ZATERDAG 3 JULI 1937
No. 8765
Ste, £cki6cfie6oii^atit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
DE MACHT DER SOVJET
PROPAGANDA
Mythe en werkelijkheid
door
Prof. Dr. FRIEDRICH MUCKERMANN.
Het zal wel tot de onoplosbare
mysteries van de geschiedenis blij
ven behooren, dat in onze eeuw van
radio-reportage en kabeltelegram
men de officieele leugen een kans
gekregen heeft, grooter dan ooit in
den loop der eeuwen 't geval was,
aldus schrijver in „Deutsche
Presse"
Het zou een zeer interessante studie zijn,
macht van een propaganda, die geheel op
zwakheden der menschen berekend is, zoo
men de nieuwste veranderingen in de
Sovjet-mythe nader beziet. We gebruiken
het woord mythe opzettelijk, omdat het niet
de nuchtere werkelijkheid van iets beduidt,
doch de legende, die er rondom heen wordt
gespannen.
Het zou een zeer interessante studio zijn,
te onderzoeken, hoe de Sovjet-mythe van
jaar tot jaar verandert. Deze mythe is niet
de vrucht van een dichterlijke volksziel,
doch het product van een propaganda, ge
voerd door uitzonderlijke knappe dema
gogen.
Herinner U even wat deze demagogie
uit de Noordpool-expeditie der Russische
vliegers heeft gemaakt. Er wordt niet al
leen de zuivere werkelijkheid verteld, dat
namelijk eenige moedige Russische vliegers
een tocht n?ar de Noordpool hebben onder
nomen. Neen. Deze tocht beteekent voor
het marxisme een overwinning van de
techniek en de wetenschap: niet alleen de
Noordpool, doch heel de toekomst zal eens
aan het marxisme toebehooren. Het marxis
me, echter, is vadertje Stalin.
Nog grooter dan dit Noordpool-wonder,
is een ander succes van de Sovjet ^propa
ganda. Ze heeft het kunnen klaarspelen,
dat, over heel de wereld, de meening ver
spreid werd, als zou in Rusland een nieuwe
democratie ontluiken. De bazuinstooten van
deze propaganda zijn machtiger geweest
dan het geknetter van de geweren der exe-
cutiepeletons. 't Is bijna vanzelfsprekend
geworden te beweren, dat in Rusland, bin
nenkort, dc godsdienstvrijheid zal ingevoerd
worden en dat de Sovjet-Rus al aardig op
weg is een voorname, breeddenkende Euro
peaan uit den goeden, ouden liberalen tijd
te worden.
Zoover de mythe.
En de werkelijkheid?
We kunnen gerust toegeven, dat er in
Rusland een groote verandering op til is.
Hét fiasco van den Bond der Godloozen
was te groot om het voor de openbare mee
ning te verbergen. De laatste boer in Rus
land was tenslotte toch te verstandig om
den onzin van de anti-God propagandisten
voor klinkende munt aan te nemen. Er
kwam een oogenblik, dat de vergaderingen
geen publiek meer trokken en heele groe
pen van het verbond werden boudweg ont
bonden. Ook de dagbladen schenen geen
belang meer te hechten aan den strijd tegen
den godsdienst en schreven liever over
meer aantrekkelijke zaken. Enkele gods
dienstige kringen herademden. Ze meen
den, dat de al te straffe teugels zouden ge
lost worden. Hoe jammerlijk hebben ze
zich vergist! De potentaten van de Sovjet-
Unie denken er allerminst aan de marxisti
sche en goddelooze basissen van hun moord
dadig systeem op te geven. Integendeel. Ze
stellen alles in het werk om een iets ver
slapt materialistische denken weer op te
frisschen. Een oogopslag in de Russische
pers en in de jongste Sovjet-brochures be
wijst, dat Stalin er de grootste waarde aan
hecht, ook .ui de toekomst, de eenige drager
te zijn van het echt marxisme. En dit schijnt
hem des te noodzakelijker, daar de concur
rentie der Trotzkiisten en hun Vierde In
ternationale zich leelijk doet gevoelen. In
Rusland kan men de zoogenaamde Trotzki
isten tegen den muur plaatsen, doch in het
buitenland gaat dat niet. Indien echter het
marxisme weer in eere komt, dan beteekent
zulks dat de atheïstische grondslagen van
het systeem onveranderd moeten blijven
voortbestaan.
Derhalve verwondert het ons geenszins,
dat op den 25en verjaardag van de „Praw-
da" gezegd werd: „Nemen we een zoo
ernstig vraagstuk b.v. als de anti-gods
dienstige propaganda. De overwegende
meerderheid der dagbladen houdt er zich
niet meer mee bezig. Ze zijn tot het besluit
gekomen, dat de godsdienst zichzelf over
leeft, en dat onze grootste overwinningen
op de fronten van den socialistischen op
bouw in staat stellen, den strijd tegen den
godsdienst op te geven.
„Dat is volkomen valsch". Duidelijker kan
het voorzeser niet gezegd worden.
Dat het hier slechts gaat om een wijzi
ging van methoden en niet om een ver
andering van de zaak zelf, blijkt zonne
klaar uit de ukase, welke Stalin tot de Kom
somols gericht heeft, een ukase, die sedert
dien in alle vormen werd herhaald.
De goddelooze dictator hekelt daarin de
methode van de anti-God-propagandisten.
Ze zijn veel te oppervlakkig en veel te ru
moerig geweest. Ze hebben vergeten, dat
een godsdienstige terreur niet voldoende is,
indien men een tegenstander geestelijk wil
overwinnen. Men moet hem ook innerlijk
van de waarheid van het maxisme over
tuigen. Om dit te bereiken, moet men ook
werkelijk het marxisme bestudeerd hebben.
En dan volgen in schijn wetenschappelijke
verklaringen, volgens dewelke de basis van
het marxisme in de moderne natuurweten
schappen, waarvan de bevindingen in tegen
spraak zijn met den godsdienst, zou te zoe
ken zijn.
Het lijdt geen twijfel, dat de machtheb
bers van Moskou overtuigd zijn van hun
eigen zwakte, en derhalve streeft men thans
naar een volledige vernieuwing en verdie
ping van het marxistisch systeem. Deze
vernieuwing wil men gaan toepassen op de
meest uiteenloopende domeinen van het
leven. Stalin heeft om te beginnen zelf de
richtlijnen voor nieuwe marxistische ge
schiedenisboeken gegeven. Verder is er
ook een marxistische geographie; een
marxistische aesthetiek, een marxistische
muziek, een marxistisch theater enz.
Men zou de naïviteit, waarmee in Rus
land tegenwoordig over wetenschap, kunst
en cultuur gesproken wordt, schoon kun
nen vinden, indien ze de uitdrukking was
van een jong volk, dat van een schoonere,
rijkere toekomst droomt.
Jammer genoeg heeft het Russische volk,
gebukt onder de terreur der Sovjet-tyran-
nen, geen tijd om zulke droomen te koeste
ren, die niet anders zijn dan een propagan
damiddel van propagandisten, die zich zelf
in een stadium van cultureel verval en
verdorvenheid bevinden.
Is dit alles geen klassiek voorbeeld van
de macht der propaganda?
Men moet niet vergeten dat een mythe
niet alleen is, een werkelijkheid te verval-
schen, doch dat deze vervalsching zoo sterk
kan zijn, dat ze een nieuwe werkelijkheid
kan scheppen. Droeve, regenachtige dagen
beginnen niet zelden met een wonderlijk
morgenrood. De nietsvermoedenden ver
beidende zon; de weerkundigen echter,
kijken naar akkers en rivieren.
De wereld
in vogelvlucht
Het was te voorzien, dat de vergadering
van het sub-comité der non-interventie-
commissie op niets zou uitloopen. De stand
punten der partijen liepen te veel uiteen.
Engeland en Frankrijk wenschen de con
trole te handhaven omdat de niet-inmen-
gipg zonder controle een paskwil wordt.
Na het terugtrekken van Duitsehland en
Italië willen zij zich belasten met de heele
controle onder toezicht van neutrale waar
nemers. Duitsehland en Italië willen daar
niet aan; zij vinden een dergelijke con
trole eenzijdig. In plaats daarvan zijn zij
met het plan gekomen om aan de beide
partijen de rechten van oorlogvoerenden
toe te kennen, wat aan de andere mogend
heden de plicht van neutraliteit oplegt.
Practisoh beteekent dat, dat de schepen
van Franco vrij spel hebben om in de
Middellandsche Zee met behulp van de
Italiaansche vloot de kust van het aan de
regeering toebehoorende Spanje te blok-
keeren. Hier willen Frankrijk en Enge
land weer niet aan. En zoo is men uit el
kaar gegaan zonder resultaat. De vergade
ring is verdaagd.
De Belgische koning grijpt een enkelen
keer wel eens in de politiek in. Zoo heeft
hij gisteren in een rede tot oud-strijders
de agitatie tegen de amnestie-wet afge
keurd en te kennen gegeven, dat in een
democratisch geregeerd land de minder
heid zich nu eenmaal moet richten naar de
meerderheid, welke tot uiting komt in het
parlement.
Het Amoer-incidient schijnt geregeld te
zijn en even snel te zijn geliquideerd als het
was ontstaan. Van de toestanden in het
Verre Oosten krijgt men niet gauw de
hoogte.
V Christelijke' beginsel en
christelijke practijk
In het gisteren door ons besproken arti
kel van de socialistische pers, wordt aan
de leden der christelijke partijen voorge
houden, „dat het waarlijk niet aangaat,
hooghartig neer te zien op „paganisten"."
Christenen, die trachten christelijk te
leven, behoeft zulk een les niet te worden
gegeven!
Christenen zien niet hooghartig neer op
anderen, noch omdat zijzelf het christelijk
beginsel bezitten noch om hun eigen chris
telijke practijk.
Niet om hun eigen christelijk p r a c t ij k,
omdat zij zich er van bewust zijn, dat zij
in veel tekort schieten; omdat zij zich er
van bewust zijn, dat niet-christenen hun
meermalen een stichtend en tegelijkertijd
beschamend voorbeeld geven.
Niet om hun christelijk beginsel,
omdat zij weten, dat te bezitten louter en
alleen door ITvOds onverdiende genade.
Dit alles nadrukkelijk vaststellend, moet
er ook op gewezen worden, dat hoog
hartig neerzien niet is hetzelfde als
fier bewustzijn! In alle nederigheid,
in waarachtïigen eenvoud mag en
moet een" Christen fier zijn op zijn begin
selen. Hij moet erkennen de groote, alles-
overheerschende waarde van die begin
selen voor elk individueel leven en voor
de menschelijke samenleving.
Die fierheid, gegrond op de erkenning
van wat werkelijk waar en goed is, van
wat de waarheid is en het beste,
mag niet worden beschouwd als hooghar
tigheid, is geen hooghartigheid.
Wij, Katholieken, zullen nooit vervallen
in een terecht ergeniswekkende hooghar
tigheid, als wij ons er van bewust blijven,
hoe ver onze levenspractijk staat beneden
het beginsel, dat wij belijden, en dat wij
voor het goede in ons beleven van het be
ginsel kinderlijk dankbaar moeten zijn aan
Hem, aan Wien wij moeten danken het
goede-doen en het goede-willen.
In aansluiting met bovenstaande opmer
kingen nemen wij hierover een artikeltje
uit de „Maasbode" van gisteravond, geti
teld: „De klove".
„In „Het Volk" wordt er op gewezen,
dat van kerkelijke zijde als bezwaar tegen
grondbezit van overheidswege wordt aan
gevoerd, dat dit mogelijk zou kunnen lei
den tot weigering van beschikbaarstel
ling van grond b.v. voor kerken.
Het blad erkent, dat hier veilige en ze
kere waarborgen zouden moeten worden
gesteld, maar wijst daarbij aanstonds ook
op de mogelijkheid van weigering om
grond beschikbaar te stellen voor b.v. de
stichting van een gebouw voor den
Nieuw-Malthusiaanschen Bond of voor de
Vrijdenkersvereeniging „De Dageraad".
Hiermede zou, aldus „Het Volk", de
geestelijke vrijheid in het gedrang komen.
Hier blijkt de klove tusschen een chris
telijke en niet-christelijke levensbeschou
wing en de moeilijkheid om zóó sterk af
wijkende inzichten te nemen tot een ook
slechts eenigermate solide basis van re-
geeringsbeleid".
Mijnramp bij Stoke on
Trent
ZE VEN-EN-TWINTIG DOODEN.
Twee ontploffingen.
Gistermorgen is in een steenkolenmijn
bij Stoke on Trent brand uitgebroken, na
dat zich twee ontploffingen hadden voor
gedaan. Door de tweede explosie werden
leden van personeel, en directie en redders
getrokken.
Officieel wordt medegedeeld, dat bij het
mijnongeluk 27 personen om het leven zijn
gekomen en dat negen gewonden in een
ziekenhuis moesten worden opgenomen.
Op het oogenblik van de ramp in de
steenkolenmijn bij Sioke-on-Trent bevon
den zich tweehonderd: .menschen in de
schachten.
Toen de brand uitbrak, haastten de mijn
werkers zich naar .den uitgangen. Door de
eerste ontploffing kwamen reeds verschei-
LEIDSCH
GLAS IN LOOD BEDRIJF
Goed - Goedkoop en Vlug
ALLEEN
Hooigracht 42, Leiden, Tel- 3671
Ook levering van alle soorten 6las
LEIDEN.
Prof dr. P. IN. van Kampenf
Oud-hoogleeraar in de Zoölogie
en oud-directeur van het
Zoölogisch Laboratorium
In den ouderdom van nauwelijks 59
jaar is hier ter stede overleden prof.
dr. P. N. van Kampen, oud-hoog
leeraar in de zoölogie aan de Leidsche
Universiteit voor het onderwijs in de
dierkunde, vergelijkende ontleedkun
de en vergelijkende physiologie, hene
vens oud-directeur van het Zoölogisch
Laboratorium aan de Leidsche Uni
versiteit.
Pieter Nicolaas van Kampen werd den
30sten Juni 1878 te Amsterdam geboren,
bezocht aldaar het gymnasium en werd in
1886 aan de Gemeentelijke Universiteit te
Amsterdam ingeschreven als student in de
faculteit der wis- en natuurkunde, hoofd
vak plant- en dierkunde.
Den llden October 1904 werd hij aan
deze universiteit bevorderd tot doctor in
de plant- en dierkunde op een proefschrift
getiteld: „De tympanaalstreek van den
zoogdierschedel". Na zijn bevordering was
hij eenigen tijd assistent van prof. Max
Weber en daarna van 1900 tot 1905 conser
vator van het Zoölogisch Museum te Am
sterdam.
Hierna werd hij benoemd tot assistent
en later tot adjunct-afdeelingschef van het
Departement van Landbouw in Ned.-In-
dië, belast met het onderzoek der vissche-
rij. Vervolgens werd hij chef der vissche-
rij in Ned. Indië. Tot 1911 bleef hij te Ba
tavia, waarna hij werd benoemd tot as-
«:-stent en privaat docent in de dierkun
de aan de universiteit te Amsterdam, tot
dat hij in 1916 aan deze universiteit wérd
benoemd tot lector.
Bij koninklijk .beslüit van 14 December
1916 werd dr. van Kampen benoemd tot
opvolger van prof. C. G. J. Vosmaer als
hoogleeraar aan de Leidsche Universiteit,
terwijl hij prof. Vosmaer tevens opvolgde
als directeur van het Zoölogisch Labora
torium.
Het hoogleeraarsambt te Leiden aan
vaardde hij den 14den Februari 1917 met
een rede, getiteld: „Het individu in het
dierenrijk".
Tijdens zijn verblijf in Ned.-Indië nam
dr. van Kampen deel een expeditie naar
Nieuw Guinea en uit deze reis hield hij
een chronische hoofdpijn over, die hem
tenslotte tot een kwaal zou worden, wel
ke zoodanig toenam, dat hij zich ge
noodzaakt zag als hoogleeraar ontslag aan
te vragen, hetwelk hem op 19 Maart 1931
werd verleend.
Bij de overdracht van het rectoraat op
21 September van dat jaar getuigde de af
tredende rector-magnificus prof. dr. J. Ph.
Vogel, van hem: „In hem verliest de uni
versiteit een hard werker, die zich zon
der ophef wijdde aan zijn vak van weten
schap, aan zijn onderwijs en aan de in
stelling, die hij vaak onder moeilijke om-
dene arbeiders om het leven. Een reddings
brigade daalde af en terwijl de gewonden
geholpen werden, deed zich de tweede,
hevige ontploffing voor, waardoor verschil
lende redders op slag gedood werden.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De vergadering der niet-inmengingscom-
missie zonder resultaat verdaagd. (1ste
blad).
Koning Leopold keurt agitatie tegen de
amnestiewet af. (2de blad).
Het Amoer-incident bijgelegd. (2de blad).
Amelia Farhart vermist. Zij is waar
schijnlijk in den Stillen Oceaan gestort.
(Luchtv. 1ste blad).
BINNENLAND.
Het Hoofdbestuur der Hollandsch Bloem-
boilenkweekersgenootschap adviseerft zijn
leden zich uit te spreken vóór behoud van
de saneering. (2de blad).
De Ministers Geseling en Romme ne
men afscheid van Amsterdam. (2de blad).
De Holland-Amerika-lijn breidt haar
vloot uit met 3 schepen. (2de blad).
In Vlissingen is een Spaansch schip, dat
aan boord juweelen en geld had, door de
Nederlandsche autoriteiten in beslag ge
nomen. (1ste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Amerikaan Budge wint het enkelspel
in het Wimbledontourncoi door Von Cramm
in drie sets te slaan. (4de blad).
Raichenbach blijft wereldkampioen dam
men. (4de blad).
De Tour de France. (4de blad).
WIJ SCHRIJVEN OVER:
Wat er in de afgeloopen week in het
buitenland is geschied. (4de blad).
De actie van het Communisme. Artikel
van pater Muckermann. (1ste blad).
Christelijke beginselen en Christelijke
practijk. (1ste blad).
De „saneering" en de bloembollenteelt.
Beschouwing van een deskundige. (2de
blad).
Ervaringen van een reis door Zwitser
land. (2de blad).
Een geschenk voor het Leidsche Stad
huis. Gedicht van Troubadour. (3de blad)
standigheden had te beheeren".
De sleepende ziekte waaraan prof. van
Kampen lijdende was, heeft tenslotte tot
zijn te vroeg overlijden gevoerd.
Tal van publicaties zijn in den loop der
jaren van zijn hand verschenen, o.a.: De
hulpmiddelen der zeevisscherij op Java en
Madoera in gebruik (1910); Visscherij en
Vischteelt in Ned. Indië (1922); Amphi-
biens of the Indo-Australian Archipelago
(1923)); (met dr. H. Boschma) De Rhizo-
cephalen der Siboga-expeditie (1925); (met
Ihle, Nierstrasz en Versluys) Leerboek der
vergelijkende Ontleedkunde van de ver
tebraten (1924); Fauna van Nederland, afl.
3; (met J. Heimans) Amphibia (1928), De
Geografische verspreiding der dieren (zoö-
grafie) (1929).
EERSTE PLECHTIGE H. MIS.
Op Zond-ag 11 Juli a.s. hoopt de Weleerw.
Heer H. J. C. Bovenlander uit de handen
van Z.H. Exc. H. E. Dutoit, Bisschop van
Arras in de kathedraal van Arras (Frank
rijk) de H. Priesterwijding te ontvangen.
De Eerste Plechtige H. Mis hoopt hij op
Zondag 18 Juli a.s. op te dragen in de
Parochiekerk van O. L. Vrouw Hemelvaart
en St. Jozef, te 10 uur.
