaan van zelfs iedere schaduw van
argumentatie, dat van de regeering niet
kan worden gevraagd, daarop nader in te
gaan.
Ons volk is wars van alles wat zweemt
naar dictatuur, de laatste stembusuitslag
heeft het nogmaals zonneklaar .bewezen, en
de regeering vleit zich met de gedachte, dat
zij hetgeen ten deze leeft in de ziel van ons
volk, beter verstaat dan de leden, die de
opmerking in het voorloopig verslag een
plaats deden vinden.
Door eenige leden is ernstig bedenking
geopperd tegen het voorgestelde bedrag van
de schadeloosstelling van de leden der
Tweede Kamer.
De regeering bepaalt zich tot de opmer
king, dat z(j handhaving van ons staats
bestel, dat de onmisbaarheid erkent van
critiek en controle op bestuursdaden door
middel van een in vrijheid gekozen verte
genwoordiging des volks en waarin tevens
aan die vertegenwoordigings een functie
toekomt in de wetgevende macht, een van
de hoogste waarden acht waarvoor zij op
de bres zal staan.
De in het ontwerp, betreffende de revo-
lutionnaire volksvertegenwoordigers be
lichaamde regeling steunt op de overwe
ging, dat zij, die uitdrukking geven aan een
streven om met onwettige middelen de be
staande rechtsorde omver te werpen, van
de vertegenwoordiging des volks geen deel
behooren uit te maken.
Geen breidel behoort aan de uiteenzetting
van beginselen te worden aangelegd, mits
deze grens wordt in ach+ genomen, dat de
beginselen niet behooren te worden verwe
zenlijkt met gewelddadige doorbreking der
bestaande orde.
De voorgestelde bepalingen zouden, zoo
is opgemerkt, kennelijk tegen de N.S.B. ge
richt zijn, getuige het feit, dat gedurende
40 jaar, dat de S.D.A.P. in het parlement
optreedt en gedurende de bijna 20 jaar, dat
de communistische partij daar zitting heeft,
bepalingen van dezen aard niet noodig zijn
geweest.
Deze voorstelling van zaken is niet juist.
Reeds in de vergadering van de Tweede
Kamer van 3 November 1930 heeft het toen
malig lid der Kamer, de heer Schokking,
op een voorziening ter zake aangedrongen.
Ook buiten het parlement werden stemmen
in die richting gehoord, getuige het artikel
van prof. mr. Paul Scholten: „De eed der
leden van de Staten-Generaal" in het Alge
meen Weekblad voor Christendom en Cul
tuur van 18 Augustus 1933. Mr. Knottenbelt
heeft als lid der Tweede Kamer in een nota,
gevoegd bij het voorloopig verslag van de
afdeelir.gen der Tweede Kamer betreffende
het eerste hoofdstuk van de rijksbegrooting
voor het diensjaar 1934 aan dit vraagstuk
breede aandacht gewijd. De gedachtenwis-
seling ter zake heeft geleid tot de instelling
van de Commissie-Kooien en men behoeft
het rapport dezer commissie slechts op te
slaan, om te zien, dat aan een geheel an
dere richting dan de N.S.B. is gedacht.
Eenige leden hebben een ordeningsge
dachte ontwikkeld, die afwijkt van die der
regeering.
De regeering aarzelt niet, haar ook niet in
harmonie te noemen met den geest, levende
in het Nederlandsche volk. Naar het oor
deel van de regeering zullen de leden, hier
aan het woord, indien zij den stembusuit
slag van 26 Mei j.l. hebben verstaan, ten
deze niet in twijfel verkeeren.
De regeering zou niet gaarne de poli
tieke partijen opgeheven zien; onze
volksgemeenschap zou daardoor armer
worden. Niet allen kunnen over prin-
cipieele vraagstukken van staatsbeleid
gelijk denken. Het is beter, dit ver
schillend inzicht uit te wisselen, in een
geest van elkaar wederkeerig willen
begrijpen en waardeeren, dan alle
staatkundig en sociaal denken te wrin
gen in een keurslijf.
Van de vele leden, die zich met de ge
deeltelijke opheffing van de immuniteit zeer
wel konden vereenigen, verklaarde een deel
verder te willen gaan en de immuniteit,
feitelijk een verouderd begrip, geheel te
willen afschaffen. De regeering acht een
algeheele opheffing der immuniteit niet noo
dig; zij is van oordeel, dat de opheffing,
waarvan vooral een groote preventieve wer
king mag worden verwacht, in het ontwerp
terecht is beperkt tot die delicten, waarvan
de, wellicht ernstige, consequenties niet
meer zijn te achterhalen.
