Hog 5 dagen vóór de verkiezingen!
R.K. Staatspartij
No. I van Lijst I.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
ZOMERTIJD
28ste Jaargang
VRIJDAG 21 MEI 1937
No. 8728
S)e Ccictoeh^Soii/tai/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Tooruitbetaling:
Voor Lelden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Begint In den nacht van Vrijdag
op Zaterdag.
Wij vestigen er de aandacht op
van onze lezers dat de Zomertijd dit
jaar begint in den nacht van Vrijdag
21 op Zaterdag 22 Mei te twee uur.
Men zette dus HEDENAVOND de
klok een uur VOORUIT.
Één tegenover het anti
papisme.
Er wordt in Leiden (en ook elders na
tuurlijk) een strooibljet verspreid, dat
voor iederen Katholiek een regel-rechte
aansporing moet zijn: lo. om zelf a.s.
Woensdag op lijst 1 te stemmen, 2o. om te
propageeren zooveel maar kan, dat geen
enkele Katholiek anders stemt.
Die propaganda voor lijst 1gaat uit van
de Hervormde (Geref.) Staatspartij de
partij van ds. Lingbeek.
Ja die lieden maken 't toch wel hei-
duidelijk, hoe anti-papistisch een deel van
ons volk is! Er wordt in bedoeld „mani
fest" geschetterd tegen Rome als tegen
den vijand van de Nederlandsche natie.
In de vijf eischen, die gesteld worden,
zijn er vier positief, en de vijfde eisch is
negatief, n.l. tegen niet tegen, commu
nisme of anarchisme of welke onchriste
lijke en heidensche beweging dan ook,
maar: tegen Rome: „Wettelijke maat
regelen worden gesteldtegen de opdringen
de macht van Rome"!
Onder „de opdringende macht van Ro
me" wordt verstaan 't is duidelijk
het feit, dat voor Katholieken dezelfde
rechten worden erkend, als anderen heb
ben.
Dat is het anti-papisme op z'n bene-
penst, in al z'n ergerlijke onverdraagzaam
heid!
Misschien zegt men: 't is maar een klein
groepje, dat zóó schrijft en zóó denkt.
't Is maar een klein groepje, dat zich
schaart achter ds. Lingbeek; maar toch
niet'zoo héél klein. En daarnaast staat ook
nog het groepje van ds. Kersten. En....
naast deze groepjes, die het anti-papisme
belichamen en uitdragen, is er nog zooveel
zoo veel latent of verborgen anti-pa
pisme in verschillende anderepoli
tieke kringen.
En als dat anti-papisme in ons vader
land nu eens niet tegenover zich vond een
katholieke politieke partij, die er wezen
mag krachtig, qualitatief en quantitatief
wat zou er dan in Nederland geschie
den.
't Is onbegrijpelijk, onbegrijpelijk, dat
er Katholieken zyn al zyn-'t er geluk
kig niet vele die niet inzien, hoe nood
zakelijk is een ééne katholieke partij te
genover het anti-papisme!
Geen woorden, maar daden
Woorden, waaraan de daden niet beant
woorden, worden in de politiek nog al
'ns gesproken.
Ook in het gewone dagelijksche leven.
Maar in de politiek toch nog al 'ns op op
vallende wijze!
De eene partij maakt zich daaraan meer
schuldig, dan de andere. Dat is zeker.
De party ten onzent, die aan dat euvel
in zeer sterke mate mank gaat, is de S.D.
A.P. Dat is ook zeker.
Een vriendelijke of niet vriendelijke lezer
wij weten 't niet, omdat wij hem niet
kennen zond ons gisteren de „Vooruit"
met een plaatje van een krotwoning en hij
had daarbij geschreven: „Laten de Katho
lieke ministers daar naar toe gaan. Geen
woorden maar daden". „Ja: geen woor
den, maar daden! Doch stellen de Katholieke
ministers geen daden, alser nog
een krotwoning in Nederland kan worden
gefotografeerd! Dwaasheid toch eigenlijk
zoo'n conclusie.. Vindt de onbekende
vriendelijke of onvriendelijke „toezender"
dat eigenlijk ook niet?
Geen woorden, maar daden. 't Is, zoo-
als gezegd, juist de S.D.A.P. ten onzent,
die zich heel erg schuldig maakt aan het
hier bedoelde kwaad, aan het hier bedoelde:
kiezersbedrog.
Zij critiseeren, als ze zij wat we-noemt:
in de oppositie; als ze zelf bunnen mee
besturen en mee-regeeren, dan zetten ze
die critiek niet om in daden....
Wij hebben,er al meermalen op gewezen
in voorbeelden uit eigen kring en eigen
omgeving. En wij hebben al meer geciteerd
een openhartig woord van Alfearda wij
herhalen dat woord, omdat 't zoo treffend
juist typeert de onwaarachtigheid in de
oppositie-politie van de S.D.A.P. niet al
léén van de S.D.A.P. in Leiden.
In het „Volk" van 20 April 1920 schreef
de heer Albarda aan het adres der Leidsche
S.D.A.P. het volgende:
„En als die n.l. de sociaal-democrati
sche wethouders) daar (in het college van
B. en W. te Leiden) hun intrede gedaan
hebben, v. Eek, dan zullen zij moeten be
antwoorden aan de eischen, die gij, met
miskenning van de werkelijkheid en van
de mogelijkheid aan het burgelijke Bur
gemeester en Wethouders-college hebt ge
steld. Uw sociaal-democratische wethou
ders zullen aan dien eisch niet'kunnen vol
doen. Hun arbeid zal een teleurstelling zijn,
erger dan dat, tot een debacle voeren".
't Is zoo uitgekomen!
Tot een debacle heeft het zitting-nemen
van S.D.A.P.-sche wethouders in het col
lege van B. en W. te Leiden niet geleid
tot nu toe. Maar wel heeft het reeds ge
leid tot een teleurstelling voor hen, die de
daden van nu vergelijken met de woor
den, de critiek van vroeger!
Geen woorden, maar daden.
De R. K. Staatspartij belooft niets, wat
zij, indien zy daarvoor voldoende politieke
macht of invloed heeft, niet uitvoert! Voor
haar geldt: geen woorden, maar daden!
KATHOLIEKE VROUWEN1 Als de R. K. STAATSPARTIJ met overtuiging
zegt te zullen BLIJVEN strijden voor een rechtvaardige, gezonde GE
ZINSPOLITIEK, dan treedt zij voor U in het krijt, voor UW gezin, voor
UW kinderen, voor hun gave ontwikkeling en toekomst, voor UW zware
levenstaak.
UW verantwoordelijkheid en die Uwer partij zijn nü één.
Daarom a.s. Woensdag UW stem en die van Uw mannen op
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
DE K.D.P. IN DE PRACTIJK
VAN DE TWEEDE KAMER.
De Kath. Dem. Party maakt veel mis
baar tegen de R. K. Staatspartij, die zich
maar niet genoeg inspant voor de kleine
menschjes en die, als verouderd, haar heb
ben en houden maar moest overdoen aan
de heer en Arts en Wesseling aldus
schrijft de Tij d en het blad vervolgt:
Als men Onze Vaan leest, het orgaan van
het partijtje, dan krijgt men den indruk,
of zijn eenige afgevaardigde de gewichtig
ste man in de Tweede Kamer is, de eenige
Katholiek, die behoorlijk opkomt voor de
democratie, de werkmansbelangen en Qua-
dragesimo Anno. Maar de Staatspartij voert
niets uit dan compromissen maken, zij doet
niets voor den arbeider en niets voor het
groote gezin.
Wat is daarvan waar? Toen de begroo
ting van Financiën aan de orde was en de
Kath. afgevaardigden een billijker kinder
aftrek bepleitten voor het groote gezin, was
van den heer Arts niets te bemerken. Bij
de begrooting van Sociale Zaken, toen het
ging om den nood van de werkloozen, voor
al in de groote gezinnen, waarvoor de heer
Steinmetz opkwam, zweeg de heer Arts in
alle talen. Toen de heer Loerakker krachtig
pleitte voor de nooden van de groote ge
zinnen in Drente, toen was de heer Arts
nergens te vinden. Zoo ging het regelmatig.
„Onze Vaan" voert een groot woord over
den noodtoestand van de vele werklooze
onderwijzers en stelt deswege de Kath.
Staatspartij in gebreke. Toen die noodtoe
stand echter bij de begrooting van Onder
wijs aan de orde kwam en Dr. Möller voor
de nooden dezer menschen opkwam, toen
was de heer Arts weer op geen velden of
wegen te zien.
De heer Arts schrijft Ons Noorden
die nu weer 4 jaar lang als vertegen
woordiger van de K. D. P. in de Tweede
Kamer gezeten heeft, was daar overtuigd
weinig te kunnen presteeren voor zijn
kleine belangengroep, zoodat hij al heel
weinig werkvan zyn Kamerlidmaatschap
heeft gemaakt en gewoonlijk schitterde door
afwezigheid.
Zoowel de parlementaire redacteur van
de Maasbode als van De Tijd merkten her
haaldelijk op, hoe bij belangrijke discus
sies de heer Arts afwezig was. Dr. Korten-
horst, onlangs hier in 't Noorden het woord
voerende, deelde ook mede, dat men den
heer Arts nooit in de Kamer ziet.
We hebben ons dezer dagen de moeite
getroost de handelingen eens na te slaan,
maar dan missen we den naam Arts heel
wat meer dan 6 maal op de presentielijst.
Maar als de heer Arts er op staat, dan prijkt
hij bijna altijd onder op de lijst. Nu worden
de namen.van de leden niet in alfabetische
volgorde genoteerd, maar in de volgorde,
waarop zij de Kamer dien dag binnen
komen. Hieruit blijkt dus, dat de heer Arts
bijna altijd eerst op het laatst in de zitting
verschijnt. Trouwens dit is ook duidelijk
bij eventueele stemmingen. Toen op 24 Nov.
gestemd werd over het leerplicht wet je van
den heer Ter Laan, was de heer Arts niet
bij de stemming aanwezig, maar wel prijkt
zijr. naam op de presentielijst. En dit treft
men meermalen aan met hem.
In het zittingsjaar 19361937 heeft de
heer Arts vijfmaal het woord gevoerd. Dat
was allereerst op 30 September bij het de
bat over de monétaire politiek der Regee
ring na het loslaten van den gulden. Hij
heeft toen een nietszeggend speechje ge
houden, daarby constateerend, dat de Kath.
Staatsparty inzake de devaluatie een dub
belzinnige rol had gespeeld. Op 12 Novem
ber, den derden dag van 't debat over het
algemeen regeeringsbeleid, heeft hij ook
een kort speechje gehouden. Toen de heer
Goseling op 11 November zijn belangrijke
rede hier hield, was de heer Arts weer af
wezig. Aan de replieken over het algemeen
begrootingsdebat heeft de heer Arts niet
meer deelgenomen. Op 26 November bij de
behandeling van de begrooting van Finan
ciën heeft hij een korte rede gehouden, om
meer grenscommiezen aan te stellen. Op
15 December bij de behandeling der Defen
sie-begrooting voerde de heer Arts als laat
ste spreker het woord, om het bekende anti-
militairistische standpunt van de K. D. P.
te vertolken. Maar ook hier nam hij aan
de replieken niet meer deel. En ten slotte
bij de belangrijke debatten over de grond
wetsherziening schitterde de heer Arts op
zijn post. Toen stond zijn eigen belang op
het spel en toen nam hij aan de debatten
over de grondwetsherziening deel. Als het
echter op 3 Febr. d.o.v. ging over de vooral
voor ons katholieken, zeer belangrijke kwes
tie om de grondbeginselen van Q. A. door
te. voeren in'de grondwet, en Mr. Goseling
zijn. belangrijke rede hield om het mogelijk
te maken, dat lichamen van beroep en be
drijf werden ingesteld, was de heer Arts
in heel de Kamer niet te ontdekken.
DE DICTATOR-ÏN-SPE ZINT
AL OP WRAAK!
De Volkskrant schrijft:
Reeds eenmaal heeft de heer Mussert in
verband met een politiemaatregel te Utrecht
verklaard, dat hij, als hij aan de macht zou
zijn gekomen, de bolhoeden (politieagenten)
wel zou weten te vinden en dat ze er minder
goed af zouden komen naarmate ze hooger
in rang waren.
Thans heeft hy in zyn Luntersche hage-
spraak naar aanleiding van wat hem op
het Blauwe Zand te Amsterdam is weder
varen dreigementen geuit tegen den hoofd-
commissarie van politie te Amsterdam.
Dezen stelt hij verantwoordelijk voor wat
in de hoofdstad tegenover N.S.B.-gezinnen
gebeurt (de ministers Colijn en Van Schaik
liet hij er, anders dan het „Nationale Dag
blad", buiten). Hij noemde het eerlijk
thans reeds mee te deelen (de woorden, zijn
letterlijk ontleend aan het verslag van de
N.S.B.-persdienst) „dat er een dag komt
waarop hem den hoofdcommissaris van
politie rekenschap zal worden gevraagd
van hetgeen op zijn last direct of indirect
is geschied". En verder: „diegenen, die in
dezen tijd ons terroriseeren, moeten weten
dat wij niets vergeten".
Is het geen verheffende aanblik: een dic
tator in spe, die er het allereerst aan denkt
zich te wreken op hen die hem en zijn be
weging iets in den weg hebben gelegd, ook
al vervulden zij zoodoende enkel hun
plicht?
TEGEN TYRANNIE.
De Avondpost schrijft:
In Culemborg belegde de N. S. B. deze
week een vergadering.
Dertig menschen.
Hoewel één der opper-leiders, ds. van
Duyl, het woord voerde.
Aan het slot der vergadering bleek, dat
die aanwezigen bovendien nog tegenstan
ders waren ook Toen de voorzitter mee
deelde, dat het Wilhelmus zou worden ge
zongen, en hun, die daaraan niet mee wil
den doen, verzocht de vergadering te ver
laten, gingen alle aanwezigen heen. Niet
één bleef er.
Nu weten wy niet, wat dit voor menschen
waren. Maar wij willen wel zeggen: als wij
in die N.S.B.-vergadering waren geweest,
zouden wij ook weg zijn gegaan. Wij zijn
van harte gaarne bereid ons volkslied mee
te zingen. Maar niet op een vergadering
van de N. S. B. Wij moeten het, hoe ellen
dig dit op-zich-zelf ook is, zingen tegen de
N. S. B.:
Dat ik toch vroom mag blijven,
Uw dienaar t'aller stond,
De tyrannie verdrijven
Die mij mijn hart doorwondt.
De partij, die een eind wil maken aan
onze groote volksvrijheden, waarvoor een
Oranje goed en bloed inzette, en die de
geestelijke „tyrannie" wil herstellen, waar
hij tegen streed, heeft geen recht voor haar
streven ons door strijden en lijden gehei
ligde volkslied te gebruiken. Dit is profa
natie.
In een bijeenkomst van Godloochenaars
worden ook geen psalmen gezongen.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
ANTI-DUITSCHE GEZINDHEID IN DE
VEREENIGDE STATEN.
BERLIJN, 21 Mei. (A.N.P.) In een hier
gehouden rede verklaarde de zoo juist uit
de Vereenigde Staten teruggekeerde pro
fessor Schoenemann, dat het ontstellend is
te zien, hoe groot in Amerika de vijandig
heid is tegenover alles wat Duitsch is.
Na vastgesteld te hebben, dat een deel
der Duitsche pers de Amerikaansche cul
tuur met geringschatting behandelt, zeide
hij:. „Wij mogen nooit de Amerikaansche
beschaving in haar geheel minachten. Eens
hebben wij reeds het belang van Amerika's
intrede in den oorlog onderschat, en ten
slotte was het een gevolg van deze inmen
ging, dat Duitschland den oorlog verloren
heeft".
De professor besloot met te verklaren,
dat de geestesgesteldheid in Amerika zoo
danig is, dat, terwijl destijds jaren noodig
waren voordat het zoover was, dat Ameri
ka aan den oorlog tegen Duitschland deel
nam, thans slechts eenige uren, wellicht
slechts eenige minuten voldoende zouden
zijn.
DE BRAND OP LUZON.
Slechts twee bewoners gedood.
LONDEN, 21 Mei. (A.N.P.) Volgens de
thans ontvangen berichten zijn bij den
grooten brand, welke gisteren de stad Pa-
racale op het eiland Luzon (Philippijnen)
heeft geteisterd, slechts twee personen om
het leven gekomen.
BUITENLAND.
De kwestie van het terugtrekken der
buitenlandsche vrijwilligers uit Spanje.
(2de blad).
De Belgische premier zal op 11 Juni
naar de Ver. Staten vertrekken. (2de blad).
Duitsch protest bij het Vaticaan te wach
ten wegens de uitlatingen van kardinaal
Mundelein. (2de blad).
Doodvonnissen in Sovjet-Rusland. (2de
blad).
BINNENLAND.
Maandag komt de Pachtwet in de Eer
ste Kamer. (4de blad).
Indië en onze boter. (4de blad).
Installatie commissie voor beroeps-om
vorming Jeugdige werkloozen. (2de blad).
De wereld
in vogelvlucht
De niet-inmengingscommissie onder aan
voering van Engeland is thans bezig om het
laatste gedeelte van het groote werk, de
Spaansche burgeroorlog los te maken van
elke buitenlandsche inmenging te en-
tameeren. Londen heeft een plan bedacht
om eerst een wapenstilstand te verkrijgen
en tijdens dezen wapenstilstand de bui
tenlandsche „vrijwilligers" uit Spanje te
werken. De Engelsche regeering heeft
zich reeds verzekerd van de medewerking
der Fransche regeering en zoekt thans de
goedkeuring te verkrijgen van Moskou,:
Berlijn en Rome. Wij kunnen niet zeggen,
dat de vooruitzichten voor het slagen van
deze actie 'erg gunstig zijn. Het lijkt een
hopelooze onderneming, maar men kan
nooit weten hoe een dubeltje rollen kan.
In Duitschland is men zeer verontwaar
digd over de uitlatingen van den Ameri-
kaanschen kardinaal Mundelein, die het
hoe durft zoo'n kardinaal het? gewaagd
heeft om critiek uit te oefenen op de hou
ding van de nationaal-socialistische auto
riteiten tegenover de Katholieke. Naar in-
politieke kringen te Berlijn verluidt, zou
de Duitsche regeering den Paus met aan
drang willen verzoeken, den aartsbisschop
van Chicago in het openbaar tot de orde
te roepen. Het beste zal zijn, dat de Paus
den kardinaal nu maar instructies geeft,
om zijn preeken eerst te Berlijn te laten
censueeren! Natuurlijk knoopt men te
Berlijn aan de mededeeling van dat a.s.
protest bij het Vaticaan eenig commentaar
vast, dat de mentaliteit van de bruine hee-
ren weer duidelijk weergeeft. O.a. wordt
beweerd, dat de aartsbisschop van Chica
go zich geleend heeft voor een commer-
cieele manoeuvre, op touw gezet door jood-
sche elementen, om den boycot van Duit
sche goederen in de Vereenigde Staten te
verscherpen.
't Is wel fraai!
GEEN UITBREIDING DER
LONDENSCHE AUTOBUS STAKING.
LONDEN, 21 Mei. (A.N.P.) De vertegen
woordigers van het centraal comité uit het
autobuspersoneel, met den voorzitter aan
het hoofd, hebben vandaag een bezoek ge
bracht aan Bevin en andere leiders van den
bond van transportarbeiders, teneinde de
executieve van den bond voor de laatste
maal te verzoeken, de staking in het auto-
busbedrijf uit te breiden tot de trams en
trolleybussen. Er bestaat evenwel niet de
minste kans, dat de executieve het verzoek
inwilligt.
Waarschijnlijk zullen de leiders van den
bond het centraal comité ernstig aanraden,
het werk te hervatten.
Nu de staking reeds drie weken duurt,
zullen de uitkeeringen aan de stakers van
daag tot bijna 100.000 pond sterling zijn
gestegen.
