De ondergang vandeAndra Zig-Zag-Zwitserland Verhaal van den Kapitein DONDERDAG 15 JULI 1937 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 Een stad met saaie en mooie vrouwen. De spottende kathedraal. - Het treintje in een dolle bui XIV. Chur is de stad van de uit-het-venster- hangende vrouwen. Van de vaderlijke, drie-talige raad der Bondsspoorwegen: Ne passé pencher en dehors E pericoloso spor- gersi Nicht hinauslehnen, wel ke raad tot de regelmatige en telkens op nieuw den geest bekorende treinlectuur van elk denkend mensch behoort, trekken de bewoonsters van de hoofdstad van Grau- bünden zich geen cent aan. Alle vrouwen van Chur plegen uit het raam te hangen. Ik geef toe, dat dit een zeer overdreven voorstelling van zaken is. De waarheid is, dat zeer véle vrouwen van Chur uit het raam hangen. Zij doen dit het zij te ha- rer eere toegelicht met geen ander oog merk dan om haar nieuwsgierigheid bot te vieren. Veel te botvieren, of bot te vieren valt er in de hoofdstad van Graubünden echter niet. In den nationalen wedstrijd: wie is in Zwitserland de saaiste stad? streden St. Gallen en Chur hardnekkig om de palm der zegepraal; de wedstrijd is in gelijk spel geëindigd. St. Gallen is saai, maar ik moet erken nen: Chur niet minder. Saai en mooi. Zou den de vrouwen ook zoo zijn? Na saai en mooi is Chur vóór alles pro per. Je kunt er van de straat eten. Geen bananen-schilletje zwerft in de goot, geen lucifertje op straat. Je probeert stiekum in een hoekje de asch van je sigaret kwijt te raken. Het lukt je niet. Overal loeren verwijtende vrouwenoogen. Chur heeft een kathedraal, die de spot drijft met alles wat op het gebied van kerken-bouw tot nog toe is gepresteerd. Deze kathedraal maakt een bocht; er was geen plaats op de berg om in rechte lijn te bouwen; toen bouwden ze maar krom. Een zeer stemmig bedehuis met een won- der-mooi, goud-overladen altaar in Go th isch houtsnijwerk. Ik houd als regel niet van die Gothische altaren te veel gelij kend op een vrome poppenkast maar dat in de kathedraal van Chur is de uit zondering. De note gaie ontbreekt ook hier niet. Op de predella van een ander altaarstuk wordt een heilige bisschop naakt in het water gesmeten van een zwalpende, met ijsschotsen gelardeerde bergstroom. Het probleem, hoe het eeuwig brandmerk van het bisschops-ambt ook bij deze primitieve kleedij tot gelding te laten komen, heeft de kunstenaar met gratie opgelost, door den heiligen man een mijter op het hoofd te schilderen! Chur is overigens een saaie stad.... Na dit loflied op de Graubündner metro pool gezongen te hebben, deponeer ik mijn lier voor een korte wijle in het bagage-net van het treintje, dat, zonder het zelf te we ten, van Chur naar het Engadin rolt en van het Engadin naar Chur. Het doet er twee uur over. Na verloop van die twee uren doen je oogen pijn van het heen en weer rollen in hun kassen. Er is op deze tocht zoo veel schoons te zien. Men wil steeds maar kij ken en kijken. Kijken omhoog, naar de stoere, stille bergreuzen met hun flap-hoed van sneeuw en ijs. Kijken omlaag, naar de knusse dorpen rond de slanke torens en naar het schuimende zeepsop van de wilde rivieren. Een mensch heeft op deze sprookjes-reis zelfs geen tijd voor de eenvoudige en sim- pelige handeling, welke zitten heet. De spoorbaan keert en wendt zich in bonder bochten om de weg naar de Albula- pas te vinden. Het treintje slaat op hol en vliegt tunnel-uit tunnel-in, over gapende ravijnen, over kokende watervallen. Het uitzicht is nu rechts, dan links. De passa giers rennen van de eene zijde van de wa gon naar de andere in sprakelooze ver bazing over dit technisch wonder-spoortje, dat zich in een reeks van draai-tunnels door de ingewanden der rots-massa's boort als een fretje op de konijnen-jacht. Bij Preda is het hoogste punt bereikt. Dan opent zich weldra het vergezicht op de besneeuwde ketens van het Engadin, op het wijdsche Alpendal met zyn tooverna- men: Sankt Moritz, Pontresina, Celerina. Met een zoet gangetje suit het treintje van de pashoogte omlaag. We zijn in het Engadin aangekomen. BUITENLAND BELGIE ONJUISTE BESCHULDIGING TEGEN DEGRELLE. Het Luxemburgsche blad .Die Neue Zeit" heeft Dégrelle beschuldigd, geld te hebben aangenomen van een nationaal-so- cialistisch spionnage-centrum in Luxem burg. Hgt onderzoek van het parket van Luxemburg heeft thans uitgewezen, dat de ze beschuldigingen valsch waren. Degene, die verantwoordelijk was voor deze be schuldigingen, is gearresteerd. Het schijnt, dat verscheidene personen bij deze kwestie zijn betrokken. DUITSCHLAND Waarom die heftigheid FRANSCHE AMBASSADEUR GEEFT TERECHTWIJZING. Men kan het even goed beleefd zeggen. Ter gelegenheid van den Franschen na tionalen feestdag heeft de ambassadeur Francois-Poncet een rede voor de Fran- sche kolonie gehouden. Na te heben betoogd, dat men aan Duit- sche zijde een opvatting vindt, die aan de Fransche beantwoordt en dat men niet be hoeft te twijfelen aan de hartelijkheid en oprechtheid, waarmee het Fransche vriend schapsstoven in Duitschland wordt be groet, ging de Ambassadeur voort: „Waarom is het dan noodig, dat bij het geringste incident en des te meer bij een belangrijk incident, de perspolemiek zulk een scherpen klank krijgt, die gelijkt op het grof ste geschutvuur? Heftigheid, over drijving, hartstocht, niet in staat zijn tot matiging, dat zijn geen be wijzen wn kracht, en men intimi deert er de tegenpartij mee. Men verhardt juist doordat men haar waardigheid kwetst Alles kan gezegd worden, zonder dat men tot beleedigingen vervalt; dat behoor de juist de kunst der journalisten te zijn, en tevens een eerezaak. Op één pagina van een krant heeft men in de eerste kolom gelukwenschen en dankbetuigingen aan Frankrijks adres kunnen lezen in ver band met de onderteekening van het han delsverdrag. Maar de vierde kolom stond vol met de heftigste verwijten en men be schuldigde ons er van, uitgaande van een slecht-opgesteld of verkeerd-uitgelegd communiqué, dat wij ons woord braken, den vrede saboteerden, met vuur speelden en de non-interventie-politiek vernietig den door onze grenzen open te stellen voor menschen en oorlogsmateriaal." „De complimenten en beleedigingen hef fen elkander op, en er blijft slechts een ge voel van wrevel en verbittering over. Ze ker, het Spaansche vraagstuk is een hache lijk vraagstuk en er kunnen altijd de ern stigste verwikkelingen uit voortkomen, maar juist daarom moet de pers in onze landen het met meer dan gewonen tact en behoedzaamheid behandelen." „Daarbij moet men nog bedenken, dat in staten met liberale instellingen de bladen gevrijwaard zijn voor regeeringsbevelen, terwijl men bij een autoritoir regime al tijd mag aannemen, dat hun taal de opvat tingen in regeeringskringen weergeeft. Zoo dreigt het terrein, dat men met veel geduld gewonnen heeft, in een oogwenk verloren te gaan. Wij zouden er ontmoe digd om kunnen zijn, indien wij niet reeds geruimen tijd gewend waren aan deze wisseling van kou en warmte, die men overigens ook in de geneeskunst toepast en vooral, indien wij niet besloten wa ren door te zetten, overtuigd als wij zijn, dat onze volken ten zeerste verlangen, in vrede naast elkander te leven, in het be wustzijn, dat het gezonde verstand dezen vrede eens zal tot stand brengen en dat deze vrede, na van het eene uiterste naar het andere heen en weer geslingerd te hebben, door de slingerwet tot stand zal komen in een positie van evenwicht, ge matigdheid en wijsheid. Uit een goed ge weten komt een goed vertrouwen voort. Aaneengesloten om de Fransche vlag heb ben wij dat goede vertrouwen en blijven wij ons geloof in een betere toekomst on geschokt handhaven." DE PARIA'S IN DUITSCHLAND. Het onderwijs aan Joodsche kinderen. Bij decreet van 2 Juli 1937 heeft de rijks minister van onderwijs een samenvatting gegeven van de richtlijnen inzake de rechts positie der Joden bij het Duitsche onder wijs. Voor zoover geen Joodsche bijzondere scholen aanwezig zijn, nemen de Joodsche kinderen deel aan het verplichte onderwijs op de openbare algemeene scholen. Er wordt te verstaan gegeven, dat bij zondere scholen of verzamelklassen voor Joodsche leerlingen moeten worden inge richt. Voor de toelating van Joden tot de keuze-scholen (middelbare en hoogere scholen en vakscholen) kunnen Joodsche scholieren worden toegelaten, doch niet meer dan 11/2 procent van het totaal aan tal leerlingen. De kinderen van Joodsche oud-strijders zijn niet bij dit aantal te berekenen. Kinderen uit gemengde huwelijken moe ten principieel de algemeene volks- en vak scholen bezoeken. Ook bij de toelating tot keuzescholen mogen hun geen beperkin gen in den weg worden gelegd. Kinderen, die twee Joodsche groot ouders hebben mogen ook de Joodsche scho len of verzamelklassen voor Joodsche leer lingen bezoeken. Er zijn evenwel maatre gelen getroffen, dat zij in dat geval niet het rijksburgerrecht zullen krijgen. Voor zoover aan de Joodsche scholen voor hooger onderwijs, eindexamens wor den gehouden, moet op het getuigschrift nadrukkelijk worden vermeld, dat zij zijn afgegeven door Joodsche scholen. Joden kunnen geen leeraar of onderwij zer van de Duitsche jeugd zijn en uit ge mengde huwelijken ontsproten kinderen zijn voortaan ongerchikt voor het beroep van opvoeder van de Duitsche jeugd. DE CONVENTIE VAN OPPER-SILEZIE GEëINDIGD. Te middernacht van Woensdag op Don derdag is de internationale conventie in zake Opper-Silezië geëindigd en hebben Po len en Duitschland volledige souvereiniteit gekregen in de gebieden, welke hen in 1920 door de volksstemming werden toe gewezen. De Poolsche staatscourant heeft een de creet gepubliceerd, waarbij met ingang van 15 Juli de minderheden-diensten zyn op geheven. De gemengde commissie, welke bij de conventie van 1922 was opgericht, is ont bonden. FRANKRIJK DEMONSTRATIE VAN STAKENDE KELLNERS. Gisteravond heeft een aantal stakende kellners op de groote boulevards gedemon streerd. Het ernstigste incident van den avond deed zich omstreeks elf uur voor bij café de la Paix, waar een vijftigtal betoogers de tafeltjes stuksloegen en aan het plunderen sloegen. De politie greep in en arresteerde drie personen. Van enkele andere café's wer den de ruiten ingeslagen. Niemand werd bij de ongeregeldheden gewond. POLEN CONFLICT MET AARTSBISSCHOP VAN KRAKAU GEëINDIGD. Het conflict tusschen den aartsbisschop van Krakau en de Poolsche regeering is bijgelegd. Mgr Sapieha heeft de Poolsche regeering een derde schrijven gezonden, waarmee de regeering genoegen heeft ge nomen. De kwestie zal thans niet door een buitengewone vergadering van het parle ment worden behandeld. BUITENLANDSCHE BERICHTEN DUITSCHLAND IS ZUINIG MET PAPIER De rijksperskamer heeft gelast de groot ste zuinigheid te betrachten bij het gebruik van papier voor kranten en tijdschriften. De bestellingen voor Juli moeten beperkt worden en de kranten moeten in het ver volg voor de tiende van iedere maand hun maandelijksch papierver bruik opgeven. Het gebruik van geglansd papier of luxe- papier behoeft toestemming van de rijks- perskamer. Elke uitgever moet bij het be stellen van papier een schriftelijke ver klaring afleggen, dat het papier slechts zal worden gebruikt voor kranten en tijd schriften. BRITSCH SCHIP GEZONDEN. Uit Montevideo wordt gemeld: Het Brit- sche schip „Southern Prince" metejide 10.917 ton, is op de Plata-rivier gezonken na een botsing met het Britsche vracht schip „Elstree Grange". Men vermoedt, dat geen slachtoffers zijn te betreuren. NA 8 MAANDEN DROOGTE EINDELIJK REGEN. Ontzettend lijden van millioenen menschen in Szechwan. Eindelijk, na acht maanden droogte, is voor het eerst weer regen gevallen, in de zwaar geteisterde Chineesche provincie Szechwan. Helaas is het voor de meeste streken reeds te laat, om van akkerbouw nog veel te verwachten en zal men slechts ■maïs kunnen zaaien en aardappelen poten. Maar toch de bevolking herademt, want de angst en de ontzetting voor den naderenden dood was ontzettend in deze gewesten. Szechwan heeft maanden van hopelooze ellende doorleefd. Meer dan tien millioen menschen waren er den hongerdood nabij en een zeer groot aantal is bezweken. Teneinde raad trok de bevolking met on bekende bestemming weg uit de geteisterde streek, voortgedreven door den ontzetlen den honger. De groote steden, waar de toestand al niet veel beter is, zijn overbevolkt en nog steeds dringen drommen slachtoffers de steden binnen, waar ze rijst, werk en medelijden hopen te vinden. De ellende die geleden wordt, is onbe schrijflijk. De menschen aten alles, wat groen is; wilde banenenstruiken werden in stukken gesneden en de vezelachtige sten gels worden fijngestampt, teneinde er nog sap en voedselhoudende bestanddeelen uit te persen. Men sloeg zelfs van de bergen stukken wit zandsteen af, waarvan men een soort papje maakt, dat den honger eenigszins stilde, echter tevens het orga nisme verwoestte. Men ontmoette tenslotte langs de wegen Hel was doodvervelend In de gevangenis, doch men werd niet slecht behandeld Ten kantore van het Nederlandsch Be vrachtingskantoor te Rotterdam hebben wij een onderhoud gehad met den gezagvoer der van het stoomschip Andra, den hee: L. Drachten, wiens schip, zooals bekend, 5 April bij de Spaansche kust in den grond is geboord. De bemanning van de Andra is 5 Juni te Rotterdam teruggekeerd bij welke gelegen heid wij een onderhoud hadden met den eersten stuurman. Het verhaal, dat de stuur man deed over den plotselingen aanval van een gewapenden treiler, waarbij de Andra zoodanig in de machinekamer werd getrof fen, dat twee opvarenden gedood werden, waarna de overige leden van de bemanning in de reddingsboot gingen, werd door den kapitein geheel bevestigd. Eveneens be vestigde hij, hoe na een onderzoek op de Andra, toen de opvarenden aan boord van den treiler waren genomen, zijn schip, dat na de eersten treffer was blijven drijven, tot zinken werd gebracht. De kapitein vestigde er nog eens de aan dacht op, dat de Andra de haven van San tander verlaten had en in ballast voer. Naar Santander had hij, zoo zeide hij, levens middelen gebracht en op de vaart naar deze haven had hij niet de minste moeite gehad. Schepen van de Franco-partij waren zelfs niet te zien geweest. Toen wij eenmaal in de reddingboot wa ren, aldus de kapitein, viel er volgens mij geen gevaar meer te duchten. Had men ons willen ombrengen, dan had men ons schip direct in den grond kunnen boren of had men op ons kunnen schieten, toen wij in de boot gingen. Dat ons leven geen gevaar liep, bleek ook, toen wij aan boord van den treiler waren genomen en later op den hulpkruiser, die ons te San Sebastian aan wal bracht. Wij werden wel als gevangenen behandeld, maar daarom was de behande ling niet direct slecht. Te San Sebastian werden we in de ge vangenis opgesloten, waar we al gauw be zoek kregen van den Nederlandsch en con sul. Twee en twintig dagen heeft de be manning in deze gevangenis in cellen ge zeten. Op de vraag of de behandeling slecht was, zeide de kapitein dit te moeten ontkennen. Het was wel doodvervelend in deze gevangenis en de Spaansche begrippen over hygiëne zijn wel heel anders dan bij ons te lande, maar ten slotte, al dus de kapitein, moet gezegd wor den, dat wij zeker niet anders dan de overige gevangenen werden behandeld. Het was in de gevangenis te San Sebas tian zeer vol en daarom werd de beman ning, nadat de consul hiertoe had medege werkt, overgebracht naar de gevangenis te Tolosa. Daar kwam men met alle twee en twintig op een groote zaal bijeen. De man nen hielden er den moed in met af en toe gymnastiek te doen en kaart te spelen met de kaarten, die een der Poolsche stokers toekende. Ook werd er een dambord ge maakt en werden er schijven vervaardigd van oud brood. Over de voedselvoorziening had de kapi tein niet te klagen. Met geld, dat men van de maatschappij had, kon men voedsel laten koopen. Dikwijls liet men sla en sardientjes halen. Van de bemanning waren bij den aanval op de Andra twee opvarenden gewond. Deze zijn te San Sebastian door een dok ter, die ook een gevangene was, behandeld. Een van deze gewonden, den eersten machi nist, had men aanvankelijk niet in behan deling genomen, maar toen de kapitein bier- om verzocht, geschiedde het ten slotte. Uitgaande van de onaanvechtbare stelling, dat een gevangenis nu eenmaal geen hotel is, meende de kapitein niet te mogen zeg gen, dat hij en zijn mannen in Spanje slecht behandeld zijn. Toen de bemanning terug mocht naar Nederland, kreeg de kapitein verlof in een hotel te wonen De consul maakte een en ander voor hem in orde. In dit hotel heeft de heer Drachten het eveneens goed gehad. nog slechts wandelende geraamten, de uit putting nabij, oude menschen stierven aan de geringste kwalen, by gebrek aan weer standsvermogen. Ouders lieten hun kinderen onverzorgd achter, de weeshuizen zijn overbevolkt. Plunderingen waren aan de orde van den dag. De waterputten stonden reeds maan den lang droog en de waterdragers onder namen met heele karavanen lange vermoei ende reizen om elders een weinig water te halen. De autoriteiten hébben gedaan, wat in hun vermogen was, om den nood te lenigen. Langs den nieuwen weg, die in aanleg is tusschen Tselieoutsin en Yunshien, waren honderden huisgezinnen samengebracht. Grijsaards, vrouwen en kinderen lagen er in de rijstvelden, waarvan de grond zoo hard was als steen. Tegen etenstijd werden dan de keukens bestormd om het kleine rantsoen in ont vangst te nemen, dat een weinig den hor.ger stilde en den dood verre hield. Eindelijk, na acht maanden droogte, is er thans voor het eerst weer regen gevallen.. Protest tegen het in den grond boren. Op de vraag, waarom hij langer in Spanje heeft moeten blijven antwoordde de kapi tein, dat men hem pas later heeft laten ver trekken, om eerst nog allerlei officieele ver klaren af te leggen. Het afnemen van verhooren en het opstellen van verklaringen nam altijd veel tijd in beslag. De Spaan sche mentaliteit, aldus de kapitein, is nu eenmaal zoo, dat men er alles in een uiterst langzaam tempo af doet. Uit naam van zijn maatschap pij heeft de kapitein bovendien ge protesteerd tegen het in den grond •boren van de Andra. Wat er van deze protesten terecht zal komen, evenals van een eisch tot schade loosstelling, kan nog moeilijk ge zegd worden. Zaterdag kreeg de kapitein de mededee- ling, dat hij Spanje mocht verlaten. Er moesten toen nog eenige papieren in orde gebracht worden zoodat hij eerst Maandag de reis kon aanvangen. Hierbij is hij door een officier tot aan de grens begeleid. Wat de reden geweest kan zijn, dat de Andra, die in ballast voer en die tevoren alleen maar levensmiddelen naar Santan der had gebracht, in den grond werd ge boord, kon kapitein Drachten niet ver moeden. Het was hem een raadsel, waar om het schip, als men het verdacht vond, niet was opgebracht, zooals het anderen schepen is gebeurd. Hij heeft wel gevraagd waarom de Andra beschoten was en tot zin ken gebracht, maar op deze vragen kreeg hij geen antwoord. Van vluchten was ook geen sprake geweest, want bij het eerste schot van de treiler heeft de Andra bijge draaid. De kapitein meende als eenige verkla ring voor het optreden van de Spanjaarden te kunnen vinden, dat men op de treiler in zenuwachtgiheid te vroeg en misschien abu sievelijk raak heeft geschoten. INMAAKKRUIDEN KRUIDEN voor Augurken, Uitjes, Haring en Kom kommer. 10 ct. per pakje Drogisterij J. Vrij en hoek HAARLEMMERSTR. 119 - TEL. 2491 LUCHTVAART NATIONALE ZWEEFVLIEG- WEDSTRIJDEN OP TEUGE. Practisch alle Nederlandsch e zweefvliegers aanwezig. De Nederlandsche zweefvliegers doen steeds meer van zich spreken en langzaam maar zeker komen zij op internationaal •peil. Hiervan getuigt ook de verbetering van het Nederlandsche uithoudingsrecord door den heer J. Hoekstra, Zondag j.l. Een tijd van iets meer dan vier-en-twintig uur, mag toch heusch niet gering geacht wor den. Deze prestatie, hoewel ver uitstekend boven andere, staat niet alleen. Geregeld worden prachtige zweefvluchten onderno men en steeds duidelijker komt de be teeke nis van het zweefvliegen naar voren. Het is dan ook geen wonder, dat in luchtvaart kringen thans terdege rekening wordt ge houden met het motorlooze vliegen en het oog van de autoriteiten is dan ook zeker hierop gericht. In zweefvliegkringen is aller aandacht ge spannen op de groote nationale zweef vlieg wedstrijden, welke van 24 Juli tot 7 Augus tus a.s. op het vliegveld Teuge, tusschen Deventer en Apeldoorn gehouden zullen worden. Onder auspiciën van den bond van Ne derlandsche zweefvliegclubs, zal daar wor den getoond, wat zweefvliegend Nederland vermag en wanneer wij de vluchten, welke de laatste dagen op Teuge door leden van de vliegclub Teuge en leerlingen van de centrale vliegschool, zijn gemaakt, bezien, dan kan het niet anders, of, wanneer het weer niet al te erg tegenwerkt, er zullen tijdens de wedstrijden groote vluchten wor den gemaakt. De deelneming is buitengewoon groot; •meer dan twintig zweefvliegers zullen el kaar de prijzen betwisten, waaronder de „keien" uit Nederland, zooals Jan «Hoek stra, ir. Oyens, v. d. Meer, jhr. Boreel, Koch, J. Wijkens enz., zoodat gezegd kan worden, dat practisch gesproken alle belangrijke Nederlandsche zweefvliegers op Teuge zul len zijn. DUITSCH MILITAIR VLIEGTUIG VERONGELUKT. Gistermiddag is een Duitsch militair vliegtuig in de Oostzee gestort in de na bijheid van Roedbyhavn (Denemarken). Een der beide inzittenden werd door een Deensch visschersvaartuig opgepikt, de ander is omgekomen. VERBOD VAN OCEAANVLUCHTEN VOOR PARTICULIERE VLIEGERS. Volgens „New York Journal" heeft de Amerikaansche regeering een verbod uitge vaardigd voor particuliere vliegers voor het maken van Oceaanvluchten. De aanleiding tot dit verbod is het feit, dat de nasporingen naar Amelia Earhart tot nu toe vruchteloos zijn gebleven..

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 6