ZATERDAG 19 JUNI 1937
No. 8753
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Problemen van den Katholiek
HET WOORD DER
BISSCHOPPEN
VOORNAAMSTE NIEUWS
28ste Jaargang
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bü onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Schouwt naar de
sterren
Het vertrouwen in God
DOOR PROF. DR. FRIEDRICH
MUCKERMANN SJ., ROME.
„In den glans die de sterren bo
ven de donkere diepten uitstra
len, begroeten we de eeuwige over
winning van het licht over de
duistere nachten.Indien onze
nachten duister zijn, toch weten
we dat er sterren aan den hemel
staan, de oogen van den liefdevol
len vader...."
Nu en dan moeten we naar de sterren
staren die met den stillen nacht over de
onrustige wereld optrekken. Dat hebben wij
gejaagde en beangstigde mensohen van
onzen tijd noodig.
Wij loopen gevaar om ten offer te val
len aan het kleine rythme der dingen van
den dag. Daarom moeten wij ons nu en dan
overgeven aan de groote regelmatige be
weging, die heel het firmament beheerscht.
We worden benauwd voor een wezen, dat
niet enkel bestemd is om den tijd te die
nen maar ook de eeuwigheid. Mannen als
Goethe voelden dit aan wanneer ze schre
ven over het in en uitademen van de
groote natuur, waar nog altijd de adem
van God bewaard wordt Een enkele blik
naar den Sterrenhemel verplaatst ons on
middellijk in een veel grootere wereld,
die volgens innerlijke wetten den wil van
een hooger wezen volgt. Of het vrede is
of oorlog, of er rust heerscht of revolutie
woedt of de motoren brommen of er een
groote stilte hangt, altijd glanzen de ster
ren gelijkmatig in hun wondervolle glans.
Ze doen ons denken aan een land waar
van de harmonie sterker is als de wisse
ling tusschen lachen en weenen in onze
harten.
Laten we ik herhaal het nogmaals
nu en dan naar de sterren staren die de
menschen reeds tientallen eeuwen hebben
beschenen. Een heidensche dichter heeft
eens gezegd, dat in de sterren de eeuwige
wet geschreven staat. En in den modernen
tijd heeft Kant dit woord van den sterren
hemel boven ons weer opnieuw diep in ons
hart gedrukt.
Zeker de natuurwetenschap met haar
cijfers en instrumenten heeft ongetwijfeld
uit de wereld der sterren tal van gestal
ten der fantasie verdreven die er door my
then en legenden ingeplaatst Varen. Doch
ook deze reuzencijfers en afstanden,
waarvan men zich geen voorstellen kan
vormen, bekeeren ons gemoed en vervul
len ons met ontzag. Daardoor komen zij
in aanraking met de droomen uit de eer
ste tijden, die in hun dichterlijke fantasie
ten slotte toch nog verder geschouwd heb
ben, dan de toch reeds zoo voortreffelijke
verrijkers der moderne techniek. Waren
de goden en halfgoden die in de sterren
woonden, iets anders dan de uitdrukking
van het eeuwige waaraan ze doen denken,
en wat men in de Middeleeuwen placht te
eggen is nog steeds en blijft immer waar:
e sterren worden door de Engelen in be-
eging gebracht. De Engelen zijn de vol-
ekkers van den Goddelijken Wil en Hij
3 het toch ten slotte, die daadwerkelijk
iun lichtende banen heeft vastgelegd.
De wet der natuur is heilig, maar heilig
is ook de andere wet waarvan de natuur
een zinnebeeld is.
We moeten nu en dan naar de sterren
staren.
In den glans, dien de sterren boven de
donkere diepten uitstralen, begroeten we
de eeuwige overwinning van het Licht over
de duistere machten. Deze tegenstelling
van licht en duisternis, van het geheim
van goed en kwaad, komt zoo heerlijk lich
tend tot uitdrukking in de met sterren be
zaaiden middernachtelijken hemel. Het is
de groote tegenstelling, waarvan de oude
Perzen reeds wisten te verhalen en die
oprijst uit de gedichten van de Indo-Ger
manen en van alle volkeren.
Deze tegensteling bepaalt het groote we
reldgebeuren en vormt den eigenlijke in
zet van den onafgebroken strijd van de
Stad Gods.
Augustinus heeft dit reeds gezegd en te
recht, daar volgens ons het Boek der Open
baring in deze strijd de groote slag wordt
voortgezet die Sint Michael met Lucifer
geleverd heeft. Ook thans nog kunnen wij
bemerken hoe vijandelijke machten die
op politiek gebied lijnrecht tegenover el
kander staan toch vaak een eenheidsfront
vormen tegen de Kerk. Dit feit bewijst dui
delijk dat achter den gewonen strijd van
iederen dag ook onder de naties een slag
van grootere beteekenis geleverd wordt.
De sterren trekken ons met een geheim
zinnige macht omhoog naar die lichtende
wereld, en zij schijnen ons te willen zeg
gen: Gelooft aan het Licht!" Blijft de ster
ren trouw. Volgt de sterren daarboven aan
het firmament maar ook het licht in uw
eigen hart!
Laat ons nu en dan naar de sterren sta
ren.
Zij zijn aan onze macht onttrokken, men
kan ze niet door wederzijdsche verdragen
aan het eene volk wegschenken en aan het
andere volk ontnemen. Men kan ze niet
inschakelen in onze economische plannen.
Hun baan kan niet verlegd worden door
besluiten of bevelen van menschen. We
kunnen slechts heel bescheiden ons uurwerk
instellen op den zonnetijd en er voor zor
gen dat ons kalenderjaar niet te veel af
wijkt met de jaarrekening des Heeren. De
sterren omringen ons met het bewustzijn,
dat een hooger wezen deze wereld be
heerscht en haar bewegingen regelt.
De schoonste boodschap der sterren is
wel: het vertrouwen in God. De wereld
wordt niet uit haar voegen geslagen. Ziet
toch hoe rustig zij hun wegen gaan. Heb
vertrouwen in God! De sterren staan te
hoog voor menschenhanden. Geen vlieg
tuig en geen bommen kunnen ze raken.
Geen economisch plan zal ze weg-organi-
seeren. Ze zijn sterker dan de menschen.
De bouw dezer wereld is beveiligd. Hebt
vertrouwen in God!
Tot nog toe zijn de sterren steeds over
winnaar gebleven. Ook in de vreeselijke
dagen van den wereldoorlog stonden ze
hoog boven vriend en vijand en hebben
beiden opgebeurd. Ze behooren toe aan
God die z'n zon laat opgaan over goeden
en kwaden. Hebt vertrouwen in God! In
dien onze nachten duister zijn, toch weten
wij, dat de sterren aan den hemel staan
als de oogen van den liefhebbenden Va
der. De wolken zullen veneenrijten en dan
komen ze terug de oude goede vrienden
daarboven.
We moeten nu en dan naar de sterren
staren. We moeten de wereld door de oogen
van het Vaticaan in het licht der eeuwig
heid beschouwen. Niet omdat in het Va
ticaan en thans te Castel Gandolfe een mo
derne sterrenwacht is opgericht, neen, doch
omdat men in het Vaticaan bij alles wat er
gedaan wordt de eeuwigheid beluistert, de
wet die in de sterren geschreven staat, de
waarheid die stralend het firmament ver
siert, en voor alles de groote liefde, den
gouden glans van het heelal, den adem
Gods, de liefde die zal blijven bestaan, ook
wanneer geloof en hoop verzonken zijn, de
liefde, die zich als kern en wezen van alle
dingen openbaren zal, wanneer de vergan
kelijke gestalte dezer wereld eenmaal zal
zijn vergaan.
Het Comité voor Katholieke Actie
„Voor God" schrijft ons
Wij blijven heilig overtuigd,
dat de Kerk in ons Vaderland in
hooge mate geschaad en dat zelfs
haar heilzame werking grooten-
deels onmogelijk zon gemaakt
worden, als de beweging van het
Nationaal-Socialisme de overhand
zou krijgen.
De volgzaamheid, dierbare Ge-
loovigen, die gij zoo dikwijls ge
toond hebt in moeilijke omstandig
heden, doet Ons vertrouwen, dat
Gij ook nu naar het woord van
Uw Bisschop zult luisteren.
(Uit het Herderlijk Schrijven
van het Nederl. Episcopaat
van 6 Mei 1936).
R.K. Staatspartij en de
Kabinetsformatie
Er zyn lieden, die zich er aan ergeren,
dat bij de hangende Kabinetsformatie de
Katholieken.... hun invloed willen laten
gelden.
Dat is het, wat ons Katholieken kwalijk
wordt genomen.
Alsof het den Katholieken moreel geoor
loofd ware, niet te laten gelden den in
vloed, waarmede zij beoogen, 's lands be
lang te dienen! Dat de Katholieken
niet beoogen, door hun invloed 's lands be
lang te dienen, heeft niemand getracht aan
te toonen óók niet, dat zij door hun in
vloed f e i t e 1 ij k niet 's lands belang zou
den dienen!
Welnu, als de Katholieken een woord
willen meespreken in de Kabinetsformatie,
daarbij een standpunt innemen is dat
dan per se verwerpelijk, als het niet over
eenstemt met opvattingen en wenschen in
liberalen kring?
Een blad als de „Avondpost" is dit
een aanleiding, om een anti-papistisch
vuurtje op te stoken. Men leze:
Ziehier een enkel zinnetje uit een
brief, die een bekend hoogleeraar,
een man van gematigde en ruime op
vattingen, ons zoo juist schreef:
„Ik ben op de toekomst niet zoo ge
rust. De maehts-gedachte is, met name
bij de R.-K. Staatspartij, wat te sterk
naar voren gekomen. Trouwens, de
mentaliteit daar doet mij in het alge
meen niet aan. En al sinds langen tijd
niet. Soms vraag ik mij zelf wel eens
af, of de politieke hergroepeering niet
naar een gansch ander beginsel moet
worden opgetrokken, waarbinnen de
invloed der roomsch-katholieken tot
zoo klein mogelijke proporties moet
worden teruggebracht."
Dit is ontleend aan een artikel, getiteld
„Machtspositie" in de „Avondpost" van
gisteravond.
Wij aarzelen niet, het anti-katholiek te
noemen, in den kleinen zin van het woord,
zulk een brief af te drukken ener dan
bij te zetten, dat het een brief is van „een
bekend hoogleeraarj een man van gematig
de en ruime opvattingen". Jammer, dat de
naam van den hoogleeraar niet wordt ge
noemd! Ons doet deze brief denken aan
de mentaliteit van een bekend hoogleeraar,
welke mentaliteit ten opzichte van de Ka
tholieke vaak van mateloos-bekrompen
opvattingen getuigt!
Men ziet uit dat alles, dat het feit, dat de
Katholieken niet willen, wat anderen wil
len, reeds reden is, hun daarvan een ver
wijt te maken erger: aanleiding tot anti
papistisch gestook!
Huisgevel te Nieuwstadt
ingestort
TWEE ARBEIDERS GEDOOD
Vanochtend zijn door het instorten
van een huis te Nieuwstadt (bij Sit-
tard) twee arbeiders om het leven ge
komen.
Om negen uur was een viertal arbeiders
bezig met de rioleeringswerken en weg
verharding aan de Millenerstraat te Nieuw
stadt, welk werk wordt uitgevoerd door de
Novomac te Heerlen. Zij waren vóór het
huis van de familie Ubachs bezig met het
graven van een sleuf. Deze sleuf was pas
één meter diep, toen plotseling de voorge
vel val de woning geheel instortte. Twee
van de vier mannen konden zich nog tij
dig in veiligheid stellen, doch de overigen,
de 34-jarige L. Stevens en de 48-jarige K.
Stefens, beiden uit Nieuwstadt, werden
onder het puin bedolven. Het dak van het
huis bleef hangen aan een tweetal balken.
Onmiddellijk werden pogingen in het
werk gesteld, de getroffen arbeiders te
bevrijden. Geneeskundige- en geestelijke
hulp was spoedig aanwezig.
Na een half uur had men de slachtoffers
uitgegraven. l£en dokter kon slechts den
dood bij beiden constateeren.
Het feit, dat het :dak van het huis aan
een tweetal balken .is:.-blijven hangen, is
het behoud geweest; van :drie kinderen van
de familie Ubachs,: dienog in bed lagen.
Het stoffelijk overschot van de beide
slachtoffers is naar hun: woningen overge
bracht.
nraa LEIDSCH
GLAS IN LOOD BEDRIJF
Goed - Goedkoop en Vlug
ALLEEN
Hooigracht 42, Leiden, Tel. 3671
Ook levering van alle soorten Glas
De Kabinetsformatie
't Loopt niet vlotl
Naar wij vernemen, heeft de kabinets
formateur dr. Colijn gisteren zijn poging
voortgezet, om voor de portefeuilles van
Waterstaat en Buitenlandsche Zaken in een
nieuw kabinet twee gegadigden van vrij
zinnigen huize te vinden, daar de twee te
genwoordige ministers principieele bezwa
ren schijnen te blijven houden, om als
„vakminister" te worden geëngageerd.
De heer Colijn heeft zich daartoe gewend
tot de heeren mr. J. A. N. Patijn, H. M.'s
gezant te Brussel ,die in Den Haag ver
toefde, en ir. J. Blackstone, oud-directeur
B.O.W. in Ned. Indië en voorzitter van het
bestuur der dezer dagen opgerichte stich
ting Nationaal Luchtvaartlaboratorium.
Beide heeren hebben echter aan de uit-
noodiging van den formateur om hen ter
benoeming aan Hare Majesteit ter mogen
voordragen, geen gevolg gegeven al
dus meldt de „N. R. Crt."
De indruk in politieke kringen is, dat
de poging van dr. Colijn steeds minder
kans van slagen biedt en daarmede ook de
kans, dat hij zijn in beraad gehouden op
dracht tot vorming van een kabinet niet
zal aanvaarden, steeds grooter wordt.
De heer Patijn zou ook nog door H. M.
de Koningin in gehoor worden ontvangen.
Gisteravond heeft dr. Colijn te zijnen hui
ze een onderhoud gehad met minister De
Wilde en met den voorzitter der anti-re-
volutionnaire Tweede-Kamer-fractie, den
heer Schouten.
LEIDEN.
AAN DE COLLECTANTEN VOOR
JEUGDIGE WERKLOOZEN.
Mag ik U, ij veraars voor zoo schoone
zaak, even herinneren aan onze afspraak:
Gevulde zakjes worden gedeponeerd brie
venbus Zoeterwoudsche singel 33; de adres
lijsten moeten aan hetzelfde adres worden
terugbezorgd; wanneer U heelemaal klaar
zijt, geeft U ook Uw legimitatiekaart terug.
Alles klaar vóór 27 Juni.
L. BEUNE pr.
EEN PRACHT COLLECTE
moet 't worden.
Zoo juist de bijeenkomst van zelateurs
en zelatricen bijgewoond.
Groot enthousiasme!
Wat 'n bereidwilligheid voor een toch
geen prettig werkje!
Ja dat moet een royale collecte zijn, de
collecte aan de huizen voor de Nationale
R. K. Commissie voor Jeugdwerkloozenzorg.
Zestig Dames en Heeren hebben maar
weer tijd en vaak ondankbare moeite er
voor over. Zij zullen „zakjes" in Uw brie
venbus werpen en die op een van de vol
gende dagen terug komen halen.
Maar dan zijn de zakjes gevuld en goed
gevuld!!
Denkt eens hier om:
élk kwartje, dat wij geven wordt een
gulden voor de jeugdige werkloozen, om
dat de regeering er het drievoudige aan
subsidie bij voegt!
dat geldt natuurlijk niet alleen voor een
kwartje, elk geldstuk wordt doordaar ver
viervoudigd!
laat ieder van de huisgenooten iets in het
zakje doen, leert het ook aan Uw kinderen:
te offeren voor die in nood zijn!
Ten slotte nog deze waarschuwing: geef
Uw gevuld zakje alleen af aan hen, die een
legitimatiebewijs kunnen toonen op naam
van de Nationale R. K Commissie voor
Jeugd werkloozenzorg en onderteekend door
L Beune.
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
BUITENLAND.
De Senaat wil Blum's volmachten beper
ken. Fransche regeering dreigt met aftre
den. (2de blad).
De strijd in Bilbao. (2de blad).
Doumergue's dood heeft groeten Indruk
gemaakt te Parijs. (2de blad).
Van Zeeland treft een gunstige stemming
aan in de Ver. Staten. (2de blad)
BINNENLAND.
Zesjarig jongetje te Hilversum waar
schijnlijk aan de gevolgen van het eten van
vergiftige bessen overleden. (Gem. Ber.,
2de blad).
Bij een gevelinstorting te Nïeuwstadl
(bij Sittard) zijn hedenmorgen twee ar
beiders omgekomen (1ste bad).
Wetsontwerp ingediend inzake bestrij
ding ziekten bloembollengewassen. (2de
blad).
Mededeelingen omtrent aflevering van
vroege aardappelen. (L. en T., 4de blad).
Doodelijke ongelukken onder Woerden
(Bodegraven) en onder Hillegom. (2de
blad).
WIJ SCHRIJVEN OVER:
De beteekenis der onlangs gehouden
verkiezingen in Luxemburg. (2de blad).
Wat is in de afgeloopen week in het bui
tenland geschied. (3de blad).
De beteekenis van het Godsvertrouwen
in dezen tijd. Artikel van pater Mucker-
man SJ. (1ste blad).
De RJL Staatspartij en de Kabinetscrisis.
He£ anti-papisme wordt opgestookt.
(lste blad).
De wereld
in vogelvlucht
De strijd om Bilbao verkeert nog altijd in
haar laatste stadium. De Baskische verde
digers hebben besloten hun stad zoo duur
mogelijk te verkoopen. Overal zijn mijnen
gelegd en elk huis is tot een fort gemaakt.
Wanneer de troepen van Franco ten slot
te de stad zullen hebben ingenomen, zul
len zij slechts een puinhoop in bezit heb
ben. Welk een haat spreekt uit dezen ver
bitterden strijd! Liever alles kwijt dan sa
menwerken en leven met de rechts ge-
oriënteerden. Bij zulk een mentaliteit valt
er niet te denken aan een wapenstilstand
of aan onderhandelingen. Eén van beide
partijen moet volkomen vernietigd zyn,
wil de vrede terugkeeren in het plat ge
brande en kapot geschoten, maar nog veel
erger innerlijk totaal omwoelde Spaansche
land.
De Fransche regeering bevindt zich op
het oogenblik in een precaire positie. Zij
heeft van de Kamer de volmachten gekre
gen, welke zij wenschte, maar daarmee is
zij nog niet klaar. Deze volmachten moe
ten ook nog door den Senaat worden goed
gekeurd. Nu heeft de Senaat in tegen
stelling met onze Eerste Kamer ook het
recht van amendement en hij schijnt niet
bereid te zijn (dat blijkt uit de stemming
in de financieele commissie) om aan Blum
die uitgebreide volmachten te geven, wel
ke de Kamer hem wil verleenen. Neemt de
Senaat vanmiddag een minder vérgaande
tekst aan dan moet het ontwerp weer te
rug naar de Kamer waar het nog heden
avond in behandeling zal komen. Blum
dreigt met aftreden maar het ziet er niet
naar uit, dat de Senaat van zijn standpunt
zal afstappen. Het leven van het kabinet-
Blum hangt aan een zijden draad.