VRIJDAG 25 JUNI 1937
No. 8758
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
De Wereldexpositie van Parijs.
VOORNAAMSTE NIEUWS
28ste Jaargang
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voornitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post i 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de. Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertenliën 30 rent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be*
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
De Tentoonstelling der Tegenstellingen
PARIJS, Juni 1937.
Langzamerhand kan men zich een beeld
gaan vormen, hoe de wereldtentoonstelling
zijn zal.... als we enkele maanden verder
zijn.
Het is nu nog geen pleizier om een wan
deling te maken op de Parijsche tentoon
stelling; niet omdat de Fransche hemel met
regenwolken bedekt is, maar veeleer om
dat de grond van de tentoonstelling bedekt
is met hetgeen nu eenmaal hoort bij een
onvoltooid bouwwerk, zooals steenhoopen,
planken, grintbarricades en andere mate
rialen, die het loopen op sommige plaat
sen levensgevaarlijk maken. Bij dat alles
komt nog, dat de eerzame wandelaar, die
de drukke Parijsche straten wilde ont
vluchten, om op de tentoonstelling van zijn
rechten als voetganger te kunnen profi
teered voor een bittere ontgoocheling komt
te staan.
De een na de anderes vrachtauto met
bouwmaterialen, expositie-voorwerpen, e.d.
baant zich onder luid geclaxon een weg
door de bezoekers, en op de nauwe paden
die, voor de vrachtauto's gesloten blij
ven heeft men nog altijd de kans een
luchtsprong te moeten maken, omdat er nog
altijd een tentoonstellingstrein zonder rails
is, die in menig bezoeker blijkbaar een
magneet ziet. Zoo is het eigenlijk nog het
veiligste wandelen op Zondag of als de ar
beiders van de „batiments" in staking zijn.
Denkt nu niet, dat ik den Zondag aan wil
prijzen als de beste dag om de „Expo", zoo
als de Parijzenaars de tentoonstelling heel
onaestethisch noemen, te bezoeken, want
dien dag lijkt het wel of alle inwoners van
Parijs een gratis entréebiljet hebben gekre
gen. Wie zich dan bevindt bij een paviljoen,
die zich in de meeste belangstelling (zoo niet
nieuwsgierigheid) mogen verheugen,
Rusland en Duitschland die moet wel
het gevoel hebben van een sardientje, die
een blikken bodem moet doorboren om
iets van de lucht te zien. De Parijzenaars
zelf hebben overigens een om zoo te zeg
gen onverdeelde belangstelling, die zich
niet alleen beperkt tot hetgeen op de Ex
po al gereed is; de meesten interesseeren
zich minstens evenveel voor de Fransche
paviljoens, die nog slechts uit palen be
staan Typeerend: terwijl de Franschman
met zeldzame hoffelijkheid op Zondag zijn
politieke gevoelens in het Duitsche, Russi
sche en Italiaansche pavlijoen verbergt on
der een haast Chineesche glimlach, steekt
hij zijn meening over het ex-Ministerie-
Blum bij de Fransche paviljoens niet onder
stoelen of banken. De eene partij loopt
langs de steigers der Fransche mislukkin
gen met het gezicht van een man, die e^i
klap heeft gehad, terwijl de tegenpartij
triomfantelijk de hoogte der naakte palen
palen meet met het air van den man die-
het-beter-weet, om dan sarcastisch het
hoofd te schudden. Laat echter niet mer
ken, dat ge een vreemdeling zijt, want de
meeste Franschen hernemen dan weer hun
Chineesche glimlach-pose.
Zoo staan dan tusschen de hooge vredes-
zuil bij het Trocadero en de nog hooger
Eiffeltoren de voornaamste landen bijna
broederlijk bij elkaar. Het is goed, dat bij
na alle hoogwaardigheidsbekleders bij de
opening der diverse pavlijoens den na
druk leggen op het idee der wereldvrede
dat men anders heelemaal zou vergeten.
In feite is de tentoonstelling geen „Expo
sition d'arts et techniques" maar een „Ex
position de politique". Dat woord wereld
vrede Is maar een uithangbord, zooals een
marktkoopman gebruikt om katoenen sok
ken voor zijde te verkoopen. De groothan
delaren in de politiek loopen er niet mee
in, maar hopen volgaarne, dat Jan Publiek
het uithangbord wel zal gelooven. Nu be
hoeft men niet al te veel te generaliseeren.
Er zijn er onder de 42 exposeerende landen
nog heel wat, voor wie de handel het eeni-
ge doel is van de tentoonstelling, en door
die handel natuurlijk internationale sa
menwerking, die een groot hulpmiddel kan
zijn voor vrede. Anderen hebben echter
meerdere gerechten op hun hoofdschotel;
zij propageeren hun staatsvorm, veront
schuldigen fouten, stellen eischen enz. Zoo
tracht Italië in een overigens schitterend
ingerichte zaal de verovering van Abessy-
nië te verontschuldigen bij het Fransche
volk, dat het Keizerrijk nog niet heeft wil
len erkennen.
Portugal maakt op zeer sympathieke wij
ze wereld bekend met het uitmuntende
beleid van Salazar, die de wereld tevoren
niet overdonderde met politieke beloften
maar handelde! Polen verontschuldigt haar
minstens iets overdreven vriendschap met
Frankrijk, om tusschen de regels door
haar antipathie tegenover het Derde Rijk
te toonen. Hongarije vestigt voor de zoo-
veelste maal de aandacht op het onrecht
van Trianon, en het is markant, dat het dit
nu doet in het land, waar haar vonnis uit
gesproken werd. Het beleedigt echter nie
mand, daar de rechters van Hongarije in
Frankrijk geen officieele personen meer
zijn, en de Frarvschen verstaan uitste
kend de kunst, om de schuld van een fout
op een vorige generatie te schuiven, en met
bijna gemeende tranen in de oogen te zeg
gen: „Je regrettemaar aan de be
staande toestand is voorloopig niets te
veranderen."
Ook Duitschland heeft zijn Nazi-propa
ganda niet thuis gelaten, en heeft ook van
deze tentoonstelling politiek profijt willen
trekken. Achter de coulissen lacht men nog
om de schitterende trap, die dr. Schacht
Frankrijk heeft gegeven, toen hij het bij
de opening van het Duitsche paviljoen aan
durfde om in het hartje van Frankrijk, en
kele kilometers van de plaats waar de
Duitsche koloniën met een pennestreek
van Duitschland gescheiden werden, zijn
koloniale eischen uit te spreken, zonder
dat Parijs uit hoffelijkheid iets terug kon
zeggen. Frankrijk moet zich op dat oogen-
blik wel gevoeld hebben als de leeuw in de
kooi, die heel wat pijnlijke momenten
moet slikken omdat de minste ondoordach
te beweging voor het talrijke publiek hem
zijn klontje suiker na de voorstelling doet
misloopen. Duitschland is intusschen wel
zoo verstandig geweest opa geen groot
Hitler-beeld boven of in het paviljoen te
plaatsen, gedachtig aan de spreuk, dat men
geen vliegen vangt met azijn.
Tegenover het Duitsche paviljoen ver
heft zich het Russische met de sikkel en
den hamer. Rusland behoeft niets te ver
ontschuldigen, voor het forum van de
publieke opinie, zelfs de moord van tien
duizenden niet, omdat in de politiek nog
altijd de theorie van de sterkste geldt, en
ookomdat zelfs met de grootst moge
lijke leugens het' Sovjet-bewind niet te
verontschuldigen is. Het beperkt zich heel
wijselijk tot politieke propaganda. Groote
statistieken en afbeeldingen van de voor
uitgang der techniek in het Roode Rijk,
moeten evenals de schilderijen van zeer
welvarend en gelukkig uitziende Sovjet
onderdanen, den indruk wekken dat men
in Oost-Europa nog steeds(!) op een pad
van rozen wandelt. Schitterend uitgevoer
de boeken in enorm formaat die ter lezing
liggen, en de Nieuwe Constitutie bevatten,
en groote series werken over Rusland zijn
hier niet met handelsdoeleinden of voor den
vrede neergelegd. Sovjet-Rusland doet in
derdaad moeite genoeg, om het prestige
van het Roode Paradijs weer op peil te
brengen, een prestige, dat in Frankrijk on
rustbarend gedaad was na de onthullingen
van André Gide, Walter' Citrine en an
deren.
Rond dit kleine plekje grond, in naam ge
wijd aan den vrede, strijden aldus de groo
te ideologieën van democratie, communis
me, fascisme en nationaal-socialisme om
de premie van de publieke opinie.
Rond den vredeszuil, die als een een
zame, onbevredigde wachter op de hoog
ten van het Trocadero naar den hemel
blikt, wordt de ideeënstrijd van Europa
gesymboliseerd. De Parijsche expositie is
de tentoonstelling der tegenstellingen ge
worden, tegenstellingen die dikwijls onder
gewaagde en eenzijdige statistieken de
aandacht willen treken der millioenen, die
al gekomen zijn en nog zullen komen.
De tentoonstelling is allerminst wat zij
behoorde te zijn: een monument van den
vrede, misschien is zij een monument, mo
gelijk ook een mummie, die van buiten ta
melijk gaaf lijkt, maar bij de minste aan
raking in stof uiteenvalt.
NOG MEER ARRESTATIES IN RUSLAND
WARSCHAU, 25 Juni. (A. N. P.). Het
Poolsche Telegraaf Agentschap meldt uit
Moskou, dat de commissaris van de school
voor zweefvliegen te Minsk (Wit-Rusland),
Schuromski, de politieke leider der cava-
lerieschool Niestirow, de chef van den staf
dezer school Tsjerenkiewitsj en de land
bouwkundige Simkin zijn gearresteerd.
Meer dan tien in Wit-Rusland wonende
schrijvers zijn tot „vijanden van het Volk"
verklaard.
WEG DE SANEERING
Het besluit is gevallen. In de vergade
ring van Maandag 21 Juni heeft de leden
vergadering van de Algemeene Vereeniging
voor Bloembollencultuur met groote meer
derheid besloten: het vak moet vrij komen
van de saneeringsmaatregelen.
De vergadering stond blijkbaar in het
teeken van een hoerasteinming. Er werd ge
sproken van „afscheid nemen van de Sier
teeltcentrale" (daverend en langdurig ap
plaus); de vergadering ^'.werd uitgenoodigd
de vlaggen op het Krelagehuis te hijschen,
wanneer de saneering gevallen was (minu
tenlang gejuich, niettegenstaande het ver
zoek van den voorzitter, niet te veel tijd in
beslag te nemen voor applaus).
Zoo langzamerhand zal de tijd voor koele
berekening en redeneering weer zijn aan
gebroken en nu gaan wij met onze katho
lieke bollenkweekers een kleine balans op
maken.
Het eerste, dat hierbij in het licht treedt,
is, dat het liberalisme na den verplettenden
nederlaag op politiek terrein tevreden
mag zijn, het blijkt in de algemeene ver-
eeniging nog een stevig bolwerk te bezit
ten. De politieke partijen, die bij de laat
ste verkiezingen de meerderheid behaald
hebben, zijn den verkiezingsstrijd begonnen
o.a. met een ordeningsprogram, ook de
R. K. Staatspartij. Leest het algemeen
staatkundig program van de R. K. Staats
partij na en ge ziet opsblz. 15: „Met ver
werping van de vrije, concurrentie en van
de economische dictatufcr als leidende be
ginselen in de volkshuishouding, behoort
aan de sociale rechtvaardigheid en de so
ciale liefde een allesb^ieerschende plaats
in het maatschappelijk leven te worden toe
gekend, met name door,'het scheppen eener
in dezen geest opgebouwde sociale en juri
dische ordening".
De Algemeene Vereeniging heeft door
haar besluit blijk gegeven te leven in de
mentaliteit, die 25 jaren geleden nog tame
lijk frisch was, maar nu geheel afstandsch
is geworden.
Het gaat hier immers niet over verande
ring in de saneeringsmaatregelen. Dat men
er niet mede tevreden is en er verandering
in wenscht, is te begrijpen. Maar hier is het:
weg met alle saneeringsmaatregelen, wij
moeten de Vrijheid weer terug! Dat gaat
dus lijnrecht tegen alle ordening in. Zie
daar, het onvervalschtfc liberale bloed!
Hoe hebben onze katholieke bollenkwee
kers er tegenover gestaan? De groote meer
derheid, die de anti-saneerders op deze ver
gadering behaald hebben, doet vreezen, dat
de katholieke vakgenooten zich voor een
deel hebben laten meenemen op dit oude
liberale wagentje. Hoe jammer! Hier was
een principieele houding op haar plaats
geweest. Wanneer zij tegen de saneering
gestemd hebben, dan hebben zij op 26 Mei
allerwaarschijnlijkst gestemd voor een or
deningsprogram, op 21 Juni tegen de orde
ning. Op 26 Mei stemden zij als staatsbur
ger, op 21 Juni als vakgenooten.
Nog eenige punten vragen de aandacht:
Dr. Dijt heeft de groote trom geroerd. Het
bedrijf is verplaatst naar het buitenland.
Wil men nog langer de bedrijfsmaatregelen,
dan gaat het heele vak in Nederland naar
den kelder. Zoo iets maakt indruk. Maar
een nuchter luisteraar kan hier de verzuch
ting slaken: als men de hond wil slaan,
vindt men altijd wel een stok. Wanneer
het waar is, dat het bedrijf door de buiten-
landsche bedrijven wordt beconcurreerd,
vraagt dan liever eens aan de „vakgenoo
ten", die vroeger hun bedrijf verplaatst
hebben naar het buitenland, zonder te vra
gen of dit in het belang van het vak was,
vraagt aan hen liever, hoe het komt, dat
het Nederlandsche bedrijf concurrentie on
dervindt van het buitenlandsche bedrijf.
Maar ga de goegemeente niet wijs maken,
dat dit te denken is aan de saneering.
In een overwinningsroes moet men op
passen, dat men niet te veel zegt. Was dit
ook zoo met den Voorzitter? In zijn slot
woord moest hij het woord van een der
leden nog eens onderstreepen; hij zeide, dat
de Algem. Ver. inderdaad is de vereeniging
bij uitstek voor het vak. Wat beteeken en
deze woorden? Is dit een soort oorlogsver
klaring aan alle land- en tuinbouworgani
saties, die zich met het „vak" durven be
moeien? Het klinkt in ieder geval nog al
uitdagend. Of wordt er mede bedoeld, dat
de overheid dus niet langer mag weerstaan
aan den aandrang van belanghebbenden?
De Alg. Ver. houdt zich bezig met de
technische aangelegenheden van het vak.
Met sociale verhoudingen heeft zij zich
nooit bemoeid. Maar, wanneer zij alleen
de technische zijde van het vak vertegen
woordigt, zal ze zich toch maar als een
deel van het vak mogen aandienen. Mis
schien is het goed even te overwegen wat
Prof. Dr. M. Cobbenhagen in de Juni-afle
vering van het maandschrift Economie
schreef: „Noch een technicus, die het tech-
Autobus met schoolkinderen
op stilstaande melkauto
gereden
Autobus scheurde geheel open
Acht kinderen gewond waarvan
twee ernstig
Vanmorgen half negen heeft op den rijks-
weg nabij den Helder een ernstige aan
rijding plaats gehad tusschen een autobus
en een melkwagen, tengevolge waarvan
acht kinderen verwondingen hebben opge-
loopen, waarvan twee ernstig.
Een autobus van de firma Naastepad uit
Anna Paulowna reed in de richting den
Helder. In de bus zaten 23 schoolkinderen.
Door tot dusver nog niet opgehelderde oor
zaak is de chauffeur van de bus, die als een
bekwaam rijder bekend staat, tegen een
stilstaande melkauto gereden. Deze wagen
sloeg over den kop en werd totaal vernield.
De bestuurder P. Nuyens uit Julianadorp,
die tusschen het stuur en de zitplaats be
kneld raakte, kon eerst na vijf minuten be
vrijd worden. Hij bleek slechts lichte schaaf
wonden te hebben gekregen. De autobus
werd aan de rechterzijde geheel openge
scheurd. Twee kinderen, het veertienjarige
meisje Dirks uit Breezand en de 16-jarige
jongen A. Braaf uit Anna Paulowna wer
den ernstig gewond. Vooral het meisje, dat
bekneld geraakt was, is er slecht, aan toe.
Beiden zijn per ziekenauto naar het marine.-,
hospitaal te den Helder vervoerd. Zes kin
deren, die lichte verwondingen opliepen,
zijn, na op het vliegkamp „de Kooy" te zijn
verbonden, met een autobus naar huis ver
voerd.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
nische werk, noch een ondernemer, die het
economische doel der onderneming verab
soluteert, is een man van cultuur, maar hij,
die een dergelijk deeldoel weet te ordenen
in het volledig mensch-zijn".
Als de technische zijde van het vak dit
leest, zal zij kunnen begrijpen, dat ook an
deren zich met deze zaak zullen blijven
bezig houden. Zij zullen niet alleen het
vak bezien, maar ook de vakgenooten.
Daarom ook zal met name de L.T.B., niet
tegenstaande deze uitspraak van „het vak"
zich met deze zaak bezig houden en zijn
leden voorhouden, dat er meer opzichten
in deze zaak moeten worden bezien, dan
men bij de Alg. Ver. doet. Saneering ver
anderen en verbeteren, daarover is te be
raadslagen, maar alle saneering afschaffen,
dat beteekent de ongebonden vrijheid weer
terug roepen en dus opnieuw de chaos bren
gen.
Op allen, die in de maatschappij het chris
telijk beginsel willen doen overwinnen,
wordt dan ook een beroep gedaan om zich
te bezinnen op dit besluit. Met hen is te
praten over de cultureele taak van het be
drijf, ook het bollenk'weekersbedrijf.
Aan hen ook durven wij voorstellen: wan
neer U soms mocht meenen, dat het belang
van het vale vraagt algeheele vrijheid,
vraagt dit dan ook eens eerlijk aan Uw ar
beiders, wat zij er van denken. Ook zij
immers behooren tot het vak, dan hebben
ook zij recht van spreken.
Intusschen, wij hopen, dat de overheids
instanties deze gewichtige aangelegenheid
niet in hoerastemming beziet, maar met be-
zonkener oordeel, dan blijkbaar in de ver
gadering van de Algemeene Vereeniging
voor Bloembollencultuur heeft geheerscht.
Pi-of. A. CLEOPHAS,
Geest. Adviseur L.T.B.
WRAK VAN SEDERT MAANDEN
VERMIST VLIEGTUIG
GEVONDEN.
Een militair heeft in een ravijn ten Zui
den van Charipujo (Peru) het wrak ge
vonden van een vliegtuig, dat 27 Maart
was verdwenen. Bij het wrak werden de
lijken van den bestuurder van het vlieg
tuig en der vier inzittenden aangetroffen.
BINNENLAND.
Onder de gemeente Anna Paulowna is
hedenmorgen een autobus met 23 school
kinderen op een stilstaande auto gereden;
acht kinderen werden gewond, waarvan
twee ernstig. (1ste blad).
Brand in een Portugeesch schip te Rot
terdam. (Gem. Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Successen der Nederlanders te Wimble
don. (3de blad).
Het concours-hippique te Amsterdam.
(3de blad).
Raichenbach behoudt zijn vier punten
voorsprong. (3de blad).
BINNENLAND
NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ
VOOR NIJVERHEID EN HANDEL.
Jaarvergadering te Haarlem, bijgewoond
door Prins Bemhard.
De Nederlandsche maatschappij voor nij
verheid en handel houdt heden en morgen,
haar 160ste jaarlijksche algemeene verga
dering in de gemeentelijke concertzaal te
Haarlem.
De deelnemers aan deze vergadering, die
Donderdagavond reeds in de Spaarnestad
waren aangekomen, werden om acht uur
door met Gemeentebestuur officieel ont
vangen op het Stadhuis. De waarnemende
burgemeester, wethouder W. J. B. van
Liemt, hield een toespraak.
De algemeen voorzitter der maatschappij,
ir. A. Plate, uit Rotterdam, dankte den loco
burgemeester voor zijn woorden en voor de
ontvangst.
Nadat men nog eenigen tijd in de oude
raadszaal had vertoefd, gingen de con
gressisten met autobussen naar hotel
„Duinendaal" te Bloemendaal, waar het
departement Haarlem een gezellige bijeen
komst had gearrangeerd.
Vanmorgen is de algemeene vergadering
geopend.
Als gasten waren aanwezig mr. dr. A. A.
van Rhijn, secretaris-generaal van handel,
nijverheid en scheepvaart, de heer W. van
Liemt, loco-burgemeester van Haarlem,
•mr. M. M. Kwint, burgemeester van Velsen,
dr. T. P. v. d. Kooy, chef van de afdeeling
Economische Voorlichting.
Te ruim tien uur arriveerde jhr. mr. dr.
H. A. van Karnebeek, Minister van Staat
en Commissaris der Koningin in de provin
cie Zuid-Holland. Even later arriveerde in.
een hofauto en vergezeld van zijn adjudant,
jhr. ir. Roell, Prins Bernhard, die aan den
ingang van de gemeentelijke concertzaal
ontvangen werd door den secretaris der
maatschappij, mr. Bierens de Haan, die hem
binnenleidde.
Toen de prins binnenkwam, verhieven
alle aanwezigen zich van hun zitplaats en
heetten hem met een hartelijk applaus wel
kom.
De prins nam op het podium, naast den
voorzitter plaats, waarna ir. Plate zijn ope-
ningesrede hield.
GROOTE RADIO-LUISTERWEDSTRIJD
TEN BATE VAN DEN VERKOOP
DER ZOMERPOSTZEGELS.
Dinsdag 29 Juni, des avonds om half tien,
wordt er voor de AVRO-microfoon een
groote luister wedstrijd gehouden ten bate
van den verkoop der zomerpostzegels.
Er worden ruim 600 prijzen uitgeloofd,
w.o. D. K. W.-auto, „Elzed"-koelkast, Jaars-
ma haard, retours Amsterdam of Rotter
damLonden per K. L. M.-vliegtuig, Fon-
gers-tandem, retourbiljetten Rotterdam
Londen per Batavier, luxe strand- en tuin-
tent van Carl Denig, Decca koffergramo-
foon, Erres-stofzuiger, 2 persoons kano,
enz. enz.
Steunt de noodlijdende kunstenaars, de
tuberculose- en kankerbestrijding en het
geleidehondenfonds voor blinden en doet
aan dezen wedstrijd mede.