VAL VAN BILBAO AANSTAANDE MAANDAG 14 JUNI 1937 DE LEIDSCHE COURANT DERDE BLAD - PAG. 9 De z.g. ijzeren gordel op twee plaatsen doorbroken De speciale verslaggever van Havas aan het front van Bilbao meldt, dat de troepen van de eerste brigade van Navarre Zater dagmiddag over een breedte van drie kilo meter de tweede en laatste verdedigings linie van den „IJzeren Gordel" van Bilbao hebben doorbroken- De troepen van Franco hebben geen en kele hinderpaal meer voor zich en het op perbevel hoopte dan ook, dat zij nog in den loop van den avond de huizen van Bil bao zouden kunnen binnentrekken. Zoo'n vaart heeft het echter niet geloo- pen. Bilbao is nog niet genomen, maar de „ijzeren gordel" is op twee plaatsen door broken. Dat wordt zelfs uit Bilbao toege geven. Door al hun krachten op één punt samen te trekken, aldus luidt een bericht uit Bilbao, zijn de opstandelingen er in geslaagd de eerste linie van den „ijzeren gordel" rond Bilbao te breken. De toestand van de stad wordt als critiek beschouwd, ofschoon men haar nog niet verloren acht. De „ijzeren gordel" van Bilbao bestaat uit drie rijen heuveltjes, overdekt met vlak achter elkaar liggende loopgraven. Op som mige heuvels liggen acht loopgravenlinies achter elkaar. Er zijn duizenden mitrail leurs en een driedubbele prikkeldraadver sperring op geplaatst. IVIungia staat in brand. Het dorp Mungia, op den weg van Pa- lencia naar Bilbao, dat een belangrijk knooppunt van wegen vormt, staat in brand. Bij den doorbraak van den „ijzeren gor del" rondom Bilbao hebben de regeerings- troepen aanzienlijke verliezen geleden, waarbij een zeer hoog percentage dooden. In de loopgraven werd een groote hoeveel- hei wapenen en munitie achter gelaten. Rechtschen rukken op. In het legerbericht van het groote hoofd kwartier van Franco wordt de opmarsch der rechtschen troepen aan het front in Biskaje bevestigd. Een afdeeling heeft ver schillende heuvels ten Zuidwesten van Lar- rabezua bezet, terwijl een andere Compe- lucieta, Munezzoni, en belangrijke hoogten ten Westen van den Lemona-berg verover de. Weer andere groepen hebben zich meester gemaakt van Santa Marina en rukken thans op naar Santa Domingo en Archanda. Ten Noordoosten van Urresti zijn de hoogten van Surriaga en later Unza en Itarramendi, Noordelijk van Derio, be zet. Hier rukken de troepen op naar Ayarza. Radio Nacional heeft, bij het mededee- len van de berichten uit het rechtsche hoofdkwartier over het front van Bikaye o.m. gezegd, dat de tegenstand van den vijand volkomen gebroken is. De rechtschen achtervolgen de vluchtende vijanden van zeer nabij. Het buitgemaakte materiaal is zoo overvloedig, dat' het nog niet nauwkeu- BELGIE PROTEST TEGEN DE AMNESTIE. De „Vuurkruisen" willen naar Brussel marcheeren. Te Charleroi hebben de „Vuurkruisen" besloten tot een marsch naar Brussel om te protesteeren tegen het aannemen van het wetsontwerp betreffende de amnestie. Voorts willen zij den koning vragen de re geering naar huis te zenden, de kamers te ontbinden, en nieuwe verkiezingen uit te schrijven op basis van de amnestiekwestie. DUITSCHLAND DE „CHARITAS"-DAG. Katholieken mogen alleen in de kerk geven. Gisteren is in alle Katholieke kerken den „Charitasdag" gevierd. In het bisdom Berlijn is een vermaning van den bisschop van Berlijn voorgelezen, waarin deze den nadruk legt op de achtervolgingen, die door de kerk in Duitschland worden on dergaan, waarna de geestelijken een protest ter kennis brachten van de geloovigen te gen de beweringen van de Nat. Soc. pers betreffende de zedenprocessen. Er is een verbod uitgevaardigd, om van huis tot huis te collecteeren op den „Cha ritasdag", zoodat de inzamelingen slechts in de kerken kunnen worden gehouden. PRIESTER GESUSPENDEERD. De Bisschop van Trier heeft den priester Joseph M. Heinen, die bij de gehouden stemming over de Bijzondere School in Saarland propaganda-redevoeringen had uitgesproken ten gunste van de Nationaal- Socialistische Neutrale School en een actie gevoerd had tegen de Katholieke School gesuspendeerd, zoodat hem het uitoefenen van al zijn kerkelijke bedieningen is ver boden. rig kan worden nagegaan. De rechtschen zijn nog nauwelijks drie kilometer van Bilbao. Baskische regeering naar Santander verplaatst? Te Salamanca wordt medegedeeld, dat de Baskische regeering zich naar Santander teruggetrokken heeft. (De redactie van Havas te Parijs teekent hierbij aan, dat tot dusverre nog geen en kel telegram uit Bilbao is ontvangen, dat het terugtrekken der Baskische regeering naar Santander bevestigt). HUISZOEKINGEN TE MADRID. De Madrileensche politie gaat voort met huiszoekingen, waarbij de brandkasten worden geopend van personen, die bekend staan als vijanden van het regiem. Het bij de laatste huiszoekingen in beslag geno men bedrag aan geld en effecten en de waarde der in beslag genomen edelstee- nen vertegenwoordigen een waarde van acht millioen peseta's. Het is beslaggenome is verbeurd verklaard. Overeenstemming inzake de controle ACCOORD GETEEKEND. Het wachten is op de strijdende partijen. Na langdurige besprekingen tusschen den Britschen minister van buitenlandsche zaken, Eden en de Londensche ambassa- reurs van Duitsohland, Frankrijk en Ita lië is Zaterdag het accoord betreffende de veiligheid van de vloten, welke aan de in ternationale controle rond Spanje deelne men, onderteekend. Het te Londen bereikte accoord behelst o.a. de bepaling, dat, indien zich een inci dent bij Spanje voordoet, tusschen de vier mogendheden zal worden overlegd, of, en zoo ja, hoe, moet worden opgetreden. Het recht van onmiddellijke verdediging, ingeval van buitenlandseh oorlogsschip wordt aangevallen, is nimmer in twijfel getrokken. Echter zal niet tot represaille maatregelen mogen worden overgegaan, vóórdat tusschen de vier mogendheden overleg is gepleegd. Het overleg zou, naar men aanneemt, te Londen geschieden en een diplomatiek ka rakter dragen, zoodat een conferentie der vlootvoogden niet noodig is. De leden van de commissie van niet-in menging zullen tijdens het weekeinde van het accoord op de hoogte worden gesteld. Men verwacht niet, dat Duitschland en Italië weder hun plaats in de niet-inmen- gings-commissie zullen innemen, vóórdat de antwoorden van de beide partijen in Spanje zijn binnengekomen. In de huidige omstandigheden kan dan ook nog niet ge zegd worden, wanneer de commissie weder zal vergaderen. Te Dantzig zijn drie vertegenwoordigers van de Katholieke Centrumpartij gearres teerd, t. w. Riedel, gemeenteraadslid, Kra mer, een journalist, en Loewner, leider der Katholieke Jeugdbeweging, die beschul digd is van pogingen om een vergadering te beleggen teneinde te protesteeren tegen de vervolging der Katholieken in Duitsch land. SCANDINAVIë EN DUITSCHLAND. Zedenprocessen vinden geen weerklank. Reeds geruimen tijd maakt een Zweed- sche Uitgeversmaatschappij een tamelijk onsmakelijke propaganda voor een vies smaadschrift uit vervlogen tijden over het leven van kloosterzusters. Terwijl men anders zoo bevreesd is om in de schaduw der „donkere Middeleeu wen" te komen, toch schaamde men er zich blijkbaar niet voor uit vroegere duistere tijden eenige vieze producten, die op louter laster en vuilschrijverij berusten, aan het daglicht te brengen. Men speculeerde blijkbaar op de nieuws gierigheid van het volk in verband met de lastercampagne tegen Kerk en kloosters in Duitschland. Men heeft echter verkeerd gespeculeerd. Het Scandinavische publiek reageerde op scherpe wijze tegen deze vuile reclame. De pers eischte bescherming van het publiek tegen dergelijke pornografische geldverdie- nerij. De post legde beslag op een partij exem plaren en de politie, die van alle mogelij ke zijden protesten ontving, confiskeerde de rest. De Zweedsche vertaling schijnt van het buitenland geimporteerd te zijn, met name van Frankrijk. Wie er achter staat, weet men niet. In ieder geval zijn 36.000 exemplaren onscha delijk gemaakt. In verband met bovenstaande kan men slechts met voldoening mededee- len, dat de nationaal socialistische ac tie tegen kloosters en priesters in Duitschland in geen enkel Scandina visch land en zoo goed als in geen en kel blad den weerklank gevonden heeft, dien men er in Duitschland van verwacht schijnt te hebben. Integen deel. De geloofwaardigheid van bepaalde in stanties in het Derde Rijk is in Scandina vië niet gestegen en de skepsis, waarmee men de ontwikkeling der dingen in Duitschland waarnam, is er slechts door toegenomen. FRANKRIJK MONUMENT VOOR ARISTIDE BRIAND ONTHULD. Gistermiddag 14 uur is aan het hek van „Quay d'Orsay" te Parijs een basreliëf ter herdenking van Aristide Briand, vervaar digd door den beeldhouwer Bouchard Landowski, onthuld. Het monument symbo liseert Briand als apostel van den vrede. De plechtigheid werd bijgewoond door president Lebrun, minister-president Leon Blum en vele andere autoriteiten. In verband met de onthulling van dit monument er. ter gelegenheid van den 75sten verjaardag van Briand is de „Apos tel van den vrede" gisteren in talrijke ste den in de provincie herdacht met plech tigheden, bijeenkomsten en optochten. In St. Nazaire, waar Briand was geboren en waar hij zijn eerste stappen deed in de journalistiek en de politiek, is een plech tigheid georganiseerd voor het monument dat er eere van Briand was opgericht. RUSLAND Veroordeelde legerleiders terechtgesteld NADERE BIJZONDERHEDEN ONTBREKEN. Ook Duitsche communisten ter dood gebracht. Naar officieel uit Moskou wordt mede gedeeld, zijn de acht legerleiders, die Vrij dag ter dood veroorneeld zijn, Zaterdag terechtgesteld. Onder hen bevindt zich ook Toechatsjeski. Er is geen enkele nadere bijzonderheid te verkrijgen, terwijl de wijze en de plaats van terechtstelling evenmin bekend ge maakt worden. Het Duitsche Nieuwsbureau bericht, dat omtrent het lot van de vroegere Duitsche communistenleiders, die indertijd naar Rusland zijn uitgeweken, weinig twijfel meer bestaat. Naar alle waarschijnlijkheid zullen zoowel Max Hoelz als Heinz Neu mann en nog elf andere oud-leden van den Rijksdag in de kelders van de Gpoe gevan genis aan het Loebljankaplein gedood zijn door het gebruikelijke schot in den nek. EEN LEGERORDE VAN WOROSJILOF. Worosjilof noemt ze „schoften". Eenige uren na de officieele mededeeling van de terechtstelling van Toechatsjefski en de overige opperofficieren, heeft de volkscommissaris van landsverdediging, Worosjilof een legerorder uitgevaardigd, waarin hij het proces bespreekt. O.a. zegt hij hierin dat van 1 tot 4 Juni de opperste krijgsraad heeft vergaderd in tegenwoor digheid van de leden der regeering. Na het fusilleeren van de verraders kan het Roode Leger thans gerust zijn. Worosji lof noemt de terechtgestelde officieren „schoften uit de bende van ZinofjefKa- menefTrotsky". Hij beschuldigt hen „tot eiken prijs en met alle middelen het Sov jet-regiem te hebben willen omverwerpen en de regeering der arbeiders en boeren te hebben willen vernietigen om het land weer te plaatsen onder het juk van de grootgrondbezitters". Hiertoe wilden zij de leiders van de partij vermoorden. Zij wachtten hiervopr op de hulp van hun .meesters, d.w.z. de fascistische militairen van een buitenlandsche mogendheid. Om deze hulp te verkrijgen waren zij bereid de Oekraïne af te staan. De voornaamste leiders, die in onmiddel lijke verbinding stonden met de generale staven van de burgelijke en fascistische landen zijn ontmaskerd en hebben de straf gekregen welke zij verdienen. Het Roode Leger heeft snel de zweer, welke zich aan zijn gezond lichaam had gehecht, afgesne den. Onze vijanden hebben zicih misrekend, zij zullen geen nederlaag van het Roode Leger zien, dit is en blijft onoverwinlijk. Het Roode Leger zal steeds het vleesch en bloed van het volk zijn, dat het nieuwe so ciale leven heeft opgebouwd. ADJUNCT-COMMISSARIS VAN BINNEN- LANDSCHE ZAKEN IN ONGENADE. Luciani, de correspondent van den „Pe tit Parisien" te Moskou meldt: „Men meent te weten, dat Agranof de adjunct-commis saris van binnenlandsche zaken vroeger de Gpoe uit zijn functies ontheven is en weggezonden naar een ondergeschikten post te Saratof aan de Wol ga. Agranof was langen tijd de rechterhand van Jagoda en was er in geslaagd zich te handhaven na de ongenade, waarin zijn chef gevallen was. Voorts zou Prokofief, de tweede ad junct van Jogoda aan de Gpoe, die hem op gevolgd was naar het commissariaat van P.T.T., ook uit zijn functies ontheven zijn en doet het gerucht de ronde, dat hij is gearresteerd. Volgens zekere inlichtingen zou het proces tegen Jagoda en zijn mede- beklaagden weldra aanvangen". De Parijsche editie publiceert het vol gende bericht uit Riga: Volgens uit Mos kou vernomen geruchten zou mevrouw Kitwinof, de vrouw van den commissaris van buitenlandsche zaken, kortgeleden ge arresteerd zijn. Zij was reeds langen tijd j verre gebleven van de diplomatieke recep- I ties en bevond zich in den laatsten tijd in ballingschap in Swerdlofski in den Oeral. DE ZUSTER VAN LENIN OVERLEDEN. Zaterdagmiddag is de zuster van Lenin, Maria Illinitsjna Oelianova, na een korte ziekte overleden. Zij werd in 1878 te Simbirsk geboren en haar geheele leven stond zij onder invloed van haar broer. Reeds als jong meisje sloot zij zich aan bij de revolutionaire beweging. In 1899 werd zij voor den eersten keer gear resteerd en sedertdien liet de tsaristische politie haar niet met rust; herhaalde ma len werd zij gearresteerd. Van Maart 1917 tot 1929 werkt zij met groote energie aan de „Pravda" en van 1925 tot 1934 maakte zij deel uit van de centrale controle com missie. In 1933 werd haar de orde van Lenin verleend voor haar groote verdienste op het gebied van de opvoeding der arbeiders en boeren en sedert 1934 was zij verbon den aan het bureau van de centrale Sov jet commissie bij den raad van volkscom missarissen. TURKIJE. WAT GEBEURT ER IN TURKIJE? Ataturk onderbreekt zijn reis. Het blad „Haber" heeft uit Trebizonde eht volgende bericht ontvangen: „President Ataturk, die zijn reis naar Erzferoem en andere plaatsen onderbroken heeft, zou Zaterdagmorgen van Trebizonde vertrokken zijn om naar Istanboel terug te keeren". De reden hiervan moet vermoedelijk ge zocht worden in onrustbarende berichten, die de laatste 48 uren van de Zuidelijke grens van Turkije zijn binnengekomen. Naar de Turksche bladen berichten, zijn er bloedige gevechten ontstaan tegen de Turksche minderheid, waardoor de reeds maanden bestaande spanning nog meer ge stegen is. CHINA OPSTAND IN NOORD TSJAHAR. Naar verluidt zijn de Chineesche troepen in Noord-Tsjahar in opstand gekomen. Ver scheidene dorpen ten Zuiden van Koe Joean aan de grens van Jehol zouden door de op standelingen zijn bezet. Uit Chineesche bron wordt gemeld, dat de toestand in Jehol en Oost-Tsjhar drei gend is. Ongeregelde troepen hebben met burgers een „volksleger" gevormd om zich te verdedigen tegen Mongoodsche. Mansjoe- rijsche en Japansche troepen. De Japanners zouden een aanzienlijke troepenmacht naar dit gebied willen zen den. De eerste versterkingen der Japan ners zijn te Dolonor en Tsjang Pei aange komen. BUITENLANDSCHE BERICHTEN LIJKEN VAN ZES TOURISTEN GEVONDEN. Vliegtuigen van de Britsche luchtmacht hebben niet ver van Basra in Irak de lijken gevonden, van zes personen die van dorst waren omgekomen. Zij vormden een gezel schap dat eenige dagen geleden uit Basra was vertrokken om een dorp aan den Euphraat te bezoeken, maar blijkbaar den weg verloren heeft. MET ONTPLOFFINGSMIDDELEN GELADEN SCHIP NA AANVARING GEZONKEN. Uit Aalesund aan de Noorsche kust wordt gemeld, dat het s.s. „Stella Polaris" in den afgeloopen nacht in aanvaring is gekomen met het vrachtschip „Nobel", geladen met ontploffingsmiddelen. De „Nobel" is ge zonken, doch een ontploffing heeft zich niet voorgedaan. De vrouw van den kapitein van de „Nobel" werd gedood en een lid van de bemanning van dit schip gewond. De „Stella Polaris" heeft de bemanning van het gezonken vaartuig aan boord genomen. FELLE BRAND LEGT TAL VAN HUIZEN IN DE ASCH. Gistermorgen is in een der arbeiders wijken van Lodz een felle brand uitgebro ken, die negen groote huizen in de asch heeft gelegd en voor een bedrag van 1 mil lioen zloty schade aangericht. Achttien personen, waaronder elf brandweerlieden, moesten ter behandeling in de ziekenhuizen worden opgenomen. NED. OOST-INDIE ERNSTIG AUTO-ONGELUK TE BATAVIA Een gewonde overleden Aneta seint uit Batavia: Door het ver keerd nemen van een bocht is op den hoek van de Tandjonglaan en de van Heutz- boulevard te Batavia gisteren een taxi in botsing gekomen met een* auto, waarin ge zeten waren de dames Oostenbroek en Schot. Beide dames werden zwaar gewond naar de C.B.Z. vervoerd, waar in den loop van den middag mevrouw Oostenbroek, zonder bij kennis te zijn gekomen, is over leden BINNENLAND KATHOLIEKE RAAD VAN OVERLEG. Inzake volksgezondheid en zieken verpleging. Dezer dagen is te 's-Gravenhage inge steld een katholieke raad van overleg in zake volksgezondheid en ziekenverpleging. De bedoeling van dezen raad is een vas ten band te leggen tusschen de groote ka tholieke organisaties, die in ons land op het gebied der volksgezondheid en van de ziekenverpleging werkzaam zijn. De raad zal, met eerbiediging van de autonomie en den eigen werkkring der verschillende vereenigingen, een top-or- ganisatie vormen, waardoor in onderling overleg de landelijke vereenigingen re gelmatig kunnen samenwerken. Reeds lang deed zich de behoefte aan deze samenwerking gevoelen. Het gebeur de meermalen, dat door dubbel werk veel energie noodeloos werd verbruikt, terwijl de verschillende inzichten in dezelfde materie soms aanleiding gaven tot min der juiste verhoudingen. Op de eerste bijeenkomst te 's-Graven hage waren vijf vereenigingen elk door twee leden vertegenwoordigd: de R. K. artsenvereeniging de St. Canisiusbond, de Ned. R. K. Bond van ziekenverplegenden, de nationale federatie van het wit-gele kruis en de vereeniging van katholieke ziekenhuizen. Tot voorzitter van den raad van over leg werd gekozen dr. T. J. Verschuur, Voorburg, voorzitter van de nat. federatie van het Wit-Gele Kruis, tot secretaris de zeereerw. Pater A. J. Wessels S.J., 's-Gra venhage, directeur van het centraal bu reau der vereeniging van katholieke zie kenhuizen. Het bureau van den raad van overleg is gevestigd: Mauritskade 25, 's-Gravenhage, tel. 116894. VEREENIGDE HAAGSCHE SPELERS. Een aanmoediging van Z. H. den Paus. De heer P. Balledux, leider van het ka tholiek-georiënteerde tooneelgezelschap „Vereenigde Haagsche Spelers" mocht d.d. 10 dezer volgend telegram uit Vaticaan stad ontvangen: De eerbiedsbetuiging van de „Vereenig de Haagsche Spelers" aanvaardend, wenscht de H. Vader hen geluk met hun apostolaat, brengt hun dank en schenkt hun Zijn zegen. Kard. PACELLI. HET GROOTE SOCIALISTISCHE BONDS- GEBOUW TE DEN HELDER WORDT R.K. MARINETEHUIS Het voormalige vereenigingsgebouw van de socialistische vereeniging voor minder- marinepersoneel is overgegaan in handen van het bestuur van het R.K. Marinetehuis te den Helder. Deze medeeling zal door de vele vrien den van het Katholiekee Marinezielzorg- werk met vreugde begroet worden. De duizenden katholieke landgenooten, die vroeger en gedurende het laatste jaar ons werk met een donatie hebben gesteund, kunnen met recht genoemd en geroemd worden als de bewerkers van dit succes. Het nieuwe tehuis is een prachtig ge bouw gelegen aan het Julianaparkt, tegen over het station en in de buurt van de bekende Heldersche passagier- en winkel straten. Het ligt voor de hand, dat ik zeer gaarne bij deze belangrijke mededeeling een har telijk dankwoord voeg aan onze weldoe ners. Als de vraag gesteld wordt of wij ër nu zijn, dan moet ik dat helaas ontkennen. De hypotheek, die wij moesten opnemen, is niet gering en eerlijk zij toegegeven, dat ons Tehuisbestuur nooit tot koop had kun nen overgaan, als het niet, óók voor de toe komst, met een groot vertrouwen in de weldadigheid van Katholiek Nederland was bezield geweest. Behalve voor de verlichting van de zwa re schuld zal uwe gave in de toekomst noo dig zijn voor verbouwing en uitbreiding. Een groot werk is van stapel geloopen. Met ons zelf feliciteeren wij al onze wel doeners. Voor den afbouw en afwerking vertrou wen wij op God, op Maria de Sterre der Zee enop Uw gebed en milddadig heid. Voor alles wat ge nog zult doen voor het heil van onzen Katholieken Marineman, zegene u in uw persoon, in uw gezin en in uw zaken Maria de Sterre der Zee. H. J. BANGERT, Vlootaalmoezenier, Hoofdgracht 22, Den Helder. Postgironummer: 273336. NEDERLANDSCHE EN DUITSCHE ZAKENLIEDEN BIJEEN. Bespreking van economische vraagstukken Op uitnoodiging van dr. Fentener van Vlissingen, voorzitter van de internatio nale kamer van koophandel, heeft op 11 en 12 dezer in den Haag een bijeenkomst plaats gehad van leidende figuren uit het Nederlandsche en Duitsche zakenleven. De bedoeling van deze bijeenkomst was, na persoonlijke kennismaking, eenige we- derzfjdsche economische vraagstukken te behandelen. Men is in de betreffende kringen voor nemens dit eerste contact in de toekomst te vervolgen. HEFFING OP BOTER. De heffing op boter is voor de week van 13 t.m. 19 Juni, behoudens tusschentijd- sche wijziging, wederom vastgesteld op 70 cent per K.G. BUITENLAND DE VRIJE STAD WORDT ONVRU. Drie Katholieken gearresteerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 9