ZATERDAG 3 JULI 1937
DE LEIDSCHE COURANi
EERSTE BLAD - PAG. 2
De controle-kwestie op hetdoode punt
Duitschland en Italië tegen Engeland en Frankrijk
Beide partijen verwerpen elkanders voorstellen
HOE WORDT HET WEEP
KANS OP OMSLAG.
DE BILT SEINT:
Zwakke tot matige Oostelijke tot Zuide
lijke wind, aanvankelijk helder tot licht
bewolkt, later toenemende bewolking, aan
vankelijk droog, later toenemende kans op
regen of onweer, aanvankelijk warm, later
koeler.
Hoogste barometerst.: 769.1 te Ingö.
Laagste barometerst.: 740.4 te Seydisfjrord.
De depressie in het Westen werd dieper,
doch blijft ver van onze omgeving. De lang
gerekte secundaire trok in Oostelijke rich
ting en veroorzaakt op IJsland en in Ier
land zeer zware regens (te Valentia en
Blacksod aan de Westkust 56 en 42 m.m.)
Het gebied van hoogen luchtdruk trok naar
het Oostzeegebied en bedekt thans geheel
Centraal en West-Europa en reikt van de
Middellandsche Zee tot aan de Poolzee.
Behalve in Ierland, waar een sterke afkoe
ling intrad, werd het overal veel warmer.
In Scandinavië en op het vasteland heerscht
prachtig zomerweer met droge continentale
winden. In Frankrijk is het geheel wind
stil. Alle bergstations in de middelgeberg
ten en de Alpen melden helders Jucht met
hooge temperaturen en groote droogte
(Santis plus 7, Jungfraujoch min. 1 gr.).
Het is te voorzien, dat het mooie weer over
al zal aanhouden, maar dat er rekening
gehouden moet worden met de toenemende
kans op een omslag met onweer of regen.
LUCHTTEMPERATUUR.
25.3 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Zaterdagnamiddag 9.55 uur tot
Zondagmorgen 4.13 uur; van Zondagna
middag 9,54 tot Maandagmorgen 4.14 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Zondag 4 Juli:
voorm. 11.39 en nam. 0.17 uur; op Maandag
5 Juli voorm. 0.56 en nam. 1.06 uur.
WATERTEMPERATUUR.
Poelmeer 20 gr. C.
De Zijl 19.5 gr. C.
LUCHTVAART
Volgens radioberichten van de kust
wacht van. Honoloeloe zou de aviatrice
Amelia Earhart waarschijnlijk in den
Oceaan gestort zijn op bijna 100 mijlen
afstand van het eiland Howland.
Donderdagavond 20 uur (G.T.) bevond zij
zich op ongeveer 160 K.M. afstand van ge
noemd eiland, waar zij een uur later ver
wacht had kunnen worden.
Een telegram uit New York luidt:
De kustwachtkotter Itasca, gestationeerd
op het eiland Howland (tusschen Hawaii
en de Fidzji-eilanden), gaat op onderzoek
uit naar Amelia Earhart, die draadloos had
gemeld dat zij nog slechts voor een half
uur brandstof aan boord had en nog geen
land in zicht had.
De kustwachtstations van Californië mel
den, dat in het laatste bericht, dat van
Amelia Earhart werd opgevangen, en dat
om 19 uur (G.M.T.) was uitgezonden, ge
zegd werd, dat de aviatrice niet zeker was
van haar positie en nog slechts voor een
half uur benzine over had.
Deskundigen zijn van meening, dat het
vliegtuig het eiland Howland voorbij is
gevlogen, en waarschijnlijk ten Noorden
van. dit eiland in zee is gestort.
Putman, de echtgenoot van de aviatrice,
heeft verklaard, dat het vliegtuig was uit
gerust met een rubber reddingboot, vuur
pijlen en noodrantsoenen. De directie van
de fabrieken, waar het vliegtuig gebouwd
is, heeft verklaard, dat het toestel, dank
zij de waterdichte tanks, voor onbepaalden
tijd zou kunnen blijven drijven.
Uit Howland wordt gemeld, dat het zicht
rond het eiland goed is en de zee kalm. De
kustwachtstations hebben het s.s. „Roger
Taney", dat een amphibie-vliegtuig aan
boord heetf, van Honoloeloe naar Howland
gezonden.
BESPREKINGEN VOOR EEN ZEPPELIN
VERBINDING MET INDIë.
De heer Bronsing naar Friedrichshafen.
Naar wij vernemen zal de heer A. F.
Bronsing, een der directeuren van de
Stoomvaart Maatschappij „Nederland", die
VERGADERING VERDAAGD.
Zooals wij in een gedeelte van oaize op
laag van gisteren reeds hebben meege
deeld, hebben Duitschland en Italië in de
zitting van de non-interventie-commissie
verklaard, dat zij het voorstel verwerpen,
volgens hetwelk de controle aan de Spaan-
sche kusten alleen door Frankrijk en En
geland zou worden waargenomen.
Duitschland en Italië stellen voor, het
huidige controle-systeem te laten varen
en de beide partijen in Spanje te erken
nen als oorlogvoerenden; de Europeesche
landen zouden dan de plichten van neu
trale staten overeenkomstig de internatio
nale wet op zich nemen.
Beide landen verklaren, het beginsel
der niet-inmenging beslist te willen hand
haven.
Daar Engeland en Frankrijk niet bereid
waren op dit Duitsch-Italiaansche voor
stel in te gaan, is devergadering ver
daagd.
HET COMMUNIQUé VAN DE
VERGADERING.
In het communiqué, dat door de niet-
inmengingscommisise is gepubliceerd,
wordt o.a. gezegd:
De subcommissie heeft besloten de ver
gadering te verdagen, teneinde de verte
genwoordigers in staat te stellen hun re
geering op de hoogte te stellen van den
toestand, zooals deze thans is. De voor
stellen, welke Duitschland en Italië heb
ben gedaan, zullen ter kennis van alle
leden van de commissie worden gebracht.
Lord Plymouth, die de vergadering
opende, heeft verklaard, dat de Britsche
regeering geen einde van de niet-inmen-
gingscommissie wenscht. Zij is voor de
politiek van niet-inmenging, indien deze
gepaard gaat aan het uitoefenen van con
trole. Dit acht zij een essentieel deel hier
van.
Lord Plymouth verklaarde verder, dat
indien het controleplan niet kan worden
doorgevoerd en geen overeenkomst dien
aangaande kan worden bereikt, zij die
hun toestemming onthouden het voort
zetten van de niet-inmenging zeer moei
lijk, zoo niet onmogelijk zouden maken.
De vertegenwoordiger van Portugal
zeide in beginsel geen enkel bezwaar te
hebben tegen de Fransch-Britsche voor
stellen en indien de commissie eenstem
mig het voorstel aanneemt, dan is ook zijn
regeering bereid het te aanvaarden.
Vervolgens dienden de vertegenwoor
digers van Duitschland en Italië hun voor
stel in, waarna de vertegenwoordiger van
België verklaarde, dat zijn regeering haar
volledigen steun gaf aan het aanbod van
de Britsche en Fransche regeering om de
controle ter zee aan de Spaansche kust
voort te zetten. Ook de vertegenwoordi
ger van Zweden verklaarde dat zijn re
geering dit voorstel steunde. De vertegen
woordiger van Tsjecho-Slowakije zeide
eveneens, dat zijn regeering de Fransch-
Britsche voorstellen aannam. Verder was
hij van oordeel, dat zoo spoedig mogelijk
een voltallige zitting van de commissie
bijeengeroepen moest worden teneinde
den nieuw geschapen toestand te bestu-
deeren en eerlijk alle nieuwe voorstellen
tot het doeltreffend handhaven van de
niet-inmenging te onderzoeken.
De vertegenwoordiger van Frankrijk
zeide o.m. dat het toekennen van de rech
ten van oorlogvoerenden aan beide par
tijen in Spanje duidelijk een kwestie van
politiek is, waarvan het gevolg zou zijn,
dat de verhoudingen in Spanje gewijzigd
zouden worden en de opstandelingen ver
heven zouden worden tot het peil van de
wettige regeering.
Corbin kon nu reeds mededeelen, dat
zijn regeering niet bereid is dezen weg in
te slaan.
Het is welbekend, dat de vlootkrachten
van beide partijen niet gelijk zijn en de
controle zou worden uitgeoefend door den
sterkste. Ook is welbekend, dat geen van
beide partijen een doeltreffende blokkade
zou kunnen uitoefenen, hierdoor zou de
wettigo internationale handel ernstig wor
den geschaad en een dergelijke toestand
zou tot ernstige incidenten kunnen leiden.
De vertegenwoordiger van Italië uitte
vervolgens de hoop, dat alle regeeringen
zouden instemmen met het voorstel van
Duitschland en Italië.
De vertegenwoordiger van de Sovjet-
Unie bevestigde, dat zijn regeering de
Fransch-Britsche voorstellen zou steunen.
Hij moest evenwel de houding van zijn re
geering voorbehouden ten aanzien van de
voorstellen van Duitschland en Italië. Hij
zooals men weet een uitgebreide studie
heeft gemaakt van het vraagstuk eener
luchtschipverbinding op Indië, over een
paar weken zich opnieuw naar Friedrichs
hafen begeven.
De heer Bronsing zal daar besprekingen
hebben met dr. Eckener, welke in verband
met diens reis naar Amerika en de kwestie
van den u'tvoer van helium van veel be
lang zijn. Na deze besprekingen met dr.
Eckener, waarbij de heer Bronsing zich op
de hoogte zal stellen van de nieuwste ge
gevens, betreffende den bouw van lucht
schepen op de Zeppelin-Werke", zal hij
deze zaak bij onze regeering aanhangig
maken en bij haar belangstelling trachten
te wekken voor een luchtschipverbinding
met Indië.
noemde dit plan destructief en het aanne
men hiervan zou een doodelijken slag toe
brengen aan de niet-inmenging.
De vertegenwoordigers van Italië en
Duitschland antwoordden op deze woor
den. Vervolgens stelde de vertegenwoor
diger van Portugal voor, de vergadering
te verdagen, teneinde een mogelijkheid
te zoeken opdat de vier betrokken mo
gendheden volledig zullen kunnen samen
werken.
Lord Plymouth zeide, dat het plan een
essentieel punt zou missen, indien de
controle ter zee zou worden opgeheven.
Hiervan zou slechts een van de beide par
tijen voordeel hebben en het zou niet on
partijdig zijn.
Het voorstel van Duitschland en Italië
is voor de Britsche regeering niet aan
vaardbaar. Hij herhaalde, dat het Fransch-
Britsche voorstel gehandhaafd zou blij
ven.
De vertegenwoordiger van Italië ver
klaarde ten slotte, dat hij opdracht had
de commissie mede te deelen, dat tot na
der order de Italiaansche koopvaardij
schepen voort zouden gaan de controle
havens aan te doen en waarnemers aan
boord te nemen, terwijl ook het Italiaan
sche personeel dat werkzaam is op de
bureaux van den niet-inmengingsraad ge
handhaafd zal blijven. Indien de commis
sie een nieuw controleplan aanneemt, is
de Italiaansche regeering bereid de positie
van haar waarnemers opnieuw in studie
te nemen.
Verder verklaarde hij, dat de Italiaan
sche regeering gaarne bereid is het voor
stel tot onmiddellijke evacuatie van de
niet-Spaansche gewonden aan te nemen.
SPORT
DAMMEN.
DE STRIJD OM HET WERELD
KAMPIOENSCHAP.
De slotpartij uit de match om het. we
reldkampioenschap zal wordên gespeeld
Maandag a.s. des avonds 7 uur in de
lunchroom van „de Bijenkorf", Wagen
straat 32 te Den Haag. Na afloop zal de
officieele huldiging der spelers plaats vin
den.
Het eere-comité, benevens het bestuur
van den N.D.B. zijn uitgenoodigd. De hul
diging der spelers zal per radio worden
uitgezonden door de N.C.R.V. en de
V.A.R.A., terwijl de N.C.R.V. tevens èen
ooggetuigeverslag zal geven, verzorgd
door de heeren J. Schroder en W. Hoek
stra.
Er is tevens gelegenheid voor allen, die
belang stellen in deze match de spelers
te complimenteeren.
Een gezellig bijeenzijn van alle aanwe
zigen zal het slot zijn van deze spannende
sportgebeurtenis.
ACADEMIENIEUWS
LEIDEN.
Bevorderd tot doctor in de Rechts
geleerdheid, op proefschrift getiteld: „Po
litie en Justitie, een studie over Holland-
schend staatsbouw tijdens de republiek",
de heer J. V. Rypperda Wierdsma, geboren
te Nijmegen (cum laude).
Geslaagd:
candidaatsexamen Theologie: mej. A. H.
Reindersma, Den Haagg;
apothekersexamen eerste gedeelte: de
dames: A. D. S. Adolfs, Voorschoten; L.
Drayer, Schiedam, O. J. Meyers, Leiden;
J. E. Ulrich, Rotterdam; en de heeren C.
O. Bierman, Den Haag, C. J. van Boxtel,
Princenhage, H. A. M. van Steenbergen,
Den Haag.
(De heer C. W. J. M. de Ruyter, die gis
teren slaagde voor het artsexamen, le ge
deelte, komt niet uit Leiden, maar uit
N o o r d w ij k).
UIT DE OMGEVING
DE KAAG.
Poststation geopend. In de Kaag is een
poststation geopend. Voor de Kagenaars be-
teekent dit een heele vooruitgang. Het post
station is door de P.T.T. als proef ingesteld
gedurende de zomermaanden, maar de
Kagenaars hopen dat aan dezen P.T.T.-
zomer geen einde komen zal.
STOMP WIJKVEUR.
Kostelooze rijwielmerken. De inspec
teur der Invoerrechten en Accijnzen te
Den Haag maakt bekend, dat zij, die mee-
nen of kunnen aantoonen in aanmerking
te komen voor een kosteloos rijwielbelas-
tingmerk, een aanvraag tot bekoming van
een kosteloos rijwielmerk persoonlijk kun
nen doen, voor hen, die te Leidschendam,
Stompwijk en Veur wonen, bij den dienst-
geleider te Veur, die daartoe zitting houdt,
ten Raadhuize te Stompwijk, Delftschekade
28 en wel op Vrijdag 16 en Vrijdag 23 Juli
van 2.306 uur namiddags en op Dinsdag
T. P. T.
(The Perfect Tailor)
Voor Leiden en Omstreken hebben wij de
vertegenwoordiging van onze T. P. T. Maat-
en Sportkleeding opgedragen aan:
Het Herenmode Huis
TOM WESTEN, Breestraat 75
Dir. T. P. T.
4432 Hoofdkantoor A'dam.
27 Juli en Dinsdag 3 Augustus a.s. van
78.30 uur namiddags.
Blijkt na het in te stellen onderzoek, dat
een belastingmerk kan worden verstrekt,
dan kan dit op een der aangegeven tijdstip
pen aan het opgegeven adres worden af
gehaald. Opgemerkt wordt, dat de formu
lieren uitsluitend op de aangegeven uren
en op voorgenoemd adres verkrijgbaar zijn.
St. JoseplisSezellen. Zondag 4 Juli na
de H. Mis van 7 uur Algemeene H. Com
munie der leden. Geen bijeenkomsten.
Dinsdag te 8 uur bijeenkomst. Donder
dag te 8 uur biljartclub A.D.O. en Zater
dag na het Lof bijeenkomst.
SASSENHEEVI.
Gasbedrijf. De concurrentie van de
petroleum had het gasverbruik in 1935 on
der dat van 1926 gebracht, ofschoon het
aantal inwoners per 31 December 1935
ruim 28 pet. gestegen was sinds ultimo
1926.
Waar het afneem-contract met Leiden
einde 1936 af zou loöpen, en de Raad in
December 1935 reeds besloten had een veel
voordeeliger overeenkomst met Lisse te
sluiten, werd, ten einde verdere klant-ver
lies te voorkomen, besloten om reeds van
af 1 Maart '36 een veel goedkooper tarief
in te voeren, bestaande uit een maandelijks
vast-recht plus een bedrag van 3 cent per
M3., welk besluit geschat werd aan de re
serve van het gasbedrijf (per 31.12.36 groot
ƒ24.152) ƒ8.600 te kosten.
Het kostte echter ƒ9695.80, welk bedrag
met het verlies van 1935 ad ƒ1189.89 een
totaal-strop maakt voor de laatste 2 jaren
van ƒ10.880.69.
Dat het doel der verlaging bereikt zal
worden blijkt uit het feit dat voor 1936
een vooruitgang in gebruik te constateeren
valt van 13.85 pet. tegenover 1935. In 1936
werd n.l. 460.372 M3. afgeleverd.
Over de rechtvaardigheid van het vast
recht-tarief hoort men klachten, en het ge
meentebestuur zal daaraan zeer zeker de
noodige aandacht wijden, men moet echter
niet vergeten, dat de z.g. grensgevallen on
vermijdelijk onbillijklieden in zich moeten
sluiten.
Het hoofd-buizennet werd in 1936 niet
uitgebreid en was op 31 December 12.971
M. lang. Over een lengte van 214.50 M.
werd wel de bestaande buis door een van
grooter doorlaat-vermogen vervangen.
Daags voor Kerstmis had de grootste af
levering per etmaal plaats n.l. 1760 M3.,
d.i. 2 Yx maal de gashouder aan de Molen
straat vol. Op 19 Februari werd slechts
939 M3. afgeleverd.
Gedurende de maand December werd
ruim 50.000 M3. afgeleverd tegen 22.277
en Februari, toen het nieuwe tarief - nog
niet bestond.
De straatverlichting vroeg 3713 M3.
Het gasverlies was 5.79 pet. tegen 7.25
pet. in 1935.
Op 31 December waren aangeslotèn 1081
verbruikers, n.l. 447 „gewone", 622 „pen
ning" en 12 „munt"-verbriukers.
In huurkoop werden toestellen verstrekt
voor e enbedrag van 757.30, d.i. ruim 100
pet. meer dan in 1935, toen voor slechts
317.80 werd afgeleverd.
Op leeningen werd afgelost ƒ4053.12,
waardoor de totaal-schuld tot ƒ57.622.21
verminderde. Aan interest werd betaald
3377.08, incl. de interest aan de gemeente
betaald voor gelden opgenomen in Rek.-
Crt., waarvan het credit-saldo per 31.12.36
19.686.53 bedroeg.
Verwacht wordt, dat de exploitatie in
1937 weder sluitend zal zijn. Men moet
echter bij bestudeering van bovenstaande
gegevens, niet uit het oog verliezen, dat de
afschrijvingen op buizennet, gashouder, en
ander materiaal, niettegenstaande de slech
te uitkomsten, normaal zijn toegepast, wat
ook een bedrag van ƒ4816.96 gevraagd
heeft. Deze, immer zeer voorzichtige be-
heers-politiek, heeft gemaakt, dat dit jaar
de onoverkomelijke strop zonder een en
kele moeilijkheid opgevangen kon worden.
BINNENLAND.
Berichten reeds geplaatst in een gedeelte
onzer vorige oplage.
H00GLEERAARS3EN0EMING TE
DELFT.
Bij K. B. van 30 Juni is benoemd tot ge
woon hoogletraar in de afdeeling der
scheikundige technologie aan de technische
Hoogeschool te Delft om onderwijs te ge
ven in de analytische scheikunde;
dr. P. Karsten, conservator aan het
pharmaceutisch laboratorium der Rijks
universiteit te Groningen.
COMMISSIENOTEERING VOOR NED.
BOTER.
De commissienoteering voor Nederland-
sche boter is heden vastgesteld op 73 cent
per kg.
VARKENSPRIJZEN.
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat
de prijzen voor de met ingang van heden
aan de Nederlandsche veehouderij-centrale
te leveren varkens bestemd voor baconbe-
reiding zijn verhoogd met 2 cent per kg.
geslacht gewicht.
AGENDA
LEIDEN.
De Zondagsdienst der huisartsen te Lei
den wordt waargenomen door de dokters:
de Jager, Kortman, Hovens Gréve, Kors
en Simons.
De Zondagsdienst te Oegstgeest wordt
waargenomen door dr. Leemhuis, Tel. 2030.
De avond-, nacht en Zondagsdienst der
apotheken worden van Maandag 2(i
Juni tot en met Zondag 4 Juli a.s.
waargenomen door de apotheken: S. F.
Reijst, Steenstraat 35, tel. 136 en A. J. Donk
Doezastraat 31, tel. 1313. J. Doedens, Wil-
helminapark 8, Oegstgeest, tel. 274.
Schip met juweelen in
beslag genomen
In den haven van Vlissingen
AFKOMSTIG VAN SPAANSCHE
BANKEN.
In den afgeloopen nacht is door
den officier van justitie te Mid
delburg in beslag genomen het En
ge Ische stoomschip „Thorpienoll",
welk schip op de reede van Vlis
singen lag en een lading inhad van
kisten met waardegeld en juwee
len, welke door het Linksche front
der Spanjaarden in beslag waren
genomen in particuliere banken in
Bilbao, voordat deze stad door de
troepen van Franco was ingeno
men.
In deze banken waren ook Engelsche en
Fransche belangen vertegenwoordigd. Deze
schatten waren in drie schepen geladen,
welke schepen hebben zee gekozen met
onbekende bestemming. Twee dezer sche
pen zijn intussch'en in de haven van Laro-
chelle, in Frankrijk, in beslag genomen,
doch het derde schip, namelijk het onder
Engelsche vlag varende Spaansche schip
„Thorpeholl", heeft kans gezien, te ont
snappen, en kwam Vrijdagmiddag aan de
rede van Vlissingen, alzoo op territoriaal
gebied.
Hier wachtte het schip op orders, waar
heen het de schatten moest vervoeren.
Intusschen waren de bewegingen van het
schip goed nagegaan, met het gevolg, dat
Vrijdagavond op het bureau van politie te
Vlissingen een conferentie werd gehouden
tusschen den officier van justitie te Mid
delburg, baron van der Feltz, en den com
missaris van politie te Vlissingen, den heer
Gas in jet, terwijl mede aanwezig waren een
Fransche advocaat, ter verdediging van de
belangen van de banken van Bilbao, die
ter zijde werd gestaan door een Nederland
sche collega, mr. Van der Beke Callenfels.
Bij deze conferentie was voorts aanwezig
de Britsche consul te Vlissingen, de heer
de Bruine.
Besloten werd, beslag te leggen
op de „Thorpeholl". Daar de mo
gelijkheid niet-was uitgesloten,
dat het schip zich niet aan het
Nederlandsche gezag zou onder
werpen, is door de justitie de hulp
ingeroepen van de militaire auto
riteiten, waarna de ondercomman
dant van de marine te Vlissingen,
kapitein ter zee van der Stad,
H.M.'s „Brinio" ter beschikking
stelde, onder commando van den
luitenant ter zee eerste klasse, Van
Nieuwenhuizen.
De officier van justitie, de commissaris
van politie en de Britsche consul zijn daar
op tegen middernacht met de zee-sleep
boot „Goliath" naar het schip gevaren, aan
boord waarvan geconfereerd is met den
Engelschen kapitein.
Intusschen voer H.M.'s „Brinio" rond het
schip, zoo nu en dan haar felle zoeklich
ten op het schip richtende voor eventueele
gevallen van tegenstand en ter beveiliging
van de aan boord zijnde autoriteiten. Door
een deurwaarder is daarop beslag op het
schip gelegd en is dit door twee sleepboo-
ten onder begeleiding van de „Brinio" naar
de buitenhaven te Vlissingen gesleept,
waarna het schip hedenmorgen vroeg naar
een der binnenhavens is overgebracht. Het
schip is aldaar onder strenge bewaking van
de politie gesteld.
Niemand van de bemanning, bestaande
uit Spanjaarden, mag het schip verlaten.
Het gevolg van deze in beslag neming zal
zijn, dat verscheidene processen zullen
worden gevoerd over de vraag, wien de
schatten, welke het schip aan boord heeft,
zullen worden ter hand gesteld.
Amelia Earhart
verongelukt
In den Oceaan gestort
OP ZEE MET EEN HALVE LITER
BENZINE.
