Een Nederlandsche Kapel
in het Pauselijk Paviljoen
Q
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
PI
Vreemde Cheques
en Bankpapier
Peking, de Heilige
Stad
WOENSDAG 28 JULI 1937
OF. LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
op de Wereldtentoonstelling te Parijs 1937
Aan de Katholieken
van Nederland.
Het mag als bekend worden veronder-
stled, dat aan de katholieken de gelegenheid
is geboden, om met een eigen paviljoen deel
te nemen aan de wereldtentoonstelling te
Parijs 1937.
Opdat echter het internationale karakter
der katholieke kerk een ieder duidelijk
•blijke, is het denkbeeld opgekomen, om alle
grootere katholieke naties in dit paviljoen
te doen samentreffen.
In de votiefkerk, die het paviljoen be
kroont, is een kapellenkrans geprojecteerd,
welke zal worden afgebouwd door de voor
naamste katholieke naties of landen, waar
in het katholicisme een voorname plaats in
neemt.
Het Hoogwaardig Nederlandsch Episco
paat in de meening, dat ook de Nederland
sche katholieken zich niet afzijdig moeten
houden, heeft onderstaande Bisschoppelijke
Commissie ingesteld, met de omschreven
taak de deelneming der Nederlandsche ka
tholieken aan het Pauselijk Paviljoen te or-
ganiseeren.
De Bisschoppen van Nederland, in het
vertrouwen, dat de katholieken de gelegen
heid niet zouden willen laten voorbijgaan
om een bewijs te geven van het opgewekte
katholieke leven in ons vaderland, dat zij
gaarne hun steun zouden willen verleenen
om een eigen kapel te bezitten in de votief
kerk in het Pauselijk Paviljoen, hebben de
commissie gemachtigd een beroep te doen
op de Nederlandsche katholieken om deze
plannen te verwezenlijken.
De Bisschoppelijke Commissie is na haar
installatie terstond aan het werk getogen
en het is haar een vreugde te kunnen mede
deel en, dat rechts van den Pauselijken
Troon in het paviljoen een Nederlandsche
Kapel is ingericht.
Door de welwillende medewerking van
het Bestuur van het Geneeskundig Gesticht
„Voorburg" te Vught is het haar mogen ge
lukken de beschikking te verkrijgen over
het altaar, dat in 1932 is uitgevoerd door
Jan van Dillen, architect, en Jos ten Horn,
schilder.
Dat dit altaar zich nu te Parijs bevindt
is mogelijk geworden door de milde schen
kingen van eenige vooraanstaande katho
lieken, waarvoor de commissie zeer erken
telijk is.
Tot delging der onkosten voor verdere
inrichting, verplichte deelneming aan den
afbouw van het Pauselijk Paviljoen, het or-
ganiseeren van een Nederlandschen Katho
liekendag te Parijs, ter gelegenheid waar
van het Hoogwaardig Fransche Episcopaat
een of meer leden van het Hoogwaardig
Nederlandsch Episcopaat hoopt te mogen
•begroeten, is nog een bedrag noodig van
vijf duizend gulden.
De Bisschoppelijke Commissie leeft in de
overtuiging, dat dit betrekkelijk kleine be
drag gezien de belangrijkheid der feiten
gaarne en spoedig door de Nederlandsche
katholieken zal worden bijeengebracht.
Katholieken van Nederland, werkt allen
met ons mede om de bisschoppelijke op
dracht te vervullen. Iedere gift hoe klein
ook wordt dankbaar door ons aanvaard,
en in de Nederlandsche katholieke dagblad
pers door ons verantwoord.
Zendt uw bijdrage aan Herman van den
Eerenbeemt, Koninginneweg 150, Amster
dam, postgiro 68643 met vermelding: „Deel
neming Nederlandsche Katholieken aan het
Pauselijk Paviljoen".
De BisschoppelijkeCom-
missie voornoemd:
Prof. J. J. HENNE MAN, pr., Warmond.
JOAN COLLETTE, Nijmegen.
W. J. R. DREESMAAN, Amsterdam.
HERMAN VAN DEN EERENBEEMT,
Amsterdam.
H. KUYPERS, Rotterdam.
DE PARIJSCHE TENTOONSTELLING.
Het „R. K. Bouwblad" is geheel gewijd
aan de Parijsche tentoonstelling. De heer
Wies Moens geeft een algemeen inlei
dend artikel. Hierop volgt een opstel
Rondgang van B. J. Koldewey, waarin
verschillende paviljoens kritisch bespro
ken worden, en vooral de inrichting van
het Poolsche paviljoen wordt gebracht
als van „het eenige landdat zich op
een werkelijk zinrijke wijze manifes
teert". Wat het Nederlandsche paviljoen
betreft, zegt de schrijver:
„Er ontbreekt iedere herinnering of
aanknooping aan wat voor Nederlandsch
bouwen karakteristiek is, zoowel naar het
verwerkte materiaal als naar de gevolgde
constructies, en er ontbreekt ook alle
fierheid aan dezen opbouw en alle spel
van den geest, die iets hadden kunnen
en moeten uitbeelden van de diepere
krachten en strevingen, welke leven in
ons volk".
De schrijver acht de wijze, waarop de
moderne volkswoningbouw gepresenteerd
wordt, eenzijdig, en misleidend voor het
publiek. De Indische zaal biedt z.i. „bij
zonder weinig belangwekkends". Hij be
sluit:
„Het is te betreuren dat Nederland, al
lereerst door het karakter van zijn ten
toonstellingsgebouw zelf zoowel naar het
uit- als naar het inwendige, met dien
grooten, vervlakkenden stroom, welke
over de huidige wereld vloeit, is meege
gaan".
SCHETS VAN DE ALTAARNIS IN DE
NEDERLANDSCHE KAPEL IN HET
PAUSELIJK PAVILJOEN.
GLADIOLEN IN NEDERLAND'S
PAVILJOEN TE PARIJS.
Waarom blijft onze tuin zoo stiefmoederlijk
bedeeld?
De laatste dagen, schrijft de Parijsche
corr. van het „Hbld", werden we verrast
door een schat van gladiolen in en om ons
paviljoen. Ze waren afkomstig van de Ne
derlandsche Gladiolusvereeniging. die een
groote bezending van haar mooiste soorten
soorten gezonden heeft ter versiering van
ons huis. Overal, buiten hier en daar in het
rond en bij den ingang, binnen in alle zalen,
prijken groote vazen vol met een rijkdom
van variëteiten. Prachtig waren de kleuren,
hetzij dieprood of smetteloos wit, hetzij in
een uitgebreid gamma van de teerste nuan
ces. Het „deed" bijzondei goed, en de be
zoekers waren dan ook vol bewondering.
Het werd tijd dat we eens lieten zien wat
onze Nederlandsche bloemkweekers ver
mogen, want op dat punt is ons paviljoen
tot dusver maar stiefmoederlijk bedeeld ge
weest. Terwijl enkele andere paviljoens het
zeer geslaagde van Hongarije bijvoorbeeld,
opduiken uit een schat van bloemen, ter
wijl Monaco met zijn aardigen aanleg van
cactussen tusschen rotsgesteente, en Noor
wegen met zijn berglandschap in miniatuur,
de aandacht trekken, terwijl België een bij
zonder geslaagde, rijk-voorziene serre ver
toont, blijft Holland, het bloemenland bij
uitnemendheid, jammerlijk achter. Onze
tuin is een schandaal. Het kan zijn dat -wij
gehandicapt zijn doordat in het begin de
grond telkens weer omgewoeld werd om er
kabels of buizen doorheen te leggen, maar
dat behoeft nu toch geen reden meer te
zijn om ons te beperken tot een grasveldje
met wat struiken en wat ongelukkige Afri-
kaantjes eromheen. Moeten dan de vreem
delingen, die als ze in ons land komen zoo
geestdriftig zijn over onze vriendelijke sta
tions, heengaan met de indruk dat de Neder
landsche bodem niets voortbrengt dan
telefooncellen?
Snijbloemen, ze zijn mooi, en ze worden
dankbaar aanvaard. Maar door onze tuin
niet beter te verzorgen verwaarloost Neder
land een kostelijk propaganda-gelegenheid.
En al moeten we het zuinig, misschien wel
wat al te zuinig aanleggen, dit behoeft nu
toch waarlijk zooveel geld niet te kosten.
De Neder1 anders uit Parijs vragen om
Nederlandsche bloemen in onzen Neder
landschen tuin!
NED. OOST-INDIE
GROOTE BRAND IN CELEBES.
De gouverneur van Celebes meldde tele
grafisch, dat in den nadht van 25 op 26
Juli een brand heeft gewoed in den kam
pong Loeaoer, onderafdeeling Madjene.
Hierbij zijn 212 inheemsdhe woningen ver
brand. De schade bedraagt 28.000 gulden.
De oorzaak is onvoorzichtigheid met een
petroleumlamp. Het bestuur heeft hulp
maatregelen getroffen.
alleen deze vluchtheuvels
Alleen vluchtheuvels met
groen lichtgevende verkeers-
zullen mogen door motor-
[groetl rijtuigbestuurders links of
rechts worden voorbijgere
den; alle andere altijd ter
rechterzijde. (De overige
'qroen we99ebruikers moeten er
V steeds rechts lanas.i
AGUIRRE VERWACHT LANGDURIGEN
STRIJD.
Aguirre, de president van de Baskisclie
regeering, heeft een vertegenwoordiger van
Havas een onderhoud toegestaan. Hij zeide
naar Parijs gekomen te zijn, in verband
met de evacuatie van een deel der burger
bevolking van Baskenland. De Baskische
regeering aldus Aguirre blijft op haar
post en zal den strijd tegen de indringers
met alle kracht en volharding voortzetten.
De formaties der „gudaris" zijn gereorga
niseerd en ook in de leiding is verbetering
gebracht. De strijd belooft hard en lang te
zullen zijn, want de rechtschen rekenen op
den steun van landen, die voor niets te
rugdeinzen, als zij hen van het volmaakste
oorlogstuig kunnen voorzien. Aguirre zeide
een rotsvast vertrouwen in de overwinning
van het Baskische volk te hebben.
NIEUWE ARRESTATIES TE MADRID.
De Madrileensche politie, die dagelijks
huiszoekingen verricht, heeft daarbij een
groote hoeveelheid wapens en munitie in
beslag genomen. Zij heeft iemand gearres
teerd, die betrekkingen onderhield met
personen, die in een ambassadegebouw hun
toevlucht hadden genomen. Bij een onder
zoek in zijn woning vond de politie een
groote hoeveelheid documenten, die vooral
betrekking hadden op aanbiedingen van
buitenlandsche firma's, voor het leveren
van oorlogstuig. Ook bommen en gasmas
kers zijn in beslag genomen.
Verder heeft de politie 64 menschen, die
geen arbeidsvergunning konden toonen in
hechtenis genomen.
ENGELSCH SCHIP OPGEBRACHT.
Hen Engelsche stoomschip „Mirupani" is
Zaterdag door de „Ciudat de Valencia" een
hulpkruiser van Franco, ter hoogte van Gil-
jon in de territoriale wateren aangehouden
en opgebracht naar de haven van Ferrol.
In de maand Juli zijn reeds drie Brit-
sche schepen door de rechtschen opge
bracht.
AVONTUUR VAN EEN
NEDERLANDSCH SCHIP.
De Johan Maurits heeft «opbrengen weten
te voorkomen.
Het Nederlandsche stoomschip
Rambon, eigendom van het Ne
derlandsche Bevrachtingskantoor,
is in de Spaansche wateren door
een gewapende trawler der natio
nalisten aangehouden.
Het „Handelsblad" deelt hierover het vol
gende mede:
De Rambon was eënigen tijd geleden van
Rotterdam vertrokken met een lading le
vensmiddelen aan boord. Van regeeringszij-
de was convooi toegezegd.
Toen het schip de Straat van Gibraltar
naderde, vroeg de gezagvoerder dan ook
convooi aan. De afspraak luidde, dat de
Rambon des nachts om vyf uur door de
Straat van Gibraltar kon worden geleid.
Het schip was echter twee uur te vroeg
op de afgesproken plaats aanwezig.
Terwijl het wachtte, vloog een water
vliegtuig der rechtschen over het schip, dat
waarschijnlijk de autoriteiten op de hoogte
heeft gebracht van de aanwezigheid van
het Nederlandsche motorschip. Korten tijd
daarna verscheen een gewapende trawler.
Deze deelde mede, dat hij de Rambon
naar Ceuta wilde opbrengen. Een dichte
mist was echter oorzaak, dat de trawler de
Rambon uit het oog verloor.
De commandant van de Rambon had in
middels de Johan Maurits laten waarschu
wen, die onmiddellijk toesnelde.
Intusschen versoheen een tweede gewa
pende trawler, die de Rambon bevel gaf
te volgen en een schot vlak voor den boeg
loste.
De Johan Maurits, die per radio op de
hoogte der positie van de Rambon werd ge
houden, slaagde er echter in het Neder
landsche schip nog buiten de Spaansche
territoriale wateren te bereiken.
Zoodra de commandant van de Johan
Maurits den Spaansche trawler had mede
gedeeld, dat de Rambon onder bescherming
van den Nederlandschen oorlogsbodem
stond, bracht het schip het militair saluut
en verdween in den mist.
De Rambon is onder geleide van de Jo
han Maurits veilig de Straat van Gibraltar
gepasseerd.
Maandag wordt de Rambon te Rotter
dam verwacht.
pg groen recjlts |angs j
LIMKS OF RECHTS PAS^EERE»'
BUITENLAND
geld door den minister van justitie, die
tegelijk bepaalt wanneer en op welk uur
de verkiezing zal hebben te geschieden.
Tenslotte benoemt dan de koning resp. de
regentschapsraad een der candidaten. De
benoeming van den patriarch ligt dus in de
hand der regeering, die daarom haar posi
tie veel gunstiger acht dan die der synode.
Inmiddels heeft het kerkbestuur den bis
schop van Novi Sad, Irenej Ciritsj, een
broer van den voorzitter van het skoepstjsi-
na, uit zijn ambt ontzet, omdat hij zich vóór
het concordaat had verklaard.
Tegenover de bewering der regeering
stelt het kerkbestuur, dat het besluit om
degenen, die voor het Concordaat hebben
gestemd te excommuniceeren, reeds drie
maanden geleden was genomen en wel on
der voorzitterschap van patriarch Warnava
zelf, en dat de thans genomen maatregel
niet anders dan de uitvoering van dit be
sluit beteekent.
Wordt verkiezing patriarch
uitgesteld?
De minister-president zou besloten zijn,
te wachten tot de kerk een meer conciliante
houding aanneemt en de verkiezing van
den nieuwen patriarch, zoolang noodzake
lijk is, uit te stellen.
PRINS PAUL TERUG NAAR SLOVENIë.
Uiting van solidariteit met den premier?
Prins-regent Paul heeft gisteravond de
hoofdstad verlaten om zijn vacantie in Slo
venië voort te zetten. Men had verwacht,
dat hij in verband met de situatie, ontstaan
door het conflict tusschen de kerk en het
kabinet, te Belgrado zou blijven om te
trachten een oplossing te vinden. Nu hij
vertrokken is, neemt men algemeen aan,
dat hij Stojadinowitsj zal steunen in zijn
strijd tegen het episcopaat, want, zoo con
stateert men, hij onttrekt zich aan de be
grafenisplechtigheid van den overleden pa
triarch, omdat Stojadnowitsj en zijn mede
standers geëxcommuniceerd zijn en het hun
dus verboden is aan de plechtigheid deel te
nemen.
Ook Stojadinowistj zal zich naar Slove
nië begeven om de opwinding te doen af
nemen, welke door het verbod, de begrafe
nis van den patriaroh bij te wonen, onder
zijn aanhangers heerscht.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
MUITERIJ IN EEN ROEMEENSCHE
GEVANGENIS.
Eén doode, twee zwaar gewonden.
In een der grootste gevangenissen van het
land, die te Targoe-Ocna, zijn gisteren de
gedetineerden gaan muiten. Zij barrica
deerden zich in een zaal en weigerden de
bewaarders te gehoorzamen. Aangezien de
muiterij een grooteren omvang dreigde aan
te nemen, werd de wacht te hulp geroepen,
die, toen de houding van de muiters steeds
dreigender werd, eenige schoten loste.
Hierbij werd een der muiters gedood en
werden er twee zwaar gewond. De overigen
werden daarop in cellen afzonderlijk opge
sloten.
'£H%y
KINDERVERLAMMING IN
AUSTRALIë.
Circa honderd scholen, in een omtrek
van 50 vierkante mijlen rond Melbourne
zijn gisteren gesloten met het oog op een
epidemie van kinderverlamming, welke
zeer snel om zich heen grijpt.
Tot nog tóe hebben van de tachtig ge
vallen er reeds vier een doodelijken af
loop gehad.
DE AARDBEVING IN MEXICO.
De aardbeving, welke 25 Juli Mexico
heeft geteisterd, heeft in totaal zeventien
dooden en dertig gewonden geëischt. Te
Orizaba, Jalaba en Vera Cruz is aanzien
lijke schade aangericht, terwijl het dorp
Maltrata aan den spoorweg tusschen Me-
xico-City en Vera Cruz, geheel werd ver
nield.
Deze aardbeving was de hevigste, welke
sedert tien jaar is geregistreerd.
LORD CAMROSE KOOPT DE
MORNING POST.
De Daily Express en de Morning Post be
vestigen, dat lord Camrose de aandeelen
van de Morning Post gekocht heeft. Ver
schillende andere bladen melden, dat d
koopprijs 250.000 pond sterling bedraagt.
HET ALBERTKANAAL.
Een scheepvaartlijn LuikLonden?
Het maandschrift Navigation du Rhin
acht het waarschijnlijk, dat na opening
van het Albertkanaal een scheepvaartlijn
Luik-Londen komt. De haven van Luik zal
niet alleen de heele- provincie van dien
naam, maar verder het groothertogdom
Luxemburg en zelfs sommige streken van
N.O. Frankrijk bestrijken. Men zal dan de
zinkertsen van Zweden rechtstreeks in de
fabrieken van het Maasgebied zien aanko
men en de ijzerertsen van Caen zonder
overlading in de hoogovens van Seraing,
terwijl de kolen van Limburg direct naar
Denemarken en de Fransche havens kun
nen worden vervoerd.
Op een andere plaats van dat nummer
leest men, dat ter viering van die inwij
ding te Luik een genootschap is gesticht
zonder het doel winst te maken. Het groote
Luik geheeten, uit alle kringen der bevol
king met een koninklijken commissaris.
Het internationale seizoen, dat zich in 1939
van Mei tot October zal ontplooien, zal zich
groepeeren om een tentoonstelling op het
punt, waar het nieuwe kanaal zijn oor
sprong neemt.
Peking, wat „Vrede in het Noorden" be
teekent, schijnt zijn naam te schande te zul
len maken.
Sedert 1000 jaar vóór Christus diende
Peking reeds verschillende rijken en vol
keren tot hoofdstad. Het werd in 1279 na
Chr. nieuw gesticht en tot zetel van de
Mongolen-dynastie verklaard. In 1421 werd
het inplaats van Nanking, tot hoofdstad van
het Chineesche Rijk verheven. In Juni 1928
heeft de stad deze eer wederom aan Nan
king moeten afstaan; het is thans nog
slechts de hoofdstad van de provincie Ho-
pei.
Door de Japansche invasie, tengevolge
waarvan de gebieden Mandsjoekwo en
Mongolië zich „onafhankelijk" maakten,
kwam Peking op den rand van het onme
telijke rijk te liggen. Daarom werd de ze
tel der regeering naar Nanking ver
plaatst.
Toch is Peking ook thans nog de hei
lige stad van China. Talrijke godsdien
stige gebouwen, kloosters, tempels, altaren
beheerschen het stadsbeeld. Veel bezochte
bedevaartsplaatsen zijn de Ming-graven in
het Noorden en de graven der Mandsjoe-
dynastie in het Westen en Oosten der stad.
Peking is door muren omgeven. Het
middelpunt wordt gevormd door het vier
kant van muren van de voorheen „Verbo
den of Roode Stad", met het vroegere
keizerlijke paleis. In het midden van de
„Verboden Stad" staat de „Hal van de
groote Eendracht".
Voorts onderscheidt men nog een Kei
zer of Gele Stad, 'n Tartaren en 'n Chi-
neezenstad, welke kwartieren ven elkaar
door wallen en grachten gescheiden zijn.
Peking herbergt wonderen van Chinee
sche bouwkunst en in de paleizen is een
groote rijkdom aan kunstwerken verza
meld, ofschoon er bij de laatste revolutie
veel spoorloos verdwenen is.
Er is een Katholieke Hooge-
school en een Kathedraal.
De stad telt 1.297.000 inwoners. Het is
zetel van een apostolische delegaat en van
een apostilisch vicaris. In 1887 werd de ka
tholieke kathedraal gebouwd, welke in
1902 werd vernieuwd. Er is ook een katho
lieke universiteit, gegrondvest door Ame-
rikaansche Benedictijnen, en die bezocht
wordt door 900 studenten. Het apostolisch
vicariaat Peking telt op 4.320.000 inwoners
eon aantal van 270.000 Katholieken, in
weer zielzorg wordt voorzien door 133,
meest Fransche, priesters,
JQEGQcSLAVEE.
EXCOMMUNICATIE DOOR REGEERING
ONWETTIG GEACHT.
Kerkbestuur houdt aan zijn besluit vast.
In verband met de excommunicatie van
minister-president Stojadinowitsj en zijn
aanhangers, alsmede van den voorzitter
van het Skoepsjtina, Ciritsj uit de ortho- j
doxe kerk, wijst men er van regeeringszijde
op, dat, krachtens artikel 57 van het sta
tuut der orthodoxe kerk gedurende den tijd
dat de plaats van het hoofd der kerk onbe
zet is, noch het opperste college der geeste
lijken noch de Heilige Synode een kanonie-
ke bepaling of een regeeringsverordening
kan bestrijden. Daarom moet de excommu
nicatie onwettig worden geacht.
Dit artikel is naar de meening der regee
ring ook toepasselijk op de verkiezing van
een patriarch. Deze verkliezing wordt gere-
EEN DER POORTEN VAN PEKING.
